جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

توحید عبادی از مهم‌ترین و بلکه اساسی‌ترین مراحل توحید است که مفهوم و مصادیق آن مورد نزاع شیعه و وهابیت قرار گرفته است. گرچه اصل این مسأله مورد اعتقاد و اتفاق همه مسلمانان است؛ اما به جهت اختلافاتی که بین شیعه و وهابیت بر سر مرزهای توحید و شرک در عبادت وجود دارد، و به جهت دیدگاه خاص آنان در مورد ملاک و معیار عبادت، تهمت‌ها و موضع‌گیری‌های شدیدی از سوی آنان متوجه شیعه شده است. ریشه این اختلافات درون دینی، به فهم‌های متفاوت از مسأله توحید و شرک عبادی برمی‌گردد.بیان معنای صحیح عبادت و تبیین دقیق مفهوم و مرز توحید و شرک به همراه ادله آن از آیات و روایات و پاسخ صحیح به شبهات وهابیت، گام مهمی در رفع این اتهامات و اثبات حقانیت دیدگاه شیعه به شمار می‌آید.توحید در عبادت از اقسام توحید عملی به شمار می‌آید. جایگاه مهم این مسأله موجب شده است که قرآن کریم آیات بی‌شماری را در این باره بیان نموده و اصل اعتقادی توحید را با رویکرد یگانه‌پرستی، معرفی و تبیین نمایددر این تحقیق سعی شده از منابع مختلف و اصلی شیعه و وهابیت استفاده شود. در نظرات وهابیت به کتاب‌های اصلی آنان از جمله برخی از آثار ابن‌تیمیه که خود پیشوای اول آنان است مراجعه و استناد شده است. در مورد نظرات و پاسخ‌های شیعه نیز به تألیفات بزرگانی که در این مباحث صاحب آثار ارزشمندی بوده‌اند، مراجعه شده است.در این مجال روشن می‌گردد که خضوع و خشوعی عبادت است که تنها برای خدا باشد.یعنی اگر کسی در پیشگاه خداوند سبحان کرنش کند، عبادت او نموده است و اگر برای غیر خدا خضوع کند، غیر خدا را پرستیده و مشرک خواهد بود. در نقطه مقابل، خضوع و کرنشی که از چنین باوری سرچشمه نگرفته، هرچند همراه با نهایت احترام باشد، مادامی که قرین با اعتقاد به خدایی و پروردگاری او نباشد، شرک و پرستش آن موجود نیست.همچنین روشن می گردد که وهابیت به علت برداشت‌های غلطی که از مفاهیم توحید و شرک می‌کند، بسیاری از اعمال و عقاید شیعیان را شرک می شمرد. اما شیعه با تعیین حد و مرز واقعی توحید و شرک ثابت می‌کند که نه تنها مشرک نیست، بلکه اعتقادات و اعمالش عین توحید است. پس اعتقادات خاص یا برخی اعمالی که شیعیان انجام می‌دهند، آنها را به ورطه شرک در عبادت نمی‌کشاند.

«ایمان» و «نگرش» به ترتیب از محوری‌ترین مفاهیم در آموزه‌های دینی و روانشناسی اجتماعی می‌باشند. پیوند میان این دو حوزه موضوعی، اصطلاح «نگرش ایمانی» را می‌سازد؛ نگرشی که با رویکردی قرآنی و مبتنی بر الگوهای تکوین نگرش‌های افراد در روان‌شناسی، نسبت به متعلقات ایمان شکل گرفته است. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیلی و پایبندی به لوازم یک مطالعه میان‌رشته‌ای، مبتنی بر سه الگوی پر کاربرد روانشناسی اجتماعی برای تکوین و تغییر نگرش‌های افراد، به استخراج عوامل و موانع قرآنی تکوین نگرش ایمانی می‌پردازد. اولین الگو-الگوی احتمال تفسیر- دو مسیر مرکزی و پیرامونی برای شکل‌گیری نگرش‌ها معرفی می‌کند. بر اساس یافته‌های پژوهش، مهم‌ترین عواملی که قرآن مبتنی بر مسیر مرکزی برای تکوین نگرش ایمانی ارائه می‌نماید معرفت‌شناسی آیه‌ای، ایجاد معرفت صحیح و نیز تذکر و یادکرد نسبت به برخی متعلقات ایمان بوده و مهم‌ترین موانع از طریق این مسیر، غفلت، ظن و حس‌گرایی می‌باشد. مسیر پیرامونی این الگو نیز عواملی چون تناسب زبان و فرهنگ پیام و پیام‌آور با مخاطبان و الگو سازی برای مومنان و موانعی چون پیروی‌‌های کورکورانه و تبعیت از هوای نفس را در راستای تکوین نگرش ایمانی معرفی می‌نماید. الگوی دوم- الگوی ناهماهنگی شناختی- مهم‌ترین عوامل را در این راستا ناتوانی مخالفان از همانندآوری در برابر معجزات انبیاء و توجه دادن ایشان به لوازم مقبول اعتقادات خود دانسته و از سوی دیگر اختلاف در پذیرش کامل دعوت انبیاء و استخفاف گناه را مانع شکل‌گیری نگرش ایمانی می‌داند. بر اساس الگوی سوم- الگوی کارکردی- نیز عواملی چون تأکید بر نیاز وجودی انسان به خدا در جریان زندگی و نیاز فطری وی به پرستش و موانعی چون دلبستگی به بت‌ها و آلهه دروغین و احساس بی‌نیازی از خدا و آموزه‌های وحیانی در راستای شکل‌گیری نگرش ایمانی مورد توجه و تحلیل قرار گرفته‌اند. بررسی دقیق این سه الگو نشان می‌دهد که الگوی احتمال تفسیر در این میان نسبت به دو الگوی دیگر از جامعیت بیشتری برخوردار بوده و محتوای بیشتری از آیات را در خود سامان‌دهی می‌نماید.

فهم آیات قرآن و رسیدن به مراد خداوند مستلزم به کارگیری روش هایی است که بر مبانی استواری بنا شده باشند. شناخت بهتر این مبانی می تواند ما را در یافتن سر اقوال مفسران یاری رساند. از سوی دیگر، هرمنوتیک کلاسیک با هدف تنقیح مبانی و روش های فهم متن به وجود آمده و زمینه ساز تحولات فکری گسترده ای شده است. وجود دغدغه ها و رهیافت های مشابه، بهره گیری این دو حوزه از تجربیات مشترک یکدیگر را ضروری ساخته است. پژوهش حاضر با این هدف به بررسی اهم مبانی مشترک این دو دانش می پردازد

مخالفان اسلام در معارضه با قرآن کریم و پاسخگویی به تحدی، اقدام به تألیف کتابی با نام الفرقان الحق نموده و 77 سوره ساختگی را مملو از اختلاف و تناقض و با اقتباس و تقلید فراوان از قرآن کریم ساخته‌اند. این مقاله که به شیوه توصیفی- تحلیلی سامان یافته، به نقد و بررسی ادعاهای این کتاب در حوزه وحیانیت و جامعیت می‌پردازد. نویسنده در حوزه وحیانیت، کتاب خود را وحی تلقی کرده که از طرف خداوند بر او نازل شده است، این ادعا با وجود تناقض‌های فراوان و اقتباس‌های گوناگون از قرآن از جهت لفظ، معنا و اسلوب، قابل نقد است. از جمله تناقضات این کتاب: آمدن و نیامدن پیامبری بعد از حضرت عیسی علیه‌السلام، اعتقاد به اقانیم ثلاث و ادعای عدم شرک و استدلال با کلمات قرآن و حمله علیه آن است. همچنین نویسنده در حوزه جامعیت، با اقتباس از آیه‌ای از قرآن، مدعی است که در کتاب او شرح همه چیز آمده است که این ادعا نیز با بررسی متن کتاب خلاف واقع است. با توجه به ادعاهای نویسنده الفرقان الحق در معارضه با قرآن در حوزه‌های وحیانیت و جامعیت و با وجود تناقض‌ها و اقتباس‌های متعدد و عدم جامعیت آن، دروغ بودن و ابطال همه ادعاهای آن ثابت شده است.

موضوع این پژوهش « صفات پسندیده انسان از منظر قرآن کریم » است . این پژوهش در صدد آن است تا با بررسی آیات قرآن کریم و سیر در منابع معتبر اسلامی به بحث و بررسی پیرامون صفات پسندیده انسان از منظر قرآن کریم بپردازد و به اهداف زیر دست پیدا نماید : ویژگی های خاص انسان از دیدگاه قرآن ، صفات پسندیده انسان در قرآن ، عوامل و موانع بروز صفات پسندیده از دیدگاه قرآن . روش این تحقیق با توجه به امکانات و ماهیت و اهداف ، روش توصیفی _ تحلیلی است محقق در این پژوهش به نتایج ذیل دست یافته است : انسان اشرف مخلوقات و تنها موجودی است که به خاطر ویژگی های منحصر به فردی از قبیل نیروی تعقل و اندیشه ، اختیار و انتخاب ، برخورداری از دو بعد مادی و معنوی ، دارا بودن کرامت ذاتی و اکتسابی ، دارا بودن ظرفیت علمی بالا و ... شایستگی مقام خلافت الهی را داراست که می تواند با بکارگیری از ویژگی های خدادادیش صفات حسنه را در خود به ظهور برساند که این صفات عبارتند از : اعتدال و میانه روی ، عفت ، عزت ، صبر ، توکل ، اخلاص ، عدالت ، وفای به عهد ، عفو و گذشت ، تقوا ، ایثار ، شجاعت ، کظم غیظ ، صدق ، احسان ، خوف و رجاء ، تواضع ، امانتداری ، شکر ، انفاق ، زهد و امانت داری ، وفای به عهد ، شجاعت ، کظم غیظ ، عفو و ایثار . فایده صفات و فضایل پسندیده رسیدن به سعادت و کمال حقیقی انسان است ، لذا بنابر اهمیت آن ها باید عوامل و موانعی که در بروز صفات نقش مهمی دارند شناخته گردند که مهم ترین عوامل بروز صفات عبارتند از : بکارگیری از نیروی تعقل و اختیار ، وراثت ، محیط ، ازدیاد معرفت ، داشتن هدف صحیح ، شناخت انسان کامل ، اعتدال ، تمرین های سخت ، تکرار ، سختیها و توبه . و مهم ترین موانع بروز صفات عبارتند از : جهل و نادانی ، غفلت و بی خبری ، ضعف ایمان و فقر مذهبی ، فقر و تنگدستی ، خودخواهی و تکبر . در پایان پیشنهاد می گردد که تحقیق جامعی پیرامون عوامل و موانع بروز صفات پسندیده در قرآن کریم صورت پذیرد .

موضوع این پایان نامه (( صله ارحام از دیدگاه آیات و روایات )) می باشد . با توجه به موضوع مذکور، در این پایان نامه سعی شده است مطالبی پیرامون معنا و مفهوم صله رحم، اهمیت صله رحم و آثار فردی و اجتماعی صله رحم مورد بحث و بررسی قرار گیرد . در این جا لازم است به ومعرفی و شرح فصلها و بخشهای پایان نامه پرداخته شود که عبارتند از : فصل اول : این فصل که ضمن طرح پرسشهای ذیل مساله بودن موضوع و اهمیت آن از جهت اخلاقی و اجتماعی تحلیل شده است : 1- معنا و مفهوم صله رحم در قرآن چیست ؟ 2- صله رحم چه اهمیتی در آیات و روایات دارد ؟ 3 - صله رحم چه اثرات فردی و اجتماعی در زندگی دنیوی انسان دارد ؟ 4- صله رحم چه اثراتی را برروی زندگی اخروی انسان دارد ؟ 5- قطع رحم چه پیامدهایی را به دنبال دارد ؟ درفصل دوم تعدادی از متون تحقیقاتی مرتبط با موضوع از قبیل : کتاب صله ارحام در اسلام (( اثر شیخ محمود ارگانی حائری )) کتاب صله رحم و اخلاق در خانواده (( اثر سید کاظم صدر السادات دزفولی )) کتاب وظایف ما در ماه مبارک رمضان (( اثر سید حسین شیخ الاسلامی )) کتاب گناهان کبیره (( اثر حاج سید عبد الحسین دستغیب )) کتاب عدل الهی (( اثر استاد مرتضی مطهری )) با عنوان پیشینه ی بحث مورد بررسی قرار گرفته است . فصل سوم : با توجه به ماهیت و اهداف موضوع روش تحقیق توصیفی تحلیلی برای موضوع انتخاب گردیده است . فصل چهارم : در این فصل به تجزیه و تحلیل یافته ها پرداخته می شود که این فصل خود شامل: بخش اول :تعریف واژگان صله و رحم و قطع بخش دوم : اهمیت صله رحم در آیات و روایات بخش سوم : آثار صله رحم و پیامد های قطع رحم شش بخش چهارم : مصادیق صله رحم فصل پنجم : پس از بحث و بررسی موضوع نتایج ذیل حاصل گردید : 1- صله در مورد پدیده های عینی و حقیقی به معنای اتصال و پیوستگی خارجی است و در مقولات معنوی هم چون رحم ب عمل و رفتار که قرابت و پیوند میان افراد را ایجاد می کند یا تحکیم می بخشد اطلاق می گردد . 2- رحم در لغت به عضوی خاصی از بدن زن که محل استقرار فرزند و کانون نشو و نمای طبیعی اوست اطلاق می گردد . 3- آثار فردی صله رحم عبارتند از : زیادت عمر ، زیادت مال ، سلامت بدن و آرامش روان و ... 4- آثار اجتماعی صله رحم افزایش محبت میان خویشان و اندوهناک شدن دشمنان می باشد و پیامدهای قطع رحم عبارتند از : تنها ماندن و عدم رشد . 5- برخی از مصادق صله رحم انفاق زبانی و انفاق قلبی و مالی می باشد محقق در انجام این پژوهش با محدودیت های چو تکراری بودن مطالب روبه رو بوده است و پیشنهاد می شود در این زمنیه به ابعاد دیگر صله رحم که فراتر از آثار و پیامدهای آن باشد . پرداخته شود ..

چکیده

موضوع تحقیق صله رحم از دیدگاه قرآن است. هدف تحقیق شناساندن صله رحم و اهمیت آن در تعالیم دینی و جایگاه آن در زندگی افراد است. در کتابهایی که قبلاً به چاپ رسیده تا حدودی به این موضوع پرداخته شده و در هر کدام یک قسمتی از موضوع را آورده است که در این تحقیق سعی شده تمام جوانب موضوع بررسی شده و مطالب به صورت خلاصه در یک مجموعه جمع آوری گردد. این تحقیق با توجه به نوع هدف بنیادی می باشد و موضوع آن دینی- اخلاقی است. فعالیت انجام شده در روند تحقیق کتابخانه ای است که با فیش برداری از اسناد و مدارک معتبر و موجود در کتابخانه ها به توصیف آن در پنج فصل پرداخته می شود. در فصل اول واژه صله رحم تعریف شده و مصادیق آن بیان شده است. فصل دوم به صله رحم در آیات و روایات پرداخته و اهمیت آن را از نظر قرآن و سخنان معصومین? بیان کرده است. در فصل سوم آثاری که صله رحم در زندگی دنیوی و اخروی فرد و همچنین آثار اجتماعی آن مطرح شده است. در فصل چهارم به بررسی قطع رحم و مباحث پیرامون آن و همچنین مجوزات قطع رحم و پیامدهای شوم آن پرداخته است. فصل پنجم نیز علل ضعف صله رحم را بیان کرده و سپس راههای پیشگیری از ضعف و تقویت بیشتر روابط بین خویشاوندان را بیان کرده است. از آنجا که صله رحم تأثیر زیادی بر زندگی دنیوی و اخروی فرد دارد، انسان می تواند با ایفای آن از ثمرات مفید آن در زندگی بهره مند شده و از عقاب قطع رحم که از گناهان کبیره است دور بماند.