جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه علوم قرآنی
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 18137
شکر در قرآن و روايات
نویسنده:
‫احمدعلي رضوي
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، معاونت پژوهشي، دفتر تبليغات اسلامي,
کلیدواژه‌های اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
چکیده :
‫شکردر اصطلاح به‌معناي اعتراف به نعمت، با قيام کردن به حق آن، و بر حسب مرتبه آن نعمت است. در نزد اهل عرفان شکر نعمت آن است که انسان، سراسر جهان اعم از آفاق و انفس و عالم و آدم را نعمت خدا بداند و آن‌ها را به‌جا مصرف کند. در عمل شکر اگر تقدير در اندازه، حدود و شايستگي مراعات گردد، سپاس ناميده مي‌شود، و اگر از حدود شايستگي صاحب نعمت بيرون باشد، تملق و چاپلوسي محسوب مي‌شود. علاوه بر جايگاه والاي شکر در آيات قرآن و روايات، از نظر عقلي نيز شکر داراي اهميت بسياري است؛ بر اساس حکم عقل، شکر منعم واجب است، چون حالت شکرگزاري، ميل فطري انسان است، و هر انساني نسبت به منعم خود اين حالت را احساس مي‌کند، و همين حالت، منشأ سپاس و احترام وي نسبت به صاحب نعمت مي‌شود. شکر در قرآن در رديف ياد خدا، و در روايات، زبان درون معرفي شده است. ارکان شکر شامل شاکر، مشکور، مشکورٌ له و مشکورٌ به بوده، و داراي سه مرحله قلبي، زباني و عملي است. و اما درباره شکر از ناحيه خدا ديدگاه‌هاي متفاوتي وجود دارد؛ شيخ طوسي آن را اظهارکننده نعمت‌ها دانسته؛ علامه طباطبايي آن را پاداش بيش از استحقاق ثواب به بندگان تعريف کرده؛ آيت‌الله مکارم شيرازي آن را به‌معناي نهايت احترام خداوند از اعمال انسان ناميده؛ آيت‌الله سبحاني به‌معناي شکرپذيري، و آيت‌الله جوادي آملي به اين معنا مي‌داند که خداوند شاکر کار خويش و حامد کمال خويش است. شکر بندگان در برابر خداوند، واجب و لازمه بندگي است، لذا توجه به رحمت الهي، نعمت‌ها، اقتدار و شوکت، اختراعات و اکتشافات، فرزندان صالح و نجات از تلخي و مشکلات، زمينه شکر را در بندگان فراهم مي‌آورد. آثار شکر در دنيا استمرار و ازدياد نعمت، ايمني از زوال نعمت و رسيدن به مقام شاکرين بوده، و در آخرت رضايت و نجات از قهر الهي را در پي دارد.
مشخصات اثر
کتاب الميزان في تفسير القرآن
نوع منبع :
مدخل آثار(دانشنامه آثار) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه pdf نسخه متنی
وضعیت نشر :
دائرة المعارف اسلامي طهور,
کلیدواژه‌های اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
مشخصات اثر
دیدگاه قرآن و نهج البلاغه در مورد کره زمین
نویسنده:
بهزاد سعید رضوی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه علامه طباطبایی,
چکیده :
شناخت زمین و وقایع آن به گونه‌ای گسترده است که این مقوله را تا حدّ معرّفی یک علم مستقل به نام زمین‌شناسی (Geology) ارتقا داده است و ذهن هر انسان را به این معطوف می‌دارد که چگونه در قرآن، معجزة پیامبر(ص)و نهج‌البلاغة حضرت علی(ع) در زمان‌های کهن این مطالب دقیق علمی شناخته و بیان شده است. این بدان معنی است که قرآن مطابق سطح دانش و درک موضوعات علمی در زمان نزول، به بیان مطالب علمی پرداخته است. در این مقاله با بهره‌گیری از آیات قرآن کریم و سخنان گهربار حضرت علی(ع)به بررسی علوم موجود در این متون در مورد پیدایش، شکل، حرکت، موجودات و پایان کرة زمین و... و نهایتاً مقایسة آنها با علم روز زمین‌شناسی پرداخته شده است.
صفحات :
از صفحه 89 تا 104
مشخصات اثر
حجیّت روش تفسیری قرآن به قرآن با تأکید به روایات عرض در تفسیر تسنیم
نویسنده:
مجید معارف؛ محمد امین تفضلی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
عبدالله جوادی آملی
چکیده :
یکی از روش‌های تفسیری که در عصر حاضر به سبب کوشش‌های علامه طباطبایی و پس از وی آیت‌الله جوادی آملی مورد توجه قرار گرفت، روش تفسیری قرآن به قرآن است. برای اثبات حجیّت این منهج تفسیری ادلۀ متعددی نقل شده است. یکی از این ادله استناد به احادیث عرض است که در آن، قرآن میزان سنجشِ صحتِ روایات دانسته شده و لذا قرآن کریم در تبیین مراد خود بی‌نیاز از سنت تلقی شده است. با مراجعه به مجموع احادیث عرض و تشکیل خانوادۀ حدیثی آن، آشکار می‌شود که این استدلال کاستی‌هایی دارد. این مقاله بر آن است که ابتدا به تبیین استناد مطرح شده بپردازد و سپس کاستی‌های آن را مورد بررسی قرار دهد. همچنین از آنجا که که آیت‌اللّه جوادی آملی از احیا‌گران معاصر این مکتب تفسیری به شمار می‌آید، این مقاله بر اساس آراء و نظریه‌های ایشان نگاشته شده است.
صفحات :
از صفحه 111 تا 132
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی روش تفسیری قرآن به قرآن در المیزان و المنار
نویسنده:
روح‌الله امینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در این تحقیق با عنوان «بررسی تطبیقی روش تفسیری قرآن به قرآن در المیزان و المنار» طی چهار فصل به بررسی روش تفسیری دو تفسیر با رویکرد تفسیر قرآن به قرآن، پرداخته می شود.
مشخصات اثر
نقش اسباب نزول در تفسير قرآن
نویسنده:
‫محمد تحسين ساجد
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، معاونت پژوهشي، دفتر تبليغات اسلامي,
کلیدواژه‌های اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
چکیده :
‫اسباب نزول و علم داشتن به آن در فهم و تفسير قرآن کريم از موضوعات مهمي است که اين پايان نامه در صدد تبيين آن برآمده است و کوشيده تا ديدگاه‌هاي برخي از مفسران قرآن از جمله علامه طباطبايي را نيز در اين زمينه بيان کند. نويسنده در قالب پنج فصل به ابعاد مختلف اين موضوع مي‌پردازد و فوايد اسباب نزول و نقش‌هاي مثبت و منفي اسباب نزول در تفسير و آسيب شناسي آن را بررسي مي‌کند. وي در فصل اول به مباحث کلي و مقدمه‌اي مي‌پردازد و معناي واژه‌گان شأن نزول و سبب نزول و معناي لغوي و اصطلاحي آن‌ها و فرق آن‌ها را با يکديگر بيان مي‌کند. نگارنده در ادامه بحث، در فصل دوم فوايد اسباب نزول و شناخت فلسفه احکام، تخصيص عموم آيه بر مبناي قائلان به آن‌ها، عدم خروج سبب نزول از حکم آيه در صورتي که حکم آيه مشمول تحقيق باشد را بررسي کرده و همچنين رفع ابهام و فهم روشن‌تر آيه، دفع توهم حصر و راز تشريع حکمت قانون‌گذاري از فوايد شناخت اسباب نزول را نيز تبيين مي‌کند. وي فصل سوم را به بحث رابطه بين سياق و اسباب نزول اختصاص داده و معناي لغوي و اصطلاحي سياق، نقس سياق در فهم تفسير و اقوال مفسران در اين زمينه، رابطه سياق با تناسب آيات، رابطه اسباب نزول با تناسب ميان آيات و رابطه سياق با اسباب نزول از منظر مفسران همراه با ذکر نمونه‌هايي از آن را ارائه مي‌کند. نويسنده در فصل چهارم به بحث اصلي مي‌پردازد و نقش اسباب نزول در تفسير صحيح آيات قرآن را مورد بررسي قرار داده و ديدگاه‌هاي مفسران در سه محور مبني بر عدم نقش اسباب نزول در تفسير و نقش آن در کمک به فهم تفسير و نقش بسيار مهم اسباب نزول در تفسير را مورد تجزيه و تحليل قرار مي‌دهد. وي در نهايت، قول دوم را تقويت مي‌کند و ديدگاه علامه طباطبايي مبني بر قول سوم را به نقد مي‌کشد. در اين راستا نويسنده معتقد است اسباب نزول گاهي نقش مثبت و گاهي نقش منفي در تفسير دارد و از اين رو در فصل پنجم به آسيب شناسي روايات اسباب نزول پرداخته و انواع جعل و تحريف و تعارض در اين روايات را بررسي مي‌کند.
مشخصات اثر
عوامل فرهنگی مساعد توسعه اقتصادی در قرآن "با تکیه بر المیزان"
نویسنده:
محمدجواد چیت سازقمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
این تحقیق درصدد پاسخ دادن به سوال زیر می باشد: آیا قرآن با عوامل فرهنگی موثر بر توسعه اقتصادی در تعارض است یاخیر؟ از آنجا که قرآن در معرض تفاسیر گوناگون قرار گرفته است ، به این جهت تفسیر المیزان که معتبرترین و مطرح ترین تفسیر قرآن در این دوران محسوب می شود و صاحبنظران بر این امر صحه گذاشته اند، را انتخاب کرده‌ایم و مورد تحلیل محتوی قرار داده‌ایم و فصلی را به توضیح در مورد شخصیت علامه طباطبایی و توصیف المیزان اختصاص داده‌ایم. از آنجا که پاسخ به سوال فوق تا اندازه زیادی به تعریف ما از فرهنگ و توسعه بستگی دارد، فصلی را به این مفاهیم اختصاص داده‌ایم و در پایان بخش اول این تحقیق به بررسی عوامل فرهنگی مساعد توسعه اقتصای پرداخته و عوامل زیر را انتخاب کرده‌ایم: -1 نگرش مطلوب و معقول به دنیا و مظاهر آن -2 باور به حاکمیت نگرش علمی و اهمیت به نقش عقل. -3 باور به تغییر"باور به توسعه" -4 اعتقاد به برابری انسانها و رعایت حقوق دیگران -5 اعتقاد به آزادی اندیشه. در میان عوامل فوق، عامل اول و دوم برجسته‌تر از سایر عوامل ارزیابی شده است ، لذا به تفصیل بیشتر به آنها پرداخته ایم و سایر عوامل را در فصل پنجم مورد ارزیابی قرار گرفته است و با مراجعه به تفسیر المیزان نگرش علامه را در مورد این موضوعات را یادآوری کرده و به این نتیجه رسیده ایم که از نظر علامه: -1 اسلام با توسعه و تکامل زندگی بشر و بهره گیری از مزایای طبیعی مخالف نیست -2 اسلام با توسعه یک جانبه زندگی بشر(توسعه مادی) مخالف است و غوطه‌ور شدن در لذایذ مادی و فراموش کردن سعادت روح از نظر اسلام جز بدبختی چیزی نیست . -3 از نظر علامه تفاوت در اصول اعتقادی منجر به تفاوت در برنامه ریزی خواهد شد. -5 تکامل مادی زندگی بشر مولود بحث های مداوم صنعتی و وارد کردن آنها در مرحله عمل می باشد و اسلام با چنین تکاملی مخالف نیست .
مشخصات اثر
زمینه های حقوق شهروندی در قرآن
نویسنده:
احمدرضا خزائی، احمد مرادخانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
رعایت حقوق شهروندی به معنای مسئولیت ها و امتیازاتی که شخصِ تابع کشوری از آن برخودار است به عنوان یکی از شاخصه‌های ثبات و امنیت در جوامع مطرح می‌باشد، و در اسلام نیز حقوق شهروندی و عوامل ثبات و امنیت در جامعه اسلامی با توجه به مبانی و اهداف قرآنی آن در قالب شهروند جهانی تحت عنوان خلیفه خدا در روی زمین مطرح می ­باشد. شهروندی که با کرامت اخذ شده از خداوند در راستای برقراری جامعه توحید محور با حفظ ارزشهای الهی - انسانی در پهنای دنیا متعهد است. بر همین اساس بررسی مؤلفه‌های تشکیل‌ دهنده حقوق شهروندی اسلامی لازم و ضروری می‌نماید. گزارش قرآن از دنیا و ارتباط آن با آخرت و محوریت خداشناسی و توحید عبادی و نقش و اهمیت آن در پیشرفته دانستن جوامع اسلامی و مسئولیت حاکمیت و دولت‌ها در برابر رعایت و حفظ و توسعه پایدار حقوق شهروندی در زمینه حقوق مدنی، حقوق سیاسی، حقوق اقتصادی - اجتماعی، حقوق فرهنگی و حقوق قضایی و همچنین تعهد احاد جامعه بشری در مقابل آن از جمله مباحثی است که از دیدگاه قرآن در این مختصر مورد توجه و بررسی قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 67 تا 96
مشخصات اثر
نظام الگودهی و راهکارهای دستیابی به آرزوها از منظر قرآن با تاکید بر آیه 24 نجم
نویسنده:
حسین مظفری، راضیه مظفری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
آیاتی از قرآن کریم به بیان عوامل و راهکارهای موثر در دستیابی به آرزوها پرداخته است. این مقاله با استفاده از روش توصیفی از نوع تحلیل اسنادی به دنبال بررسی این عوامل و راهکارها است. آیه 24 سوره نجم حاکی از آن است که انسان به صرف آرزومندی، به آمال خود دست نمی یابد بلکه دستیابی به آرزوها مستلزم بهره گیری از عواملی است که برخی از آنها بر اساس استنتاج آیات الهی و پاره ای دیگر نیز بر مبنای شاخصه های تبیین رستگاری و در ذیل مفاهیمی مانند «فوز» و «فلاح» و مشتقات آنها قابل استخراج است. قرآن کریم ضمن تایید و تبیین آرزوهای سازنده و بیان مصادیق متعددی از آنها در قالب ادعیه پیامبران الهی، راهکارهای دستیابی به این آرزوها را نیز معرفی می نماید که عبارتند از: ایمان، توکل، صبر، تلاش، تقوا و پرهیزگاری و اطاعت از خداوند و پیامبر صلی اله علیه و آله.
صفحات :
از صفحه 123 تا 138
مشخصات اثر
درآمدی بر تفسیر اجتماعی قرآن (مطالعه موردی «ماهیت قوانین اجتماعی در قرآن»)
نویسنده:
علینقی ایازی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
چکیده :
یکی از رویکردهای مطالعه آیات قرآن مبتنی بر تفسیر اجتماعی است. به این فراخور، مباحث مفسران در ادورا مختلف و با تنوع سلایق در تفاسیر وجود دارد. اهمیت چنین رویکردی، ضرورت مطالعه میان رشته ای جامعه شناختی و تفسیر را مضاعف می کند. با این وصف هدف از نگارش این مقاله، بازسازی علوم انسانی با رویکرد قرآنی و بهره وافر از آموزه های این کتاب آسمانی در روابط انسان می باشد که در بین جوامع انسانی جاری است. بر این اساس، در این مقاله ابتدا به کلیتی از مطالعه میان رشته ای دانش جامعه شناسی و تفسیر قرآن پرداخته شده و در ادامه، مطالعه موردی در این زمینه صورت گرفته و مشخصا درباره موضوعاتی چون تبیین زندگی اجتماعی و قوانین مربوط در قرآن، بررسی ساختاری قوانین جامعه شناختی و نگاه تطبیقی با مصادیق آن در قرآن، بررسی ساختاری قوانین جامعه شناختی و نگاه تطبیقی با مصادیق آن در قرآن، مختصات این دسته از قوانین و شرایط تحقق آن از منظر قرآن و بررسی کارکردی این دسته از قوانین از منظر قرآن بررسی می شود.
صفحات :
از صفحه 102 تا 119
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 18137