جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بی شک نظریه وحیانی بودن قرآن و نگارش آن به وسیله کاتبان وحی و مصونیت آن از تحریف، مورد تأیید عالمان و دانشمندان شیعه و سنی است. اما خاورشناسان با انگیزه های گوناگون در قرآن مطالعاتی انجام داده و بعضی نظریه تحریف قرآن را پذیرفته و گفته اند که قرآن پس از رحلت پیامبر(ص) دستخوش تحریف شد.عده ای مانند گلدزیهر(Goldziher) مجاری و بول(Buhl) انگلیسی، شیعه را به تحریف قرآن متهم کرده اند و می گویند شیعه بر این اعتقاد است که آیاتی در فضایل اهل بیت علیهم السلام در قرآن موجود بوده است و در زمان جمع آ وری قرآن در مصحف عثمانی آن را حذف کرده اند.گروهی دیگر کیفیت جمع قرآن را به گونه ای مطرح می کنند که قرآن در این جمع ، افزایش و یا کاهش یافته است. «اتان کلبرگ»(Etan، Kohlberg) با استناد به نوشته های بعضی از بزرگان شیعه مانند علی بن ابراهیم قمی، فرات کوفی، میرزاحسین نوری و... نظریه تحریف قرآن را مطرح کرده است.این نوشته خاستگاه و انگیزه طرح نظریه تحریف قرآن به وسیله خاورشناسان را آسیب شناسی کرده و اشکالات آنها را پاسخ می دهد.

این پژوهش، ترجمه و نقد یکی از آثار جدید و جدی غربیان در حوزۀ تفاسیری شیعی با عنوان «قرآن کریم و تفاسیر متقدم شیعۀ امامیه» اثر مایر بار اَشِر است. از نقاط قوت کتاب، نوآوری در ارائۀ مطالب به گونۀ جامع و نظام‌مند در بین نگاشته‌های غربیان در این حوزه است که البته کاستی‌هایی نیز دارد. این اثر با بررسی نسخ خطی موجود، چاپی و سنگی، برای بازکاوی موارد حذفی و تغییرات احتمالی مصححان و ناشران و نیز مقایسۀ میان این کتاب‌ها به چاپ رسیده است. نگارندۀ این پایان‌نامه با بررسی این نکات در مقدمۀ تحقیق خود به بررسی پیشینۀ تاریخی و دینی تفاسیر شیعه تا غیبت کبری پرداخته است. در فصل اول تا سوم که نمایی کلّی از تفاسیر امامیۀ پیش از آل بویه، بویژه تفاسیر فرات، قمی، عیاشی و نعمانی است، ویژگی‌های این مدرسۀ تفسیری و روش‌های تفسیری این دوره را بررسی نموده است.

مباحث این پایان نامه عبارتند از: تأثیر قرآن درظهور و شکوفایی علوم اعم از علوم تجربی و عقلی،تقدم مسلمانان بر مردم مغرب زمین در علوم تجربی،قوانین و نظامات قرآن و چگونگی ارتباط آن با تکامل جامعه بشری، نقش برخی از فرق اسلامی در شکل گیری تمدن اسلامی، علم از دیدگاه قرآن، انگیزه قرآن از طرح مباحث طبیعی، تفاوت اسلام و مسیحیت از نظرموضعگیری نسبت به علم و ...

این پایان نامه شامل 27 با این عنوان هاست: بحث لغوی «جنة»، بحث اصطلاحی «جنة»، نحوه ی پرداختن قرآن به قیامت و بهشت، بهشت هدیه ی خداوند به دوستانش، معاد و برزخ، اوصاف بهشت، اوصاف جهنم، وسعت بهشت، اوصاف بهشتیان، تفاوت درجات بهشت، چرا بهشت در قرآن ارث خوانده شده، اهمیت بهشت، غفران قبل از ورود به بهشت، اوضاع و شرایط ویژه ی بهشت، ذکری از حال مؤمنین بهشت، تحیت دریافتی اهل بهشت، خلود در بهشت، آخرین مرحله ی کمال بهشتیان، محاوره ی اهل بهشت و جهنم، اشتیاق پیامبران و مقربین و ابرار و متقین به بهشت، آیا لذت بهشت جسمانی است یا روحانی، منظور از دو بهشتی که خائفان از مقام خداوند دارند، موجبات ورود به بهشت، موانع ورود به بهشت، اعراف کجاست، فوز عظیم، حق بودن وعده ی خداوند.

علی رغم همه دستاوردهای دانش بشری هنوز هم آرامش روحی و سلامت روان مهم ترین گم شده انسان ها است که توسعه علوم نتوانسته برای آن راه حلی در خور بیابد. به نظر ما علت عمده این ناکامی در شناخت نادرست ویا ناقص از ابعاد وجودی انسان و نیازهای اوست. صرف نظر از اینکه آیا قرآن در برگیرنده راه حل های لازم برای تمام مشکلات مختلف بشری در عرصه های گوناگون است یا نه؟ ولی قدر مسلم این است که برای درمان دردها و مشکلات روحی پیام دارد؛ زیرا اصولا برای تأمین سعادت انسان و سلامت و کمال او نازل شده است. اهمیت این مسأله از یک سو و توجه جدی قرآن به تأمین این نیاز از سوی دیگر، مرا بر آن وا داشت که به تأمل در ایات نورانی قرآن بپردازم وتوشه هایی از این سفره رحمت الهی بردارم. در این رساله ابتدا در یک فصل جداگانه به بیان کلیاتی از بهداشت روانی، مانند تعریف بهداشت، روان، بهداشت روانی، و بیان موضوع، هدف و اهمیت آن و نیز به تبیین جایگاه بهداشت روانی در متون اسلامی پرداخته ام. در فصل دوم به یک مطالعه تطبیقی پیرامون انسان و روان او از دیدگاه فلسفه، عرفان و دانشمندان علوم تجربی و قرآن دست زده ام. در حالی که فلاسفه جوهرة انسان را عقل و نیروی تفکر او می شناسند و عرفا حقیقت او را مربوط به (دل) او دانسته و می گویند دل مرکز عشق الهی است؛ برخی از دانشمندان علوم تجربی اصولا انسان را فاقد طبیعت و فطرت اولیه می دانند و برخی دیگر او را ذاتا بد سرشت معرفی می کنند. ما در این فصل دیدگاه های مختلف در این عرصه را مورد ارزیابی و نقد و در نهایت نگاه قرآن به این مسأله را تشریح کرده ایم.در فصل سوم به مطالعه تطبیقی مفهوم سلامت و بیماری روان ازمنظر علوم روانشناسی و روان پزشکی و نیز از دیدگاه قرآن پرداخته و نشانه های قلب سلیم و روان ناسالم را مورد بحث قرار داده ایم و اجمالا می توان گفت که بیماری روانی از نگاه قرآنی حوزه ای وسیع تر از روانشناسی دارد، یعنی بیماری هایی از قبیل نفاق و دورویی، دروغگویی، حسادت، تکبر، بدگمانی ومانند آن، از نگاه قرآن بیانگر بیماری روح و اختلالات روانی است و حتی در فردی که از مشاهده درد و رنج دیگران هیچگونه احساس تأثر و همدردی نکند، باز از وجود نوعی بیماری روحی حکایت می کند. در فصل چهارم عوامل تهدیدکننده سلامت روان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است و در کنار عواملی از قبیل استرس که امروزه بیشترین آسیب را به سلامت روان وارد می سازد، عوامل دیگری همچون ترس، نگرانی، ناامنی، ناامیدی، حس حسادت، هیجانات ناشی از خشم را مورد بررسی و مطالعه قرار داده ایم. در فصل پنجم از اهمیت پیشگری در تأمین بهداشت روانی سخن به میان آمده و این نکته اثبات شده است که در برنامه تربیتی قرآن سعی بر آن است که افراد از همان دوران کودکی و تکوین شخصیت، مورد حمایت و مراقبت جدی والدین و اطرافیان قرار گیرد تا بعدا دچار مشکلات روحی نشود. و بالاخره در فصل ششم که عمده ترین فصول پایان نامه را تشکیل می دهد، طی دو بخش مستقل و جداگانه عوامل تأمین کننده بهداشت روانی فردی واجتماعی مورد بحث و ارزیابی قرار گرفته است. در بخش نخست، نوزده عامل به عنوان عوامل تأمین کننده بهداشت روانی فردی و در بخش دوم از ده عامل به عنوان عوامل تأمین کننده بهداشت روان اجتماعی بحث شده است/

توصیفی از حقیقت بهشت و ویژگی های بهشتیان در دنیا و در بهشت است. پژوهش حاضر در سه بخش بهشت، بهشتیان و سؤالات مربوطه تنظیم شده است. نویسنده ابتدا بهشت را با ادله عقلی و نقلی ثابت می کند، سپس انواع و مراتب بهشت را ذکر کرده و بهشت برتر و پایین تر را توضیح می دهد. وی درباره حقیقت بهشت و این که آیا بهشت و دوزخ اکنون آفریده شده اند یا خیر بحث کرده و با توجه به نظر اکثر دانشمندان اسلامی معتقد است بهشت و دوزخ خلق شده و هم اکنون موجودند. نویسنده در بخش دیگری از اوصاف بهشتیان در دنیا و مقربان الهی سخن گفته و درباره وضع آنان در بهشت و ویژگی های اعراف و منتظران در اعراف مطالبی بیان کرده است. وی در بخش پایانی به سیزده پرسش درباره بهشت و بهشتیان پاسخ داده است که از جمله آن ها عبارتند از: نوجوانان بهشتی کیانند؟ تکلیف اولاد بهشتیان چه می شود؟ آیا در قیامت تکلیف وجود دارد؟، تکلیف زنان در بهشت چیست؟ آیا در قیامت صبح و شام وجود دارد؟

مطالب اصلی این پایان نامه در دو بخش تدوین شده است. در بخش اول مفهوم ذکر، دلایلی از قرآن وروایات بر واجب عقلی بودن ذکر، تأثیرات ذکر،اسوه های ذکر، عوامل بازدارنده ذکر، راه کسب این خلق متعالی و معرفی مذکور، یعنی خدای سبحان با استفاده ازآیات و روایات آمده است و در بخش دوم صفت مقابل ذکر، یعنی غفلت بررسی شده و از تأثیرات منفی آن و راه گریز از آن بررسی شده است.

پایان نامه حاضر در سه بخش تدوین شده است:بخش اول، مباحثی چون زمینه های اثر پذیری شعرفارسی از قرآن و حدیث، پیشینه آن، تحول و تکامل آن. بخش دوم، شیوه ها و گونه های اثرپذیری از قرآن وحدیث، مثل اثرپذیری واژگانی، گزارشی، تأویلی،تفسیری، تصویری و ساختاری. بخش سوم، معرفی نمونه هایی از بهره گیریها و اثر پذیریهای شماری ازپارسی سرایان از آغاز تا سده هشتم.

در این پایان نامه آیات مربوط به بهشت و دوزخ گردآوری شده و شرح و تفسیر آنها با استفاده از منابع تفسیری آمده است. مباحث این پایان نامه عبارتند از:اسامی مختلف بهشت، طبقات گوناگون بهشت، اوصاف بهشت، اصحاب و اوصاف و اسامی دوزخ، درکات دوزخ و صفات دوزخیان.

در این پایان نامه به منظور بررسی اوقات فراغت نوجوانان و جوانان تحقیق کتابخانه ای در حیطه ی آموزه های قرآنی و روایی انجام شده است. نتیجه اینکه در قرن حاضر به رسمیت شناختن این نیاز با توجه به معارف و آموزه های دینی در بین خانواده، حکومت و ... سبب هدفمندی، معنادارشدن زندگی، آرامش حقیقی و غنی تر شدن فرصتها و بالا بردن آمادگی و توان هرچه بیشتر نسل جوان در برابر بحران هویت و مهاجمان فرهنگی و بسیاری از مشکلات و آسیبها و انحرافات فرد و اجتماع خواهد شد.