جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

سپاس خدایی را که سپاسش نامنتهاست و ستایشش بیکران، او که عزیز است و عزت را دوست می دارد و آن را در سایه رعایت قناعت عطا فرماید، او که قانع را عزیز شمرد و پیامبرش را امر به آن نماید. پس نیاز است این حسنه شناخته گردد و گسترش داده شود و الگویی بیابیم تا روزی الگو قرار گیریم. باید حرص، آز، طمع، مال اندوزی، ثروت طلبی و .. را کنار گذاشته، تا به مقام شایستگان رسیم و از زمره دوستان حق گردیم. لازم است برای رسیدن به قناعت، با اسراف، تجمل گرایی و چشم همچشمی که زیانهای فراوانی را به میراث می گذارند مبارزه کنیم. بدانیم انسانهای در زندگی موفقند که طبق دستور اسلام در همه شؤون زندگی متعادل باشند و حلال کم را بر حرام بسیار ترجیح دهند، انسانهایی که نه تابع غربّند و نه دنبال زرق و برق و ذخارف دنیا. اکر هر فردی خود را بسازد و قانع بار آورد، جامعه تصفیه می گردد و مجبور نیست هر ساله هزینه های سنگینی را متحمل گردد، در نتیجه فقر کاهش می یابد و یا بکلی از بین می رود، و منابع مادی کشور در جاهایی مصرف می گردد که اسراف محسوب نمی شود. لذا ضروری است این صفت حسنه را برای افراد تبیین کرده و ارزش و ثمرات و علل و موانع آن را بیان نموده تا میل و رغبتها به سوی آن سوق یابد و با عمل به آن، رضای الهی محقق گردد. و از آنجا که داشتن الگو در هر امری از ضروریات می باشد، لازم است سیره های عملی با ارزش اسلام را معرفی نمود تا عزیزان بهتر به آن عمل نمایند. بحث از این صفت و طرح راههای ترویج آن در این زمانکه جامعه به تجمل گرایی و اسراف و چشم همچشمی رو آورده و روز به روز به مال اندوزان و ثروت طلبان افزوده می گردد امری ضروری و حیاتی می باشد. کلید واژه ها در این بحث عبارتست از: میانه روی، صرفه جویی، اعتدال، حد کفاف و قناعت. امید است بتوانیم گامی هر جند کوتاه در این راه طویل برداریم ان شاءالله.

این پژوهش دارای سه فصل است. در فصل اول، با استفاده از تفاسیر المیزان، کشف الاسرار و عدة الابرار، روض الجنان و روح الجنان و نمونه به شرح و توضیح چهارده آیه از آیات قرآنی در زمینه یِ حقوق والدین پرداخته است. در فصل دوم که مربوط به حقوق والدین در روایات است، شامل این موضوعات است: حقوق والدین ، احسان چیست؟ عقوق چیست؟ در فصل سوم، نظم و نثرهایی از اخلاق ناصری، قابوسنامه و احیاءالعلوم و تذکرة الاولیاء و اشعاری از شاعران مختلف درباره یِ حقوق والدین آورده شده است.

این تحقیق شامل پنج فصل با این عنوان هاست: فصل اول، واژه شناسی: معنای لغوی و اصطلاحی حبط؛ فصل دوم، پیشینه ی تاریخی حبط: حبط از دیدگاه مذاهب؛ فصل سوم، حبط از دیدگاه قرآن: حبط در قرآن، عوامل حبط: کفر، شرک، نفاق، ارتداد، عدم قصد قربت، فریاد بر پیغمبر(ص) زدن، احکام اعمال از لحاظ جزا؛ فصل چهارم، حبط از دیدگاه روایات: عدم قبول ولایت حضرت علی(ع)، بی تابی در مصیبت، خدعه نمودن با خدا، انجام کار خیر توأم با منّت، خصومت و دودلی، حبّ دنیا، حکم دروغ را به خدا نسبت دادن، کبر نسبت به خدا، کینه، غیبت، بخل؛ فصل پنجم، دعاهای ائمه(ع) جهت حبط نشدن اعمال.

رساله ی حاضر به تبیین احسان و نیکی کردن و ترویج آن در جامعه پرداخته است آیات قرآن برای مسئله احسان و نیکی اهمیت بسزائی قائل است و مردم را به این عمل خیر دعوت نموده و آثار مفید و معنی آنرا برای مردم بیان نموده است. در روایات رسیده از ائمه اطهار ( ع) همچنین به این عمل خداپسندانه سفارش شده است. از این رو پژوهش حاضر، با هدف تبیین زوایایی از اسرار و آثار احسان و نیکوکاری به منظور ترویج احسان در جامعه پرداخته است این رساله در شش فصل نگارش یافته است. در فصل اول: مفهوم و فلسفه احسان مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل دوم: انواع احسان بیان شده است. در فصل سوم: آداب احسان مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل چهارم: آفات احسان ذکر شده است. در فصل پنجم: به ذکر راه کارهای عملی درباره ی احسان پرداخته است. در فصل ششم: به بررسی آثار احسان و نیکوکاری در سیره ی محسنین پرداخته شده است. واژه های کلیدی این تحقیق عبارتند از: احسان، فقر، عفو و فرهنگ. امید است که این عمل نیک در بین افراد جامعه گسترش پیدا کند.

این تحقیق تحت عنوان احسان به والدین از منظر قرآن کریم و سنت است که متشکل از چهار فصل است. در این تحقیق سعی شده است تا از تمام جهات این امر الهی و وظیفه خطیر مورد بررسی قرار بگیرد. در فصل اول این تحقیق اصل ضرورت این امر مورد بحث است این که چرا احسان به والدین ضروری است و در ادامه به اهمیت حقوق پدر و مادر، ضرورت پرداختن به حقوق ایشان، بیان مصادیق والدین که شامل الف- گفتار و کردار نیک به والدین ب- الگوی والدین بودن ج- انفاق به والدین د- ارث بردن والدین و وظایف و مسئولیت های فرزندان و روشهای احسان و تکریم والدین پرداخته شده است. در فصل دوم تمام آیاتی که در قرآن مجید به این مهم پرداخته ذکر شده. و بعد از ذکر آیات، تفسیر آنها نیز که از چندین منبع تفسیری استخراج شده در خاتمه فصل بیان شده است و همچنین حقوق والدین از منظر قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفته و آیات مرتبط با این موضوع بیان شده است که شامل عناوینی همچون نگاهی به حقوق والدین در قرآن کریم، دلیل رعایت این حقوق، حد رعایت حقوق والدین، احترام به پدر و مادر در منطق اسلام می باشد. در فصل سوم روایاتی که از ائمه معصومین ( ع)در این رابطه بیان شده، ذکر شده است. در آخرین فصل این پایان نامه همه آثاری که در این دنیا و جهان آخرت متوجه انسان می شود هر یک بطور جداگانه مورد بحث و بررسی قرار گرفته است که آثار نیکی و احسان به ایشان نتایج پربار و درخشانی برای فرزندان به ارمغان می آورد. که از آثار احسان به والدین1- بهشت 2- ثواب شهادت 3- سروری نیکان 4- بالاتر از جهاد 5- انجام بهترین اعمال 6- طول عمر و فراوانی روزی 7- داشتن فرزندان صالح 8- راحتی در حال مرگ 9- ثواب حج مقبول 10- آمرزش گناهان 11- عروج به قله ی کمال 12- کامرانی در زندگی و اطاعت از پیامبر اکرم ( ص) می باشد. بعد از آن نتایج بعدی و ظلمی که فرزندان در اثر نادانی در حق والدین انجام می دهند و هر دو دنیای خود را تیره و تار کرده و باعث نکون بختی خویش می شود که از عواقب بدی به ایشان 1- مطرود پیامبر? 2- دور شدن از عدالت 3- محرورمیت از الطاف خداوندی 4- گرفتاری در دنیا 5- عذاب وجدان 6- خشم الهی 7- کوتاه شدن عمر و محرومیت از حقوق اجتماعی می باشد. در پایان این تحقیق دعایی از امام سجاد بیان شده است که ایشان خواستار لطف و کمک خداوند در خصوص احسان به والدین از جانب ایشان می باشد. امید است که این تحقیق گامی کوچک باشد تا همگان را در به انجام رساندن وظیفه ی خویش کمک و راهنما باشد تا فرزندان بیش ار پیش منزلت این نعمت الهی را بدانند.

در پژوهش انجام شده با موضوع اخلاص از دیدگاه قران و سنّت؛آثار و پیامدهای فردی و اجتماعی آن با توجه به اینکه اخلاص و صدق نیّت مقامی است رفیع از مقامات مقربین و منزلی است منیع از منازل راه دین که هر که توفیق وصول آن را یافت به مرتبه عظمی فایز گردد و با توجه به اینکه اهمیت این موضوع با توجه به آیات کریمه قرآن و احادیث بر کسی پوشیده نیست ،هدف از انجام این پژوهش ان است که ببینیم که قرآن و سنّت چه مطالبی را در رابطه با اخلاص و آثار و پیامدهای فردی و اجتماعی آن دارد برای این کار باید ابتدا اخلاص را در قرآن و سنّت بررسی کنیم تا مشخص شود این صفت چقدر اهمیت دارد پس از آن به راههای کسب اخلاص و درمان ریا می پردازیم . همچنین دامنه و محدوده تحقیق مربوط به یک قشر خاصی نمی شود بلکه تمام افراد بشری را تحت سیطره خود دارد در گرد آوری این تحقیق از کتب تفسیری معتبری همچون تفسیر نمونه ،المیزان و نور و کتب حدیثی معتبر همچون اصول کافی ،بحار الانوار و .... و کتب اخلاقی مانند معراج السعاده ، اخلاق در قرآن ،قلب سلیم و .... استفاده شده است . این اطلاعات بدست آمده که جمع آوری آن به صورت کتابخانه ای بوده ما را به این نتیجه می رساند که اگر اخلاص در وجود آدمی نهادینه شود باعث می شود عواملی چون ریا و هوای نفس بسیار کمرنگ شود و به تبع آن مشکلات فردی و اجتماعی حل شود و هنگامی که کسی مقام مخلصان را بداند انگیزه او در کسب مقام اخلاص بیشتر می شود و به جای تلاش ریا کارانه خواهد کوشید مراتب اخلاص خویش را بیفزاید. کلید واژه های این تحقیق عبارتند از:اخلاص،قرآن،سنّت،پیامد،فردی،اجتماعی. اما از باب مقدمه آنچه به عنوان کلید اصلی تحقیق معرفی شده است همان اخلاص است و بقیه واژگان بعداز این کلید قرار گرفته اند.

در این پایان نامه در پنج بخش با این عناوین احسان و محسنین با تکیه بر آیات و روایات بررسی شده است: بخش اول، کلیاتی در باب احسان: معانی لغوی و اصطلاحی احسان، جایگاه احسان در قرآن و روایات؛ بخش دوم، حوزه های احسان: احسان به نفس، احسان در خانواده، احسان در اجتماع؛ بخش سوم، شناخت محسنین و ویژگی های آنان: ویژگی های محسنین، مصادیق محسنین در قرآن؛ بخش چهارم، آثار و نتایج احسان: نظام پاداش محسنین، بررسی آثار احسان؛ بخش پنجم، عوامل و موانع قبولی احسان.

این تحقیق در سه بخش به نگارش درآمده است: در بخش اول، واژگان احسان و محسنین و نظایر آن در لغت و اصطلاح قرآن کریم بررسی شده است؛ در بخش دوم، انواع احسان مانند احسان خدا به بندگان و احسان بندگان به خدا، احسان به والدین، احسان به پیشگامان، احسان به دیگر همنوعان، و نیز محسنان نمونه در بیان قرآن کریم معرفی گردیده است؛ در بخش سوم، را عنوان سیمای محسنین از پشتوانه های احسان و پاداش محسنین بحث شده است.

مباحث اصلی این پایان نامه در دو بخش به این شرح آمده است: بخش اول، احسان: مفهوم احسان، فرق اسلام و ایمان و احسان، احسان در معامله، فرق احسان و ایثار، صدقه و احسان، فرق جود با احسان، برّ، تفاوت بین انفاق و برّ و معروف، احسان و آثار آن در دو جهان، فراگیری احسان، فرق احسان ذاتی و عرفی، تفاوت عدل و احسان، پیش دستی در احسان، قصص احسان در قرآن و مفهوم احسان از دیدگاه مفسرین قرآن و روایات و...; بخش دوم، ایثار: فلسفه یِ ایثار، ارزش ایثار در آیینه یِ قرآن، ایثار و نذر، ایثار و علی(ع)، ایثار امام علی(ع)، ایثار و زهد فاطمه یِ زهرا(س)، ایثار به دیگران، مواسات، لزوم فداکاری و ایثار در حسن خلق، شیوه هایِ ایثار و فداکاری، ایثار و اهداف ایثار و....

در این پژوهش به دو مبحث توجّه شده است: الف) اختلاف قراءات. ب) اثر آن در تفسیر. در مبحث قراءات ، پیدایش آنها، نام قاریان، شرح حالی مختصر از زندگی آنان، اسناد هر قاری تا رسول خدا، طرق نقل راویان آنها، تاریخ انتشار قراءات در نقاط مختلف و قرائتهای رایج امروز در جهان اسلام و نیز دلیل رواج قرائت حفص مورد کنکاش و جستجو قرار گرفته است. همچنین کلمات مورد اختلاف قاریان در قرآن که بالغ بر 2400 کلمه است، از جنبه های مختلف مورد دسته بندی و تقسیم واقع شده است، چون این کار در سنجش میزان تأثیر این اختلافات در ترجمه و تفسیر قرآن بسیار مؤثّر است. همچنین مقایسه این اختلافات با سیاهه مصحف از این طریق امکان پذیر است. در زمینه تفسیر، 60 تفسیر مورد مراجعه کتابخانه ای و بررسی قرار گرفته که از این میان به 8 تفسیر به تفصیل پرداخته شده است. نمونه های متعدّد از متن آن تفاسیر، در رابطه با اختلاف قرائت برگزیده شده است. سپس نتیجه گیری و تحلیل نوع انعکاس اختلاف قراءات در این تفاسیر آورده شده است. این پژوهش نتیجه می گیرد که اختلاف قرائت هر چند در برخی موارد ترجمه قرآن را تغییر می دهد، ولی مفهوم اصلی و تفسیر مترتّب بر آن را تغییر نمی دهد.