جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پایان نامه ی حاضر از پنج فصل با این موضوعات تشکیل یافته است: فصل اول، فرشتگان در دین زرتشت: مقام فرشتگان در اوستا، نظریات چند نفر از محققان درباره ی امشاسپندان؛ فصل دوم، فرشتگان در دین یهود: ملائکه از دیدگاه تورات، ملائکه در دین یهود از نظر تاریخ ادیان؛ فصل سوم، فرشتگان از دیدگاه انجیل؛ فصل چهارم، فرشتگان در اسلام: از دیدگاه نهج البلاغه و صحیفه ی سجادیه؛ فصل پنجم، فرشتگان در اسلام: فرشتگان در اسلام از نظر قرآن و روایات، معنا و مفهوم مَلَک نزد صاحب مجمع البیان و دیگر علما، حقیقت وجود فرشتگان، برتری انسان بر فرشتگان، صفات فرشتگان، جایگاه فرشتگان، حیات و مرگ فرشتگان، مقصود از پر و بال فرشتگان چیست؟ قابل رؤیت بودن فرشتگان، استکبار نورزیدن ملائکه، مشخصات وجودی فرشتگان، کارها و وظایف فرشتگان، فرشتگان حامل وحی، کیفیت نزول فرشته بر پیامبر(ص) و تمثّل آنان، آمرزش فرشتگان برای صالحان، ملائکه واسطه ی تبلیغ اراده ی الهی، فرشتگان نگهبان، ملائکه و انواع آن، چهار ملک مقرب، فرشتگان کاتب اعمال، فرشتگان شداد و غلاط، فرشتگان بلا و رحمت، فرشته ی لوح و قلم

هدف پژوهش بررسی سعادت و شقاوت از نظر قرآن، نهج البلاغه و الکافی است. ابتدا با جستجوی کامل در قرآن به همراه تفاسیر شیعه و اهل سنت، نهج البلاغه و کتاب شریف الکافی، ویژگی های سعادتمندان و نگون بختان مورد بررسی قرار گرفت و سپس معیارهای سعادت و شقاوت از آنها استخراج و استنتاج شده است. بر این اساس معیارهای اصلی سعادت عبارتند از: تقوا پیشگی، ایمان به معاد و قرآن و پیامبران، انفاق در راه خدا، صبر و استقامت، اطلاعات از خدا و پیامبرش مواظبت بر نماز، پرداخت زکات، صداقت، خدا را یاد کردن، امر به معروف و نهی از منکر، دعوت به نیکی، وفای به عهد، توکل به خدا، جهاد با مال و جان، فرو بردن خشم خود، عفو و گذشت از مردم، انجام عمل صالح. نتایج این تحقیق نشان داد که معیارهای اصلی برای شقاوتمندان یا نگون بختان عبارتند از: کافران، منکران معاد، ظالمان، ستمکاران، مجرمان، مفسدان، پیمان شکنان، غافلان یاد خدا و تکذیب کنندگان خدا و آیات قران. بطور خلاصه می توان گفت که مفهوم سعادت از پاک کردن درون انسان از هر آنچه غیر خدایی است آغاز می شود و به ایمانی قلبی، اخلاص، اطاعت محض از دستورات پروردگار، و فضل و رحمت الهی منتهی می گردد. در این میان می توان از توجه به مبدا و معاد بعنوان مولفه اصلی خوشبختی نام برد

موضوع این تحقیق پایانی«مقام مادری از دیدگاه قرآن و سنت» می باشد. هدف از انتخاب این موضوع این بود که بتوانم گامی در بیشتر جلوه دادن مقام مادر بردارم و مادران را به مقام خودشان بیشتر آشنا سازم و حداقل خودم که یک مادر هستم، وظیفه و شأن خود را بیشتر بشناسم تا بتوانم فرزندم را بهتر تربیت نمایم. در این راستا، به کتابخانه های متعددی مراجعه نموده و توانستم مطالبی را پیرامون تحقیق بیایم و سؤالاتی را برای خود مطرح نموده و در صدد یافتن پاسخ آن ها کتابهای مختلفی را مطالعه نمودم. سؤال اصلی در این تحقیق پایانی این بود که : دیدگاه قرآن و سنت درباره ی مقام مادری چیست؟ من با بررسی آیات وارده در قرآن و مراجعه به تفاسیر آن ها دریافتم که قرآن برای پدر و مادر ارزش زیادی قائل شده است تا حدی که حتی گفتن کلمه ی « اف» را در جواب آن ها از عقوق والدین نام برده است. ولی در بسیاری از آیات مقام مادری را اول برشمرده و با یادآوری دوران حمل و دوران شیردهی و شب بیداری های مادر و بعد از آن تربیت فرزند که کار اصلی مادر است. مقام مادری را به حدی بالا برده است که مادران نمونه اسلام را در قرآن یادآور شده است و به عنوان نمونه مثال زده است؛ مریم مادر حضرت عیسی(ع) ، مادر حضرت موسی(ع) ، آسیه همسر فرعون و ... که قرآن با این ظرافت به مقام مادران توجه داشته است. من به طور مفصل به شرح مقام مادری در آیات قرآنی پرداخته ام و نیز در روایات که بسیار زیاد ائمه اطهار ( ع) و همچنین پیامبر اکرم(ص) مقام مادر را والا برشمرده اند. سؤالات دیگری نیز مطرح شده بود که آن ها را به عنوان سؤال فرعی تحقیق درمتن پاسخ دادم. مادر محبوب دل ها، سنگ زیربنای خلقت، نمونه ی کامل عشق و دلسوزی، فداکاری و ایثار می باشد. مادری حتی در حیوانات نیز دیده می شود. اما مادری در حیوانات به صورت غریزی بوده و آن ها براساس غریزه از فرزند خود حمایت کرده و به فرزند آموزش های کامل را می دهند. اما مادری در انسان ها متکاملتر و پیشرفته تر است و بر پایه ی عقل، اراده و احساس استوار است. پس در انسان ها مادری قویتر است. با توجه به بررسی هایی که داشتم دریافتم که در غرب و کشورهای پیشرفته نیز مادری وجود دارد اما به صورت خیلی ضعیف، چون کشورهای صنعتی نیاز به نیروی کار بیشتری دارند. پس از نیروی کار مادران در خارج از خانه استفاده کرده و آن ها را از کار در خانه و تربیت فرزندان دور نگه داشته اند. غرب و تفکر غرب گرایی زنان را به نام آزادی از قید و بند زندگی مشترک و مسئولانه رها کرده و زنان و مادران را به کار و تلاش خارج از خانه وادار ساخته است به حدی که گاهی مادران در شبانه روز فرزند خود را نمی بینند. اما، اسلام به نکات ظریفی توجه می کند و آن را برای مادران ثواب می داند. مثلا در آغوش گرفتن فرزند توسط مادر نوعی کار نیک و مستحب محسوب می شود. وظیفه ی من در تحقیق پایانی بررسی این نکته بود که : در اسلام برخلاف غرب، مادر از اهمیت بالایی برخوردار است و دارای مقام والای انسانی است. اسلام مقام مادری را – مقام والا و بالا – می داند و مادران را گاهی اوقات برتر از پدران معرفی می نماید. ولی غرب با شعار تساوی حقوق زن و مرد، مادر و پدر را در یک حد تعریف کرده و بدون توجه به قابلیت ها و تفاوت های آنان برای پدر و مادر مسئولیت تعیین می کند. ار این سؤالات و فریضه به نتیجه ای رسیدم که مقام مادر در اسلام بسیار مهم بوده و اسلام بر خلاف غرب به مادر ارزش بیشتری داده و حتی گاهی زن را برای شوهر مادر معرفی می نامند که این مسئله نشان دهنده ی ارزش مادران است.

رساله موجود، مقایسه ترجمه پانزده جزء اول از ترجمه قرآن شادروان مهدی الهی قمشه ای با عبدالمحمد آیتی است و این دومین پایان نامه ای است که به صورت مقایسه دو ترجمه قرآن کریم در دانشگاه شیراز تدوین شده است. در مقایسه ترجمه آیات هر جا که اختلافی مهم از نظر صرفی، نحوی و یا لغوی مشاهده شده است اگر اختلافات ساده و روشن بوده است در حد امکان صورت صحیح آن نوشته شده و در غیر این صورت نظر یک یا چند مفسّر یا صاحب نظر را بیان داشته و آنگاه نتیجه گیری آمده است و همچنین در پایان متن پایان نامه تمام موارد اختلاف که مورد بررسی قرار گرفته اند در جداولی تنظیم شده است و کلمات و عباراتی که ترجمة آنها با هم مختلف بوده، نوشته و ترجمه صحیح آن را در مقابل ذکر کرده ام و بعد از پایان مقایسه دو ترجمه به نقد کلی آن دو پرداخته ام. نگارنده این سطور با تدوین این رساله علاوه بر بحث و بررسی درباره ترجمه آیات و بیان صورت صحیح ترجمة آنها به این نتیجه رسیده است که یک مترجم باید در شاخه های مختلف علوم قرآنی که در پایان این رساله به آنها اشاره خواهد شد صاحب نظر باشد تا بتوان حق این کلام الهی را ادا کند

پایان نامه حاضر به مقایسه ترجمه پانزده جزء اول از ترجمه ء قرآن مهدی الهی قمشه ای با عبدالمحمد آیتی اختصاص یافته است. نویسنده این دو ترجمه را با هم مقایسه کرده و هر جا اختلاف مهمی از نظر صرفی، نحوی و یا لغوی میان آنها یافته، به چند تفسیر مراجعه کرده و دیدگاه های صاحبان آن تفاسیر را نیز در آن موارد منعکس کرده و سرانجام به نتیجه گیری پرداخته است و در پایان تمام موارد اختلاف بررسی شده را در جداولی آورده است؛ به این نحو که کلمات و عباراتی را که ترجمه آنها با هم اختلاف داشته، نوشته و ترجمه صحیح آنها را در مقابل آن یاد کرده و پس از مقایسه دو ترجمه به نقد کلی آن دو پرداخته است.

پژوهش حاضر مشتمل بر شش فصل است. فصل اول، بحث لغوی پیرامون واژه ملک و ملائکه؛ فصل دوم، وجود ملائکه: ورود نام ملائکه در سوره های مکی و مدنی، اعتقاد به ملائکه در میان عرب جاهلیت، اعتقاد به وجود ملائکه در ادیان دیگر، وجود ملائکه در احادیث؛ فصل سوم، ماهیت ملائکه: اقوال مختلف درباره ملائکه، آیات قرآنی پیرامون تجرد ملائکه، بررسی روایات در زمینه خلقت و تجرد ملائکه، بال ملائکه، زمان فرودآمدن و بالا رفتن ملائکه، خواب ملائکه؛ فصل چهارم، اوصاف کلی ملائکه: عصمت ملائکه، معنی عصمت، بحثی پیرامون هاروت و ماروت، اختیار ملائکه؛ فصل پنجم، مقایسه مقام انسان و ملائکه: نظر فرق مسلمین و دانشمندان اسلامی پیرامون مقام انسان و ملائکه، دلائل کسانی که فرشته ها را برتر از انسان دانسته اند، پاسخ اشکالات منکرین برتری انبیا بر ملائکه، دلائل معتقدان به برتری انبیا بر ملائکه، برتری مقام انسانیت بر فرشته در آینه روایات؛ فصل ششم، اصناف فرشتگان و اوصاف و افعال هر صنف خاص؛ مانند: ملائکه وحی (جبرئیل و اعوانش)، ملائکه عرش (مقربین)، ملائکه امداد، ملائکه مرگ، فرشته نفخه صور (اسرافیل)، فرشتگان نگهبان، ملائکه رحمت.

این تحقیق در چهار فصل با این عنوان ها به بررسی مقام علم و معلم در قرآن و احادیث پرداخته است: فصل اول، ارزش علم از نظر قرآن و احادیث: معانی علم و مشتقات آن، علم خداوند چگونه است، لزوم فراگیری علم، علم نور و روشنایی است، درک اسرار هستی ویژه عالمان است، علم در تمام اشکال افتخار است، جهل مایه سقوط آدمی است، جهل نابینایی است و زندگی با آن بدترین عمر است، اهمیت علم از نظر لقمان، علم از دیدگاه امام علی(ع)؛ فصل دوم، مقام معلم در قرآن کریم و تفاسیر: اول مخلوق خداوند عقل بود، آیا خداوند نیازی به جانشین دارد، اول معلم انسان خداست، علم آموزی حضرت موسی(ع)، هدایت جامعه از بالا به پایین، خضر که بود، مراد از تزکیه چیست؛ فصل سوم، مقام معلم در احادیث: اخلاص اسرار خداست، شیطان دشمن مخلصین، تأثیر کلام معلم بر روی شاگرد، حقوق معلم از نظر علی(ع) و حضرت سجاد(ع)؛ فصل چهارم، مقام معلم در آثار علماء، اشعاری پیرامون مقام معلم.

عنوان تحقیق مقام والدین از دیدگاه قرآن و سنت است و مطالب در 4 فصل گردآوری شده است: فصل اول : احسان و عاق

نوشته ای که در حال حاضر در پیش روی شماست، نتیجه ماهها، سعی و تلاش و کوشش ست که در موضوعی با عنوان مقام مادر از دیدگاه قرآن و روایات گردآوری شده است لذا واژه مادر بار معنایی ویژه ای دارد که خود نشان دهنده عظمت و بزرگی مقام مادر است و این ارزش و اهمیت جز با انس به قرآن و سنت زمانیکه آیات و روایات را ورق می زنیم به قرب و عظمت مادری پی می بریم، که یک مادر دوران بسیار حساسی را تحمل می کند، ابتدا دوران پر رنج و مشقتی که به قیمت جانش تمام می شود و اگر در این زمان، مادری از دنیا برود با شهدا محشور می شودو آن دورانی غیر از بارداری و زایمان نیست و بعد از آن دروان تربیت کودک است که باید خیلی ماهرانه عمل کند چون تربیت فرزند بستگی به تربیت یک مادر دارد، و با تربیت صحیح می تواند دنیا و آخرت خود و فرزند خویش را آباد کند. این مجموعه از چهار فصل تشکیل شده است که هر فصل مشتمل بر چندین زیرمجموعه است فصل اول آن مربوط به زن و ازدواج او در اسلام است که شامل زیرمجموعه هایی است1) در مورد مبدأ آفرینش زن است که آیا زن وجودی مستق دارد یا این که وجود او از وجود انسان دیگری نشأت گرفته است که برخی به زن جنبه چپی و طفیلی داده اند، و اسلام این نظریه را رد می کند. 2) ازدواج که امری است الهی و مقدس و اینکه ترک ازدواج در اسلام به صورت مذموم و ناپسند شناخته شده است و همچنین مقدمات فراهم کردن ازدواج برای جوانان است تا بتوانند به راحتی و از راه مشروع ازدواج کنند و از دو جنبه ساحت فرهنگی مانند تشویق به امر ازدواج و جنبه دیگر ساحت اقتصادی مثل تهیه جهیزیه و دادن وام های طویل المدت مبرا باشند 3) بنای خانواده باید بر اساس مهر و عطوفت و احساس پایه گذاری شود، چون اگر در خانواده ای مهر و محبت و انس و الفت نباشد، آن خانواده، خانواده ای سالم نخواهد بود، آن خانواده خیلی زود از هم گسسته می شود. فصل دوم در مورد مقام مادر است که از چندین زیرمجموعه تشکیل شده است. 1- واژه مادر است که این واژه از ( MAD) از زبان سانسکریت گرفته شده است. 2- در مورد مادر کیست و مادری جه نوع حالتی است و شرط مادر شدن چیست؟ او کسی است که با تمام وجود خودش را در راه اعتلای دین و اسلام قدم می گذارد، مشکلات را تحمل می کند، چه اشک ها که برای فرزند ناسپاس نمی ریزد تا بتواند او را درست کار و صالح تربیت کند و در زیر پرچم اسلام نوکری آقا امام زمان ( عج) را بکند، مادری حالتی است توأم با ریزه کاری ها، توأم با مهر و محبت و انس و الفت، توأم با جان فشانیو ایثارگری از خودگذشتگی و شرط مادر شدنش این است که بتواند خیلی چیزها را رعایت کند، بتواند یک زندگی را اداره کند، بتواند فرزندانی پاک تحویل جامعه دهد اگر تمام اینها بتواند به نحو احسن رعایت کند ارزش و مقامش چنان والا می شود که پیامبر اکرم ( ص) بهشت را در زیر قدم هایش قرار داده است یا به گفته حضرت فاطمه زهرا ( س) که می فرمایند: پای مادر را بگیر که بهشت به زیر پایش قرار دارد. قرآن و سنت هم به مقام والای مادر تأکید بسیاری داشته، طوری که در قرآن هم ردیف مقام پدر مقام مادر را بیان داشته و از دیدگاه روایات هم یک مادر ارزش بسیاری دارد و ائمه هدی ( ع) به آن اشاره فرموده اند و بعد از اینها دانشمندان و شخصیت های بزرگ اسلام به مقام اشاره فراوانی کرده اند. به گفته برخی از آنها در آسمان خدا قابل پرستش است و در زمین مادر، مادر تابلو آفریدگار است، اگر مادر نمی مرد هیچ کس بدبخت نمی شد. فصل سوم، نقش مادر در تربیت فرزند است که ابتدا از نقش او در دواران بارداری بحث شده ک در این دوران تغذیه جنین از غذای مادر است هر آنچه که مادر تغذیه می کند جنین هم از همین تغذیه می کند، پس باید حرام و حلال را بشناسد، در هر مجلسی قدم نگذارد، چون در روحیه جنین تأثیر بسزایی دارد. و دوم رضاع و شیرخوارگی است، اسلام برای شیر مادر اهمیت زیادی قائل است طوری که شیری هم ردیف شیر مادر یافت نمی شود، چون شیر مادر بهترین غذا برای کودک است و چیزی جایگزین شیر مادر نمی شود در این دوران باید مادر زمان شیردادن بچه را خیلی رعایت کند مثلا وضو گرفتن در این حالت خیلی مؤثر است، و نامگذاری کودک است که اسلام فرموده برای کودکت نام نیک انتخاب کن تا در قیامت مورد بازخواست خداوند قرار نگیری. فصل سوم دوران کودکی است، دورانی پر از هیجان و شور و شعف دراین دوران باید کودک را تا هفت سالگی آزاد گذاشت، تا بتواند هر کمبودی که دارد جبران نماید، وقتی بزرگ شد دیگر این کمبودها قابل جبران نیستند. فصل آخر که مربوط به مادران نمونه است که ابتدا در مورد بی بی دو عالم فاطمه زهرا ( س) بحث شده که در تمام مراحل زندگی باید او را الگو و اسوه خو قرار دهیم. خانم فاطمه زهرا ( س) کسی بود که هم در دوران حیات پدر بزرگوارش و هم در دوران زندگی زناشویی با حضرت علی ( ع)، مادری می کردند طوری که به او لقب ام ابیها داده اند او کسی بود که واسطه نبوت و امامت شد، مادری که فرزندانی رزمنده، شجاع، با صلابت، روشنگر، تاریخ ساز تحویل جامعه داد که جامعه کنونی باید این عزیزان را الگوی خود قرار دهند و دوم مربوط به دوران پرهیاهوی زندگی حضرت مریم ( س) است، حضرت مریم کسی بود که مائده آسمانی برایش نازل می شد، و کسی بود که بدون واسطه همسر، فرزندی را به دنیا آورد که کور را بینا می کند و در گهواره زبان به سخن گشود، حضرت مریم ( س) همیشه با خداوند تکلم غیبی داشت و فرشتگان همیشه با او در ارتباط بودند. و آخرین بحث مربوط به یوکابد مادر حضرت موسی ( ع) است. یوکابد زنی است که خداوند نوری در دل او قرار داد تا زمانی که فرزند و جگرگوشه اش را از خود جدا می کنند بتواند صبور باشد و این نتیجه خدایی بودن و الهام غیبی داشتن است یوکابد کسی بود که به لقب تسلیم و مسلمات معروف است و کسی که ایمان کامل به خداوند والامرتبه داشته باشد خداوند هم در دل او نوری قرار می دهد تا بتوند فرزندش را به غاصبان و ستمکاران کاخ فرعون بسپارد.

در این رساله به مقایسه تطبیقی پانزده جزء اول دو ترجمه از قرآن کریم به نام های «ترجمة استاد محمّد کاظم معزی و محمّد مهدی فولادوند» پرداخته شد و هدف اصلی، پیدا کردن واژه های مناسب، معادل کلمات قرآن بوده و در مورد ساختار جمله بندی نیز بیشتر در فصل نقد دو ترجمه بحث شده است که ابتدا پس از مقایسه آیه به آیه و یافتن موارد اختلاف، سعی شد تا با استفاده از تفاسیر و فرهنگ های قرآنی و فرهنگ های لغت و سایر کتب، مجلّات و مقالات ترجمه ها مورد بررسی قرار گیرد و آنگاه ترجمه بهتر مطابق منابع مذکور، ارائه شود؛ امّا در صورتی که هیچ یک از دو ترجمه نتوانسته باشد حق مطلب را ادا نمایند، بنده در حد وسع خویش کوشیدم تا ترجمه ای در خور و شایسته از منابع بیان شده ارائه نمایم. در اینجا لازم است اضافه نمایم که از کل موارد بررسی شده، ترجمة استاد فولادوند 120 مورد ترجیح داده شده و ترجمه مرحوم معزّی 20 مورد ارجح بود و همچنین در 30 مورد نیز به دلیل مناسب و دقیق نبودن هیچ یک از دو ترجمه، توسط بنده ترجمه ای ارائه شد. در پایان رساله نیز در فصلی جداگانه هر یک از دو ترجمه از جنبه های گوناگون مورد نقد قرار گرفتند و نقاط قوت و ضعف هر یک با بهره گیری از شواهد مثالِ ترجمه های آنان، بیان شده و همچنین جدولی در انتها تهیه شده است که کلمات مورد اختلاف با ذکر نام سوره و شماره آیه و صفحه آن در رساله، به صورت الفبایی مرتب شد تا دسترسی به توضیح این کلمات و شماره سوره و آیه آسان تر صورت پذیرد، در پایان پیشنهاد این مطلب را ضروری می بینم که بر مترجم قرآن فرض است در ترجمه خود از تفاسیر و فرهنگ ها و سایر منابع قرآنی استفاده مستقیم بنماید تا ترجمه ای در خور و درست ارائه دهد.