جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در پایان نامه حاضر به بررسی نکاح، موانع نکاح و آثار نکاح از دیدگاه اسلام پرداخته شده است. و در خاتمه گفته شده است که بخش عمده ای از قوانین و مقررات حقوق خانواده الهام گرفته از فقه و شریعت است. تعدد آیات قرآنی در این زمینه حاکی از توجه بیش از حد اسلام به کانون خانواده است با توجه به اینکه خانواده پایه و اساس هر جامعه ای را تشکیل می دهد و جزء اولین نهادهای تشکیل شده در جامعه است لذا قرآن و اسلام نیز بنیان آن را بر قواعد و اصول عقلی و اخلاقی استوار ساخته است و برای اینکه بنیان اجتماعی اقوام مسلکان را تحکیم و تشکیل خانواده های امت خود را بر پایه و اساس منظم و محکمی استوار سازد احکام و قواعد بسیار زیادی را وضع نموده است. در دین مبین اسلام ارزش ومنزلت خانواده و جایگاه آن مکرراً در آیات قرآن کریم اشاره شده است که هنوز پس از گذشت 14 قرن از ظهور اسلام و نزول قرآن همچنان کاربرد این آیات و نقش آنها در قوانین خانواده کشورهای اسلامی قابل توجه می باشد.

نوشتار حاضر پیرامون بررسی اندیشه های اجتماعی در جزء دوم قرآن می باشد که به علت گسترده بودن نکات اجتماعی فقط با تأکید بر آیه 170 سورة بقره این مورد را متذکر می شود. این نکته که قرآن به واقعیت های زندگی اجتماعی انسان توجه دارد و دانستن نظر قرآن دربارة این واقعیت ها لازم می باشد، نگارنده بر آن شده است تا نگاهی بسیار کوچک و جزئی به اندیشه های اجتماعی قرآن که اساس دین و وحی است و یکی از منابع غنی اسلام به شمار می رود یک پژوهش قرآنی در رابطه با اندیشه های اجتماعی در جزء دوم قرآن بپردازد. رسالة مورد نظر در هفت فصل تدوین یافته شده است: فصل اول کلیات تحقیق را مورد توضیح قرار می دهد، عنوان آیه مورد پژوهش، مقدمه، طرح مسئله، روش تحقیق و... . فصل دوم، یکی از عواملی که موجب پیروی و همنوایی افراد با نیاکانشان می شود، اجتماعی و فرهنگی بودن انسان است که در فصل دوم آن را شرح می دهد. دومین عامل همنوایی افراد با فرهنگ جامعه را وجود کنترل های اجتماعی دانست که از سوی جامعه و گروههای تشکیل دهندة آن برای بقای جامعه و همچنین امکان پذیر نمودن یک زندگی سازمان یافته اجتماعی این کنترل صورت می گیرد و از مکانیسم های مختلف رسمی و غیررسمی، ارزشی و عاطفی و... استفاده می کند، و در نتیجه افراد به سادگی نمی توانند از فرهنگ و قواعد حاکم بر جامعه تخطی کنند. این عامل هم در فصل سوم مورد توجه قرار گرفته است. یکی از پیامدهای این واقعیت که انسان حیوانی اجتماعی است، این است که همواره، در حالتی بین ارزش های مربوط به فردیت و ارزش های مورد قبول جامعه به سر می برد و این عامل موجب انواع پاسخ به نفوذ اجتماعی از طرف افراد می شود، پاسخ هایی مانند متابعت، همانندسازی، همرنگی، نوآوری و...، که در فصل چهارم مورد بررسی قرار گرفته است. شرایطی که احتمال همنوایی افراد را در مواجهه با تغییر، کاهش و یا افزایش می دهد؛ در فصل پنجم تحت عنوان شرایط و محرکه های ایجاد تغییر و موانع ایجاد تغییر مورد توجه قرار گرفته است. در فصل ششم تحت عنوان حاشیه نشینی مطرح می شود که افراد حاشیه ای جامعه یعنی افرادی که فرهنگ و نظام اجتماعی گروهی را که در آن زندگی می کنند به طور کامل نپذیرفته اند و در آن گروه و اجتماع ادغام نشده زودتر و سریعتر از افرادی که کاملاً فرهنگ جامعه را پذیرفته اند و درونی کرده اند و جز اعضای اصلی جامعه به حساب می آیند حاضر به پذیرش تغییر و ناهمنوایی با جامعه هستند. در فصل آخر هم مطرح می شود که جامعه ای که افرادش عقایدشان را با دلیل و استدلال پذیرفته اند و در خود درونی کرده اند زودتر حاضر به تغییر عقیده و ناهمنوایی با جامعه هستند تا کسانی که اساس عقایدشان تقلید از نیاکان است.

کاوش و بررسی و دشواری بحث درباره آفرینش آسمان و زمین و تعداد و شکل و رنگ آن ها و تاثیرپذیری-شان از یکدیگر از دیرباز مطرح بوده است. در زمان ما گرچه پیشرفت های چشمگیر علوم و توانایی استفاده از فنون و ابزارهای جدید تنها به رازگشایی و پرده برداری از برخی حجاب های تو در توی این پدیده شگفت کمک کرده است؛ اما نبایداین یافته های جدید علمی و فرضیه های غیر قطعی تجربی را بر آیات قرآن و روایات معصومان تحمیل کرد.در این مقاله برآنیم پس از طرح مساله وبااستفاده از آیات و روایات ، پاسخی برای این پرسش ها بیابیم:درباره هفت آسمان چه دیدگاه هایی مطرح شده و آیا واژه سماء و سماوات در قرآن به یک معناست؟مراد از آسمان های هفتگانه در قرآن و در کلام امیر مؤمنان، حضرت علی(ع) چیست؟ آسمان های هفتگانه درکتاب «تمام نهج البلاغه» چگونه نامگذاری شده اند؟ این آسمان های هفتگانه در کلام حضرت امیر از چه رنگ و لونی است؟ مفهوم آسمان های هفتگانه که از قرآن و روایات استنباط شده، چگونه با نظریه بعد چهارم منطبق می شود؟ درنتیجه پایانی با استفاده از مفاد آیات و روایات می توان گفت : آسمان دنیا که یکی از آسمان های هفتگانه است، عبارت است از همه جهان ثوابت وسیارات. همه آنچه تاکنون دیده شده و ما می بینیم، همان آسمان اول است و شش آسمان دیگر عوالمی هستندغیر ازکرات آسمانی. همه آسمان های هفتگانه مخلوقات جسمانی اند، اگرچه از موادی لطیف باشند؛ زیرا چیزی که مجرد از ماده وصورت باشد مکان ندارد.

شناخت حقایق و واقعیتهای هستی به بهره گیری از روشهای علمی صحیح و منطقی در عین پرهیز از آفات شناخت حقیقت نیاز دارد تا انسان در علم و معرفت خود دچار اشتیاه نشود. تأکید اسلام بر لزوم به کار گیری اندیشه و روشنگری و آگاهی بخشی و بیان حقایق بر کسی پوشیده نیست. می توان گفت تمامی آموزه های اعتقادی، اخلاقی و علمی اسلام در این مسیر قرار دارد. جهتگیری در دیدگاه قرآنی نظام آفرینش بر تثبیت حق و ریشه کن شدن باطل است، پس شایسته است که با ارزشها و مبانی خردورزی و دانش پژوه در اسلام، بیشتر آشنایی حاصل شود و در اصول و معیارهای شناخت حقیقت و منشاء و مصادیق حق و حقیقت از دیدگاه اسلام دقت شایسته تری به کار برد تا ضمن پاسخ به نیازهای بشر در این عرصه و پرکردن خلأهای جدید، راه پژوهش، ژرف اندیشی، نوآوری مستمر و تولید علم و توسعه دین هموار شود.