جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

رسالت این پژوهش، بررسی تبلیغ مورد نظر قرآن کریم، اهداف این تبلیغات و همچنین نگاهی به ویژگی‌ها (در حوزه‌های شناختی، عاطفی و رفتاری) و وظایف مبلغان از دیدگاه قرآن کریم می‌باشد. بررسی ارتباط هر یک از این اهداف، وظایف و ویژگی‌‌ها با اصول و اهداف تربیت نشان از یک سیستم کاملا تربیتی دارد که مبلغ در این سیستم وظیفه تربیتی بر دوش می‌کشد نه صرف معرفی و تبلیغ. در حوزه صفات شناختی به "آگاهی و بصیرت" و "مردمی و دردآشنا" بودن مبلغ اشاره شده است. ویژگی‌های مهربانی، تواضع، ایمان به اهداف، امیدواری به وعده‌های الهی و خلوص نیت از صفات عاطفی مبلغ است که مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت در حوزه شناختی به صفات عامل به علم خود بودن، شجاعت، عدل‌ورزی، راستی، آراستگی، قناعت، وقت‌شناسی و توکل مبلغ اشاره شده است. در این تحقیق وظایف مبلغ به دو قسمت وظایف ایجابی و سلبی تقسیم شده است، که در قسمت وظایف ایجابی، وظایفی چون لزوم خودسازی، استمداد از پروردگار، علم‌آموزی، تکریم شخصیت دیگران، مدارا با مخالفان، مبارزه با طاغوت و در قسمت وظایف سلبی وظایفی همچون پرهیز از سخنان فاقد از پشتوانه علمی و عملی، دنیاطلبی، سلطه‌طلبی، تحریف، قضاوت‌های ناصواب، غفلت و تهمت زدن را مورد بررسی قرار داده است. سیستم تبلیغاتی مدنظر قرآن، سیستم است تربیتی، با مبانی و اصولی کاملا مشخص که در این مطالعه به گوشه‌هایی از این اصول بر اساس ارتباطات سیستم تبلیغی مدنظر قرآن اشاره شده است

چکیده اهمیت مسأله‌ی «عقل» در مباحثات عصر حاضر و لزوم توجه به بازتاب عقل و عقلانیت، حدود کارکرد و حدود مفهومی آن، ضرورت معرفی عقل را آشکار می‌سازد. معانی و تعاریف مختلفی از عقل در حوزه‌ی دینی ارائه شده است که در بسیاری از موارد با هم خلط می‌شوند.آنچه این تحقیق،در پی شناساندن آن است؛ عقلِ مرادِ قرآن است. برای این منظور، سعی کرده‌ایم، باتکیه بر آیات قرآن، کاری کنیم که قرآن خود سخن بگوید وتاحدامکان مانع تأثیرگذاری پیش فرض های مکاتب مختلف در این زمینه شویم. روش ما در این تحقیق روش معنی شناختی با تکیه بر نظریه‌ی حوزه‌های معنایی است. با رویکرد همزمانی، 49 آیه‌ای که «عقل» در آنها - آن‌هم، صرفاً در شکل فعلی - به‌کار رفته را مطالعه نمودیم و با استخراج مفاهیم همنشین و جانشین عقل، سعی کردیم به حوزه‌ی معنایی عقل دست یابیم. با تحلیل کاربردها متوجه شدیم، فعل عقل در بیش از نیمی از کاربردها با «آیه_ آیات» (به معنای نشانه) همنشین شده است. این کثرت همنشینی ما را بر آن داشت که معنای فعل عقل را از طریق این همنشینی در یابیم. خداوند آیات خود اعم از تکوینی و تشریعی را برای انسانها فرو می‌فرستد. این آیات و نشانه‌ها به خودی خود موضوعیت ندارند؛ بلکه خدا از انسان می‌خواهد، از ظاهر این نشانه‌ها (دال‌ها) بگذرد و به باطن (مدلول) آنها دست یابد. در واقع آیات، متعلق فعل عقل هستند. بنابراینفعل«عَقَل، یَعقِلُ» درقرآن، در معنای اصلی خود ناظر به کارکرد ذهنی است که عبارت از «رابطه برقرارکردن» میان آیات و مدالیل آنهاست؛ و عاقل کسی است که به آیات به دیدِ طریقی و نه استقلالی می‌نگرد. «رابطه برقرارکردن» که در معنای اصلی فعل عقل قرآنی آمده است، خود، یکی از مولفه‌های معنای لغوی عقل می باشد.واژگان کلیدی: قرآن‌ کریم، معنی‌شناسی، روابط ‌همنشینی، روابط‌ جانشینی، عقل، حوزه‌های‌‌معنایی

چکیده:قرآن کریم ودیعۀ بی همتاو آخرین کتاب آسمانی از سوی خالقی بی نیاز به خلقی نیاز مند می‌باشد که بر پیامبر خاتم حضرت محمد(ص) نازل گردیده ودر آن تمام تعالیمی که برای نجات بشریت و رهنمون کردن آن به قله های سعادت و نجات لازم است، موجود می‌باشد. نخستین مرحله ای که برای فهم قرآن و عمل به تعالیم آن لازم است، خواندن قرآن است. بدون خواندن قران، درک مفاهیم عمیق ودر نتیجه عمل به دستورات قرآن میسر نخواهد بود ؛ هر چند قرائت مستمروختم قرآن یک هدف است و فی نفسه عبادت است، اما هدف غایی البتّهبهره مندی از رهنمود های متعالی قرآن وبه کارگیری آن در زندگانی جهت نیل به اهداف والا ست. بحث درباره کیفیت قرائت، تلاوت و چگونگی ختم قرآن با توجه به تأکید بر مداومت قرائت برخی از سوره های قرآن در لسان احادیث از اهمیت بسزایی برخوردار است و برای انسان مسلمان جویای سعادت دنیا و آخرت بازشناسیشیوهای صحیح قرائت وختم قرآن در راستای بهره مندی هرچه بیشتر از آثار و برکات ختم قرآن کریم در پرتو رعایت «آداب ظاهری وآداب باطنی » قرائت قرآن امری ضروری است. در این پژوهش علاوه بر بررسی آیات وروایات در این زمینه، به گزارش و دسته بندی آداب تلاوت قرآن اعمّ از «آداب ظاهری وآداب باطنی» همچنین شیوه های ختم قرآن و آثار و فوائد مادی و معنوی ختم قرآن و مداومت سوره های مختلف قرآن کریم پرداخته شده است.کلمات کلیدی: قرآن، قرائت، آداب تلاوت، ختم قرآن

چکیدهقرآن کریم درقرآن و نهج البلاغه و صحیفه سجادیهبا اوصاف گوناگون و در عین حال عمیق و پرمعنا توصیف شده و بدون شک بیان ویژگی های قرآن از زبان خود قرآن و نیز کسی که تربیت شده وحی بوده و در دامان قرآن و پیامبر پرورش یافته زیباترین و کاملترین بیان خواهد بود. قرآن از منظر قرآن و امیر المومنین -علیه السلام- در نهج البلاغه و امام سجاد (ع) در صحیفه سجادیه، تجلی خدا و آئینه خداشناسی، دریایی عمیق و بی پایان، همراه اهل بیت، نورمبین، هدایتگر، شفابخش، بصیرت دهنده، بهترین سخن،ناصح و امین،فزاینده هدایت و کاهنده گمراهی، شفیع ، مایه عزت و توانگری، فرقان و برطرف کننده شبهات ، حبل متین و عامل نجات ، مرجع و شاخص، زیبا، عمیق، شگفت انگیز، اساس اسلام و بنیان ماندگار، بهار دلها، تازه و سیراب کننده، اولین چیزی که باید به فرزندان آموخته شود کتابی هماهنگ و بدون اختلاف، باغ عدل، سرچشمه علم ومعدن ایمان، کتابی برای عمل، جاودانه و همیشگی و کتابی جامع می باشد.پروژه تحقیقاتی" اوصاف قرآن در بیان قرآن و روایات (نهج البلاغه و صحیفه سجادیه) " در پنج فصل نگارش یافته که به شرح ذیل می باشد : فصل اول: در این فصل قسمتهای زیر مورد توجه قرار گرفته است ؛ مقدمه،بیان مساله : که در این قسمت به انگیزه و اهمیتی که سبب پرداختن به این موضوع بوده اشاره شده است .هدف تحقیق :دراین قسمت به پرسشهای مربوط به موضوع پروژه ، که درطی سه فصل به تجزیه و تحلیل و پاسخ گویی به آنها پرداخته ایم ، مطرح شده است. تعریف مفاهیم و اصطلاحات : دراین قسمت نیز به تعریف و توضیح عمده ترین اصطلاحات و مفاهیمی که در پروژه به کاررفته اند پرداخته شده است .در ادامه فصل به سابقه پژوهش و معرفی ، نقد و بررسی کتب یا پژوهش هایی که در رابطه با موضوع مورد نگارش موجود می باشد پرداخته ، و نیز بیان روش اجرای تحقیق وجمع آوری اطلاعات ،به چگونگیتدوین پروژه و استفاده از منابع مورد بررسی ، پرداخته شده ایم.از فصل دوم تا چهارم به تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده برای پاسخ به مطالب و پرسشهای مطرح شده اختصاص دارد و مطالب مندرج در آن به بررسی اوصاف قرآن دربعد شناخت (شناخت قرآن ، شناخت خدا و شناخت علمی ) ، بعد هدایت و بعد اجتماعی از منظر قرآن ، نهج البلاغه و صحیفه سجادیه پرداخته شده است .و درفصل پنجم پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات، نتیجه گیری بدست آمده از پژوهش بیان شده است. و پس از آن، فهرست منابع مورد استفاده دراین پژوهش معرفی شده است .

خداوند متعال به دنبال هبوط آدم به روی زمین، وسیله هدایت او را نیز فراهم کرد: ‏البقره/۳۸؛ قُلْنَا اهْبِطُوا مِنْها جَمیعاً ‏فَإِمَّا یَأْتِیَنَّکُمْ مِنِّی هُدىً فَمَنْ تَبِعَ هُدایَ فَلا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُون‏. از جمله این که برخی انبیای‌ الهی را، همراه با ‏کتاب آسمانی برای هدایت مردم فرستاد: ‏البقره/ ۲۱۳؛ کانَ النَّاسُ أُمَّهً واحِدَهً فَبَعَثَ اللَّهُ النَّبِیِّینَ مُبَشِّرینَ وَ مُنْذِرینَ وَ ‏أَنْزَلَ مَعَهُمُ الْکِتابَ بِالْحَقِّ لِیَحْکُمَ بَیْنَ النَّاسِ فیمَا اخْتَلَفُوا فیهِ وَ مَا اخْتَلَفَ فیهِ إِلاَّ الَّذینَ أُوتُوهُ مِنْ بَعْدِ ما جاءَتْهُمُ الْبَیِّناتُ بَغْیاً ‏بَیْنَهُمْ فَهَدَى اللَّهُ الَّذینَ آمَنُوا لِمَا اخْتَلَفُوا فیهِ مِنَ الْحَقِّ بِإِذْنِهِ وَ اللَّهُ یَهْدی مَنْ یَشاءُ إِلى‏ صِراطٍ مُسْتَقیم‏. در ادوار مختلف، ‏این سنّت الهی، یعنی راهنمایی بشر به‌ وسیلۀ قوانین الهی (کتاب‌های آسمانی) ادامه داشته است. قرآن، به عنوان ‏کامل‌ترین و آخرین کتاب آسمانی، از کتب آسمانی گذشته، با عناوین عام و خاصی همچون کتاب، صحف، زُبُر، الواح، ‏تورات، انجیل و زَبور یاد کرده است. در پژوهش حاضر، کتب آسمانی پیشین، به لحاظ ماهیت، اوصاف، اصالت وحیانی ‏و تاریخی، و نسبت محتوایی آنها با یکدیگر و نیز نسبت محتوایی قرآن با آنها مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. ‏تعریف تورات در یهودیت، مسیحیّت و اسلام یکسان است، درحالی که تعریف قرآن از انجیل و زبور و صحف متفاوت ‏از تعریف یهودیان و مسیحیان است. اگرچه قرآن، اوصاف مختلفی را دربارۀ همه یا برخی از این کتب بیان کرده، ولی ‏در این میان، تورات از جایگاه ممتازتری برخوردار است. به لحاظ محتوایی، تورات اصیل، بیش‌تر از سنخ اعتقادات ‏‏(توحید، معاد، نبوت) و احکام، و انجیل اصلی، بیش‌تر از سنخ موعظه و اخلاق بوده است؛ همین امر، سبب شده است ‏که این دو کتاب در کنار هم، وسیله هدایت مردم معرفی شوند. اما قرآن، به عنوان کامل‌ترین و آخرین کتاب آسمانی، ‏‏«مُهَیمِن» بر کتب آسمانی گذشته معرفی شده است. لذا، نسبت قرآن کریم با تمام کتاب‌های آسمانی پیشین، عموم و ‏خصوص مطلق و نسبت دوکتاب تورات و انجیل با یکدیگر، عموم و خصوص من وجه می‌باشد. دیدگاه قرآن درباره ‏میزان اصالت تورات و اناجیل موجود در زمان نزول نیز این است که قرآن هرچند یهودیان و مسیحیان را به انواع ‏تحریفات متهم می‌کند ولیکن، کتب مقدس یهودیان و مسیحیان را فی‌الجمله دربردارندۀ برخی معارف اصیل الهی ‏می‌داند.‏

عنوان پایان نامه: (اعتقاد به معاد وتأثیر آن بر رفتار انسان از دیدگاه قرآن).این موضوع در حقیقت از موضوع های بسیار مهم در زندگی انسان مى باشد، زندگی انسان در زاویه های مختلف سرشار از رفتارهای متنوع، خواه پسندیده ویا غیر پسندیده است.این رفتارهای صادر شده از انسان تابع عقیده درونی وى است. این عقیده است که نوع رفتار را تعیین می کند. اگر اعتقاد انسان درست باشد رفتار مثبت از او صادر میشود، واما اگر نا صحیح باشد رفتارهای ناپسند از وى صادر میشود.بعنوان مثال عامل اصلى دوری از گناه ایمان واعتقاد انسان به وجود خداوند معتال واعتقاد به روز رستاخیز وروز جزا است.این پایان نامه شامل سه فصل مى باشد:فصل اول: عبارتند از تعریف واژهای اساسی پایان نامه.فصل دوم: در این فصل ارتباط میان اعتقاد بطور عام ورفتار را همراه با ذکر مثالهائى در این رابطه بعنوان دلیل به اثبات مى رساند.فصل سوم که مهمترین فصل مى باشد درباره تاثیر اعتقاد به معاد بر رفتار انسان است، این فصل شامل دو مبحث مهم مى باشد:مبحث اول تاثیر اعتقاد به معاد در رفتار تک تک افراد جامعه را مورد بحث قرار مى دهد، یعنی اینکه اعتقاد به معاد چه تاثیری بر افراد می گذارد.مبحث دوم درباره تاثیر اعتقاد به معاد در جامعه است، یعنی اینکه جامعه ای که به معاد اعتقاد پیدا میکند چگونه جامعه ای خواهد شد؟ در این مبحث رفتارهاى مثبت این گونه جامعه ذکر شده است.

تفسیر گزارش قرآن از دلالت ها غیرلفظی(حالات و حرکات بدن)چکیدهقرآن کریم به عنوان آخرین و در عین حال کامل‌ترین برنامه الهی در گستره ارتباطات انسانی از ظرفیت دلالت های غیرلفظی(حالات و حرکات بدن) غافل نبوده؛ به طوری که در جای جای آن به ترسیم ابعاد غیرکلامی انواع ارتباطات انسانی پرداخته و سبب تعمیق و تکمیل پیام مورد نظر شده است. طی این پژوهش حرکت از ادبیات نظری ارتباطات غیرکلامی به سوی قرآن کریم، ما را به درک جدیدی از آیات قرآن کریم و تنظیم آیات مرتبط جهت ترسیم چارچوب مطلوب ارتباطات غیرکلامی از منظر قرآن کریم می‌رساند و از طرف دیگر، حرکت از قرآن کریم به سوی ادبیات نظری ارتباطات غیرکلامی، می‌تواند در ترمیم یا تکمیل این علم موثر و راه‌گشا باشد. کلمات کلیدی: دلالت های غیر لفظی، ارتباطات غیرکلامی، حالات و حرکات بدن، حالات چهره، ارتباطات چشمی، وجه، نظر

به گفته‌ی مفسّرین بیش از یک چهارم آیات قرآن درباره‌ی معاد است و این بیانگر اهمیّت موضوع معاد درنگاه قرآن است . درهفت مورد از قرآن نمونه‌هایی عینی از معاد و زنده شدن مردگان ذکر شده‌است. در این نمونه‌ها قرآن بیان می‌کند که افرادی و یا موجوداتی بعد از مرگشان دوباره به دنیا برگشته‌اند ، و این مطالب به عنوان نمونه‌های عینی بازگشت مجدد روح در قرآن مورد بحث قرارگرفته است . ومسئله‌ی امکان معاد را که برای انسان ها از اهمیّت و پیچیدگی بسیار برخوردار است ، نشان داده است . درباره‌ی حیات اخروی و زنده شدن دوباره ی انسان‌ها بشر همواره دچار تردید بوده و هست ، و نقطه‌ی ثقل اعتقاد به معاد نیز همین حیات دوباره‌ی انسان است ، به گونه‌ای که به طرق مختلف به این تشکیک و شبهات پاسخ داده شده است یکی از این طرق ذکر نمونه‌های عینی زنده شدن انسان‌ها ، حیوانات و...است. البته درباره‌ی این که منظور از برگشتن دوباره‌ی موجودات و حیات مجدد این موجودات چیست ، در بین مفسّران اختلاف نظر است ، که این پژوهش تلاش می‌‌کند دو دیدگاه متضاد در این زمینه را بررسی و مقایسه نماید .علامه طباطبایی این موارد را از نمونه‌هایبازگشت مجدّد روح به بدن می‌داند و چنین استدلال می‌کند ، که خداوند درقیامت هم ، همین گونه دوباره انسان‌ها را زنده خواهدکرد . ولی رشید رضا در تفسیر المنار همه‌ی این موارد را ردّ کرده است ، و منکر زنده شدن هر نوع موجودی بعد از مرگ شده‌است . وی همه‌ی این هفت مورد را توجیه می‌کند .در این پژوهش برآنیمتا بررسی مقایسه‌ای از دیدگاه این دو اندیشمند بزرگ درباره نمونه‌های عینی معاد ، به روش کتابخانه‌ای و تحلیل محتوا در قرآنانجام دهیم .

عنوان پایان نامه ی پیش رو «تحلیل و بررسی گفتمان های (دیالوگ) قرآنی» است که در سه فصل کلیات، بررسی شکلی و بررسی محتوایی دیالوگ های قرآن تنظیم شده است.دیالوگ از ارکان اصلی هر داستان و به معنای گفت و گو و مبادلهاحساسات و اندیشه ها میان دو یا چند نفر می باشد.اما این که دیالوگ و گفت و گو در قرآن کریم چه نقشی دارد و در چه موضوعاتی به کار رفته است،مسأله ایست که در این تحقیق با دقت در آیات مشتمل بر گفت و گو و بهره گیری از تفاسیر و کتب تخصصی قصد بررسی آن را داریم.دیالوگ ها حدود یک پنجم حجم آیات قرآن کریم را تشکیل می دهند و در موضوعاتی مانند توحید،معاد،نبوت و آموزه های اخلاقی به کار رفته اند. بیشتر دیالوگ های قرآنی مربوط به داستان های تاریخی است. بخش اندکی نیز مربوط به حوادث بعد از مرگ و قیامت است. تأثیر گذاری اسلوب گفت و گو باعث می شود مفاهیم دینی در اعماق جان مخاطبان قرآن نفود کند.هم چنین در طی گفت و گوها شخصیت ها بهتر نمایانده شوند تا به عنوان الگوهای مثبت و منفی به مخاطب معرفی شوند. بدین ترتیب دیالوگ ها نقش مهمی را در انتقال مفاهیم قرآنی بر عهده گرفته اند.

حضرت إبراهیم  و آئین ایشان، در قرآن از ارزش بسیار بالایی برخوردار است، تا آنجاکه بیشترین اوصاف پسندیده در وصف شخصیت او به کار رفته و پیروی از آئین آن حضرت مورد تاکید حق تعالی قرارگرفته است. اسلام، یهودیت و مسیحیت ادیانی توحیدی هستند که منشأ آنها، آئین حنیف و توحیدی حضرت إبراهیم  است. به جهت جایگاه ویژه و پراهمیّت حضرت إبراهیم  و آئینشان در میان ادیان توحیدی، پیروان این ادیان، ادعای پیروی از آن حضرت را داشته و هرکدام به گونه‌ای خود را منتسب به ایشان معرفی می‌نمودند. از این میان، یهودیان و مسیحیانی که به گفته‌ی قرآن ادعای بیشترین انتساب، نزدیکی و پیروی از إبراهیم  را داشتند و بر سر إبراهیم به نزاع می‌پرداختند ، بیشترین انحراف و کج روی از آئین إبراهیم  در کارنامه شان به ثبت رسیده است. از منظر قرآن آئین إبراهیم ، حنیف، اسلام، قِیَم بوده و از هر گونه شرک تهی است. عبودیت؛ نبوت؛ رسالت؛ خلّت و امامت، مقاماتی است که از جانب خداوند به حضرت إبراهیم  اعطا شده است. اوصاف ذکر شده در قرآن که به توصیف شخصیت با عظمت حضرت إبراهیم  پرداخته‌اند، شامل اَوَاه به معنی مومن و خدا ترس؛ حلیم؛ منیب به معنای کسی که در همه کارها به خداوند رجوع می‌کند؛ اُمّت به معنای کسی که بر دینی است که کسی بر آن نباشد؛ قانت به معنای مطیع؛ صدیق؛ مومن؛ اسوه حسنه؛ مصطفی و برگزیده؛ شیعه‌ی نوح؛ صالح؛ حنیف؛ مسلم؛ اولی الیدی و الابصار به معنای کسی که صاحب قدرت در طاعت و بصیرت است؛ شاکر؛ خالص؛ دارای قلب سلیم می‌شود. نکته‌ی مهم این است که، ذکر این صفات در مورد إبراهیم  اشاره به این دارد، که این صفات آثار نیک آئینِ حنیف ایشان است. چراکه پیروی از این دین انسان را تدریجاً به همان راهی می‌اندازد که إبراهیم  را انداخت. به عبارت دیگر اگر کسی تابع دین حنیف إبراهیم است، باید پیرو تمام ویژگی‌های إبراهیم  نیز باشد. انحرافات ذکر شده در قرآن برای یهودیان و مسیحیان در دو حوزه‌ی عقیده و رفتار تقسیم بندی می‌شود. انحرافات عقیدتیِ یهودیان شامل شرک، گوساله پرستی، دادن نسبت‌های ناروا به خداوند، ادعای توقف نکردن در آتش، ادعای انحصاری بودن بهشت برای آنان، دشمنی با جبرئیل، تکذیب پیامبران، دانستن عٌزیر به عنوان پسر خدا و ... می‌شود. انحرافات عقیدتیِ مسیحیان شامل شرک، عیسی خدایی، مریم خدایی، تثلیث، قائل شدن فرزند برای خداوند، پرستش راهبان و ... می‌باشد. انحرافات رفتاریِ یهودیان شامل، بهانه جویی، عصیان و نافرمانی، نفاق، پیامبر‌کشی، بغی و ظلم، بهتان زدن،‌ خوردن مال حرام، استهزای دین و پیامبر،‌ دوستی با کفار، آزار پیامبران و مومنان، تحریف کلام خداوند، ناسپاسی و ... می‌گردد. انحرافات رفتاریِ مسیحیان نیز شامل، فراموشی عهد خداوند، بدعت رُهبانیت، طرد یهودیان و ... می‌شود. اما اگر آنان تنها یک خصلت إبراهیم  که تسلیمِ محض بودن در برابر خداوند بود را دارا بودند، به هیچ یک از این انحرافات دچار نمی‌شدند.