جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پایان نامه ی حاضر با مقدمه ای در خصوص پدیده ی اعلال و ابدال در زبان عربی با این مباحث آغاز می گردد: بررسی دو واژه ی اعلال و ابدال از نظر لغوی و اصطلاحی، انواع آنها، ریشه یابی دشواری های این پدیده با عنوان «نقد و بررسی اعلال»؛ به دنبال مقدمه، مباحث اصلی پایان نامه که همان بررسی اسم های قرآن کریم است، آمده و در آن کلیه ی اسم ها براساس ریشه لغت تنظیم و به استناد منابع معتبر و کهن نوع واژه و تغییرات آن بیان شده است. نیز واژگانی که به رغم وجود حرف عله دگرگونی های اعلالی پیدا نکرده اند، به صورت جدا گانه در جدولی گردآوری شده است. در پایان فهرستی از اسم های مبحث اصلی و جدول مذکور به صورت الفبایی تنظیم شده است.

موضوع این پایان نامه بررسی کلمات متضاد و بویژه اسامی متضادی است که در قرآن به کار رفته اند. برمبنای «تعرف الاشیاء بأضدادها» (چیزها با متضادشان شناخته می شوند)، تبیین و تفسیر آیات و کلمات قرآن باعنایت به متضادهای آنها دستاوردهای بدیعی را فراهم می سازد . در این پایان نامه با توجه به این نکته فهرستی از آیات حاوی کلمات متضاد بخصوص اسامی متضاد ارائه و به بررسی لغوی و تفسیری پاره ای از آنهاپرداخته شده است.

این رساله که با عنوان بررسی و ترجمه روایات تفسیری امام صادق(ع) در جزء بیست و هفتم قرآن کریم گردآوری شده در سه فصل کلیات، ترجمه، بررسی سندی ودلالی احادیث و شرح حال رجال تنظیم شده است. در فصل اول کلیات، مفاهیم و اصطلاحات پایان نامه، تعریف شده اند. در فصل دوم روایاتی که از امام صادق(ع) ذیل آیات جزء بیست و هفتم قرآن کریم وارد شده از تفاسیر روایی شیعه مانند البرهان، نورالثقلین و صافی جمع آوری و پس از آن کلیه روایات از منابع اصلی استخراج گردیدند. در کنار تفاسیر شیعه تفسیر روایی صدر المنثور نیز مورد ملاحظه قرار گرفت. برخی از احادیث مرسل، مسندسازی شده و آنگاه با مراجعه به کتب رجالی شیعه و اهل سنت، احوال راویان استخراج گردید و سپس سند همة احادیث به صورت جداگانه از حیث احوال راویان، تحویل، اتصال، انقطاع، ارسال و... مورد بررسی قرار گرفت. در ترجمه و بررسی دلالی نیز با توجه به مضامین احادیث به مناسبت های مختلف به کتب لغت، تفسیر و شروح کتب حدیثی مراجعه شده و نکاتی که به فهم مضمون احادیث کمک می کرد نقل گردید. در پایان، شرح حال رجال در فصلی جداگانه تنظیم شده است. تعداد احادیث جمع آوری شده در این تحقیق ‎293 حدیث ذیل ‎117 آیه است که از میان آنها ‎87 حدیث از نظر سند معتبر (صحیح، حسن و موثق) و بقیه مجهول، مهمل، مرسل، مشترک، مرفوع، معضل، منقطع ومعلق بوده و یا راویان آنها مورد جرح واقع شده اند ولی از لحاظ دلالت بر مضمون آیه، ‎157 حدیث معتبرند./

در این پایان نامه واژه هایی از قرآن که مرادف جامعه یا گروههای اجتماعی به کار رفته، بررسی شده اند؛ واژگان مرادف جامعه نظیر دیار، جماعت، ملت،عشیره، طایفه، حزب و امت و واژه های مرادف گروههای اجتماعی مثل اولوالالباب، سابقون، ابرار،عبادرحمان، عالمان خدا ترس، اشرار. منبع اصلی این پژوهش تفسیر المیزان است. افزون بر این برخی از منابع علوم اجتماعی و جامعه شناسی نیز بررسی شده اند.

در این پایان نامه علاوه بر معرفی اجمالی ترجمه های فارسی قرآن کریم و نقدهای نوشته شده بر هر یک، برای اولین بار سیر تاریخی نقادی ترجمه های قرآن کریم تهیه و این آثار پراکنده از لحاظ صوری و محتوایی طبقه بندی شده است. این پایان نامه مشتمل بر پنج فصل است : در فصل اول، از فرضیات، اهداف و روش تحقیق سخن رفته است. در فصل دوم، پس از تعریف لغوی و اصطلاحی ترجمه، تاریخچه ترجمه قرآن کریم به فارسی بیان شده و تعدادی از مهم ترین ترجمه های کهن فارسی به اختصار معرفی گردیده است. در فصل سوم، پس از بیان معنای نقد و پیشینه تاریخی آن به بیان تاریخچه نقادی ترجمه های قرآن کریم پرداخته شده، ضمن معرفی و ارزیابی ترجمه های معاصر و نقدهای نوشته شده بر آنها، جدولی از معرفی ها و نقد و جواب های نوشته شده بر این ترجمه ها به دست داده شده است. در فصل چهارم، ابتدا فهرست جامعی از مقالات نقدها و معرفی های مربوط به ترجمه های قرآن کریم آمده است، سپس ضمن طبقه بندی این نقدها از لحاظ تاریخی، صوری و محتوایی با نمودارهایی این تقسیمات به تصویر کشیده است

در این پایان نامه به مهمترین شبهه های خاورشناسان در خصوص وحی پرداخته شده و آنهایی را که در قالبهای مختلفی از قبیل: وحی نفسی، تجربة نبوی، شبهة نبوغ و اصلاح طلبی، تأثیر پذیری از کتب مقدس و سایر موارد است در بوتة نقد و بررسی قرار گرفته است. تا توجه به اختلاف نظرهای خاورشناسان در ارائة دیدگاهها، همگی آنها بر یک موضوع اتفاق نظر دارند و آن هم بشری فرض کردن این پدیدة آسمانی می باشد. در موارد زیادی هر کدام از خاورشناسان اقدام به رد نظرات دیگری می نمایند و البته در طول تاریخ و نسل به نسل دیدگاهها از حالت خصومت و غرض ورزی فاصله گرفته ولی در نهایت پذیرفتن حقیقت وحی محمدی برای کسانی که در قدم اول با این فرض که دین آن حضرت، دینی واقعی و الهی نیست پا به میدان نظریه پردازی می گذارند امریست قریب به محال. مگر اینکه نور هدایت خداوند بر آنها بنابد./

در این تحقیق، پس از بیان اعجاز قرآن قبل از تألیف کتابی مستقل، شماری از مهم ترین کتاب های مربوط به اعجاز قرآن معرفی و ویژگی های آنها بیان شده است که عبارت اند از: اولین کتاب مستقل در زمینه ی اعجاز قرآن، اعجازالقرآن باقلانی، دلائل الاعجاز جرجانی، اعجاز القرآن رافعی، الاعجازالبیانی للقرآن بنت الشاطی، اعجاز القرآن نعیم الحمصی، اعجاز از نظر قرآن علامه طباطبایی، البیان فی علوم القرآن آیت الله خویی.

متن اصلی این پایان نامه که بررسی واژه حق درقرآن است مشتمل بر چهار بخش تحت عناوین ذیل است. بررسی معانی حق در لغت و قرآن، بررسی اوصاف مصادیق حق در قرآن، بررسی مصادیق حق درقرآن و سرانجام بررسی رفتارهای آدمیان با حق از نظرقرآن.

در زندگی انسانها، پدیده های مختلفی به ظهور می رسند، که هر کدام در جای خود، برای وی واجد ارزش خاصی می گردند، اما بی گمان مهمترین و بارزترین پدیده در زندگی این جاندار مختار، پدیده مرگ است. پدیده ای که، با ورود فراگیر و حتمی إکراهی یا اختیاری به زندگی دنیوی انسانها و خاتمه دادن به آن، تمامی پدیده های دیگر را تحت الشعاع خود قرار می دهد. طبعاً، برای هر انسانی این سؤال مطرح خواهد بود، که با بروز این پدیده چه تحولی بر فرد عارض می شود؟ مختصر اینکه: آیا وی بعد از ممات، حیاتی دارد یا اینکه در دل:«مام خاک»، تا ابد محو و نابود می شود؟ می دانیم که در جواب این سؤال و پرسشهایی مشابه، دیدگاه های مختلفی ابراز شده است. رساله حاضر، ضمن استقصای أهم دیدگاههای ارائه شده در این باب، در صدد ارائه پاسخ حقیقی و متقن به این مهم، از دیدگاه مرجع واقعی ذی صلاح برای این أمر یعنی آیین مبارک اسلام با محوریت آیات روشنگر قرآن می باشد، و از سه بخش مجزا تشکیل یافته است: بخش اول نگاهی کلی و اجمالی، به مهمترین دیدگاههای شخصی، فرقه ای، و نحله ای ارائه شده درباره این پدیده، از دیرینه ایام تا به امروز، داشته است. در بخش دوم، چند موضوع اساسی و محوری(برزخ، چیستی نفس، تناسخ، إحضار روح و تشابه خواب و مرگ)، که به شکل تنگاتنگی با مرگ در ارتباط هستند، با نگاهی عمیق، مورد تجزیه و تحلیل اسلامی عقلی قرار گرفته است. و بالاخره در بخش سوم، که در حقیقت بخش اصلی و پایانی رساله ما نیز می باشد ضمن تبیین لغوی واژه موت و دیگر واژگان و تعبیرات ناظر با این معنا، و نقل مشهورترین دیدگاه های مطرح درباره این پدیده در عالم اسلام، پدیده مذکور با محوریت قرآن کریم و بر اساس داده های یقینی بخشهای پیشین، با نگاهی نو مورد مداقه و امعان نظر گرفته است. نتیجه تحقیق: با بروز پدیده مرگ، دنیا برای شخص مرده پایان می یابد و وی وارد سرایی دیگر(آخرت) می شود و در اولین منزلگاه آن(قبر)، امساک و إقبار می گردد، و در آنجا، بسته به نوع زندگی، عمل، و عواقب عمل مثبت یا منفی خود، تا روز رستاخیز، مفرًح یا معذًب خواهد بود.

بهترین قول در مورد « کبائر الاثم» اینست که هر گناهی که یکی از پنج نشانه زیر را داشته باشد کبیره محسوب می گردد: 1) آیه یا روایت معتبری دال بر کبیره بودن آن باشد. 2) آیه یا روایت معتبری وجود داشته باشد دال بر اینکه خداوند کیفر آتش برای آن مقرر فرموده است. 3) آیه ای که نشان دهد کیفر بر این گناه خاص مقرر شده است. 4) عقل و نقل به بزرگی گناه یا مساوی بودن آن با گناه کبیره خاص دلالت کند. 5) روایتی در نپذیرفتن گواهی مرتکب آن گناه خاص، نقل شده باشد. این پایان نامه دارای سه بخش می باشد که بخش اول آن شامل کلیات و تعاریف است. بخش دوم آن بازگوکننده گناهان اعتقادی می باشد که عبارت است از ویران کردن مکانهای مقدس، درخت پرستی، گوساله پرستی، شرک قوم یهود، آزار و اذیت پیامبر اسلام – صلی الله علیه و آله – آزار و شکنجه مؤمنان و نابود کردن معجزه الهی. و بخش سوم آن شامل گناهان اخلاقی است که عبارت است از : استکبار قوم عاد، حسادت و قتل بی گناه، فحشا و لواط، بخل و عدم انفاق، ترک شکرگزاری و تجاوز از حدود الهی. کلید واژه ها: گناه، کبیره و روند امر به معروف و نهی از منکر و روند گناه.