جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫بعضي از امور موجب خسران فردي و اجتماعي مي شودکه در قرآن به آنها توجه شده است. اين پژوهش در چهار فصل، در پي شناخت عواملي است که موجب خسران فردي و اجتماعي شده و در صدد معرفي راههاي برون رفت از آن، از منظر قرآن است. نويسنده پس از مفهوم شناسي واژه خسران، واژههاي ضرر، غَبن و غُرم را به عنوان واژههاي معادل با خسران معرفي کرده است و پس از آن، در بحث از اقسام و عوامل خسران، با استناد به آيات قرآن، به عوامل اعتقادي، اخلاقي و رفتاري اشاره شده است. عوامل اعتقادي خسران عبارت است از: کفر، شرک، انکار معاد، ارتداد و تکذيب آيات خدا. عوامل اخلاقي خسران عبارت است از: نقض عهد، سوء ظن به خدا، و حب دنيا. عوامل رفتاري خسران عبارت است از: فساد در زمين، قتل اولاد، گسستن پيوندها، ظلم، و رويگرداني از دستوارت پيامبران. نويسنده در ذيل هر يک از عوامل ياد شده، پيرامون آيات يا آيه مرتبط با عامل ياد شده به بحث پرداخته است. آثار و پيامدهاي خسران يا دنيوي است و يا اخروي. آثار دنيوي خسران هم، به مادي و معنوي تقسيم ميشود. آثار دنيوي مادي عبارت است از: عدم ايمني از مکر الهي و تنگي زندگي و آثار دنيوي معنوي خسران عبارت است از: گمراه شدن، ابتلا به آرزوهاي طولاني و دوري از فطرت. آثار اخروي خسران عبارت است از: حبط عمل، سبک شدن اعمال در ميزان، و گرفتاري شخص خاسر و اهل او در آتش جهنم. نويسنده در تمامي موارد، با استناد به آيات قرآن، بحث را پيگيري کرده است. در پايان، راههاي پيشگيري از خسران و برون رفت از آن، با استناد به قرآن، ايمان، عمل صالح، تواصي به حق، تواصي به صبر، فضل و رحمت الهي، شفاعت و توبه معرفي شده است. نتيجه اينکه بايد عوامل خسران را شناخت، از آنها پرهيز نمود و در صورت ارتکاب و ابتلا، راههاي برون رفت از آن را عملي کرد.

‫قصه‌هاي قرآن بخش بزرگی از قرآن را تشکیل می‌دهد که دارای اهدافی چند از جمله تثبیت قلب،‌ پیامبر، تربیت، عبرت‌گیری، وحدت ادیان در اصول و ... می‌باشد. در این میان این داستان‌ها علی‌رغم بیان حقایق تاریخی و داشتن بیان هنری، هیچ‌گاه با معیار تاریخ و هنر قابل سنجش نیست؛ چون هدفی والاتر از بیان تاریخ صرف و نقل داستان داشته که همانا هدایت انسان‌ها به شاهراه عبودیت است. اما عدّه‌ای که عمدتاً از میان مستشرقین برخاسته اند به این راه رفته‌اند که بعضی قصه‌های قرآن با تاریخ متناقض وناسازگار است وعمده استناد آن ها نیز به کتاب مقدس ( عهدین) بوده است.عده ای مسلمانان نو اندیش با انگیزه مقدس دفاع از قرآن به این راه رفته اند که قرآن در بیان قصه ها در پی نقل تاریخ نیست ؛بلکه آن چه مد نظر قرآن است هدایت وعبرت گرفتن مردم است .که در این راه قرآن هم ،از رویدادهای تاریخی که در ذهن مردم به عنوان تاریخ شمرده می شده وهم از افسانه ها ودیگر داستان ها استفاده کرده وبا پرداختی هنری به مردم عرضه کرده تا مردم هدایت شوند وعبرت گیرند؛در این میان اگر احیاناً این قصه ها با کتاب مقدس ویا تاریخ ناسازگار است بر قرآن خرده نمی توان گرفت چون قرآن در پی نقل تاریخ نبوده است تا بتوان بر ان اشکال کرد.ما دراین مقال برای پاسخ به هر دو گروه ابتدا ابتدا به اعتبار تاریخی عهدین می پردازیم وسپس رابطه داستان های قرآن را با هنر و واقعیت باز گو می نماییم .در پایان نیز مواردی از تناقضات ادعایی را با استناد به بعض نقل های تاریخی وگاه به استدلالهای عقلی پاسخ می دهیم. ‌ واژگان کلیدی: قصص، تاریخ ، تناقض، عهدین، قرآن، مستشرقین، پیامبران

‫چکيده : نويسنده در اين پژوهش، طي سه فصل از منظري قرآني، ضمن تجزيه و تحليل ماهيت دنيا، و نوع بر خورد انسان را با دنيا از ديدگاه قرآن و روايات تبيين کرده است. بررسي حقيقت دنيا و حقيقت انسان از نظر قرآن، نحوه زندگي مطلوب انسان از ديدگاه قرآن، پژوهش در خصوص هدف زندگي در دنيا و چگونگي استفاده از دنيا و سالم بيرون رفتن از آن، شاکله اين تحقيق مي‌باشد. فصل اول، پس از بيان ماهيت و حقيقت دنيا و نيز تعابير قرآن کريم در مورد ماهيت دنيا، به مفهوم لغوي و اصطلاحي اين واژه و همچنين به بررسي معناي خاص دنيا در قرآن کريم پرداخته که انسان بايد براساس آن معنا و مبنا مسير خود را مشخص کند تا بتواند مبتني بر دستورات خدواند متعال تلاش نمايد. تبيين حقيقت دنيا در تفاسير روايي اهل بيت، مانند مزرعه بودن دنيا براي آخرت، بصيرت افزايي و پنددهي حوادث دنيا و پل بودن دنيا براي رسيدن به آخرت، بيان روش‌هاي قرآن کريم در دعوت به تفکر در حقيقت دنيا، لزوم انديشيدن در رويکردهاي دنيا، مثال‌هاي قرآن کريم در مورد زوال‌پذيري دنيا و بازيچه بودن آن و ابعاد اخلاقي براي حقيقت دنيا در آيه‌هاي قرآن؛ از ديگر مطالب فصل اول است. نگارنده در فصل دوم، علاوه بر پرداختن به حقيقت انسان در قرآن کريم، به بيان معناي لغوي و اصطلاحي انسان، جوانب مختلف ماهيت انسان همچون: ابعاد حيواني، عقلي و ربط بين اين دو جنبه، مجرد و مادي بودن انسان، مراحل نفس بشر، مانند نفس ملهمه، نفس اماره، نفس لوّامه و نفس مطمئنه اشاره کرده است. بررسي تعابيري که قرآن کريم در مورد نفس و انسان به‌کار برده است و همچنين تشريح آيه‌هاي قرآني مربوط به حقيقت انسان و منزلت وي در آفرينش نسبت به ساير موجودات، ادامه مطالب پيشين مي‌باشد. در فصل سوم، رابطه دنيا با انسان از منظر قرآن کريم مشخص شده و در ادامه به بحث در زمينه مذموم بودن دنيا از يک جهت و ممدوح بودن آن از جهتي ديگر و نيز به چگونگي بهره‌گيري صحيح از دنيا از منظر قرآن کريم پرداخته شده است.

‫در اين پايان نامه اسماء مذكور در آيات قرآن از حرف ضاد تا پايان حرف ياء از نظر اعراب و نحو بررسى شده است. مبناى اين پژوهش قرائت عاصم به روايت از حفص بوده است. در اين پايان نامه اغلب در بيان نحو اسماء، قول مشهور مورد توجه قرار گرفته، لكن ديگر اقوال نيز ذكر شده اند.

---

---

‫مَثَلها ی هر قوم و ملتی بیان کننده ی ذوق فطری ، قریحه ی ادبی ، افکار ، اخلاق ، عادات ، احساسات ، دین و مذهب آن قوم و ملّت است ، و بررسی آن ضرب المثل ها پژوهشگران را به رشد فکری ، عقیدتی ، انفرادی و اجتماعی و نحوه ی زندگی آنها رهنمون می شود.امثال قرآن که یکی از مباحث مهم قرآنی هستند و برای هدایت و سعادت بشری نازل شده اند در بهترین و بالاترین سطح ، ویژگیها و خصوصیات خوب و بد اقوام و ملل گذشته را به تصویر کشیده اند ، که هر خواننده ای را به اعجاب و تحسین وا می دارد. امّا مشکل در نا آشنایی و نا آگاهی و یا بی توجهی مسلمانان به مَثَل های قرآنی و سرگرم شدن به مَثل های بشری و مهجوریت قرآن کریم در بین اکثریت آنان است و همچنین بعضی از اقوام ایرانی از خصوصیات و ویژگیهایی دیگر اقوامِ هموطن خود که درمیان آن ها به صورت ضرب المثل جریان دارد بیگانه هستند و این مشکل دیگری است که به چشم می خورد . راه حل این مشکلات در چیست ؟ به علت علاقه ای که اکثر مردم به ضرب المثل های قومی و ملی خویش دارند ، ما را بر آن داشت تا از این علاقه بهره جسته و ضرب المثل بلوچی و فارسی را در کنار امثال زیبای قرآنی قرار دهیم که یکی از مهمترین راههای آشنا نمودن مردم با قرآن کریم و ضرب المثل های والای آن است ، تا علاوه بر آگاهی دادن نسبی نسبت به تفسیر موضوعی قرآن کریم ، پیرامون مسایل مطرح شده در این تحقیق ، مسلمانان بتوانند کلام و قلم خویش را با آیات و امثال زیبای قرآنی مُزیَّن نموده و با مراجعه به این کلام الهی از مهجوریت قرآن کاسته شود ، و بر آگاهی و استفاده از امثال قرآنی و دیگر مفاهیم و مضامین والای این کتاب الهی از آن بهره بیشتری برده و ارتباط تنگاتنگ و بهتری با آن داشته باشند تا در راستای اهداف و مقاصد آن به سر منزل مقصود برسند. ضرب المثل های قوم بلوچ را به همراه امثال فارسی ملت ایران در پرتوی امثال قرآن کریم ارایه نموده ایم تا شاید بتوانیم بین اقوام مختلف ایرانی و مَثَل دوستان و قرآن رابطه ای دوستانه و مستحکم ایجاد نمائیم . آگاهی یافتن اقوام ایرانی از آداب و رسوم و باورهای هموطنانشان درسایه قرآن ، موجب زدودن اتهامات و تنویر افکارشان از یکدیگر، و سبب زندگی مسالمت آمیزشان با همدیگر و موجب تقویت انسجام ملی و وحدت اسلامی خواهد شد و اینگونه شاید بتوان مشکلات فرا رو در این زمینه را حل نمود . واژگان کلیدی : قرآن ، ضرب المثل ، مَثَل های بلوچی، امثال و حکم فارسی