جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تحقیر نقش خانوادگی زنان و صرفاً اهمیت دادن به هویت اجتماعی آن‌ها، یکی از اشتراکات نظری دیدگاه‌های مختلف فمینیستی است. اندیشمندان اسلامی نیز آرای متفاوتی درباره جایگاه و نقش اجتماعی زن بیان کرده‌اند. در پژوهش حاضر، اندیشه‌های آیت‌الله خامنه‌ای، رهبری نظام جمهوری اسلامی ایران درباره این موضوع بررسی شده است. همه سخنرانی‌ها و بیانات پنج سال اخیر ایشان با روش تحلیل محتوای کیفی مایرینگ بررسی شد. در نهایت مقولات گوناگون در پنج محور تحصیلات، اشتغال، فعالیت‌های سیاسی، عرصه مجاهدت‌ها و حوزه ورزش قهرمانی دسته‌بندی گردید و در هر بخش جمع‌بندی انجام شد. به عنوان نمونه در زمینه تحصیلات ایشان تأیید همراه با تشویق را برای زنان به کار می‌برند و زنان تحصیلکرده را مایه افتخار جامعه اسلامی می‌دانند، اگرچه در زمینه اشتغال، نظری متفاوت دارند و آن را به صورت مشروط تأیید می‌نمایند. وجوه تشابه و تفاوت دیدگاه ایشان با متفکران اسلامی و نیز نظریه‌های غربی درباره نقش اجتماعی زنان در نتیجه‌گیری ذکر شده است.

پس از گذراندن فصلی از تاریخ به نام مدرنیسم و سپس عصر چارچوب گریز پست مدرنیسم ما با پدیدهانزوای نسبی ادیات متعارف روبروایم و به دنبال آن نوع جدیدی از پلورالیسم دینی پا به عرصه وجود گذاشت.و به این ترتیب طی چند دهه دنیا مملوء از دین نماها، عرفان ها،فرقه ها، کیش و مسلک های جدید شد که گویی برای همه سلیقه ها عرصه ای برای خودنمایی بود. اما آنچه بنابر دلائل و شواهد تجربی به خوبی پیداست، خطر روزافزون رشد انواع بیماری ها و سردرگمی های روحی است؛ بطوریکه گویا به مجرد فراهم آمدن امکانات زیستی، بهداشتی، رفاهی، علمی و ... انسان این عصر به چالش های عمیقی در کیفیت زندگی خویش برخورده است. بعضی بر این عقیده اند که در گذشته برای جبران این کیفیت های از دست رفته زندگی روزمره و نیز پر کردن خلاء های عمیق بینشی، پدیده دین می توانست به نحوی پاسخگوی این مصائب بوده و نقش درمانگری را ایفا کند. اما دین نیز همچون هر پدیده یا نهاد اجتماعی دیگری در طول حیات خود دچار تغییر و تحولات بسیار بوده است. صورتهای جدیدی بوجود آمده اند که دیگر براساس معیار قدسیت یا اعتقاد به الوهیت، دین محسوب نمی شوند، اما همان کارکرد را دارند، در واقع اصرار به استفاده از تعریف ماهوی دین در واقع نادیده گرفتن ویژگی های مختلف یک پدیده در طول تاریخ است. با توجه به این مقدمات و به علت رشد و گسترش کنونی این گرایش های نوین معنوی،که اغلب نیز با پیشینه های غربی و شرقی در ایران تولد یافته اند، پرداختن به عوامل اجتماعی مرتبط با این نوع جدید عرفان مخصوصاً در میان دانشجویان، لازم و ضروری می نماید. تحقیق حاضر با استفاده از روش پیمایش انجام گردیده و برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری 10538نفر، در واقع کل دانشجویان دانشگاه مازندران و حجم نمونه با استفاده از روش کوکران ، 400 نفر بوده است. یافته ها ی بدست آمده از تحقیق نشان می دهند که 55.9 درصد دانشجویان دانشگاه مازندران گرایش زیادی به جنبش های دینی جدید و 2.3 درصد دانشجویان گرایش کمی به این جنبش ها دارند. در این میان بالاترین میزان گرایش به جنبشهای دینی جدید در بین دانشجویانی مشاهده شده است که هنوز ازدواج نکرده بودند، از نظر وضعیت اشتغال بیکار بودند، جزو اقوام طبری، گیلک و ترک بودند و والدین آنها به طبقه اجتماعی متوسط تعلق داشتند. در نهایت، آزمونهای همبستگی، نشان داد که میان اقوام مختلف و ابزار کسب اطلاعات دینی و گرایش به جنبش های نوین دینی رابطه معنادار وجود دارد.

ترس از جرم در میان زنان به یک نگرانی عام در سطح جوامع دنیا تبدیل شده و سبب گردیده تا صاحبنظران و محققان در حوزه های مختلف، در ایران و سایر کشورها به ریشه یابی و تحلیل مسئله و ابعاد مختلف آن بپردازند. تحقیقات نشان می دهد، علی رغم اینکه زنان به میزان کمتری قربانی جرائم مختلف می گردند، اما ترس بیشتری را به لحاظ ذهنی تجربه می کنند و در حیات اجتماعی خود احساس ناامنی بیشتری را نسبت به مردان دارند. پژوهش حاضر در پی آن است تا ترس زنان از جرم را از دیدگاه جامعه شناختی بررسی کرده و عوامل تأثیر گذار و همچنین پیامدهای آن را به بحث بنشیند. این تحقیق علاوه بر مسئله ترس از جرم، به ترس از رفتارهای غیر مدنی که همان مزاحمت ها و بی نزاکتی های خیابانی است، اشاره می کند. این تحقیق در پی پاسخ به این پرسش می باشد که در فضا و عرصه عمومی جامعه، چه ویژگی ها و خصایصی به لحاظ ساختاری و همین طور کنش گرانی که در این عرصه وجود دارند، برای زنان آسیب زا و آزار دهنده است و ناامنی اجتماعی را برای آنان به دنبال دارد. تحقیق با روش کیفی و ابزار مصاحبه عمیق صورت گرفته است. جامعه آماری شامل زنان 18– 55 ساله ساکن تهران هستند که از میان آنها، نمونه ای در دسترس به حجم 40 نفر انتخاب گردیده است.نتایج مصاحبه های عمیق نشان می دهند که عوامل محیطی و فضایی ( تاریک و خلوت بودن مکان ها )، ترس از آسیب فیزیکی و تجاوز جنسی، عدم مراقبت، ضعف کنترل نهاد های امنیتی بر فضای عمومی، تجربه پیشین بزه دیده گی، تسلط مردان بر فضا، جامعه پذیری جنسیتی زنان و طرد های فضایی و اجتماعی زنان در شهرها از مهم ترین علل ترس زنان از جرم و رفتارهای غیر مدنی در فضای عمومی جامعه بوده اند. در مجموع بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که فراتر از علل مذکور و علی رغم شرایط فردی، اجتماعی و محیطی زنان مورد مطالعه، ترس زنان از جرم و رفتارهای غیر مدنی، ریشه در جنسیت اجتماعی و جامعه پذیری جنسیتی آنان دارد که هویت جنسی زنان را برجسته و بر هویت انسانی و مدنی آنان مسلط ساخته است و از این طریق موجب آسیب و آزار دیده گی عینی زنان در فضای عمومی و به تبع آن، تولید ساختار ذهنی مشترک در زنان و دختران، یعنی ترس از جرم و رفتارهای غیر مدنی، احساس ناامنی و نگرانی از حضور و فضای عمومی انجامیده است که حاصل نهایی آن، طرد ارادی و کنار کشیدن زنان از عرصه عمومی خواهد بود.1-1- مقدمه و طرح مسأله :از دیر باز بین مفهوم شهر و جرم، ارتباط تنگاتنگی بوده است. شهر به لحاظ توسعه درونی و کارکردهای متنوع و جدید آن، پدیده ای کاملا نوین تلقی می شود. امروزه زندگی شهری دشواریهایی را برای انسان پدید آورده است. یکی از این دشواریها، مسئله جرم و راههای مقابله با آن است. جرائم شهری در روال عادی فعالیت های انسانی اختلال ایجاد کرده و یک تهدید برای ساز و کار طبیعی و هنجارهای زندگی شهری است. این تهدیدها، امنیت افراد را در جامعه - که به مفهوم کلی آزادی و رهایی از ترس و خطر و احساس ایمنی از هر گونه تهدید است - به چالش کشیده و به گسترش ناامنی در جامعه دامن می زند. ایده امنیت انسانی که در آن آحاد جامعه بشری، حریم خویش را از هر گونه تعرض و تهدیدی، آزاد، رها و ایمن حس کنند، آرمان والایی است که انسان ها همواره در انتظار نیل به آن هستند. مسئله امنیت اجتماعی و عوامل و موانع آن از جایگاه مهمی در همه جوامع برخوردار است. از دیگر سو، این مفهوم با تمام حوزه های فعال زندگی فردی و اجتماعی سروکار دارد. امنیت اجتماعی در بستر جامعه شکل می گیرد و هدف آن حفظ و تداوم و تکامل شرایط قابل پذیرش برای گروهها و افراد است و از این جهت تضمین امنیت و آرامش در اجتماعات انسانی، لازم و ضروری است، چرا که حیات انسان در گرو آنهاست و اختلال در ساز و کار آنان موجب ناامنی و پریشانی احوال فردی و جمعی خواهد بود. یکی از شاخص های مهم این مفهوم، ترس از جرممی باشد. از نظر بسیاری از محققان "ترس از جرم" به طور خاص، مسئله ای شهری است که تأثیر قابل توجهی بر نارضایتی شهری دارد. از طرف دیگر ترس از جرم در همه افراد یکسان نمی باشد. بر طبق نظر استانکو(1992)، زنان به طور ثابتی سه برابر بیش از مردان می ترسند. همچنین در پیمایش ملی که در سال 1386 توسط مرکز مطالعات کودکان، نوجوانان و جوانان دانشگاه الزهراء صورت گرفته است، یافته ها حاکی از آن است که میزان احساس امنیت، در مکان های عمومی در میان زنان با میانگین (18/4) و مردان با میانگین (78/5)؛ در معابر عمومی ( شامل گویه های هنگام رفت و آمد در خیابان های شلوغ، هنگام رفت و آمد در کوچه های خلوت، در محیط های تفریحی و ورزشی، در وسایل نقلیه عمومی و در مسافرت های بین شهری) در میان زنان با میانگین (05/5) و در مردان با میانگین (11/6) بوده است. لذا می توان گفت که میزان احساس امنیت در میان زنان و مردان اختلاف معناداری وجود دارد که نمی توان آن را جزئی یا تصادفی قلمداد کرد.در واکاوی جامعه شناختی و جستجوی عوامل اجتماعی- فرهنگی مرتبط با ترس از جرم در میان زنان، با این قضیه مواجه خواهیم شد که این پدیده، مسئله ای اجتماعی و انعکاسی از موقعیت اجتماعی زنان در ساختارهای جنسیت و قدرت است. زنان در مقایسه با مردانی که در همان جایگاه اجتماعی زنان جای دارند، از منابع مادی، منزلت اجتماعی، قدرت و فرصتهای تحقق نفس کمتری برخوردارند. بر این اساس، نابرابری در اصل مبتنی بر تفاوتهایی است که جامعه در رفتار و برخورد با افراد بین آنها قائل می شود و علت این فرق گذاری، مشخصه هایی همچون طبقه اقتصادی و نژاد و قومیت و جنسیت و دین است که به طریق اجتماعی تعریف شده اند (گرب، 1381: 11)با توجه به این مطالب، می توان گفت که زنان نه تنها در جایگاه و موقعیت نابرابری با مردان قرار دارند، بلکه فرایند جامعه پذیری و شکل گیری هویت های اجتماعی خاص، این موقعیت نابرابر را هر چه بیشتر تقویت و باز تولید می کند. زنان در پروسه جامعه پذیری، هویتویژه ای پیدا می کنند که تنها بر جنسیت آنان تکیه دارد. چنین هویت یا تعریفی از زن، هنگامی که محور اصلی شناسایی و برخورد جامعه با زنان قرار می گیرد، تعامل انسانی با زن در اجتماع را مخدوش و به اشکال مختلف، آنان را در معرض تعرض و آسیب دیده گی و ترس و دلهره مزمن ناشی از آنها قرار می دهد. مسئله ای که در حال حاضر، جوامع مختلف، درگیر آن بوده و مورد توجه صاحبنظران و محققین و مدیران اجتماعی و فرهنگی در کشورهای مختلف می باشد. مانند سایر کشورها، چند سالی است که در ایران به مبحث ترس از جرم توجه خاصی می شود و نشان می دهد که حال حاضر به این موضوع، به عنوان یک مسئله اجتماعی نگریسته می شود. زهرا میر حسینی (1387) در پایان نامه خود نشان می دهد که در شهر تهران مهمترین جلوه ترس زنان از جرم در قالب ترس از اجتنابات فضایی آشکار می شود، بدین معنا که مکانهای تاریک، ناشناخته و خلوت برای زنان ترس آور است و همچنین زنان از جرائم و آزارهای جنسی بیش از سایر جرائم می ترسند.از دیگر سو، رفتارهای غیر مدنیکه در این تحقیق به آنها اشاره می شود، بی نزاکتی های اجتماعی هستند که در واقع حقوق شهروندی زنان را مورد تهدید قرار می دهند و زنان را از دسترسی آسان و آزاد به محیط و فضاهای اجتماعی وسیعتر یا به تعبیری، دنیای بیرون از محدوده خانه، محروم می کنند. واکنش نسبت به ترس از قربانی شدن، باعث می شود که بسیاری از مردم از خطرات دوری کنند یا حداقل میزان در معرض جرم قرار گرفتن خود را کاهش دهند که این خود می تواند منجر به عدم حضور مردم نه تنها در یک مکان خاص، بلکه در بیشتر فضاهای عمومی شود(carmona,2003: 12-119). هر چند چنین سوء رفتارهایی، بعضا یا عمدتا به لحاظ قانونی، جرم محسوب نمی شوند، اما راحتی حضور مردم در فضاهای عمومی را از بین می برد و بنابراین مسئله ساز بوده و نیاز به توجه جدی دارند. از آنجا که، زنان هر روز با این گونه رفتارها که شامل مزاحمت های کلامی، رفتاری و لمسی می باشند، مواجه هستند و احساس امنیت آنان را خدشه دار می سازد، بیشتر این رفتارها در کشور ما حتی هنوز به عنوان یک جرم شناخته نمی شوند و یا لااقل برای آن مجازاتی تعیین نشده است و از سوی دیگر نیز، مسئولان امنیت عمومی و همچنین افکار عمومی بیشتر بر زنان متمرکز شده و با ایجاد کننده مزاحمت، برخورد جدی چندانی نشده است، آن هم با این استدلال که اگر محرک های رفتار ناامن ساز حذف شوند، این مزاحمت ها نیز کاهش خواهند یافت. از این رو، مطرح کردن این موضوع به عنوان یک مسئله اجتماعی و طرح و انعکاس زوایای پیدا و پنهان و نگرانی روز افزون زنان درباره آن، خواهد توانست قدمی در راه شناخت بیشتر و دقیق تر آن و رسیدن به راهکارهای عملی را برای رویارویی و حل این مشکل باشد. بنابراین، از منظری کلان تر، ترس از جرم، مدعیات جامعه امن مدرن، مدنی و مشارکت جو را به طور جدی به چالش می کشد و به همین جهت یک مسأله اجتماعی محسوب می شود.در همین راستا در پژوهش سعی بر آن شده است تا از منظری جامعه شناختی به بررسی عوامل ناامن کننده اجتماعی و نقش این عوامل در ترس زنان از جرم بپردازد و بتواند منتج به ترسیم مدل نظری پیش گو در زمینه عوامل خطر زا و محافظت کننده مرتبط با ترس از جرم و رفتارهای غیر مدنی در فضای عمومی شود.2-1- ضرورت و اهمیت تحقیق :به نظر می رسد، ترس از جرم، یک نگرانی شدید برای بعضی گروههای اجتماعی- جمعیتی نسبت به دیگر گروهها باشد. تفاوتهای جنسیتی توضیحاتی را ارائه می دهد، مبنی بر اینکه چرا افراد از قربانی شدن بوسیله جرم، در صورتی که به نظر می رسد با آن هم روبرو نمی شوند، می ترسند. بیشتر تحقیقاتی که در ایران و سایر نقاط جهان صورت گرفته است نشان می دهند که عوامل فیزیکی و طراحی شهری، تا چه اندازه ترس از جرم را در میان زنان باعث می شوند و به نظر می رسد که در این میان، عوامل اجتماعی مرتبط با ترس از جرم زنان نادیده گرفته شده و یا کمتر به آن پرداخته شده است.ضرورت و اهمیت بررسی این تحقیق در این مطلب می باشد که دلایل ترس بیشتر زنان از جرم را علی رغم اینکه از نظر آماری کمتر از مردان قربانی جرم می شوند، شناسایی کرده و سهم عوامل اجتماعی را در کنار عوامل محیطی و فضایی شهری نشان دهد. آنچه که در این تحقیق بسیار اهمیت دارد و می تواند آن را در مقایسه با تحقیقات پیشین در این زمینه، برجسته تر سازد، این موضوع است که، ترس از جرم در میان زنان، مدعای " شهر امن " از جانب مسئولین را زیر سوال می برد (در تعارض با ادعای شهر امن از طرف نهادهای تأمین آن است). از طرف دیگر، ترس از جرم در میان زنان، نشانه مهم وجود ناامنی عمومی در یک جامعه است. به بیان دیگر میتوان گفت که امنیت زنان – عدم احساس ناامنی- کودکان و افراد مسن، محک امنیت عمومی در یک جامعه است. از طرف دیگر، شناسایی و بررسی عوامل اجتماعی زمینه ساز در تولید و باز تولید ترس از جرم در میان زنان، در این پژوهش نقش محوری دارد و نشان می دهد، احساس ناامنی و ترس از جرم در میان زنان در فضاهای عمومی شهر، تصویر جامعه مدنی را مخدوش می کند، (که به معنای ایجاد/ وجود محدودیت زنان برای حضور برابر، آزاد و بی مخاطره در فضای بیرون از خانه، تسلط مردان بر این فضا و مسئله حقوق انسانی و مدنی زنان خواهد بود). از سوی دیگر، اهمیت تحقیق حاضر در این مورد می باشد که نشان می دهد، ترس از جرم و احساس ناامنی، تبعات منفی برای زنان، خانواده و خصوصا اجتماع عام دارد. این تبعات و پیامدها شامل کناره گیری نیمی از اعضای جامعه (زنان) از عرصه عمومی و مشارکت فعال و سازنده در آن است و عملا نیمی از سرمایه انسانی یک جامعه به هدر می رود.3-1- سوالات تحقیق :1-

چکیده زنان به عنوان نیمی از جامعه بشری و یکی از دو رکن پدیدآورنده بنیان خانواده، همواره مورد توجه دانشمندان و نظریه پردازان مکاتب گوناگون قرار گرفته اند.در جهان اسلام به مسأله زن، در ابعاد مختلف فردی ، اجتماعی ، فرهنگی، فقهی و غیره پرداخته شده است. این رساله در صدد است از میان فیلسوفان و اندیشمندان مسلمان،نظریات محمد غزالی را پیرامون زن بررسی کند و جایگاه زن را در انسان شناسی وی تبیین و سپس نقد نماید تا نا هماهنگی نظریات وی در دو مقوله ی انسان و زن روشن گردد. غزالی جایگاه زن را در مقام فرزند (دختر)،مادر و همسر بیان نموده است که حجم اعظم این مطالب، مربوط به جایگاه زن در مقام همسر است.او در مبحث تربیت فرزند،پس از بیان اصول تربیتی مربوط به پسران ، به ذکرچند نکته بسیار مختصر در رابطه با تربیت دختران اکتفا می کند و ضمن بیان حقوق والدین ،جایگاه مادر را والا و ارزشمند تلقی می نماید و بر رعایت حقوق وی تاکید می ورزد اما وقتی به جایگاه و حقوق زن در مقام همسر می پردازد ،وی را کم ارزش تر از مرد و فاقد حقوق متساوی با او می پندارد.غزالی زنان را فاقد استعداد رشد و تعالی معنوی و ذاتاٌ واجد خصایل و صفات اخلاقی ناشایست می داند و در برخی نوشته های خود، گاه آنها را هم رتبه با حیوانات می خواند.این در حالی است که او در مباحث انسان شناسی اش اذعان می کند که روح همه انسان ها از عالم الوهی و علوی نشأت گرفته و به دلیل آنکه نفخه ایی از روح قدسی خداوند است، اشرف مخلوقات و نمایانگر حق تعالی است و به صورت بالقوه واجد معرفت حضرت الهیت است و قابلیت کسب حقایق و کمالات معنوی والایی را دارد. کلید واژه ها : غزالی ، انسان ، زن ، دختر ، مادر ، همسر.

سرپرستی و مدیریت، مسأله‌ای اساسی و مهم در جوامع بشری بوده، پیشرفت جامعه در گرو داشتن مدیران کارآمد است. قوامیت مردان و گستره ولایت ایشان در کانون خانواده که قرآن کریم بر آن انگشت نهاده است، حاکی از این است که مردان مدیریت و مسؤولیت امور اجرایی کانون خانواده را بر عهده‌ دارند. حفاظت از کیان خانواده و چرخش امور آن مستلزم داشتن حق قیمومیت‌ است که با توجه به حکمت الهی، اعطای این حق دارای ملاک‌ها و علت‌هایی است‌ که در این نوشتار بررسی می‌شوند. با نگاهی معناشناختی به مؤلفه‌های معنایی‌ درمی‌یابیم که قلمرو قوامیت کانون خانواده است و رکن تحقق آن معیت‌ و هم‌دلی زن با همسر می‌باشد. حال در کنوانسیون رفع تبعیض از این مسأله‌ (قوامیت) به عنوان تبعیض یاد می‌کند؛ غافل از این که تفاوت‌های حقوقی زن و مرد تبعیض نیست و تشریع قوانین حقوقی در قرآن کریم حاکی از هم‌سویی‌ طبیعت و شریعت است. آن‌چه در قرآن کریم در این باره به حقوق زن و مرد بیان شده است از حقیقت‌ انسانی این دو موجود، فارغ از جنسیت آنان، حکایت دارد و هر کدام از آن دو با توجه به جنسیت خود از حقوق متناسبی برخوردارند که این امر اصل تعادل را در عالم آفرینش تبیین می‌نماید. با تحلیل و تبیین جایگاه قوامیت می‌توان دریافت‌ که مردان مدیریت مسؤولیت‌های اجرایی و اقتصادی کانون خانواده را بر عهده‌ دارند و زنان مسؤولیت تدبیر، تربیت و سیاست‌گذاری این کانون را؛ چرا که این‌ تعادل حاکی از هم‌سویی طبیعت و شریعت الهی است.

فمینیسم با رویکردها و دوره های مختلف یک هدف را تعقیب می کند و آن اینکه زنان در دوره های مختلف و ادیان متعدد از حقوق خود محرومند؛ این محرومیت در ابعاد مختلف مورد ادعا است. لکن در مسایل اجتماعی و مشارکت سیاسی نمود بیشتر داشته و حساسیت فزونتری دارد. در مقاله حاضر علاوه بر مروری بر فمینیسم و سیر تحول آن بر این مساله مهم پرداخته شده است که از دیدگاه اسلام حقوق اجتماعی زنان مورد تاکید بوده و مشارکت سیاسی آنان وظیفه ای مهم تلقی گردیده است و لازم است آنان در مسایل اجتماعی و سرنوشت خویش حساسیت داشته و مشارکتی فعال داشته باشند. نمونه هایی از توصیه های دینی در این خصوص و پارامترهای حضور سیاسی زنان مورد بررسی قرار گرفته است و ثابت گردیده که ادعای فمینیسم در این خصوص هیچ گونه پایه و اساس علمی و تاریخی نداشته بلکه خلاف آن را می توان در متون دینی رهگیری کرد.

یکی از لوازم حضور زنان در اجتماع، ارتباط گفتاری آنان با مردان نامحرم است که ممکن است به یکی از صورت‌های گفت‌وگو، پرسش و پاسخ و سخنرانی باشد. سؤال اصلی این است که این ارتباط از نظر کتاب و سنّت چگونه است؟ آیا زنان مجازند با مردان ارتباط گفتاری به هر یک از صور یاد شده داشته باشند؟ و در صورت جواز، آیا در کیفیت ادای کلمات نیز می‌توانند به هرگونه سخن بگویند یا باید مقرّراتی را رعایت نمایند؟ و در هر صورت، آیا باید به مقدار ضرورت اکتفا کنند یا در این مسئله نیز محدودیتی ندارند؟ با مراجعه به کتاب و سنّت و مشاهده نقل‌های قرآن از گفت‌وگوهای انبیا علیهم‌السلام با زنان و گفت‌وگوی برخی از زنان نمونه و پاک‌دامن با برخی از مردان غیرمحرم و با مراجعه به روایاتی که راویان زن از پیامبر و ائمّه اطهار علیهم‌السلام نقل کرده یا مسائلی را از آنان پرسیده و جواب شنیده‌اند، به این نتیجه می‌رسیم که اصل ارتباط گفتاری زن و مرد نامحرم به یکی از صورت‌های یاد شده بدون قصد لذت اشکالی ندارد. اما بر اساس آیه «فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ»(احزاب: 32) باید ادای کلمات و طرز سخن گفتن به گونه معروف و دور از هرگونه عشوه‌گری باشد تا زمینه فساد و ارتباط نامشروع فراهم نشود. همچنین در سخنان خود باید، به مقدار ضرورت بسنده کنند و از به درازا کشیدن کلام و ردّ و بدل کردن مطالب غیرضروری پرهیز نمایند.

در شعر شریف رضی بعضی رموز شعر عربی قدیم همچون: زن، شراب و سفر به بیابان به کار رفته است، اما کاربرد الفاظ در این معانی به طور مستقیم نیست بلکه الفاظ به شکل علائم و رموز اهل تصوف به کار رفته اند، نشو و نمای تفکر صوفیانه که در قرن چهارم هجری صورت گرفته است، شریف رضی را تحت تاثیر قرار داده و موجب گردیده تا بعضی اسالیب و مضامین اهل تصوف در شعر او به کار رود.زن در شعر او به ویژه در غزلیات، به معنی عشق مادی یا عشق به ذات زن نیست بلکه رمزی است که به عشق ذات الهی و درآمیختن به آن نظر دارد. سفر به بیابان به عشق ممدوح به معنی سفر انسان به عالم دنیا از ولادت تا روز وفات است. اعتقادات خالصانه شاعر به اسلام و فرائض دینی بی هیچ شکی تمایل وی به شراب را نفی می کند، پس آمدن اسم و رسم شراب در ابتدای بعضی قصائد و غزلیات باید دلائل دیگری داشته باشد.