جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 468
بررسی تحلیلی انتقادی دیدگاه ابن‌ سینا و ابن‌ رشد در باب نفس
نویسنده:
قاسم پورحسن ، سکینه ابوعلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
ارزیابی موضوع تجرد و بقای نفس انسانی توسط سه فیلسوف نامدار به نام­های، ارسطو (384-322 ق.م)، ابن­سینا (370-428ه.ق) و ابن­رشد(595-520ه.ق)، مسئلۀ این مقاله را شکل می­دهد. تعارض و ابهاماتی که در برخی از آراء ارسطو در حوزه نفس دیده می­شود، منشأ اختلاف­نظر شارحان وی در این­باره شده است. افرادی همچون اسکندرافرودیسی (قرن­های دوم و سوم ق.م) و ابن­رشد قول به مادیت و فناپذیری نفوس فردی و ابن­سینا، تجرد و بقای آن را به ارسطو نسبت داده­اند. برخی از تعاریف ارسطو در باب تجرد و بقای نفس و نیز تأکید ارسطو بر بساطت نفس، بیانگر صحت دیدگاه ابن­سینا است نه دیدگاه ابن­رشد.ابن­سینا با تکیه بر عدم انقسام محلّ صور معقول و نیز بر مبنای پایۀ علم حضوری نفس به خود، تجرد نفوس فردی را اثبات می­نماید در حالیکه ابن­رشد بر مبنای آموزۀ وحدت عقل و رابطۀ عقل هیولانی و عقل فعال، قائل به تجرد نفوس فردی نیست.
صفحات :
از صفحه 7 تا 25
مشخصات اثر
نسبت دین و فلسفه از نظر ابن رشد
نویسنده:
‫مهدی مشکی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
کلیدواژه‌های اصلی :
دین از تفکر ابن رشد
چکیده :
---
مشخصات اثر
رابطه عقل و دین از دیدگاه ابن رشد و توماس آکویناس
نویسنده:
محمد حجتی نجف آبادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، معاونت پژوهش حوزه های علمیه ,
کلیدواژه‌های اصلی :
دین از تفکر ابن رشد
چکیده :
---
مشخصات اثر
سیرى در مسئله حدوث و قدم زمانى عالم در تاریخ فلسفه
نویسنده:
محمدحسین فاریاب، رضا برنجکار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
کلیدواژه‌های فرعی :
قوه و فعل , صقع ربوبی , حدوث تجددی اجزای عالم , دوام فیض الهی , جوهر و عرض , حدوث اسمی , اکوان ثلاثه , حدوث دهری , صانع ازلی , ابداع , احداث , تکوین , اراده فاعل مختار , فرازمانی , ماهیت , نوع مادی , افلاک , اعیان ثابته , اعتباریت ماهیت , وحدت تشکیکی وجود , احکام علت فاعلی , تسلسل , افعال واجب(حکمت نظری) , تجلی , فیض الهی , صنع الهی , جواد محض (اسماء فعل) , جواد مطلق (اسماء فعل) , کلی طبیعی , حرکت , تعیّنات (عرفان نظری) , احدیت(تعین اول) , اسم مبدع , حقیقت واحدیت((تعین ثانی)، مقابل حقیقت احدیت) , حرکت سرمدی , تقدم و تأخر ذاتی , وجود امکانی , حرکت فلکی , نظریه افلاطون در حدوث عالم , نظریه ارسطو در حدوث عالم , نظریه فلوطین در حدوث عالم , نظریه برقلس (پروکلس) در حدوث عالم , نظریه فارابی در حدوث عالم , نظریه ابن سینا در حدوث عالم , نظریه کندی در حدوث عالم , نظریه شیخ اشراق در حدوث عالم , قدیم بودن زمان , ابدیت کیهان , قدیم بودن فیض الهی , قدیم بودن فعل خدا , تقدم و تأخر زمانی , معلول دائم الوجود , افاضه جاعل , مسبوقیت بالدهر , جواهر ثابت در دهر , مرجح ازلی , طبیعت ساری در جسم , متبدل الذات , واحد بالعدد , انتزاعی بودن زمان , نظریه حکمای معاصر در مورد حدوث عالم , ذاتی بودن حدوث زمانی برای جهان , جدلی الطرفین ,
چکیده :
حدوث و قدم زمانى عالم، به معناى ابتدا داشتن یا ازلى بودن عالم، از مسائلى است که از دیرباز، در میان عالمان مسلمان و غیرمسلمان، موضوع بحث بوده است. در این نوشتار، به بررسى این مسئله در تاریخ فلسفه پرداخته و به این نتیجه رسیده ایم که طرح موضوع «حدوث و قدم زمانىِ عالم» به یونان باستان برمى گردد؛ براهین برخى از فلاسفه آن سامان از جمله برقلس تأثیر بسزایى در رواج نظریه قدم زمانىِ عالم داشته است. طرفداران مکتب هاى مشّاء و اشراق، اغلب به نظریه قدم زمانىِ عالم گرایش داشتند؛ امّا در حکمت متعالیه، نگرشى جدید درباره این مسئله پدید آمد و نظریه حدوث زمانىِ عالم برترى نسبى یافت.
صفحات :
از صفحه 73 تا 104
مشخصات اثر
درخشش ابن رشد در حکمت مشاء
نویسنده:
غلامحسین ابراهیمی دینانی
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب) , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام) , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
تهران: نشر علم,
فهرست گزیده موضوعات :
اصطلاحنامه فلسفه
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
غلامحسین ابراهیمی دینانی
چکیده :
این اثر، اندیشه های فلسفی ابن رشد را تبیین می کند. همچنین مواضع ابن رشد را در تفسیر آثار ارسطو بیان می کند که در این مورد به آثار فیلسوفان معاصر استناد شده است. بعضی از موضوعات فصلهای کتاب عبارتند از: حقیقت دوگانه یا دو گونه برداشت از حقیقت یگانه، ابن رشد در مقام جمع و توفیق میان فقه و فلسفه، جنجالی ترین مسئله مورد اختلاف میان ابن سینا و ابن رشد، ابن رشد و اثبات صانع در دو دلیل عنایت و اختراع، جایگاه ابن رشد در باب عقل، ویژگی روش ابن رشد در تفسیر فلسفه ارسطو.
مشخصات اثر
بازاندیشی نظریه سعادت در فلسفه اسلامی
نویسنده:
سید عبدالرحیم حسینی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
سعادت به عنوان مسأله ای فلسفی از این جهت که مبین برترین منزلت و غایت کمال عقل و فضل آدمی است پیوسته محل توجه فیلسوفان قرار گرفته است. آیا همه فیلسوفان یک معنا از سعادت را در نظر داشته اند؟ آیا در تعین و مصداق آن اتفاق نظر دارند؟ آیا سعادت به معنای فلسفی می تواند مفاهیم دینی یا اخلاقی را در بر داشته باشد؟ این منزلت، اگرچه از حیث مفهوم و معنای مصطلح تا حدودی مورد اتفاق است، مصداق و تعین خارجی آن به غایت مورد اختلاف بوده و با آرا و نظریات گوناگون مواجه گردیده است، که از این میان اهم یافته ها و نظریات مشهور عبارتند از : اتحاد با صور نورانی، اتصال به عقل فعال، تمثّل عالم وجود در نفس حکیم، و تجربه اصحاب سلوک دانستن سعادت، که محور مشترک همه آنها انحصار سعادت در محصول معرفت فلسفی و تنزیه نفس از لذت های غیر عقلی است.
صفحات :
از صفحه 63 تا 81
مشخصات اثر
صدرالمتألهین شیرازی و نحوه فاعلیت حق تعالی در نظام آفرینش: رابطه خدا با جهان از نظر صدرای شیرازی
نویسنده:
علی محمد ساجدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
مقاله حاضر ناظر به بررسی دو نظریه فاعلیت بالقصد و فاعلیت بالتجلی است که به ترتیب از سوی متکلمان، عرفا و صدرای شیرازی پیرامون رابطه خدا با جهان مطرح شده است. رویکرد اصلی مطالب آن تبیین نظریه فاعلیت بالتجلی صدراست، و این موضوع به دنبال نقد آرای متکلمان توسط ملاصدرا و با محوریت مباحث زیر به بحث نهاده می شود: 1- طریقه و شیوه استدلال صدرا برای حل پارادوکس نفی غرض در فعل باری از یک سو و اثبات غرض در افعال او از سوی دیگر. 2- راه حل صدرا برای رفع اشکال موجبیت و الزام در فعل باری، یعنی توهمی که از ناحیه متکلمان به وجود آمده، و تأکید او بر دو عنصر علمیت و رضامندی در نظریه فاعلیت ایجادی و سرانجام اثبات قدرت و اختیار مطلق باری تعالی. 3- تبیین صدرا از نظریه مقصود بالذات و غایة الغایات بودن حق تعالی در نظام هستی. 4- بیان ادله و مبانی صدرا در نظریه فاعلیت بالتجلی و ذکر نسبت آن با آرای عرفا.
صفحات :
از صفحه 41 تا 62
مشخصات اثر
نسبت فلسفه و دين از ديدگاه ابن‌سينا، ابن‌رشد، شهيد مطهري
نویسنده:
‫لسن سوادگو
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، معاونت پژوهشي، دفتر تبليغات اسلامي,
کلیدواژه‌های اصلی :
درباره مرتضی مطهری
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
‫براي پاسخ به سؤالات بنيادين بشر درباره جهان، انسان و هستي، دو نوع معرفت وجود دارد؛ يکي فلسفه که ره‌آورد عقل بشري است، و ديگري دين که ارمغان وحي الهي است. پژوهش حاضر با روش توصيفي و تحليلي، به بررسي نسبت ميان فلسفه و دين، بر اساس نظرات سه انديشمند بزرگ جهان اسلام پرداخته است. ابن‌سينا، ابن‌رشد و شهيد مطهري، همگي اتفاق نظر دارند که ميان دين و فلسفه، يا حکمت و شريعت، هماهنگي وجود دارد و اين دو مکمل يکديگر هستند؛ اما براي اثبات اين مدعا، هر کدام روش خاصي را در پيش گرفته‌اند. ابن‌سينا به وحدت منبع فلسفه و دين اشاره مي‌کند؛ ابن‌رشد از راه برقراري وحدت ميان هدف فلسفه و هدف دين، وارد مي‌شود. گاهي نيز از طريق وحدت محتوايي فلسفه و دين، و همچنين وحدت روشي، به مقوله هماهنگي فلسفه و دين پرداخته شده است. منظور از هماهنگي دين با فلسفه آن است که اولاً آموزه‌هاي ديني با آراي درست فلسفي سازگاري دارد؛ ثانياً مباني و تعاليم ديني به‌طور مستقيم يا غيرمستقيم قابل دفاع عقلي هستند؛ ثالثاً روش تعقلي و تأمل در هستي، مورد تأييد و تأکيد دين است. اين سه فيلسوف نيز تلاش کرده‌اند تا به کمک فلسفه، حقيقت جهان و هستي را به‌خوبي دريابند، و دين هم به مردم توصيه مي‌کند که به‌دنبال چنين معرفتي بروند. اما در برخي از مسايل ديني، عقل نمي‌تواند پاسخ‌گو باشد و بايد از وحي کمک بگيرد؛ به‌عنوان نمونه در مسأله معاد جسماني، ابن‌سينا معتقد است که غير از طريق شريعت و تصديق خبر نبوت، هيچ راه عقلي براي اثبات اين نوع از معاد وجود ندارد. در بعضي ديگر از مسايل، دين با کمک عقل مي‌تواند پاسخ‌گو باشد، و از نظر روشي، استدلال برهاني را به‌کار مي‌گيرد. بدين ترتيب، همان‌گونه که ابن‌رشد مي‌گويد "الحق لايضاد الحق"، دين و فلسفه هيچ‌گاه ضد يکديگر نيستند.
مشخصات اثر
بررسي رابطه دين و فلسفه از ديدگاه ابن رشد
نویسنده:
‫شيراحمد رحيمي
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، معاونت پژوهشي، دفتر تبليغات اسلامي,
کلیدواژه‌های اصلی :
دین از تفکر ابن رشد
چکیده :
‫پايان نامه حاضر به تشريح ارتباط بين دين و فلسفه از ديدگاه ابن رشد اندلسي مي‌پردازد و هماهنگي بين فلسفه و دين در هدف، روش و مسايل بنيادي را اثبات مي‌کند. نويسنده مي‌کوشد برتري دين بر فلسفه را در ارائه تعريف روشن از انسان و ابعاد وجودي و معرفتي ثابت کرده و وجوب تفکر در موجودات جهان طبق آموزه‌هاي ديني و کاربرد فلسفه در اثبات اين آموزه‌ها را بررسيده و ديدگاه ابن‌رشد مبني بر عدم تعارض بين فلسفه و آموزه‌هاي ديني را نيز تبيين کند. وي در چهار فصل ديدگاه‌هاي ابن رشد در مورد فلسفه، دين و ارتباط آن دو با هم را ارائه مي‌دهد. نگارنده در فصل اول کلياتي از مفهوم دين در لغت، اصطلاح و نزد دانشمندان مسلمان و غرب پرداخته، سپس مفهوم فلسفه را از اين چند منظر بررسيده و ديدگاه‌هاي ابن رشد را در معناي فلسفه بيان مي‌کند. او آن‌گاه با اشاره به آثار و افکار ابن رشد، مختصري از زندگاني و مقام علمي و روش فلسفي او را بيان نموده و آراي ابن رشد و اهميت دادن او به عقل و تفکر عقلاني را به تصوير مي‌کشد. در فصل دوم فلسفه و ماهيت آن از نگاه ابن رشد واکاوي گرديده و دفاع از فلسفه در قبال حمله غزالي به فلسفه از لحاظ تاريخي گزارش شده است. محورهاي اساسي تفکر فلسفي ابن رشد، مانند قِدَم عالَم، علم خداوند به جزئيات، انکار معاد جسماني، هماهنگي ميان حکمت و شريعت، خلود و جاودانگي نفس، اصالت عقل، رابطه عقل و نفس، قواي نفس و اقسام و مراتب نفس، از ديگر مندرجات اين فصل محسوب مي‌شود. نويسنده در ادامه و در فصل سوم ديدگاه‌هاي ابن رشد در مورد ماهيت دين، آموزه‌هاي ديني، منابع دين در اصول و فروع، خداشناسي، راهنما شناسي و فرجام شناسي را شرح مي‌دهد. فصل پاياني به رابطه دين و فلسفه از منظر ابن رشد اختصاص دارد و پيوند وثيق ميان دين و فلسفه، تأويل گزاره‌هاي ديني توسط عقل، رد هر گونه تعارض ميان دين و فلسفه و کارکردهاي فلسفه در ارائه تفسير صحيح از دين در مکتب فلسفي ابن رشد فراروي خوانندگان قرار مي‌گيرد.
مشخصات اثر
عقل و ايمان از ديدگاه ابن رشد، ملاصدرا و ايمانوئل کانت
نویسنده:
‫علاء‌الدين ملک‌اف
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، معاونت پژوهشي، دفتر تبليغات اسلامي,
کلیدواژه‌های اصلی :
مقایسه تطبیقی کانت و ملاصدرا
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
‫عقل و ايمان که از عالي‌ترين فضايل انساني هستند، از مباحث مهم معرفت‌شناسي و فلسفه دين نيز به‌شمار مي‌روند. در اين زمينه، شيوه‌هاي گوناگوني از سوي فلاسفه براي توجيه ايمان به خدا، به‌عنوان برجسته‌ترين مصداق اعتقاد ديني، ارايه شده است. ابن‌رشد، که انديشه‌هاي او درباره عقل و ايمان، يا دين و فلسفه، داراي نشيب و فراز بسياري است، در آثار خود عقل و ايمان را دو ابزار معرفتي و در عرض يکديگر معرفي کرده است. از نظر او، هر کدام از عقل و دين مي‌تواند انسان را به سرمنزل مقصود برساند، و هيچ تعارضي ميان اين دو نبوده، و هر کدام در نهايت، ديگري را تصديق مي‌کند. صدرالمتألهين نيز اگرچه عقل و ايمان را مؤيد يکديگر مي‌داند، اما آن‌ها را مکمل يکديگر نيز معرفي کرده است. او معتقد است که ميان دين حقيقي و مضامين درست و واقعي کتاب و سنت با احکام و مدرکات عقلي ناسازگاري وجود ندارد؛ پس اگر در برخي از موارد، ناسازگاري مشاهده گردد، يا بايد در عقلي بودن آن شک کرد، يا در برداشت و فهم خودمان از کتاب و سنت ترديد نماييم، و يا در حکم به ناسازگاري ميان آن دو بيشتر تأمل کنيم. و اما کانت در زمينه مباحث عقل و ايمان به‌سوي عقلانيت عملي گرائيده است. از نظر وي، عقل نظري توانايي اثبات درستي يا نادرستي دعاوي ديني را نداشته، و ايمان خردورزانه مبتني بر زمينه عقل عملي است. چنين ايماني از وجدان اخلاقي انسان نشأت مي‌گيرد. بدين ترتيب، اين ايمان اگرچه امکان همراهي با باور نظري از طريق ايده عقل محض، برهان نظم و غايت را نيز دارد، ولي مراجعه مستقيم به کتاب مقدس و کاوش در محتواي آن، براي ساخته‌شدن انسان‌هاي بهتر و آراستگي به اخلاق و کردار نيک، غايت نهايي دين‌داري است. با اين توضيحات روشن مي‌شودکه اين سه فيلسوف همگي به دنبال دست‌يابي به حقيقت بوده‌اند، اما در تشخيص مصداق آن دچار اختلاف شده‌اند.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 468