جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اگر ازدواج، در یک ارتباط و پیوند فیزیکی خلاصه می شد و وسیله ای برای اتحاد کامل دو انسان در زندگی نبود، جا داشت که مهریه را به عنوان یک رکن بسیار مهم تلقی کنیم و هرچه بیشتر روی آن تکیه نماییم. ولی، آن جا که ازدواج مقدمه ای برای تشکیل خانواده است، مهریه آن قدر کم اهمیت می شود که حتی اگر در ضمن گفتگوها نامی از آن به میان نیاید و در ضمن اجرای صیغه عقد اشاره ای به آن نشود، عقد صحیح است اصولا در این پیوند مقدس، مال و منال نه تنها ارزش نیست، چه بسا ضد ارزش هم هست. ازدواج، در حقیقت از قوه به فعل رساند عشق مقدسی است که در نهاد زن و مرد به ودیعه سپرده شده تا بقای نسل آدمی را تضمین کند و کانون گرمی از عواطف پدری و مادری برای فرزندان بوجود آورد. اگر دیده می شود که خانواده ها روی مهریه فرزندان خود تکیه می کنند، بیشتر به خاطر نگرانی از آینده و متلاشی شدن کانون خانوادگی آنهاست. آنها از این می ترسند که دخترشان در آغاز یا نیمه راه زندگی مشترک شکست بخورد و احیاناً با داشتن یک یا چند فرزند طلاق گرفته و در صف بیوه های جامعه قرار گیرد. بنابراین، مهریه سنگین به منزله یک تضمین است تا اولاً) شوهر از ترس ادای آن به فکر جدایی و تجدید همسر نیفتد و ثانیاً) اگر چنین فکری به سرش افتاد، لااقل برای زن از نظر مالی، اعتباری وجود داشته باشد. این نگرانی بی مورد هم نیست. روابط آزاد لاابالی گری ها باعث بالارفتن آمار طلاق در دنیا شده است. وقتی جوامع بشری بر اثر بی بندوباری ها و هرزگی ها همچون گرداب های مهلک شده و قربانی آن هم خانواده ها باشند، چرا پدرها و مادرها برای آینده فرزندشان نگران نباشند؟ بسیار واضح است گاهی مهریه گزاف، هم چون زنجیر محکمی است که می شود به وسیله آن شکل ظاهری خانواده را حفظ کرد ولی از ویژگی های اصلی خالی است. زندگی جاذبه می خواهد و این جاذبه باید به قدری قوی باشد که برای حفظ هر یک از زوجین نیازی به زنجیر و ایجاد ترس و وحشت نباشد؛ در غیر این صورت، ولو این که زن و مردی عمری را در زیر یک سقف با هم بگذرانند، به خاطر عدم پیوند روحی، احساس خوشبختی نخواهند کرد. تازه آن زنی که پای مردی را در دام مهریه بسته و دل او را به رشته مهر و محبت نکشیده، چگونه می تواند خوشبخت باشد.؟! بنابراین دل بستن به مهریه معقول نیست، زیرا اگر مهریه به خاطر جلوگیری از متلاشی شدن خانواده است، باید فکری دیگر کرد. مهریه برای بنیان خانواده ، مانند نقش و نگار است و اگر خانه از ریشه ویران باشد از نقش و نگار آن چه توقعی می توان داشت. مهریه گزاف، درمان دردهای خانواده ها نیست، بلکه پیوندها عاطفی و همبستگی و همدلی رکن اصلی است. به طور کلی، اسلام برای جنبه های اقتصادی خانواده مقررات خاصی دارد که مسأله مهریه هم باید در کادر همان مقررات، مورد مطالعه قرار گیرد. تحقیقی که در پیش رو دارید تلاشی در جهت آگاهی بیشتر نسبت به فلسفه مهریه و اهمیت آن در اسلام است. این تحقیق از شش بخش تشکیل شده است. بخش اول به بیان تاریخچه مهریه یا عناصر حقوقی مشابه آن تحت عناوین مختلف، به عنوان یک سنت دیرپا در برخی ادیان و تمدن های پیشین می پردازد. بخش دوم به تعریف مهر در لغت و اصطلاح، انواع مهر، شرایط وجوب و جایگاه حقوقی مهر در زوجیت اختصاص دارد. بخش سوم به اهمیت مهر در آیات و روایات، کمیت مهر در روایات و همین طور فلسفه و وجوب مهر از دیدگاه متفکران مسلمان می پردازد. بخش چهارم به طرح دیدگاه های تحلیل در بیان آثار اجتماعی مهر اختصاص یافته است. بخش پنجم به بررسی علل افزونی مهر در زمان حاضر می پردازد. بخش ششم به بررسی متغیرهای فرهنگی، جمعیتی و اقتصادی – اجتماعی در مورد مهریه اختصاص دارد.

«و لا یغتب بعضکم بعضا ایحب احدکم این یاکل لحم اخیه میتا فکرهتموه» « غیبت یکدیگر روا مدارید آیا شما دوست می دارید گوشت برادر مرده خود را بخورید البته کراهت و نفرت از آن دارید.» یکی از گناهان کبیره در قران مجید و روایات بر آن وعده عذاب داده شده غیبت کردن است. در میان مخلوقات هیچ احترامی بالاتر از احترام انسان نیست و در میان انسان ها احترام مسلمان و پس از آن احترام مؤمن و شیعیان چهارده معصوم ( ع) برترین درجه را به خود اختصاص داده است. غیبت آن است که انسان عیوب برادر مسلمان را در مورد اندام و بدن و اعمال و معاشرت و رفتار نقص اخلاقی و مذهب برای دیگران بازگو کند، و ذکر عیوب منحصر به زبان نیست بلکه هر گونه رمز، اشاره چشمک زدن، نوشت، و هر حرکتی که مقصود را بفهماند تحت عنوان غیبت مندرج می شود. اما انگیزه غیبت عبارت است از فرو نشاندن کینه، حسد، غضب، متهم کردن فرد، بدگمانی به افراد، تمسخر، شامل می شود. پیامدهای غیبت می تواند فردی و اجتماعی و اخروی باشد که از نظر فردی آبروی فرد در بین خانواده و اطرافیان از بین می رود. شخصیت اجتماعی افراد متزلزل می شود شخص غیبت کننده روز قیامت مانند سگ محشور می شد نان و غذایش گوشت مردار متعفن است. در مواردی نیز غبت کردن روا می باشد برای دادخواهی، مشورت برای ازدواج، رفع ظلم و ستم و نفاق، شهادت، نهی از منکر و ... بنابراین این تحقیق در سه بخش تنظیم شده است که بخش اول آن شامل دو فصل می باشد. در فصل اول به ارکان و علل غیبت پرداخته و در فصل دوم آن به آثار و قبیح ترین انواع غیبت اشاره شده است. و بخش دوم آن شامل دو فصل می باشد که در بخش دوم به ادله غیبت پرداخته شد که شامل دو فصل می باشد در فصل اول به دلایل حرمت غیبت ذکر شده است و در فصل دوم آن موارد جواز غیبت پرداخته شده است. در بخش سوم آن شامل دو فصل می باشد در فصل اول آن به شناخته و درمان غیبت اختصاص داده شده است. و در فصل دوم آن به علاج نظری و عملی مورد بحث قرار گرفته است. بنابر اهمیت غیبت در قرآن و مبارزه با این رذیله اخلاقی تحقیق خود را در این مورد با آیات قرآن و احادیث معصومین مستند نمودم زیرا اگر به آیات و روایات مستند شود تأثیر بیشتری در مخاطب خواهد گرفت. امید که این مطالب تلاشی در راستای از بین بردن این رذیله اخلاقی و روسیله ای در جهت رشد و تعالی انسان، جهت نیل به سوی اهداف بزرگ کمک و یاری رساند. همچنین در این تحقیق سعی شده به بعضی سؤالات پاسخ داده شود. و از خدای تبارک و تعالی خواستارم که این رساله حاضر که با صفا و اخلاص مزین گشته به یمن الطاف الهی و به عنایت اهل بیت ( ع) مورد توجه قرار گیرد.

از آنجا که قرآن دین خاتم است، بی شک مواجهه آن با فرهنگهای مختلف مواجهه ای مستمر خواهد بود ولذا بررسی مواجهه قرآن با فرهنگهای زمان نزولش اصول مواجهه آن با فرهنگهای عصرهای دیگر را به دست می دهد. فرهنگ مسیحیت یکی از فرهنگهای موجود در شبه جزیره عربستان هنگام نزول قرآن است.مهمترین نقاط اعتقادی مسیحیت تثلیث، تصلیب، فداءو کلمه بودن مسیح علیه السلام است که هر یک از اینها به نحوی ریشه دراعتقادات دینی و غیردینی مردمان روزگاران پیشین دارد. از رهگذر بررسی این اعتقادات می توان به تشابه میان اینها با آن اعتقادات دیرینه دست یافت. بررسی مواجهه قرآن با مسیحیت نشان می دهد که برخورد قرآن با این فرهنگ برخوردی اصلاحی بوده است نه بنیان کن. احکام قرآن در باب مسیحیت آمیزه ای از احکام ثابت و متغیر است و همین مطلب راه را برای ورود تفسیرهای نوین مسیحیان از عقایدمحوریشان می گشاید .

خرافات از پیچیده ترین بازدارنده های حرکت های مثبت و تحوّلات سازنده می باشد. مسئله ی آزار دهنده روی آوردن مردم به خرافه پرستی، بدون دلایل روشن و پایه ای علمی، عقلی و دینی است. این معضل فردی و اجتماعی که قرن هاست در جوامع ریشه دوانده، باید درمان شود. قرآن راه گشای انسان ها به سوی کمال است. هر چه در مسیر انسان قرار گرفته و مانع رسیدن او به کمال انسانی اوست، توسط قرآن محکوم شده است. علل و عوامل عقاید وسنن خرافی وموهوم، در آیات قرآن مطرح شده است: « جهل، تقلید کورکورانه، تسلیم بودن در برابر لذات مادی، منافع و خواست سودجویان، ترس از فقر، عشق و علاقة وهمی ». هم چنین مصادیق عقاید وسنن خرافی وموهوم، به سه شکل مطرح شده اند: آنهائی که اساساً خرافی وموهوم بوده و قرآن صریحاً آنها را مطرح و رد نموده است مثل تطیّر ونظایر آن ؛ آنهایی که اساساً خرافات هستند ولی قرآن به صراحت آنها را خرافه ننامیده و به طورغیر مستقیم با آنها مبارزه نموده است مثل هامه و... . سوم مواردی که اساساًجزء خرافات نیستند ولی عقایدی در مورد آنها به وجود آمده که خرافی می باشند. براساس آیات قرآن ؛ تفکر و تعقل، امر به متابعت از « ما انزل الله »، تبعیت از رسول خدا ( ص )، نهی از تقلید کورکورانه از عقاید و سنن خرافی پیشینیان، تبعیت از علم، راههایی برای درمان این مسئله هستند.

پژوهشی است در بیان مناظراتی که در قرآن آمده با هدف الگوسازی برای مناظرات. نویسنده ابتدا اقسام مجادله و مناظره را برشمرده که عبارتند از مجادلة اَحسن، مجادلة حسن، مجادلة ممدوح، مجادلة مذموم، مجادلة حق و مجادلة باطل؛ و سپس هر یک را با مستندات قرآنی و روایی تبیین نموده است. وی در ادامه مراء را مطرح کرده و تفاوت و رابطة آن با جدال ذکر کرده است. سپس مطالبی دربارة حوار و آداب گفت وگو متذکر شده است. نویسنده در بخش دوم پژوهش به مناظرات حق تعالی پرداخته و مواردی همچون گفت وگوی خدا با ملائکه بر سر جانشینی آدم(ع)، و گفت وگوی خدا متعال با ابلیس را یادآور شده است. وی در بخش سوم مناظرات پیامبرانی همچون (ابراهیم، شعیب، نوح و لوط(ع)) را عنوان کرده و هر یک را به تفصیل تبیین کرده که از جمله آن ها مناظرة موسی(ع) با فرعون، گفت وگوی موسی(ع) با خضر(ع) و مناظرة ابراهیم(ع) با نمرود است. در بخش پایانی که اختصاص به مناظرات غیر پیامبران دارد به گفت وگوی صاحب باغ، گفت وگوی ضعیفان با مستکبران، گفت وگوی منافقان با مؤمنان و گفت وگوی قارون با قومش اشاره کرده است.

بازشناسی و دسته بندی موانع فهم صحیح قرآن با بهره گیری از آیات و روایات است. پژوهش حاضر در صدد ارائه شیوه ها و الگوهای عملی اهل بیت(ع) در توضیح و تبیین آیات قرآن و بیان شأن و عظمت قرآن و نقش آن در سعادت بشر است. نویسنده با بر شمردن موانع، موانع بیرونی و موانع درونی فهم قرآن، به ریشه یابی آن ها پرداخته و برای رسیدن به فهم حقیقی قرآن راهکارهایی ارائه کرده است. وی در بیان موانع بیرونی به مواردی همچون جدایی قرآن از اهل بیت(ع)، پیروی از متشابهات، مبین بودن رسول خدا برای قرآن، خصوصی بودن خطاب قرآنی، درجات انسان ها در فهم قرآن و پیروی از غیر علم و علمی، اشاره کرده است. اما در مورد موانع درونی فهم قرآن از اعتقاد نداشتن به آخرت، عدم تفکر و تدبر در آیات، عدم بهره گیری از ادبیات در تفسیر، عدم احاطه بر موضوعات قرآنی، پیروی از هوی و هوس و چندین مانع دیگری نام برده است. وی فصلی را به موانع روایی فهم قرآن اختصاص داده و مواردی همچون تفکر ظاهرگرایانه، تفکیک حدیث ثقلین و رواج اسرائیلیات در تفسیر قرآن را یادآور شده است.

باتوجه به انحرافی که بعد از وفات رسول اکرم صلی الله علیه وآله در جامعه اسلامی پیش آمد و شارحان و مفسران واقعی قرآن یعنی اهل بیت پیامبر علیهم السلام از صحنه سیاسی واجتماعی برکنار ماندند، جریان فهم قرآن از مسیرحقیقی خود خارج گشت. یهودیان تازه مسلمان همچون«کعب الاحبار» بر کرسی تبیین قرآن تکیه زدند و باتربیت «ابوهریره»ها این انحراف را شدت بخشیدند . به روایات آنان اعتماد کردند و بر ظاهر آنها جمودورزیدند. تا جایی که راه عقل را به سوی فهم آیات الهی و تدبر در آن مسدود گردانیدند. در این تحقیق با استفاده از شیوه های اهل بیت علیهم السلام در توضیح و تبیین آیات به بیان شأن و عظمت قرآن و نقش آن در سعادت بشر،ضرورت فهم قرآن و کسب شرایط و ابزارهای آن پرداخته و با برشمردن موانع موجود اعم از موانع بیرونی(خارجی) و موانع درونی (نفسانی) این انحرافات راریشه یابی کرده و در نهایت به صورت روشمند راههای رفع موانع را در چند اصل ارائه کرده است.

مطلب حاضر ترجمه کتاب « العلاقات الانسانیه فی القرآن الکریم» نوشته استاد محمد کامل حسن محامی می باشد. که شامل مقدمه، کتاب اول « نامزدی در اسلام» که فصول 1- علاقه قبل از ازدواج 2- نامزدی در اسلام 3- زن قربانی می باشد. کتاب دوم « دوستی و ازدواج در اسلام» که شامل فصول 1- دوستی و حرمت زن در اسلام 2- فروش زن ( فروش زن انگلیسی – زن در آیین مسیحیت – قیمت زن شش پنی- زن در عصر جاهلیت) 3-پیمان محکم ( فقر و ثروت زن) می باشد. کتاب سوم « طلاق» که فصول: 1-طلاق در گذر زمان. 2-طلاق و تمدن نوین ( غیرت زن- صاحب دین- نفرت انگیزترین حلال- زنان و مردان خوش ذوق- طلاق خواستن از سوی زن- شروط طلاق- اصول مهم دیگر) را در بر گرفته است. به طور کلی در کتاب اول ضرورت و اهمیت ازدواج و ارزش زن را بیان می کند و اینکه ازدواج در اسلام چه جایگاهی دارد و چگونه انجام می پذیرد و در کتاب دوم احترامی که اسلام برای زن قائل است بیان کرده و همزمان با بیان چگونگی احوالات زنان در انگلیسی آیین مسیحیت و عصر جاهلیت مقایسه ای به عمل می آورد و همچنین قیمت زن در انگلستان را بیان می دارد و در کتاب سوم به نفرت انگیزترین حلال یعنی طلاق می پردازد مسائل شرعی، اجتماعی و عاطفی این پدیده شوم را مورد بحث و بررسی قرار می دهد.

آن چه این نوشتار در پی آن است، تبیین مودت در جامعه و خانواده و آثار آن می باشد که با بهره گیری از آیات قرآن احادیث و منابع شیعه و سنی توانسته ایم به آثار مودت اشاره نماییم تا از این طریق گامی هر چند اندک در جهت سرعت بخشیدن به اشاعه فرهنگ محبت و مودت طبق تعالیم اسلامی برداشته شود. گسترش مودت و رحمت در جامعه و درونی کردن آن فرهنگ در بین مردم در پیشبرد هدف تعالی الهی راه گشاست. عوامل متعددی در این زمینه نقش دارند اما از بین همه آن ها، خانواده و نقش تربیت بیشترین نقش را دارد، چراکه از طرفی، نخستین کانون تربیت است و از سوی دیگر، اصلاح جامعه به اصلاح فرد وابسته است و فرد، زندگی خود را از کانون پرمهر خانواده شروع می کند، پس در ابتدا به معنای حقیقی مودت پرداخته و سپس به نقش هایی که مودت در فصل های مختلف ایفا می کند پرداخته است. از این رو نگارنده در این زمینه به بیان نقش مودت و آثار آن پرداخته است. در فصل اول: به مفهوم مودت و اثر محبت در بین زن و شوهر، پدر و مادر ، اقوام و خویشان پرداخته است . در فصل دوم به عشق و مودت اهل بیت علیهم السلام و احادیث شیعه و سنی که در این باب وارد شده است می پردازد. در فصل سوم به مودت خدا نسبت به بندگانش از دیدگاه قرآن ، احادیث ، حکما پرداخته و در فصل چهارم که فصل آخر این پژوهش است به اینکه چقدر دین در پیوند بین افراد جامعه و ایجاد مودت و اخوت مؤمنان تأثیر دارد و اینکه خود دین چیزی جز محبت و دوستی نیست به بیان این مطالب می پردازد. در تهیه ی این مجموعه با استفاده از روش کتابخانه ای، ضمن مطالعه و بررسی کتاب های متعدد که شامل کتاب های اسلامی و مذهبی، محبت و آثار آن به بیش از ده ها کتاب و سایت اینترنتی مرتبط با مودت مراجعه شده است.

موضوع این پژوهش، فرازهایی از داستان حضرت موسی ( ع)در قرآن کریم است. هدف از پرداختن به این موضوع، ارائه ی الگوی عملی تبلیغ به مبلّغان و پاسخگویی به شبهات، ارائه ی اثری مدوّن حاوی بحث های تحلیلی و معرّفی حضرت موسی ( ع) به نسل های جوان است که نیاز جامعه به الگوهای نام برده بر اهمیّت موضوع می افزاید. حضرت موسی ( ع) در سرزمین مصر متولّد شد، در آن زمان فرعون به دلیل تضعیف بنی اسرائیل، پسران شان را می کُشت و دختران شان را زنده نگه می داشت؛ امّا از آن جایی که تقدیر الهی چیز دیگری بود از طریق الهام به مادر موسی ( ع) ، جان او محفوظ می ماند و در دامان خود فرعونیان پرورش می یابد. در دوران جوانی به دلیل حمایت از یک اسرائیلی، مردی قبطی را به قتل می رساند که این مسئله موجب فرار او از مصر، ورود به سرزمین مدین می شود. در آن جا با حضرت شعیب ( ع) آشنا می شود و با دختر او ازدواج می نماید و مدّت دَه سال برای شعیب ( ع) چوپانی می نماید تا این که بعد از اتمام این مدّت رهسپار مصر می شود. در شب سرد راه را گم می کند و با دیدن شعله ای از دور به امید دیدن راهنمایی به آن جا می رود و ندای الهی را می شنود که از او می خواهد که فرعون را به توحید دعوت نموده و بنی اسرائیل را نجات دهد. حضرت موسی ( ع) از خداوند می خواهد که به او شرح صدر، همواری راه، گشایش زبان از هرگونه ابهام و همراهی برادرش هارون ( ع) را به او عنایت نماید. خداوند درخواستش را اجابت و مجهّز به معجزاتی چون تبدیل عصا به مار و ید بیضاء می نماید. حضرت موسی ( ع) در برخورد با فرعون از دو مرحله ی علمی و عملی استفاده کرد. در روش علمی با او به گفتگو و مناظره در زمینه ی توحید، معاد و نبوّت پرداخت و زمانی که با مخالفتش روبه رو گردید وارد مرحله ی عملی شد و با ارائه ی معجزات در حضور او و مسابقه با ساحران، ایجاد شهرکی اسرائیلی و نزول بلاهای گوناگون، او و اطرافیانش را به دین توحیدی دعوت نمود ولی فرعون در هیچ یک از این مراحل ایمان نیاورده و با استهزاء، تهدید به مخالفت ادامه داد تا این که سرانجام به فرمان الهی، حضرت موسی ( ع) به همراه بنی اسرائیل از مصر خارج شد فرعونیان آنها را تعقیب کردند ولی به خواست خدا، با غرق شدن آنان، بنی اسرائیل نجات یافتند. بعد از نابودی فرعون، حضرت موسی ( ع) مأمور شد که هفتاد نفر از بزرگان بنی اسرائیل را همراه خود به کوه طور ببرد تا طی چهل شبانه روز تورات بر آنان نازل شود. در آن جا بنی اسرائیل زمانی که تکلّم موسی ( ع) با خداوند را احساس کردند از او خواستند تا خداوند را به آنها نشان دهد تا ایمان آورند ولی به خاطر این اصرار نابجا، صاعقه ای نازل شد و همه ی آنها مردند که با دعای موسی ( ع) دوباره زنده شدند. بعد از این ماجرا حضرت موسی ( ع) دوباره خود درخواست رؤیت خداوند را کرد و منظورش درخواست شهود قلبی بود، نور جلال الهی بر کوه تجلّی کرد و کوه فرو پاشید، موسی ( ع) دریافت که این تقاضا در دنیا امکان پذیر نیست لذا از خداوند طلب مغفرت نمود. در غیاب حضرت موسی ( ع) بنی اسرائیل با فریب سامری به گوساله پرستی روی آوردند، که پس از بازگشت موسی ( ع) از میقات، با برخورد و توبیخ شدید او روبه رو شدند. بت گوساله از میان رفت و سامری نیز از جامعه ی اسرائیلی طرد شد. طبق عنایت الهی، حضرت موسی ( ع) در پی کسب علم و معرفت با خضر ( ع) آشنا شد. تعلیمات در قالب سه رویداد: سوراخ کردن کِشتی، تعمیر دیوار و کُشتن یک نوجوان توسّط حضرت خضر ( ع) بود که چون حیطه ی مأموریّت این دو پیامبر الهی از یکدیگر متفاوت بود؛ بعد از این که حضرت خضر(ع) علّت هریک از این وقایع را بیان کرد از یکدیگر جدا شدند. حضرت موسی ( ع) مأمور شده بود که بنی اسرائیل را به سرزمین بیت المقدّس ببرد، امّا آنها با بهانه جویی از این عمل خودداری کردند که این مخالفت موجب چهل سال سرگردانی در بیابان شد. حضرت موسی(ع) 240 سال عمر نمود. مطالب فوق در سه بخش به عناوین: تولّد تا آشنایی با شعیب ( ع) ، رسالت تا نابودی فرعون و با بنی اسرائیل است که در هشت فصل تنظیم شده است. دامنه ی تحقیق پیرامون شخصیّت و بیان سرگذشت حضرت موسی ( ع) می باشد که در خلال مطالب به منظور کاربردی شدن موضوع به نکات اخلاقی اجتماعی و تبلیغی نیز اشاره شده است. برای این تحقیق از منابع تفسیر قرآن کریم، هم چون «المیزان فی تفسیر القرآن» علاّمه طباطبایی ? و « الکبیر» امام فخر رازی و کتب حدیثی، مانند « بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمّة الاطهار ? » علاّمه محمّدباقر مجلسی ? و « علل الشرایع» شیخ صدوق ? و کتاب های تاریخی مانند « تاریخ الکامل» ابن اثیر و به ندرت از کتب قصص و کتاب های ادیان و مذاهب، اعلام، نقشه ها و سایت های اینترنتی استفاده شده است. روش تحقیق به کار رفته، کتابخانه ای، تحلیلی و توصیفی بوده و فرضیه های نسل کُشی بنی اسرائیل به دلیل تضعیف آنها و درخواست رؤیت موسی ( ع) مبنی بر شهود قلبی و الگوپذیری روش های تبلیغی حضرت موسی(ع) برای مبلّغان دینی به اثبات رسید و نظر به نکات بسیار آموزنده ی قرآنی، پژوهش چنین آثاری ضروری می نماید.