جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این پژوهش، روایاتی از امام باقر علیه السلام جمع آوری شده که آیه یا آیاتی از قرآن در آنها به نوعی تجلی کرده است. سپس این روایات مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. تجلی قرآن در کلام امام باقر علیه السلام به صورت استشهاد، استناد، تلمیح، اقتباس و بیان مصداق است. هدف از این پژوهش آشنایی با شیو? استفاد? امام باقر علیه السلام از قرآن، در گفتار است. و نیز شناخت دقیق موضوع این روایات و تفسیر آیاتی که در آن هایذکر شده و رابط? میان آیات مذکور با متن روایت است. فصل اول این پژوهش، کلیاتی است پیرامون موضوع تحقیق و اهمیت آن. در این تحقیق ‎91 حدیث بررس شده که در سه فصل، موضوع بندی شده است. فصل دوم: ‎41 حدیث با موضوع عقاید، شامل بخش های مختلف:(خداشناسی، پیامبر شناسی، امام شناسی و معاد) است. فصل سوم: ‎22 حدیث با موضوع های فقهی شامل احکام عبادات، معاملات، ارث، ازدواج و طلاق است. فصل چهارم: ‎28 حدیث با موضوع های اخلاقی شامل توبه، صبر، روابط اجتماعی، مهربانی، نیکی به خویشان، توکل، یاد خدا، عدالت و ... است. در پایان به نتایج به دست آمده از تحقیق، پرداخته شده است. منبع جمع آوری روایات، تفسیر نور الثقلین است. و منابع تحلیل متن روایات، تفسیر المیزان، التبیان، مجمع البیان، تفاسیر فقهی، تفاسیر و شروح کافی و کتب اصیل لغت و کتب اعتقادی و اخلاقی است./

نمودهایی از تفسیر قرآن و به کارگیری آیات قرآنی در صحیفه سجادیه است. در این رساله اثرپذیری امام سجاد(علیه السلام) از قرآن و شیوه های این اثرپذیری تبیین شده است. نگارنده ضمن بیان فرازهایی از جملات و دعاهای حضرت امام سجاد(علیه السلام)در صحیفه سجادیه، به بیان شیوه تفسیری آیات توسط حضرت زین العابدین(علیه السلام) و تفاسیری از آیات در موضوعات گوناگون پرداخته است. بیان اوصاف قرآن کریم در سخنان امام سجاد(علیه السلام)، مبانی قرآن شناختی آن امام همام و فرازهایی از مفاهیم عمیق ادعیه در صحیفه سجادیه از دیگر مباحث ارائه شده در این رساله می باشد

در قرآن کریم الفاظ و حتی آیاتی وجود دارد که به تعداد کم یا زیاد تکرار شده اند. بحثهای مطرح شده درکتب علوم قرآنی در این زمینه، یا مربوط است به سه آیه مکرر در سوره های الرحمن، القمر و المرسلات که نسبت به تعداد کل آیات مکرر (72 آیه) بسیار کم است،یا مربوط می شود به تکرار یک معنا با الفاظ متفاوت که در حقیقت نه تکرار محتواست و نه شکل. در این پایان نامه، در ارتباط با آیات مکرر، پژوهشی گسترده ودر نوع خود جدید انجام شده که حاصل آن به قرار زیراست: 1) تکرار موجود در قرآن تنها تکرار شکل است،نه محتوا؛ زیرا هر مورد تکرار، در راستای هدف همان سوره است. 2) تکرار شکل، خود، بیانگر نوع دیگری ازوجوه اعجاز قرآن است . زیرا تکرار تمام الفاظ آیه: اولادر یک سوره و به تعداد کم، تعیین کننده ابتدا و انتهای یک مطلب خاص و یادآور تعلق کلیه آیات میان آنها به آیات مکرر است. ثانیا در یک سوره و به تعداد زیادبیانگر اهمیت و تأکید موضوع است. ثالثا در دو یا چندسوره راهنمایی برای نشان دادن محل ذکر توضیحات تکمیلی و تفسیری پیرامون آیه مکرر و حتی دیگرآیات آن سوره است .

خداوند متعال، هدف عمده بعثت انبیاء(ع) در هدایت وارشاد انسانها به صراط مستقیم قرار داده است. از اینرو به جمیع انبیاء (ع) از آدم تا خاتم امر کرده که تمام اهتمام خویش را در ایفای چنین مسئولیت خطیری به کار بندند تا آدمی به اهداف والای خلقت که همان رشد و تعالی است، نایل آید. بدین منظور، روشها و شیوه های مختلفی را در اختیار آنها قرار داده تا با اعمال این روشها در امر تبلیغ رسالت خویش در تربیت و هدایت انسانها فایق آیند. از جمله این روشها، تبشیر و انذار می باشد که قران کریم، آن را به عنوان سنت جاوید پروردگار واز ارکان اصلی دعوت پیامبران، معرفی نموده است. پیامبران الهی نیز برای رسیدن به اهداف مورد نظر، تبشیر وانذار را به عنوان یکی از شیوه های جذب کننده و باز دارنده به کار می گرفتند تا انسانها را به کسب فضایل تشویق کنند و از تمایل به انحرافات بر حذر دارند. برخی از مردم، در برخورد با تبشیر و انذار پیامبران، به خاطر و جود زمینه های مستعد، ایمان می آورند. اما گروه زیادی به خاطر وجود موانعی از پذیرش آن سر باز می زنند واین خود به ترتیب، اجر وپاداش پروردگار و عذاب وعقاب او را در پی دارد که خداوند بنا بر مصلحت، انسانهای مؤمن ونیکوکار را در دنیا از بخشی از نعمتهای خود برخوردار نموده وپاداش اصلی آنها که همان بهشت باشد را در سرای دیگر به آنها عطا خواهد کردو همچنین انسانهای متخلف وگناهکار را در هر دوره ای در دنیا به طریقی مجازات کرده و کیفر اصلی وطاقت فرسا را به روز قیامت محول کرده است.

در این تحقیق مبهمات و مجملات قرآن کریم در دو بخش با این عنوان ها بررسی شده است: بخش اول، پیشینه تحقیق، علل ابهام، بررسی آیات مبهم(55 آیه)؛ بخش دوم، اسباب اجمال، تبیین آیات با قرآن کریم، بررسی آیات مجمل

این تحقیق شامل پنج فصل است: در فصل اول، سخنی درباره فهم قرآن کریم و در فصل دوم، بررسی حوزه معنایی واژه تأویل در لغت و کاربرد آمده است. فصل سوم به بررسی حوزه معنایی تأویل در قرآن کریم اختصاص دارد و فصل چهارم، در مورد تأویل در روایات اهل بیت(ع) است. در فصل پنجم، نتایج تحقیق گزارش شده است.

این پایان نامه به بررسی مفاهیم و عملکردهایی اختصاص دارد که در قرآن در مقابل یکدیگر آمده اند و شامل هشت بخش با این عناوین است: بخش اول، نگاهی به تقابل منطقی؛ بخش دوم، بررسی تقابل مبنایی از نظر قرآن: حق و باطل، نور و ظلمات؛ بخش سوم، تقابل دو مکتب: اهم شاخصه های مکتب الهی انبیاء، اهم شاخصه های مکتب دنیاگرایان؛ بخش چهارم، تقابل در راه و روش: هدایت و ضلالت، رشد و غی، معروف و منکر، حلال و حرام؛ بخش پنجم، تقابل در شخصیت فردی عالمان: عطاکنندگان و بخیلان، مهتدین و مضلین و...؛ بخش ششم، تقابل در شخصیت عاملان از حیث اجتماعی: شاخصه های جامعه توحیدی، شاخصه های جامعه شرک آلود؛ بخش هفتم، تقابل در نتیجه و پایان کار؛ بخش هشتم، تقابل در افعال الهی و تقابل در امور خارجی

این پژوهش با عنوان " تبشیر و انذار در قرآن کریم " در صدد آن است تا با مراجعه به آیات الهی و منابع معتبر اسلامی و همچنین برخی دیگر از منابع تربیتی _ اخلاقی به بررسی این شیوه ی اخلاقی تربیتی بپردازد . محقق برای رسیدن به هدف کلی ، بررسی معنا و مفهوم تبشیر و انذار ، آداب تبشیر و انذار ، اقسام بشارت و انذار و عمده ترین ویژگی های مبشرین و منذرین را به عنوان اهداف جزئی خود انتخاب و دنبال نموده است . با توجه به ماهیت ، اهداف تحقیق و امکانات موجود ، روش تحقیق توصیفی _ تحلیلی برای موضوع انتخاب شده است . پس از تجزیه و تحلیل مطالب ، نتایج ذیل حاصل گردید : 1- تبشیردر قرآن : به معنای شاد کردن و بشیر به معنای آورنده ی خبر شادی بخش است و تبشیر عبارتست از یک روش تربیتی ایجادی که با آگاهی دادن از نتایج و ثمرات کارهای خوب به متربی ، شوق و انگیزه ی او را برای انجام عمل نیک زیاد می کند انذار در قرآن کریم : خبر همراه با خوف و ترس است و در اصطلاح یک روش تربیتی اصلاحی است که با آگاهی و خبر از پیش آمدها و نتایج سوئی که بر عمل متربی ، مترتب خواهد شد ، سعی در کاهش انگیزه و بازداشتن افراد از اعمال بد دارد . 2- مهمترین آداب و خصوصیات روش انذار و تبشیر عبارتند از تقدیم تبشیر بر انذار ، تناسب تبشیر و انذار با نوع عمل و نیاز افراد ، موقعیت محیطی و اجتماعی و رشد فرد ، مطابقت عمل و گفتار مبشر و منذر ، اعتقاد عمیق مبشر و منذر به بشارت ها و انذارها ، شروع انذار و تبشیر از اطرافیان و نزدیکان ، توجه به سن ، عواطف و احساسات متربی ، رعایت میزان فهم و درک مخاطب ، همراه بوده تبشیر وانذار . 3- بشارت و انذارها در قرآن کریم یبا دنیوی هستند و یا اخروی و هر یک از آن ها یا به امور مادی تعلق دارند و یا به امور معنوی . بشارت دنیوی مانند : برخورداری از نعمت های طبیعی ( باران ، آب ، خاک دشت های سبز ) . بشارت اخروی مادی مانند : بهشت هایی که در زیر درختان آن نهرها جاری است ، میوه ها و گوشنت های بهشتی و ... . بشارت های اخروی معنوی مانند : قرب الی الله ، رضایت خداوند ، اطمینان و آرامش یافتن نزد پروردگار ، ملاقات و گفتگو با خداوند . انذار های دنیوی مانند : بلاهای طبیعی ( زلزله ، سیل ، طوفان ) مصیبت ها ، فتنه و ... و از انذارهای اخروی مادی : لباس های چسبنده و سوزان ، جایگاه تنگ و شعله های آتش را می توان نام برد . خواری دوزخیان ، آتشی که قلب و جان انسان را می سوزاند و سرزنش توسط بهشتیان نیز از جمله انذارهای اخروی معنوی می باشند . 4- مهمترین ویژگی های مبشرین و منذرین عبارتند از : ایمان ، آگاهی ، صبر و استقامت ، خوش اخلاقی ، محبت و دلسوزی ، شرح صدر ، تواضع و فروتنی ، شجاعت ، گذشت ، اخلاص و مطابقت گفتار و عمل . از جمله محدودیت های این پژوهش ، محدودیت زمانی بود و پیشنهاد می گردد افراد علاقمند در تحقیقات جدید آثار این روش ها و یا آداب آن ها را به طور جداگانه بررسی نمایند .

در این پایان ‏نامه اثر یاد شده و مؤلف آن در سه بخش معرفى شده ‏است: در بخش اول زندگى‏ نامه علامه مرتضى عسکرى آمده ‏است؛ در بخش دوم ویژگى ‏هاى روش علمى علامه در کتاب مذکور یاد شده‏ است و بخش سوم به بررسى، نقد و تحلیل آن کتاب اختصاص دارد و مشتمل بر این مباحث است: بررسى جامعه ‏شناسى عرب بادیه‏ نشین، بررسى بحث‏ هاى مقدماتى تاریخ قرآن، بررسى اصطلاحات اسلامى، بررسى روایات تبعیت و روایات بسمله، بررسى روایات جمع ‏آورى قرآن، بررسى موضوع نسخ در روایات.