آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

مستشرق یهودی، آتان کولبرگ، در مقالۀ از امامیه تا اثنی عشریه ، با بررسی تاریخی اعتقاد به دوازده امام در متون شیعی نشان داده است که نخستین اندیشمندان شیعه برای اعتبار بخشیدن به اعتقاد ، از روشهایی مانند استناد به قرآن، احادیث شیعی ، روایات اهل سنت، کتاب مقدس و روایات یهودیان بهره برده‌اند. وی سپس با بررسی تاریخی اعتقاد به غیبت دوازدهمین امام ، از گوناگونی و اختلاف و صفهای مربوط به این اندیشه و پاره‌ای قراین تاریخی دیگر، چنین برداشت کرده است که اعتقاد این به دوازده امام و غیبت دوازدهمین امام به عنوان شاخصۀ اصلی تفکر شیعه اثنی عشری- از اصالت برخوردار نیست بلکه علمای مذهب نوظهور شیعه اثنی عشری با توجه به شبهات و حملاتی که متوجه آنها بود و در برهه‌ای مناسب (عصر آل بویه) برای دفاع از خود، ضمن همساز ساختن منابع پیشین با اعتقادات خود در پی اثبات این امر برآمدند ، که این اعتقادات از مدتها قبل از سوی امامیه پرداخته و ارائه شده بود. و لذا در چنین فضایی و با توجه به جاذبه‌های اعتقاد به غیبت دوازدهمین امام و با تکیه بر زمینه‌های فکری مربوط به « عدد دوازده» و « غیبت» انتقال از «امامیه» به «اثنی عشریه» تحقق یافت. مترجم در مقام نقد مقاله ، ضمن بررسی یکایک مصادر اصلی مـورد استفادۀ مـــؤلف ، نخست اثبات نموده که بر خلاف نوشتۀ مؤلف ، نظریۀ غیبت دوازدهمین امام به طور ضمنی در منابع اولیۀ امامیه مطرح شده است. سپس با ارزیابی استدلالهای مؤلف برای نوظهور شمردن این دو نظریه و برداشتهای او از منابع ، قابل اعتماد نبودن نتیجه‌گیری او را نشان داده است و آن گاه با طرح چندین پرسش ، ناقص و آکنده از ابهام بودن دیدگاه مؤلف را دربارۀ انگیزه‌های گرایش امامیه به این دو نظریه اثبات نموده است. سپس در بخشی مستقل ، نشان داده که نگرش مؤلّف به این مسئله مبتنی بر نادیده گرفتن شرایط و حوادث سیاسی و اجتماعی شیعه و در سه قرن نخست حیات خود و مقتضیات آن بویژه مسئله تقیه- می‌باشد در پایان با استناد به مدارک تاریخی ، احتمالی جدید را برای چرایی و چگونگی طرح گسترده‌تر اندیشة دوازده امام و غیبت دوازدهمین امام در منابع قرن چهارم هجری مطرح نموده است.

پس از رنسانس، حس دین گریزی رو به فزونی گذاشت و چهره دین و معنویت به خاموشی گرایید. این مسأله به بن بست های شدید روحی و اخلاقی انجامید؛ اما دنیای غرب در بازگشت دوباره به معنویت نیز دچار اشتباه شد. این بار به معنویتی روی آورد که خالی از ذات باری تعالی بود. آنان به دنبال معنویتی بودند که با تفکرات سکولاریستی حاکم بر دنیای غرب، قابل جمع باشد. از این منظر، معنویتِ موجود در ادیان الاهی به کارشان نیامد؛ اما تفکرات عرفان شرقی به ویژه آیین بودیسم و تکنیک هایی نظیر یوگا و مدیتیشن به سرعت در غرب گسترش یافت. جامعه غرب آنچه را نیاز داشت، از این آیین ها انتخاب کرد، با شیوه های مختلف درآمیخت و سپس ارائه داد؛ اگرچه در این بین آب از سراب نشناخت.این نوشتار بر آن است تا آیین اکنکار را که از جمله عرفان های معنویت گرای امروزی است، بررسی کند.

مسئلۀ تربیت، از نیازهای ضروری و مهم هر جامعۀ انسانی محسوب می‌شود. در این میان، تربیت کودک وظیفۀ خطیری است که به ویژه برای والدین مسئولیت‌آفرین است و کیفیت تحقق آن می‌تواند برای فرد، خانواده و جامعه سرنوشت‌ساز باشد. مقالۀ حاضر با هدف بررسی و تبیین ابعاد تربیت کودک در نظام خانواده از دیدگاه دین مبین اسلام انجام شد. روش پژوهش از نوع تحلیل اسنادی بوده و طی آن مجموع منابع و اسناد مربوطه بررسی شدند. این منابع شامل آموزه‌های تربیتی قرآن کریم و سیرۀ زندگی پیامبر اسلام9و امامان معصوم:بوده است. در مقالۀ حاضر، ابتدا مفهوم و جایگاه تربیت کودک در آموزه‌های اسلام تشریح می‌شود، سپس حقوق کودک در خانواده و نقش والدین در تربیت کودک تبیین می‌گردد و در ادامه ابعاد تربیتی کودک از دیدگاه اسلام، شامل تربیت جسمانی و عقلانی، تربیت دینی و اخلاقی و نیز تربیت اجتماعی کودک تشریح می‌شود. در پایان، روش‌های پرورش ابعاد تربیتی کودک ‌بررسی می‌شود و پیشنهادهای تربیتی برای تحقق تربیت مطلوب کودک ارائه می‌گردد.

این که محیط اجتماعی، حقایق معارف دینی را به تدریج درک می کند، امری روشن است؛ به تعبیر دیگر تلقی جامعه از دین، امری تاریخی است. این روند را در موضوعات مختلف می توان پی گیری کرد. نوشتۀ حاضر نشان می دهد که اطلاع از غیب در جامعۀ جاهلی، به ملائک یا جن سپرده شده است؛ از این رو نبی اکرم(ص) در آغاز دعوت با این پرسش مواجه می شدند که چرا ملک نیستند و یا متهم به جادوگری و کهانت می شدند؛ تا این که در اثر کثرت آیات و معجزات، نبوت ایشان پذیرفته شد و نتیجه، آگاهی از غیب -– در نظر جامعه -–به پیامبر (ص) منحصر شد.

دنیای مدرن دارای متنی فرهنگی است که در آن عناصر فرهنگی به منصه ظهور می رسند و تمام تعاملات اجتماعی و کنشهای افراد در این بستر فرهنگی شکل می گیرند، و معنا می شوند. این مقاله به تبیین این تعاملات که خود موجب پدیداری سلایق فردی و سبک زندگی افراد می شود با دو رویکرد دینی و جامعه شناختی می پردازد. همچنین با در نظر گرفتن اینکه در جامعه ایران که فرهنگ غالب مذهبی است، در اکثر موارد ما شاهد سبک زندگی مدرن مصرفی هستیم، که چالشهایی را بوجود آورده، و در این مقاله به اختصار به آن پرداخته می شود. ادبیات نظری این مقاله برگرفته از نظرات جامعه شناسان و الهیون است. روش تحقیق حاضر تحلیلی - تبیینی است. ابزار جمع آوری اطلاعات اسناد و مدارک موجود از طریق تحلیل محتوای (تعریف درون متنی) می باشد. بررسی ها نشان می دهد، به تدریج که محیط و تعاملات اجتماعی انسان از جامعه سنتی فاصله می گیرد، سبک زندگی مدرن بیشتر متجلی می شود و در جامعه ایران که فرهنگ مذهبی غالب است، الگوی سبک زندگی مدرن و مصرفی موجب تقابل گردیده است و پیامدهایی را به همراه داشته است. در صورتی که با ایجاد تلاش در جهت سبک زندگی دینی و تقویت ایمان مذهبی می توان چالشها را تقلیل داد و با رهایی افراد از خودبیگانگی آنها را به هویت دینی خود رهنمون کرد. نگارندگان مقاله معتقدند که سبک زندگی دینی خود یکی از راهکارهای اقتصاد مقاومتی است.

پیش از پرداختن به مصاحبه اشاره به چند نکته ضروری است: ـ سؤالات به گونه ای گزینش شده اند که برطرف کننده دغدغه های مختلفی در عرصه ادب ولایی باشند؛ به همین جهت، پراکندگی موضوعات سؤالات نیز دو دلیل عمده دارد: یکی وجود دغدغه های متعدد و مجال اندک مصاحبه و دیگری حذف برخی سؤالات رابط بین موضوعات که علتش ذکر خواهد شد. ـ استاد گرمارودی حاضر به مصاحبه شفاهی نشدند؛ از آن جهت که مبادا در حین گفتار و از سر سهو سخنی را بر زبان آورند که مستند و صحیح نباشد. ـ از میان پرسشهای متعدد فصلنامه، استاد برخی را برگزیدند و پاسخ دادند؛ ایشان دلیل پاسخ ندادن به برخی پرسشها را چنین بازگو کردند: در دیگر عرصه ها خود را صاحب تخصص نمی دیدم یا اینکه حرف جدیدی نداشتم و بازگفت سخنان مکرّر فقط اتلاف وقت است. چنانکه خواهید دید، استاد پاسخ ها را با حوصله و دقت بسیار مرقوم فرمودند و برای پاسخ گویی صرفاً به حافظه اتکا نکرده اند و از کتب و مقالات مختلف بهره جستند و شاهد مثال آوردند. به گفته خودشان در نقل احادیث و روایات مقید بوده اند که جز از احادیث صحیح السند یا معتبر استفاده نکنند.

البيعة و ولاية العهد و الشوری و آثارها في تنصيب الخليفة اثر سامی غریری، کتابی است پیرامون بررسی آثار بیعت، ولایت و شورا در نصب خلیفه که به زبان عربی و در دوران معاصر نوشته شده است. در مقدمه، به این نکته اشاره گردیده که امامت و خلافت، از مهم‌ترین اسباب و عللی است که با ورود نظرات مختلف در آن، باعث اختلاف میان مسلمین و بروز تفرقه و ایجاد فرق و مذاهب مختلف، پس از وفات پیامبر (صلی الله علیه و اله و سلم) تا عصر حاضر گردیده است. در عنوان نخست به دنبال پاسخ به این سؤال است که چه کسی رئیس دولت را انتخاب می‌کند؟. نویسنده در ابتدا معنای لغوی و اصطلاحی بیعت و استعمال این واژه در میان اعراب مورد بحث و بررسی قرار داده و سپس به‌منظور بیان اهمیت این امر، به سه نمونه از سنت نبوی در گرفتن بیعت از مسلمین، اشاره کرده است. در عنوان دوم، چگونگی بیعت با ابوبکر و قضایای مربوط به سقیفه بیان و ضمن بررسی نظریه سقیفه و مقدمات سقیفه (ازجمله روز وفات پیامبر (صلی الله علیه و اله و سلم) و دفن آن حضرت)، سقیفه به روایت عمر بن خطاب تعریف گردیده است. سپس به موضع برخی از صحابه، ازجمله امام علی (علیه السلام)، حضرت زهرا (سلام الله علیها)، اسامه بن زید، ابن عباس، فضل بن عباس، عتبه بن ابولهب، خالد بن سعید اموی، ابوذر غفاری، سلمان فارسی، ابوسفیان، فروه بن عمرو، سعد بن عباده، ام‌مسطح بن اثاله (سلمی دختر ابورهم بن مطلب بن عبدمناف)، نعمان بن عجلان زرقی انصاری و عمر بن خطاب پیرامون این واقعه، اشاره شده است. در عناوین بعدی کتاب، به ترتیب، بیعت عمر بن خطاب؛ بیعت عثمان بن عفان و بیعت مردم با امام علی (علیه السلام)؛ امام حسن (علیه السلام)؛ مسلم بن عقیل به نیابت از امام حسین (علیه السلام)؛ امام رضا (علیه السلام) به ولایت‌عهدی و بیعت مردم با حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در عصر ظهور، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

در جلد چهارم از این کتابچه وصیت‌های حضرت امام سجاد (ع) امام باقر (ع)، امام صادق (ع) امام کاظم (ع)، امام رضا (ع) و امام جواد (ع) به یاران و نزدیکان درج گردیده است.

شرح احوال، زندگانی و «مناقب معصومین»(ع) است. در این مجلد که آخرین مجلد از یک مجموعه دوازده جلدی است، به شرح حوادث مهم زندگانی، احوال و فضایل پنج امام از ائمه معصومین یعنی امام موسی بن جعفر(ع)، امام رضا(ع)، امام جواد(ع)، امام هادی(ع) و امام حسن عسکری(ع) پرداخته شده است. نویسنده ضمن بیان ادله و نصوص امامت هر یک از پنج امام، به معجزات آنان، حوادث مهم دوران حیات ایشان و برخی از ویژگی‌های شخصی ایشان و سیره اخلاقی این امامان مانند علم، حلم، زهد، عبادت، کرم، سخاوت، تواضع، نحوه شهادت، احاطه آنان به انواع علوم ظاهری و باطنی، معجزات صادر شده از هر یک از آنان و آیات و روایات معرفی کننده شخصیت بزرگ معنوی آنان و بیان‌کننده مقام و منزلت اخروی ایشان اشاره کرده و ابعاد مختلف و ویژگی‌های منحصر به فرد این پنج امام را شرح نموده است.