جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب «شبهات یهودی» گفتگویی بین یک دانشمند یهودی به نام خاخام بنیامین زیاده و نویسنده است که از طریق نامه اینترنتی انجام شده و نویسنده آن را به رشته تحریر درآورده است. در بخشی از پیش‌گفتار این کتاب آمده است: «کسی که خود را بنده خدا می‌داند، ناگزیر باید بندگی و فرمانبرداری پیشه کند و کسی که باور دارد عرب بر عجم، سفید بر سیاه، دارا بر ندار و قوی بر ضعیف برتری ندارد مگر به پرهیزکاری، برخوردش با دیگران و رفتارش در زندگی نباید چونان کسی باشد که خود را تافته‌ای جدا بافته و خویشاوند خدا می‌داند و دیگران را ساخته و پرداخته برای خدمت به خود و چونان بنده‌ای که هرگونه بخواهد می‌تواند با آنها رفتار کند.» نویسنده در جواب به سؤالی که دانشمند یهودی مبنی بر گم‌شدن بخشی از تورات و نه همه آن و عزیر فقط نقص را برطرف کرده است، نوشته است: «اولاً: در نامه اولت در رابطه با عزیر گفتی: او کسی است که تورات حقیقی را برای یهودیان پیدا کرد، پس از آن‌که در اسارت اول یهود گم شده بود. معنای این جمله این است که همه تورات گم شده بود و این با ادعای بعدی‌ات سازگار نیست و چنین تناقض‌گویی‌هایی در بحث علمی قابل پذیرش نیست. دوم: آیا می‌توانی مشخص کنی کدام قسمت از بین رفته است و کدام قسمت همان تورات حقیقی است تا ماتکلیف خود را با این قسمت‌ها بدانیم. اگر نتوانی و ابهام باقی بماند برای این کتاب حجیتی باقی نمی‌ماند.» از دیگر شبهات دانشمند یهودی خبردادن قرآن از تورات است که علامه سیدجعفر مرتضی عاملی در جواب این شبهه گفته است: «اولاً: قرآن در رابطه با تورات حقیقی قبل از گم‌شدنش سخن گفته است و این همان کتابی است که آن را کلام خدا دانسته است، ولی کتابی که در اختیار توست؛ باید ثابت کنی که مطابق با آن تورات حقیقی است. دوم: قرآن از توراتی خبر داده که در همه چیز موافق با قرآن است و قرآن آن را تصدیق می‌کند و تورات نیز قرآن را تصدیق می‌کند. من نیز به چنین توراتی ایمان دارم، ولی کتابی که در دست توست مورد پذیرش و تأیید قرآن نیست، بلکه قرآن بسیاری از مطالب آن کتاب را رد کرده و تصریح می‌کند که تورات تحریف شده است.»

إلزام النواصب بإمامة علی بن أبی طالب عليه‌السلام کتابی است منسوب به شیخ مفلح بن حسین (حسن) بن راشد (رشید) ابن صلاح بحرانی معروف به مفلح بن حسن صیمری، از اعلام قرن نهم هجری که در موضوع وجود اختلاف و انشعاب در امت پیامبر(ص) و وجود یک فرقه ناجیه و اثبات امامت حضرت علی(ع) و اعتراف دشمنان آن حضرت، بر حقانیت ایشان است. در صحت انتساب این کتاب، مباحثی مطرح گردیده است. نویسنده «کشف الحجب» می‌گوید: «برخی آن را به سید بن طاووس نسبت داده‌اند.» شیخ حر عاملی آن را در میان کتاب‌هایی ذکر کرده که به نویسنده آن‌ها دست نیافته است. اما سلیمان بن عبدالله ماحوزی (متوفی 1121ق)، در رساله‌اش که در شرح حال علمای بحرین است، تصریح کرده که نویسنده آن، مفلح بن حسن صیمری، صاحب «غاية المرام في شرح شرائع الإسلام و كشف الالتباس عن موجز أبي‌العباس» است. تصحیح و تحقیق کتاب، توسط عبدالرضا نجفی صورت گرفته است.

موضوع اینپژوهش عبارت است از: «ضرورت وجود امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف و شیوه‌های اثبات وجود ایشان در روایات». در این نوشتار این موضوع از دیدگاه ادله نقلی و تاریخی مورد بررسی قرار گرفته است. ادله‌ای که در اثبات وجود امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف به کار رفته‌اند دو دسته می‌باشد: ادله عام (کلی) و ادله خاص. در ادله عام، احادیث «اثنا عشر، امان، ثقلین، لوح، معرفت و زمین از حجت خدا خالی نخواهد ماند» مورد بررسی قرار گرفته‌اند که از لحاظ سند و دلالت موثق و قطعی می‌باشند. در ادله خاص، احادیث «بشارت ائمه درباره مهدی موعود عجل الله تعالی فرجه الشریف» و احادیث «ولادت آن حضرت» بیان شده است که این دسته از احادیث نیز از اعتبار قطعی سند و دلالت برخوردار هستند. در آخر نیز شبهات وارد شده به برخی از احادیث (ثقلین و اثنا عشر) و وجود و ولادت حضرت ذکر و به آنها پاسخ داده شده است.

آنچه در این پایان نامـه می آید کنـکاش گونه ای است کـه به تطبیـق ابیـاتی از دیـوانناصرخسرو با احادیث شیعی دوازده امامی می پردازد. این جستارگونه در صورتی می تواند دارای اهمیت تلقی شود که بتواند محمل هایی روایی برای ابیات بیابد تا از این رهگذر هم احیاناً گره از برخی ابیات گشوده شود و هم قضاوت درباره ی گزاره های ناصرخسرو از منظر مزبور سهل شود و ... برای این هدف در آغاز ابیاتی را که داری پیام تلقی می شد گردآوری و سپس برحسب موضوع با احادیث مقایسه شد؛آنگاه مشخص شد که بسیاری از پیام های مذهبی او با احادیث مذکور در پیوند است. در مواردی نیز مطالبی در دیوان استفاده شده که در منابع اهل سنت مذکور است. درمورد استفاده از سخنان ائمه نیز ناصر خسرو گاه به صورت منطوقی از آن کلمات بهره برده و گاه به گونه ی مفهومی. در تشبیهات نیز در چند مورد ملاحظه شد که این شاعر از میان ارکان تشبیه تنها در وجه شبه با کلمات ائمه همراهی نکرده است؛ همچنان که گاه ساختار جمله ها همان ساختار روایی است با این تفاوت که ناصر خسرو تنها موضوع قضیه را عوض کرده و محمول را به حال خود باقی می گذارد. نکته قابل توجه اینکه پر رفت وآمدترین سخنان در دیوان ناصرخسرو از آن امیر بیان علی (ع) است. ضمن اینکه در این سیر اجمالی گاه با احادیثی از زبان آن دسته از ائمه مواجه می شویم که درشمار ائمه ی پس از امام صادق (ع) هستند.

هدف ما در این رساله بررسی مسئله امامت از دیدگاه شیعه اثنی عشری، اسماعیلیه و فرقه اشاعره می باشد. آنچه که در این رساله دارای اهمیت می باشد این است که دو فرقه ی اثنی عشری و اسماعیلیه از نظر اعتقادی بسیار به هم نزدیک و وجوه مشترک آن ها بیش از موارد اختلاف است، نزدیکی فکری آن ها در مسائلی چون وجوب و ضرورت امام، عصمت امام، وظایف و شئون امام و همچنین مسئله ولایت مورد انکار هیچکس نیست. اما اشاعره که فرقه ای از اهل سنت است اختلاف قابل توجهی با این دو فرقه ی شیعی دارد به طوری که رویکرد اشاعره به امامت رویکردی فرع انگارانه است نه اعتقادی و امامت از نگاه آنان واجب کفایی است، در کل اشاعره امامت را به عنوان یک قضیه ی مصلحتی باور دارند و آن را جزء فروع دین دانسته و به افعال مکلفین برگردانده اند، لذا در نظر آنان وجوب امامت شرعی است و شخص واجد الشرایط، از سوی مسلمانان به امامت برگزیده می شود.