آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

بسیاری از روایات، به‌ویژه روایات غیرفقهی و از جمله روایاتی که دربارۀ «حجه‌الله» هستند، دارای سند مقبول نیستند، اما بسیاری از این روایات به‌دلیل قراین صحت از جمله قراین متنی، قابل ‌قبول هستند. نمی‌توان روایتی را که دارای متن صحیح هماهنگ با سایر روایات است یا به‌دلیل علوّ ‌متن قابل‌ جعل نیست، به‌دلیل ضعف سند کنار گذاشت و خود را از معارف آن بی‌بهره کرد. از جمله دلایل این نظریه می‌توان به سیرۀ ‌عقلا در حجیت چنین خبری و نیز روایاتی که دربر‌دارندۀ دستور امام معصومR به بررسی متنی است اشاره کرد. واقعیت‌های تاریخی تدوین حدیث شیعه و عدم راهیابی جعل‌های گسترده و سازمان‌یافته به آن نیز، اهمیت بررسی متنی را نسبت به بررسی سندی افزایش می‌دهند. در‌ روایات دربارۀ «حجه‌الله» که منظور تمام روایاتی است که دربارۀ رسول و امام معصوم است، هماهنگی با کلیات و هندسۀ معارف دینی، روایت مشابه با سند معتبر و نیز سندهای متفاوت در کتب مختلف از جمله قراین پرکاربرد برای اثبات صدور روایت از معصومR هستند.

چکیدهمجموعه حاضر تلاشیبرای بررسی اخبار منتقله در آثار شیخ طوسی علیه الرحمه است. اخباری که منشأ صدور آنها شیعی نبوده بلکه ابتدا توسط راویان مکتبی دیگر (دراینجا اهل سنت) صادر گشته ودر منابع روایی آنها ثبت و سپس وارد منابع حدیثی شیعه شده وبعدها کم کم به عنوان حدیثی شیعی تلقی شده است. از آنجا که کتابهای شیخ طوسی همواره مرجع محققین شیعه بوده است، شناسایی اخبار منتقله در آثاراو می تواند ساحت شیعه را از برخی تهمتهامبرا سازد، ودر تقویت اعتبار معارف شیعی موثر باشد. دراین رساله، ابتدا مصادیقی از اخبار منتقله در حوزه های تفسیر، اخلاق، فقه واصول، مانند داستان إفک، معانی عبارتهای قرآنی، روایات تحریف و ...، شناسایی، سپس هریک از این روایات در منابع حدیثی اهل سنت و منابع شیعی پیش ازشیخ طوسی، و همچنین نحوه کاربرد آن خبردر منابع شیعی بعد ازاو بررسی شده است. از نتایج این رساله معلوم می شود که بیشترین حجم اخبار منتقله، در حوزه تفسیر قرآن و سپس اخلاق و کمترین تعداد آن در حوزه فقه و اصول بوده است. دیگر اینکه روایات منتقله، هم دارای پیامدهای مثبت و هم دارای پیامدهای منفی بوده است. هم باعث تقویت معارف شیعی و دفاع از ولایت او شده وهم موجب پدید آمدن زمینه های اتهاماتی مانند اعتقاد به تحریف و اختلاط اخبار شده است، بررسی و جداسازی آنها از اخبار اصیل شیعی یکی دیگر از نتایج تدوین این رساله می باشد.واژگان کلیدی: شیخ طوسی، اخبار منتقله، تبیان، علامه عسکری، اسرائیلیات، اختلاط اخبار، مشایخ عامی.

مباحث این پایان نامه که در شش فصل تدوین شده است عبارتند از: عدم وجود حدیث سبعة احرف درزمان پیامبر اسلام (ص)، حدیث سبعة احرف وچگونگی پیدایش و پیامدهای آن، بررسی و نقد برخی از دیدگاههای اهل سنت و خاورشناسان درباره حدیث سبعة احرف، قرائات و سبعة احرف، سخن امام صادق(ع) در مورد نزول قرآن بر یک حرف، و منزلت احرف سبعه نزد علمای شیعه. در این پژوهش تأکید شده است که قرآن بر یک حرف نازل شده و حدیث مورد بحث مجعول است.

عنایت پروردگار، فرصتی پیش آمد تا پژوهش گونه ای هر چند ناقص و نارسا در علوم قرآنی با عنوان صاخبار از مغیبات در قرآن کریم، صورت پذیرفت تا ان شاء الله مقدمه ای برای تلاشهای بعدی و اهداف متعالی باشد. این پژوهش در چهار فصل با عنوانهای: ‎1- اعجاز و مفهوم غیب از دیدگاه لغویین، علما و کتب حدیثی ‎2- اخبار از اوضاع و احوال گذشته و گذشتگان (حضرت نوح(ع)، لوط(ع)، یوسف(ع)، کفالت مریم، ذوالقرنین) ‎3- اخبار از حال و مسائل مربوط به زمان پیامبر اکرم(ص) ‎4- گزارش از آینده و برخی از پیشگوییهای قرآن کریم بررسی می گردد. در فصل نخست به معنای اعجاز قرآن و وجوه آن، اخبار به غیب بعنوان یکی از وجوه به غیب از نظر لغت و اصطلاح، آراء علما و دانشمندان علوم قرآنی در وجه اعجاز قرآن و ... پرداخته شده است. در فصل دوم به فراخور حال، داستان حضرت نوح، یوسف وکفالت مریم که در قرآن از آن به صانباء الغیب تعبیر می کند. و نیز داستان حضرت لوط و ذوالقرنین، بیان گردیده است. در فصل سوم اتفاقات و احوالی که در زمان پیامبر اکرم(ص) از سوی منافقان طرح گردیده است بطور مختصر پرداخته شده است. و در فصل آخر این پژوهش، تعداد معدودی از غیب گویی ها و پیشگویی ها در قالب آیات قرآنی بیان شده است که البته معتقدیم تمام قرآن، غیب است ولی پرداختن به تمام علوم قرآنی در حد یک پژوهشی این چنین میسر نیست و فرصت فراوان می طلبد./

قرآنیان شیعه نام جریانی است که با تکیه‌بر وحدت امت اسلامی و شعار بازگشت به قرآن، در نیمه دوم قرن سیزدهم هجری، تحت تأثیر اندیشه‌های اصلاحی سید جمال‌الدین اسدآبادی و شیخ هادی نجم‌آبادی، توسط یکی از شاگردان ایشان به نام سید اسدالله خرقانی شکل گرفت و به‌وسیله‏ی چهره‌های دیگری همچون: شریعت سنگلجی، یوسف شعار، برقعی، قلمداران و حسینی طباطبایی ادامه یافت. این گروه که قرآن را در بخش اعتقادات کافی و بی‌نیاز از سنت می‌دانند، با کم‌رنگ کردن نقش سنت، برخی از اعتقادات شیعه ازجمله: امامت، شفاعت، توسل، زیارت و ... را به‌نقد کشیده اند. در این پژوهش دیدگاه‌های قرآنی و حدیثی ایشان موردنقد و بررسی قرار گرفته است.

این تحقیق به بررسی تطبیقی حضرت ابراهیم در قرآن و عهدین اختصاص یافته و شامل چهارده فصل با این عناوین است: شناخت تورات، نام ابراهیم(ع)، اوصاف ابراهیم(ع)، تبار ابراهیم(ع)، زمان ولادت و زادگاه ابراهیم(ع)، آیین و شریعت ابراهیم(ع)، چگونگی ولادت اسماعیل(ع)، ذبیح اللّه اسماعیل یا اسحاق؟ چگونگی قربانی فرزند، احتجاجات و مناظرات ابراهیم(ع)، ابراهیم و احیای مردگان، هجرت ابراهیم(ع)، بنیان گذاری کعبه، مقام امامت ابراهیم(ع)

این پایان نامه به یکی از موضوعات مهم یعنی روش شناسی تفسیر قرآن در داستان آدم (علیه السلام) در تفسیر المیزان علامه طباطبایی می پردازد. محقق در تفسیر خود از ریشه یابی اندیشه تفسیری در مراحل مختلف آن و تبیین دلایل مختلف مسیرهای تفسیری مفسران، اهداف تفسیری خود را مشخص کرده است و نشانه آن در روش شناسی تفسیر قرآن با قرآن است. عن، همان گونه که آیه قرآن را با آیه دیگری از قرآن تفسیر می کند، چه از همان سوره باشد و چه از سوره دیگر، خداوند متعال پیامبرش آدم را از مرحله مقدمه عبور داد و این مرحله به عنوان تربیت بود. مرحله ای که زندگی او را در زمین آسان کند و همگان بدانند که خداوند متعال هنگام خلقت حضرت آدم علیه السلام به فرشتگان فرمود که من در زمین خلیفه می سازم و هدف از این مطالعه برجسته کردن بعد علمی و کاربرد تفسیر قرآن توسط قرآن و بیان اجرای این احکام موجب درک صحیح کلام الله جل جلاله می شود و زیر پا گذاشتن آنها موجب سوء تفاهم از اراده او می شود. حضرت عالی و با رویکرد توصیفی تحلیلی در این تحقیق به نتایج متعددی دست یافتیم که مهمترین آنها : آدم علیه السلام نمونه ای از انسان با انسانیت کامل بود که شخصیت خود را بین بعد جسمانی و بعد اخلاقی و معنوی متعادل می کرد و به جای اینکه یکی را تحت الشعاع قرار دهد همه نیازها و نیازهای هر یک را تأمین می کرد. دیگری و اینکه تعلیم ملائکه با تعالیم آدم فرق دارد. به همین دلیل است که می دانند فقط آنچه را خداوند به آنها آموخته می دانند و این در سجده آنها برای او و بیداری حضرت آدم علیه السلام پس از غفلت و بصیرت پس از لغزش، توبه، توبه، بازگشت به سوی خدا آشکار است. میل به کتمان و فضیلت و اخلاق شریف.

چکیدهرساله ی حاضر با عنوان « بررسی تطبیقی علائم حتمی ظهور در روایات فریقین»، نشانه های حتمی ظهور امام زمان(عج) را در روایات فریقین به صورت تطبیقی بررسی نموده و مشترکات و موارد افتراق آن ها را روشن ساخته و به این سوال پاسخ داده که؛ علائم حتمی و مصادیق مشترک و افتراقات روایات نشانه های حتمی ظهور در منابع فریقین چیست؟ در نهایت بدین نتیجه رسیده؛ از میان 1439حدیثِ مباحث مهدویت، 17 حدیث در تقسیم نشانه ها به حتمی و غیر حتمی نقل گردیده و تعداد پنج نشانه( یمانی بر اساس دو حدیث، سفیانی طبق 13حدیث، خسف بیداء در دو حدیث، قتل نفس زکیه در چهار حدیث و ندای آسمانی در پنج حدیث،) با قید حتم تصریح شده است. روایات فریقین در اصل وقوع این پنج نشانه،همسان بوده و موارد فراوانی در جزئیات این پنج نشانه نیز همسان هستند، لکن برخی روایات حاکی از جزئیات وقایع، متفاوت اند مانند نام یا القاب یمانی که در فریقین تعبیر به یمانی و منصور شده، ولی تنها در منابع اهل سنت تعبیر به قحطانی شده است. این نوشتار، علاوه بر تبیین موارد اشتراک و افتراق روایات فریقین، روایات ناسازگار و ناهمگون با مشترکات فریقین را مشخص، و در برخی موارد، مورد نقد قرار داده است مانند روایات ظهور یمانی پس مهدی(عج) که مورد نقد قرار گرفته است.

انگاره‌های انسان‌شناختی یکی از مقولات بنیادی در اندیشه معاصر است . پژوهش حاضر پس از معناشناسی «کرامت» و «انسان» در قرآن ، می کوشد به معنای دقیق «کرامت انسان» در نظام معنایی قرآن دست یابد. بررسی آراء قرآن پژوهان و مفسران نشان از آن داردکه در بحث کرامت انسان در قرآن ، نگاه یکسانی وجود ندارد . این پژوهش در صدد است تا 1) معنایی دقیق از کرامت انسان در قرآن کریم را ارائه دهد؛ 2)مبانی قرآنی کرامت انسان را تبیین کند؛در این بخش با بیان هفت مورد از مبانی کرامت ذاتی ( دارا بودن روح الهی ، خلافت الهی ، اختیار و اراده انسان ، تسخیر جهان هستی ، مسجود فرشتگان بودن ، امانت دار الهی بودن ، فطرت الهی داشتن ) به تبیین کرامت اکتسابی انسان پرداخته شد 3)موانع فرا روی انسان در دستیابی به کرامت را مورد تحلیل قرار دهد و موانع فردی و اجتماعی کرامت انسان را اعم از : درک نادرست از انسان ، صفات و خلقیات ضد ارزشی ، ، ظلم و بی عدالتی ، استبداد و استبداد زدگی ، حاکمیت طاغوت ، تهدیدهای امنیتی ، آسیب ه رسانی به حیثیت اجتماعی افرادو نابرابری و تبعیض بیان نماید . ایت تحقیق به این نتیجه رسیده است که از دیدگاه قرآن ، انسان بما هو انسان دارای کرامت الهی است . از این رو ، لوازم این کرامت نیز باید به عنوان موهبت های الهی برای انسان به رسمیت شناخته شود . با این قرائت از کرامت انسانی ، تمام آموزه های اسلامی کاملا با کرامت انسانی سازگار است.

در این پژوهش، روایاتی از امام باقر علیه السلام جمع آوری شده که آیه یا آیاتی از قرآن در آنها به نوعی تجلی کرده است. سپس این روایات مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. تجلی قرآن در کلام امام باقر علیه السلام به صورت استشهاد، استناد، تلمیح، اقتباس و بیان مصداق است. هدف از این پژوهش آشنایی با شیو? استفاد? امام باقر علیه السلام از قرآن، در گفتار است. و نیز شناخت دقیق موضوع این روایات و تفسیر آیاتی که در آن هایذکر شده و رابط? میان آیات مذکور با متن روایت است. فصل اول این پژوهش، کلیاتی است پیرامون موضوع تحقیق و اهمیت آن. در این تحقیق ‎91 حدیث بررس شده که در سه فصل، موضوع بندی شده است. فصل دوم: ‎41 حدیث با موضوع عقاید، شامل بخش های مختلف:(خداشناسی، پیامبر شناسی، امام شناسی و معاد) است. فصل سوم: ‎22 حدیث با موضوع های فقهی شامل احکام عبادات، معاملات، ارث، ازدواج و طلاق است. فصل چهارم: ‎28 حدیث با موضوع های اخلاقی شامل توبه، صبر، روابط اجتماعی، مهربانی، نیکی به خویشان، توکل، یاد خدا، عدالت و ... است. در پایان به نتایج به دست آمده از تحقیق، پرداخته شده است. منبع جمع آوری روایات، تفسیر نور الثقلین است. و منابع تحلیل متن روایات، تفسیر المیزان، التبیان، مجمع البیان، تفاسیر فقهی، تفاسیر و شروح کافی و کتب اصیل لغت و کتب اعتقادی و اخلاقی است./