جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این پژوهش این سئوالات مورد بررسی قرار گرفته است که آیا قرآن فضیلت را حد وسط میان دو رذیلت می داند و آیا اعتدال فضیلت مطلق است. مهم ترین موضوعاتی که در آن بررسی شده است، به این قرار است: معنای اعتدال، عدل از دیدگاه روایات و عالمان، واژه های مرتبط با اعتدال، فطری بودن و نسبی بودن فضیلت، مطلق یا نسبی بودن اعتدال، ویژگی های اعتدال، عدل خداوند در تکوین و تشریع، عوامل عدم اعتدال و برخی راه های رهایی از آنها.

ارزیابی دستاوردهای علوم بشری با میزان اشارات قرآن که بر اساس اعتقاد ما مسلمانان به علم مطلق و ذات لایتناهی پروردگار متصل است از مباحث ارزشمند به حساب می آید از این رو تحقیق حاضر کوشیده است تا پاره ای از دستاوردهای زبانشناسی جدید را از دیدگاه قرآن کریم مورد بررسی و مطالعه قرار دهد. بدین منظور برخی از مفاهیم و موضوعات مهم زبان شناسی جدید چون فطری بودن زبان در انسان، وجود همگانی های زبان، چند لایگی زبان، ارتباط زبانی در حیوانات، ویژگی زبان انسان و اهمیت نگارش مورد توجه و بحث قرار گرفته و در هر مورد اشارات قرآنی استخراج، ارائه و با استفاده از تفاسیر معتبر دیدگاه قرآن روشن شده و نتیجه گیری لازم به عمل آمده است. از آنجا که این تحقیق با عنایت به دستاوردهای زبان شناسی جدید کوششی در جهت استنباط بهتر قرآن کریم است طبعاً از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد.

موضوعات مورد بررسی در این پایان نامه عبارتنداز: سابقه کتابشناختی معجزات تاریخی، فوائد ومضامین قصص قرآن، روش تاریخ نگاری قرآن، تعریف واژه های نبأ، قصه، غیب، تاریخ، اعجاز، رابطه غیبیات ومعجزات تاریخی، بازگویی حقایق تاریخی توسط پیامبرامی، توافق اخبار تاریخی قرآن با بخش غیر محرف عهدجدید و عهد قدیم، عدم وجود تخالف و تضاد و خرافه در قصص قرآن، حضرت لوط و یعقوب در تورات،پیوند اعجاز تاریخی و اعجاز بیانی قرآن کریم، اعجازدر تکرار قصص قرآن.

هدف از این تحقیق تبیین و توضیح قواعدی که دانستن و بکار گرفتن آنها برای هر مترجمی ضروری است و بدون آنها ترجمه صحیح و بدون غلط امکان پذیر نیست منابعی که در این پایان نامه مورد استفاده قرار گرفته کتابهایی در زمینه ترجمه و مجلات و مقالات ترجمه قرآن می باشد مطالب به شرح ذیل می باشد: در بخش کلیات اهمیت ترجمه قرآن و پیشینه آن وترجمه در لغت و اصطلاح ذکر شده است . در فصل دوم ادله موافقان و مخالفان بیان شده که نظر موافقان مورد تأیید قرار گرفته است. در فصل سوم قواعد ترجمه که هشت قاعده می باشد بیان شده است در فصل چهارم، انواع و ابعاد و سبکهای ترجمه و شروط ترجمه و مترجم ذکر شده و در فصل پنجم به نقش دانش های مترجم در ترجمه پرداخته شده است. و در فصل آخر منابع ترجمه از قرآن و روایات و منابع لغوی و عقل توضیح داده شده است.

موضوع این پایان نامه « اصول تربیت فرزند در قرآن» است. اصول قرآنی تربیت، دستورالعمل هایی هستند که مبنای برنامه تربیتی قرار می گیرند و ثابت و دائمی می باشند، اما روش ها و فروع آن متناسب با شرائط و مقتضیات هر زمان و هر فرد می تواند تغییر کند. والدین اولین و اصلی ترین مربیان فرزندان خود هستند. به همین علت باید تمامی همت خویش را به کار گیرند تا فرزندی سعادتمند، تربیت کنند. والدین برای تربیت موفق، باید اصول صحیحی در اختیار داشته باشند تا راه رسیدن به سعادت حقیقی انسان را به آن ها نشان دهد. قرآن، به عنوان کتابی آسمانی که هادی بشریت به سوی کمال واقعی است، می تواند بهترین اصول را در راستای تربیت صحیح فرزند ارائه کند. آنچه که والدین باید با توجه به تربیت قرآنی، همیشه سرلوحه برنامه خویش قرار دهند؛ در نظر گرفتن اهدافی متعالی است که زندگی انسان با آن ها ارزش پیدا می کند و او را به سر منزل مقصود آفرینش می رساند. پس از تبیین اهداف تربیتی، باید دقت شود که در تربیت باید ابعاد مختلف در نظر گرفته شود و در همه زمینه ها اعم از دینی، اخلاقی و جسمی، پرورش صورت بگیرد. زیرا رشد تک بعدی، فرد را از دایره زندگی عادی و سالم خارج می کند از سوی دیگر، امور تربیتی باید ناظر بر شرایط مختلف متربی از قبیل جنس و سن هم باشد. تا برنامه تربیتی هماهنگ با مقتضیات فرد و سیر طبیعی رشد او، عملی شود. به این ترتیب پدر و مادر می توانند امیدوار باشند که فرزندی دین مدار، با نشاط و دارای هدف در زندگی به ثمر نشانند. وجه تمایز این نوشتار با دیگر کتاب ها و مقاله های مرتبط با تربیت در این است که علی رغم وجود منابع متعدد در این زمینه، کمتر نوشته ای تربیت فرزند را به صورت خاص در قرآن مورد بررسی قرار داده است و از سوی دیگر مطالب موجود در این کتاب ها، عموما تکراری هستند، حتی آیه و روایتی که به عنوان سند موضوع انتخاب شده نیز تکراری است. در حالی که در این پایان نامه سعی شده؛ دیدی جدید نسبت به مسائل تربیتی قرآنی به رشته تحریر در آید و با بررسی آیاتی که به تربیت فرزند اشاره می کند، این فرصت را برای والدین فراهم کند که با اصول تربیت در قرآن آشنا شوند و پایه های رشد فرزندان خود را بر آن بنا نهند. کلید واژه: تربیت، اصول تربیت، فرزند، قرآن، هدفمندی تربیت، روشمندی تربیت، جامعیت تربیت.

روش تربیتی اسلام، روش خاصی است که در عین حال کاملترین روش تربیتی نیز می باشد و مهمترین مشخصه آن جنبه اخلاقی و پرورش بعد معنوی انسان است. در واقع هدف تربیتی اسلام بیشتر این است که انسانی را تربیت کند که در این دنیا زندگی کند بدون اینکه کوچکترین اصطحکاک بین او و جهان هستی به وجود بیاید و به نحو کاملی بتواند از امکانات موجود استفاده کند تا بتواند آینده خود را تضمین کند، آینده ای که دیگر راه برگشتی در آن نیست و هر چه هست نتیجه تلاش انسان است. در واقع منظور از تربیت؛ بیشتر جنبه معنوی آن یعنی تزکیه نفس است. رفتن به طرف نیکی ها و آراستن نفس به آن و پاک کردن از پلیدیها و آلودگیهاست. پاک ساختن نهاد انسان از آلودگیها: «قد افلح من زکیها و قد خاب من دسیها »هر کس آن را پاک گردانید، قطعا رستگار شد. در واقع ثمره درخت تربیت میوه های پربار اخلاقیات مثبت است و هیج تعجبی ندارد که ثمره تربیت اسلامی، انسانی باشد که شایستگی جانشینی خداوند را بر روی زمین داشته باشد، چرا که تربیت اسلامی تربیتی همه جانبه است، تربیتی کامل و بی نقص، هم به فکر روح است و هم به فکر جسم، و نه آنچنان دست را بالا می گیرد که انسان از پشت بام بیفتد و نه آنچنان که انسان دچار خود کم بینی شود، نه افراط، نه تفریطی، بلکه در مسیری مطمئن و با حالتی تعادل و میانه رو، هماهنگ با ساختمان فیزیکی و روحانی انسان، هماهنگ با آن نیروها و احساسات و نگرشهایی که در فطرت انسان کار گذاشته شده است، تربیتی کامل با تمام پیش بینی ها. هدف تربیت اسلامی، در واقع پرستش خداوند است، چرا که اسلام می داند که انسان نیازبه پرستش چیزی دارد لذا این نیروی فطری را انسان را به مسیر اصلی خود هدایت می کند و انسانی را به بار می آورد که خداوند را بپرستند تا نهایتا به رستگاری و رهایی برسد. شرافت انسان یک اصل است و اصول در اسلام هیچ گاه زیر پا نهاده نمی شوند، همانطور که انسانها شریف هستند با هم برابرند و نژادها و رنگها، زبانها و لهجه ها هیچ برتر ی به یکدیگر ندارند و تنها معیار برتری در مکتب اسلام، تقوی است، انسان موجود مختار آفریده شده و اختیار او سبب شده است که قادر باشد بین راه و بی راه یکی را انتخاب کند و اگر این اختیار از انسان سلب شود دیگر حیات انسان بی هدف خواهد بود چرا که انسان دیگر هیچ قدرتی بر اعمال خود نخواهد داشت تا هدفی برای خود برگزیند. در نهایت روشهای تربیتی در اسلام روشهایی بی عیب و نقص هستند که مرحله به مرحله پیش می رود و همچون حلقه های زنجیر به هم پیوسته هستند و هر چه جلوتر می رویم روشهای مؤثرتر و محکم تر خواهند شد. ابتدا زمینه را سالم می کند. بستری مناسب خالی از هر گونه عوامل مزاحم و هر جا که برای تربیت انسان خطر آفرین باشد گوشزد می کند، ازدواج با نزدیکان را بستری مناسب برای بیماریهای ارث می داند. بعد از ایجاد بستر مناسب تربیتی به معرفی الگوها و اسوه ها می پردازد تا بشریت جان تشنه خویش را از این دریای بی کران که نمونه های انسان کاملند سیراب کند، شخصیت های مثبتی چون حضرت محمد(ص)، نوح(ع)، ابراهیم(ع)، اسماعیل(ع)، موسی(ع) و... ، در مقابل نمونه هایی نیز معرفی می کند که باید از آنها دوری جست، شخصیت هایی چون، فرعون، ابولهب، و… خداوند در قرآن از شیوه های گوناگونی استفاده کرده است که همه آنها روش های تربیتی هستند. از تمرین و تکرار سخن به میان آورده، از پند و اندرز و تبشیر و انذارو امر به معروف و نهی از منکر، بیان داستان و سر گذشت ملل تا تنبیه! و در نهایت امیدی برای گنهکاران و کسانی که کار را تمام شده می دانند و می پندارند که دیگر هیچ راه بازگشتی نیست و آن راهی جز توبه و بازگشت نیست.

در این تحقیق طی شش فصل اضطراب با تکیه بر آیات قرآن بررسی شده است. در فصل اول، کلیاتی از بحث آمده و از امتیازات درمان قرآنی اضطراب نیز سخن رفته است. در فصل دوم معنای واژه اضطراب در لغت و اصطلاح و واژگان معادل آن در قرآن نظیر خشیت، خوف، رجف بیان شده است. در فصل سوم از جایگاه اضطراب و رفع آن در قرآن و در فصل چهارم از انواع و آثار اضطراب بحث شده است. در فصل پنجم به بررسی اضطراب منفی و آسیب ها و پیامدها و روش های درمان آن پرداخته شده است و در فصل ششم نتایج بحث آمده است.

مباحث پایان نامه در دو حوزه مورد بحث و تحقیق قرار گرفته است. حوزه اول مباحث اصولی و مبانی ترجمه قرآن که در این بخش موضوعات زیر مورد بحث قرار گرفته است. شرایطی که مترجم قرآن باید دارای آن باشد اعم از شرایط علمی و ایمانی، موضوع دیگر مورد بحث، بررسی شیوه های ترجمه قرآن و نقد و بررسی هر کدام، دیگر موضوع مورد بحث، اصول و مبانی ای که مترجم قرآن کریم باید در ترجمه خود در آن عنایت داشته باشد، اصولی همچون؛ جایگاه اصطلاحات در ترجمه، لزوم رعایت مبانی کلامی و فقهی در ترجمه، نقش سیاق در ترجمه، وجوه و نظائر در ترجمه و موضوعاتی دیگر همچون: ضرورت و اهمیت ترجمه و ادّله موافقین ترجمه قرآن و پیشینه ترجمه قرآن در اسلام، تحلیل و ارزیابی نظرات لغویین درباره واژة ترجمه، مورد بحث در این حوزه قرار گرفته است. حوزه دوم بحث پایان نامه، نقد و بررسی دو حزب اول قرآن است که در این حوزه اشکالاتی ادبی، لغوی، بلاغی ترجمة آقایان (الهی، مکارم، ابوالتفوح، رازی، پور جوادی و میبدی) مورد بحث و ارزیابی قرار گرفته است و بعد از نقد و بررسی، ترجمة پیشنهادیِ نگارنده بیان شده است.

قرآن و اعجاز آن از جنبه های گوناگون قابل تأمل و بررسی می باشد. اما آنچه در این تحقیق مورد توجه قرار گرفته اعجاز بیانی قرآن است که با این اهداف به آن پرداخته ایم: بررسی مهمترین وجوه اعجاز بیانی در یک مجموعه خارج ساختن این جنبه از اعجاز از محصور بودن در میان کتاب های مملوّ از لغات پیچیده و ثقیل، و در آوردن آن در قالب الفاظ جدید و روان که مورد پسند نسل جوان باشد، افزایش انس و الفت بیشتر نسل جوان با قرآن در سایه ابتکار والای قرآن در استفاده از صنایع ادبی، جایگاه گسترده فصاحت و بلاغت اعجازین قرآن در زندگی تمامی افراد جامعه، برتری دین اسلام در مقایسه با سایر ادیان الهی به خاطر داشتن کتابی با جلوه هایی اعجاز آمیز و شگفت آور، درک قدرت بی نهایت خداوندی در سایه نظم بدیع و ترکیب های لطیف و معانی حکیمانه قرآن. این نوشته از یک مقدمه، سه بخش و یک پیوست تشکیل یافته است. موضوع بخش اول که شامل سه فصل ( اعجاز، تحدی، وجوه اعجاز) است با هدف بیان کلیاتی پیرامون اعجاز تدوین شده است. در بخش دوم، اعجاز بیانی قرآن بر اساس تقسیمات علم بیان در قالب 4 فصل تشبیه، مجاز، استعاره، کنایه و بخش سوم از این تحقیق به تجلی بلاغت در بیان قرآن در قالب دو فصل؛ اعجاز ادبی قرآن ( گزینش واژه ها) و هنرنمایی قرآن در ارائه مفاهیم و مضامین عالی اختصاص دارد. در پی دست یافتن به اهداف فوق الذکر تلاش بر آن بوده که تا حد ممکن مطالب متقن و صحیح باشد و از منابع دست اول در زمینه های مورد نظر استفاده گردد، منابعی مانند: معترک الاقران فی اعجاز القرآن، النکت فی اعجاز القرآن، تأویل مشکل القرآن، جواهر البلاغه، درر الادب ، تفسیر کشاف زمخشری، المیزان فی تفسیر القرآن، مجمع البیان و لسان العرب، مجمع البحرین، مفردات الفاظ قرآن و ... . همچنین برای مصادیق تشبیه، مجاز، استعاره و کنایه از کتاب های اعراب القرآن الکریم و بیانه (10 جلد)، التلخیص البیان فی مجازات القرآن، ثلاث رسائل فی اعجاز القرآن و .... کمک گرفته شده است. از آنجائی که در اکثر کتاب ها، به مسئله اعجاز بیانی به صورت بسیار پراکنده و مختصر اشاره شده و غالباً به تناسب موضوع، در ضمن سایر مثال ها و مصادیقی که ذکر می شده گاهی به ذکر آیه ای اکتفا شده و کتابی که لیست کامل کلیه آیات مربوطه به تشبیه، مجاز، استعاره، کنایه را ذکر کرده باشد وجود نداشت و کتابهای موجود هم بیشتر به حواشی، نظرات و آراء مختلف پرداخته بودند لذا ما برآن شدیم تا با انگیزه یک کار تقریباً جدید و ابتکاری به این موضوع بپردازیم، برای مثال در مورد آیات تشبیه، تا حد توان از منابع مختلف تمامی آیات تشبیه موجود در قرآن را جمع آوری نموده و به خاطر جذابیّت این گونه آیات و ترغیب خواننده برای پژوهش بیشتر در این زمینه علاوه بر جدولِ آیات با توضیح که در متن اصلی آورده ایم در پیوست نیز لیستی از آیات، بدون توضیح ذکر شده است. لذا در این نوشته به شیوه های مختلف سعی در تبیین و تفهیم بهتر و بیشتر این جنبه از اعجاز قرآن نموه ایم تا بدین وسیله به نتایج زیر دست یابیم. 1)افزایش اعتقاد مردم نسبت به معجزه بودن قرآن 2) بیان ساده و همه فهم اعجاز بیانی قرآن 3) مأنوس شدن هرچه بیشتر نسل جوان با این کتاب آسمانی 4) خداشناسی و خداپرستی در سایه آشنایی با چنین اعجازی 5) کشف خارق العاده بودن این کتاب عظیم 6) اثبات این نکته که معانی گسترده قرآن با گسترش زمان و تجدید نسل ها همیشه تازه و زنده است 7) بالارفتن سطح درک و فهم افراد به وسیله اشارت های قرآن 8) رسیدن به حقیقت با درک تشبیه، مجاز، کنایه و استعاره های موجود در قرآن 9) چشاندن شیرینی و لذت انس با قرآن. واژگان کلیدی: معجزه، تحدّی، فصاحت، بلاغت، بیان، تشبیه، مجاز، استعاره، کنایه.

در این پایان نامه پس از بحثهای مقدماتی، روش تبلیغ اسوه نمایی و ارائه نمونه ها به ویژه در عرصه قرآن مورد بررسی قرار گرفته، سپس پیامبران اسوه و شیوه تبلیغی هر یک معرفی شده اند؛ آنگاه به بررسی شیوه های تبلیغی دیگر شخصیتهای برتر قرآن پرداخته شده است. در پایان طی پژوهشی تطبیقی شیوه های تبلیغی اسوه های قرآنی با شیوه های شناخته شده تبلیغ در جهان امروز مقایسه شده و مزایای تبلیغ اسوه های قرآنی نظیر تأثیر تعمیق و پایدار و پایبندی به حقیقت ازاین رهگذر آشکار گردیده است.