جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پژوهش پیش روباهدف بررسی میزان دلالت آیات قرآن در کتب دین وزندگی دوره دوّم متوسّطه انجام‌شده است.در این پژوهش چهاراصل از اصول دین یعنی توحید،نبوت،معادوامامت مبنا قرارگرفته است و سپس آیاتی را که در کتب درسی در ذیل پرسش‌های اعتقادی مطرح‌شده‌اند رابیان نموده و میزان دلالتی را که این آیات بر پاسخ سوالات اعتقادی دلالت دارند به بررسی پرداخته شد.آیاتی دیگر را که دلالت بیشتر و مناسب‌تری بر موضوعات درس دارندراطرح نموده‌ایم و واژگان کلیدی آیات را که در روشن‌سازی مفاهیم آیات نقش اساسی دارند را ازنظر لغوی و تفسیری بررسی کرده‌ایم.

چکیدهصائب تبریزی بزرگ‌ترین شاعر قرن یازدهم هجری و سرآمد شاعران سبک هندی است. مسلمان بودن او و اعتقادات اسلامی او و نیز تأثیرپذیری شعر او از قرآن، نهج‌البلاغه و سایر منابع دینی و چگونگی بهره‌گیری او از اصول و فروع دین در خلق مضامین شاعری ضرورت انجام این پایان‌نامه را نمایان می‌سازد تا با بررسی کاربرد اصول و فروع دین در هزار غزل اول از غزلیات صائب تبریزی میزان تأثیرپذیری شاعر از مبانی اسلامی نشان داده شود. هدف از این پژوهش یافتن شاخص‌های اصول و فروع دین در 1000 غزل از غزلیات صائب تبریزی با تعیین بسامد هر یک به‌صورت رسم جدول و نمودار می‌باشد.صائب به طور چشمگیری به اصول و فروع دین توجّه داشته و از میان اصول دین میزان پرداختن به معاد و توصیفات قیامت در این هزار غزل در دیوان صائب بسیار گسترده ومتنوع است تا جایی که در شعر او به نام و نشانه‌های قیامت و نیز مواقف قیامت اشاره شده است و در تمامی ابیات یاد شده با عنوان معاد که زمینه‌ها و عوامل مختلف این امر در آنان ذکر شده است، شاعر به روش‌های زیبایی زمینه‌هایی که موجب ورود به بهشت یا دوزخ می‌شوند را عنوان کرده است.از میان فروع دین حج و مناسک آن بسیار مورد توجّه صائب قرار گرفته است. همچنین شاعر در نمونه‌های اصول و فروع دین از آرایه‌هایی مانند تشبیه، استعاره، تضاد و مراعات نظیر نیز استفاده کرده است که به ترتیب موارد به کار رفته تشبیه به نسبت سایر موارد پرکاربردتر و مراعات نظیر کم‌کاربردتراست.این گفتار می‌تواند در شناخت بهتر شعر صائب و نیز فهم برخی از اعتقادات و اندیشه‌های این شاعر بزرگ سودمند باشد و باریک‌اندیشی‌های صائب را با مفاهیم دینی نشان دهد.

شیعه در لغت به معنی فرقه ، حزب ، گروه ، امت ، پیروان ، یاران ، هواداران ، همراهان ، همکاران و دوستان آمده است . در اصطلاح ، شیعه به آن دسته از مسلمانان گفته شده که حضرت علی بن ابی طالب علیه السلام را خلیفه ی شرعی بلافصل رسول خدا صلی الله علیه و آله می دانند . تعیین علی بن ابیطالب (ع)به جانشینی، از جانب رسول خدا (ص) و با وحی الهی انجام شده و نامگذاری شیعه بر پیروان علی (ع) نیز نخستین بار توسط پیامبر اکرم (ص) صورت پذیرفته است.تعدادی از صحابه رسول خدا (ص) ، از مصادیق شیعه به حساب می آیند .شیعیان به اصول توحید ، نبوت ، معاد ، امامت و عدل و نیز به فروعی چون نماز ، روزه ، حج ، زکات ، خمس و... معتقدند و در پاره ای از مسائل مانند تقیه ، بداء ، رجعت و... با دیگر مسلمانان اختلاف دیدگاه دارند .علامه امینی در کتاب ارزشمند خویش ، " الغدیر" ، در موضوعات مختلف با نقل روایات زیادی از اهل سنت ، شیعه و ویژگیهای آنان را شناسانده است . این پایان نامه با هدف شناسایی شیعه از خلال روایات الغدیر به نگارش درآمده است .کلیدواژه : رسول خدا (ص) ، علی بن ابی طالب (ع) ، شیعه ، اصول و فروع دین ، روایات الغدیر

پژوهش حاضر تحت عنوان رابطه خاتمیت و امامت از دیدگاه امامیه در چهار فصل تنظیم گردیده و سعی دارد به این پرسش اصلی و اساسی پاسخ دهد رابطه خاتمیت و امات از دیدگاه امامیه چیست. با توجه به اینکه خاتمیت یکی از اعتقادات مسلم وانکارناپذیر اسلامی است، یک مسلمان از آن جهت که مسلمان است همانگونه که معتقد به اصل دین اسلام است، اعتقاد به خاتمیت آن نیز دارد. از سوی دیگر امامت یکی از اصول دین در نزد امامیه می باشد و امام تمام وظایف پیامبر (جز دریافت وحی) را به عهده دارد با توجه به منصب نبوت و امامت که خطوط هم مرز با هم پیدا می کنند بررسی رابطه خاتمیت و امامت یکی از مهمترین مسایل کلامی است. تبیین رابطه این دو اصل مسلم اسلامی نیازمند به بررسی مفاهیمی همچون نبی،‌ رسول، امام و خاتمیت می باشد که فصل اول این پژوهش به آن پرداخته است. همچنین فهم اصل ضرورت وجود امام معصوم بعد از ختم نبوت و نقش و جایگاه آن در دین خاتم از دیگر راه رسیدن درست به درک حقیقت رابطه خاتمیت و امامت می باشد فصل دوم این تحقیق ضرورت، ویژگی، و وظایف امام را با توجه به ضرورت شئون و وظایف پیامبر(ص) مورد بررسی قرار داده و به این نتیجه رسیده که امام تمام شئون نبی (جز دریافت وحی) را به عهده دارد و از تمام ویژگی های نیز برخوردار است. مطلب دیگری که بدون فهم صحیح و درست آن نمی توان رابطه خاتمیت و امامت را خوب درک نمود معنا و حکمت ختم نبوت است. در فصل سوم این رساله به این مهم پرداخته شده و به این نتیجه دست یافته که خاتمیت به معنای قطع ارتباط با عالم غیب و پایان حجیت کلام و سخن نیست و با خاتمیت ارتباط با عالم غایب قطع نگردیده و حجیت سخن نیز پایان نیافته بلکه خاتمیت به معنای پایان نبوت و پیامبری است و با آن نبوت ختم گردیده. با توجه به شئون و وظایف پیامبر اکرم (ص) و حکمت ختم نبوت به جد می توان گفت رابطه خاتمیت و امامت از دیدگاه امامیه یک رابطه تلازمی است به گونه ای که اگر وجود امامان معصوم بعد از ختم نبوت نبود، ختم نبوت با حکمت الهی سازگار نبود، علاوه بر اینکه این تلازم مورد تایید عقل است آیات و روایات زیاد بر آن تاکید دارد.

شش مورد اساسی است که بین شیعه و اهل سنت در مسأله امامت مورد اختلاف واقع گردیده است که آنها به قرار ذیل است: 1- شیعه می گوید تعیین امام، حق خداوند است و خداوند امیرالمومنین (ع) را پس از رسول خدا (ص) برای امامت و پیشوایی خلق تعیین کرد. اهل سنت می گویند تعیین امام با خود مردم است. 2- شیعه می گوید امام باید معصوم باشد. 3- شیعه می گوید امات از اصول دین است. 4- شیعه می گوید امام باید افضل و اکمل باشد، از جمیع رعیت که ما به بررسی ادله شیعه پرداخته و ادعای شیعه را اثبات کرده ایم. هر کدام را در دو بخش جداگانه مورد تحقیق قرار داده ایم که با اتکاء به اصول عقلی و راه حل های منطقی البته با راهنمایی و بهره برداری از آیات مبارکه قرآن و احادیث شریفه.

معاد و زندگی پس از مرگ مهم‌ترین حادثه زندگی بشر و ناشناخته‌ترین وجه حیات است که تنها از منظر وحی می‌توان تصویری از آن پیدا کرد و آن را ارائه داد. از آنجا که تلقی انسان از غایت و فرجام شناسی خویش، معنا بخش تمام اعمال و فعالیت‌های زندگی اوست و نحوه آغاز و کیفیت اعمال او را هم معین می‌کند، اعتقاد به معاد می‌تواند تأثیر شگرفی در زندگی بشر و رویکردهای او با مسائل و حوادث پیش رو داشته باشد. بی‌تردید یکی از جنبه‌هایی که می‌توان از اعتقاد به معاد در پرورش و گسترش آن بهره برد، تربیت اخلاقی است به همین جهت این پژوهش به نقش معادباوری بر تربیت اخلاقی از دیدگاه صحیفه سجادیه پرداخته و در این راستا تنظیم گردیده است. در ابتدا کلیات بحث را مورد بررسی قرار داده است و سپس به معرفی صحیفه سجادیه و شرایط خاص امام سجاد علیه السلام اشاره دارد و به این نتیجه می‌رسد که این کتاب شریف از ابتدا مورد توجه بسیاری از بزرگان دین قرار داشته و دارای محتوای غنی معارف دینی است و در زمینه تربیت اخلاقی می‌توان بهرهای بسیاری از آن برد. در فصل دوم به تصویر مرگ و معاد از دیدگاه امام علیه السلام اشاره می‌کند و به این نتیجه می‌رسد که اعتقاد به معاد به عنوان یکی از اصول دین، مورد توجه حضرت قرار داشته و بسیاری از ویژگی‌های قیامت و معاد در ضمن دعاهای امام سجاد علیه السلام آمده است. در نهایت در فصل سوم و چهارم رویکردهای تربیتی و اخلاقی که مترتب بر معادباوری هستند را با توجه به دعاهای حضرت مورد بررسی قرار می‌دهد و به این نتیجه می‌رسد که معادباوری نقش موثری در ایجاد انگیزه برای کسب فضائل اخلاقی و زدودن رذائل اخلاقی ایفاء می‌کند و می‌توان از این باور به عنوان یکی از ابزارهای تربیتی برای ایجاد و گسترش فضائل اخلاقی استفاده نمود.