مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

نوشتار حاضر در پی آن است تا به این مسئله پاسخ گوید که چه نسبتی میان معرفت آرمانی و معرفت دینی وجود دارد. برای این منظور مباحث گوناگون و پراکنده ملاصدرا در باب علم، عالم و معلوم در چارچوبی منظم بازسازی شده است. در این بازسازی منظم، علاوه بر اینکه جزئیات جدیدی از نظر ملاصدرا مطرح می‌شود، با نگاه جدیدی از ملاصدرا مواجه می‌شویم که نتیجه و حاصل بررسی علم، عالم و معلوم آرمانی از منظر اوست. به نظر می‌رسد او در این مباحث در پی نزدیک کردن معرفت فلسفی به معرفت دینی بوده و درنهایت این دو را دو روی یک سکه به شمار آورده است و با مباحثی که در این باره مطرح کرده ما را به استنباط این مطلب رهنمون نموده است که گوهر دین چیزی جز حکمت نیست و مابقی امور صرفاً صدفی جهت حفاظت از این گوهر گرانبها است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 35 تا 56

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی رویکرد تاریخ‌مندانه به معرفت دینی با تأکید بر نگاه تاریخی به قرآن

نویسنده:

راضیه موحدی نیا ، حسام الدین ربانی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

معرفت‌شناسی دینی (مسایل جدید کلامی) , هرمنوتیک , هرمنوتیک تاریخی , هرمنوتیک دینی , اصطلاحنامه علوم قرآنی , تاریخمندی قرآن , معرفت دینی , هرمنوتیک (اصطلاح وابسته)(دامنه متون ادیان)

کلیدواژه‌های فرعی :

تاریخ مندی فهم , قرآن , تطورگرایی , تاریخی نگری در مطالعات دینی , تاریخمندی قرآن , نقد تاریخی نگری , معرفت دینی , تاریخ نگری کلاسیک , تاریخ نگری نوین , فهم علمی قرآن , مبانی هستی شناختی تاریخ نگری , مبانی انسان شناختی تاریخ نگری ,

چکیده :

تاریخی‌نگری یکی از روش‌های فیلسوفان غربی در بررسی متون دینی است که طی دهه‌های اخیر در میان روشنفکران مسلمان نیز رواج یافته است. در این نگرش، معرفت دینی تاریخ‌مند تلقی شده و به هیچ وجه قابل تسری به زمان‌های دیگر نیست؛ به تعبیر دیگر میان دوره‌های معرفتی نوعی گسست وجود دارد. بر همین اساس قرآن که متن اصلی مسلمانان محسوب می‌شود نیز همواره در معرض تفاسیر و برداشت‌های مختلف قرار گرفته است اما هیچ‌کدام از این خوانش‌ها مطلق نیست بلکه هر فهمی از این متن تاریخ‌مند بوده و تحت تأثیر زمینه‌های متن در دوره‌های زمانی متفاوتی شکل گرفته است. طرف‌داران این نگرش در دنیای اسلام، تأکید می‌کنند که قرآن یک محصول فرهنگی و مختص عصر نزول است و نمی‌تواند در زمان‌های بعدی نیز یک متن مرجع قرار گیرد؛ بر این اساس، باید رویکرد جزم‌اندیشانه نسبت به هر نوع معرفت دینی متخذ از قرآن را کنار نهاد و به قةرآن به‌عنوان یک پدیده تاریخی نگریست. بررسی ادعاهای طرفداران این نگرش نشان می‌دهد که برخی مبانی تاریخی‌نگری مخدوش و قابل نقد است و گرچه این رویکرد در برخی تعالیم دینی و به‌ویژه فقهی قابل پیگیری است، چراکه در تاریخ اندیشه اسلامی و روش‌های فهم در متون دینی چنین سابقه‌ای وجود دارد، اما نمی‌توان آن را به همه آموزه‌های دینی تسری داد و با عینک تاریخی به همه تعالیم دینی نگریست.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 123 تا 150

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

هندسه معرفت دینی فخرالدین رازی

نویسنده:

ابراهیم نوری ، مرتضی عرفانی ، محمود صیدی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عرفان اسلامی , عقل و دین , معرفت‌شناسی دینی (مسایل جدید کلامی) , هندسه معرفت دینی , عقل(قوه عاقله) , اندیشه های فخرالدین رازی , معرفت دینی

کلیدواژه‌های فرعی :

عرفان و عقل , عشق , عقل و نقل , جایگاه عقل در معرفت دینی , معرفت علمی , عقلانیت اعتقادات دینی , معرفت شناسی عقلی , مراتب معرفت(عرفان نظری) , معرفت شناسی عرفانی , نقل (معرفت شناسی) , منابع معرفت(اصطلاح وابسته) , نسبت میان عقل و نقل , معرفت عامیانه , عرفان و معرفت دینی , عرفان فخرالدین رازی , وحی و عقل ,

چکیده :

فخر رازی در اوایل حیات علمی خود سخت از نقش عقل در حوزه دین دفاع می‌کرد اما در دوران متأخر، بُرد عقل در حوزه الهیات را محدود دانسته و نقل و شهود را کارآمدترین ابزار می داند. او برهان، قرآن و عرفان و به‌تعبیری دینداری و خردورزی را با هم قابل جمع می‌بیند و به جایگاه برتر نقل و شهود اذعان می کند، فهم دین را به‌وسیله عقل لازم و یکی از مهم‌ترین کارکردهای عقل را فهم باورهای دینی و رفع تعارض و تناقض از مدعیات دینی می داند. تمام تعریف و تمجیدی که رازی از جایگاه خِرَد و خردورزی به‌عمل می آورد، به همین کارکرد عقل برمی‌گردد. در این پژوهش با روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی و انتقادی به ترسیم هندسه معرفت دینی رازی پرداخته و دیدگاه وی در باب جایگاه هر یک از اضلاع این شکل هندسی و چگونگی ترتّب آنها بر یکدیگر مورد بررسی قرار گرفته و به این نتیجه می‌رسد که هندسه معرفت دینی وی مثلثی است که اضلاع آن را قرآن، عرفان و برهان تشکیل می‌دهد. عقل نقش مقدماتی و مبنایی برای حصول معرفت متعالی قرآنی و عرفانی دارد و کنار نهادن آن در هیچ مرحله‌ای موجّه نیست.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 97 تا 121

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

علم و عقل از دیدگاه مکتب تفکیک

نویسنده:

عباس مرتضوی

نوع منبع :

کتاب , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست

وضعیت نشر :

قم: مركز جهانی‌ علوم‌ اسلامی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

مکتب تفکیک , 16. کلام عقلی , عرفان اسلامی , دین و معرفت شناسی , تفکیک عقل و دین , فلسفه اسلامی , قرآن کریم , مکتب تفکیک , عقل و علم , تفسیر المیزان (علامه طباطبایی، قرآن به قرآن و اجتهادى‌) , توحید صدوق , اسفار اربعه: ملاصدرا , بحار الانوار: علامه مجلسی , 01- کافی : شیخ کلینی , تَصحیحُ اِعتقاداتِ الاِمامیّة: شیخ مفید , شرح مواقف: شریف جرجانی , تفسیر عیاشی (روایی) , فروع کافی , تحف العقول: ابن شُعبه حَرّانی , بصائر الدرجات: صفار قمی , کتب درباره مکتب تفکیک , آثار درباره مکتب تفکیک

کلیدواژه‌های فرعی :

تجرد نفس ناطقه , علم الهی , هرمنوتیک اسلامی , حکم عقلی , تفسیر قرآن , تفسیر عرفانی , عقل , علم حصولی(مقابل علم حضوری) , علم حضوری(مقابل علم حصولی) , معرفت دینی , ایمان و عقل , العلم (وابسته اخص نور مجرد))(حکمت اشراق) ,

چکیده :

کتاب علم و عقل از دیدگاه مکتب تفکیک، نوشته ی آقای سیدعباس مرتضوی، از سوی انتشارات مرکز جهانی به چاپ رسیده است. این اثر برای سطح کارشناسی نگاشته شده و در بردارنده ی زندگی نامه و اندیشه های سه تن از بزرگان مکتب تفکیک: سیدموسی زرآبادی، میرزا مهدی اصفهانی و شیخ مجتبی قزوینی است. اثر حاضر دارای دو بخش اصلی است. بخش اول، با عنوان «تبیین شناخت از دیدگاه مکتب تفکیک»، درباره ی ضرورت تفکیک، معنای تفکیک، موضوع له و معانی الفاظ و تفاوت آن با معانی الفاظ در علوم بشری ، عقل، عمل، سبب وجدان، علم حضوری، عالم، عاقل و ادله ی عدم تجرد است.نویسنده در بخش دوم، به نقد آرای معرفت شناختی مکتب تفکیک پرداخته و راه های شناخت و معرفت دینی، اجماع، جایگاه عقل در اسلا م، تعارض عقل و نقل، نقد دیدگاه های مکتب تفکیک در مورد عقل و چگونگی ارتباط آن با عالم و عاقل را بررسی نموده است. تفکیک، نظریه ای معرفت شناختی و روش شناختی در خصوص چگونگی فهم متون دینی است که در آن بر تمایز سه روش معرفت دینی: روش قرآن، فلسفه و عرفان از هم تأکید می شود

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

1 2 3 4

تعداد رکورد ها : 34

درخواست مدرک

کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید

چنانچه قبلا عضو سایت شده‌اید ورود به سایت در غیر اینصورت عضویت در سایت را انتخاب نمایید

ورود به سایت

عضویت در سایت

ارسال نظر

نوع

توضیحات

آدرس پست الکترونیکی

کد امنیتی **

با موفقیت به ثبت رسید

كليه حقوق محفوظ است ، استفاده از مطالب با ذكر منبع بلامانع است.