مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

بحث برانگیزترین مکتب ادبی قرن بیستم سوررئالیسم با تمام تأثیراتی که در ادبیات جهان گذاشت در ادبیات فارسی غریب نبوده است.تجربیات فراحسی عارفان و شطحیات آنان گویی سرچشمه های سوررئالیسمی بوده اند که قرن ها بعد در اروپاظاهرشد.جستجوی عرفان در روح و جان آدمیهمان کنکاش سوررئالیسم در ذهن و ناخودآگاه انسان است که نظریات فروید آن را شدّت می بخشد.عرفا بارعایت آدابی دشواردرمجاهدات با عالم غیب ارتباط برقرار می کردند و تحت تأثیرحالات معنوی بدون دخالت اراده و عقل و معاش انسانی به تجارب روحی می رسیدندو بیانی برزبان می آوردند که قابل مقایسه با بیان و نگارش خودکارسوررئالیسم است.جلوه گاه حقیقت برترحقیقی برای عارف دل و روح است و برای سوررئالیسم عمق ذهن و ناخودآگاه که باید کشف شود. تشابهات بین عرفان و سوررئالیسم ازعوامل نسبتا مشترکی چون علل اجتماعی ،سیاسی،اقتصادی،دینی وفرهنگی سرچشمه می گیرد. حتی در موارد متعددی ابزارهای مورداستفاذه این دودرظاهرتاحدی مشترک یا شبیه به هم اند.نتایج حاصل از سلوک طولانی مدت عرفانی و تلاش های کوتاه و زودگذرسوررئالیستی نیزتامسیری می توانند مسامحتا همگام تلقی شونداماپشت گرمی عرفان به اعتقاد اصیل دینی و عدم چنین اعتقادی در سوررئالیسم غنای عرفان را در برابر سوررئالیسم به رخ می کشد. باوجودتشابهات و روابط نزدیک بین عرفان و سوررئالیسم ورود عرفان در زندگی عملی عرفا پویایی و رشد و تکامل شگفت آوری به آن بخشید که سوررئالیسم به دلیل کنارکشیدن ازصحنه زندگی ازچنین امتیازتضمین کننده ای محروم ماند.

پرداختن به اصول و روش های تعلیم و تربیت از جنبه های مختلف و با بهره گرفتن از اندیشه ها وتفکرات بزرگان و اندیشمندان همواره موردتائید و تاکید بوده است . دنیای امروز دنیای بحران معنویت است و نیاز به معنویت وافعیتی ذلتی وواجب است .عرفان نیز از جمله موضوعاتی است که قطعا به تنهایی مقبول نبوده و عارف تک بعدی نمی تواند کمال مطلق را در تربیت ارائه نماید، عرفان اسلامی می تواند فطرت سلیم جامعه را به خود جلب نماید و حضرت امام خمینی (ره) در این دنیای پرتلاطم جایگاه ویژه ای دارد بنابراین توجه به شخصیت ایشان و تامل بر اندیشه ها و عرفان وی که توام با سایر خصایص و ویژگی های اوست و استکمال نفس را به عنوان غایت وجود انسان می داند، می تواند چراغی پرفروغ را در راه تعلیم و تربیت اسلامی روشن نماید که هر سائلی را به طریق درست رهنمون سازد.بنابراین نگاه عمیق به اندیشه های عرفانی امام(ره) و استخراج اصول و روش های تربیتی برگرفته از این عرفان از اهمیت بالایی برخوردار می باشد و ضرورت به کارگیری آن در تعلیم و تربیت امروز ، می تواند از جمله ضروریات و واجبات باشد.هدف از موضوع پایان نامه تبیین اصول و روش های تربیت عرفانی با تکیه بر اندیشه های امام خمینی (ره) می باشید. یافته های تحقیق عبارتند از: 1- تربیت عرفانی عبارت است از ایجاد شرایط مساعد توسط مربی برای مهاجرت معنوی و سفر قلبی عرفانی متربی از بیت نفس و منزل انانیت و مهاجرت الی الله ، بدون دیدن خود و نفسانیت و حیثیت خود.-تربیت عرفانی چنان نقش عمده و جایگاه وسیعی دارد که فقدان آن در جامعه می تواند منشاء بروز نارسایی های اخلاقی زیادی باشد.- در این پژوهش نه اصل برای تربیت عرفانی ارائه شد که عبارتند از : مرحله مندی ، تقدم تخلیه بر تحلیه ، خوف و رجا ، اغتنام فرصت جوانی ، پیروی دقیق از مرشد ، ایمان ، اخلاص ، صبر ، تسلیم - جهت وصول به این اصول روش هایی طی دو مرحله ی اساسی به کار گرفته می شود:مرحله ی تخلیه شامل یقظه، توبه ، زهد ،مشارطه مراقبه محاسبه ،تقوا ، پرهیز از خودبینی ، تسبیح ، استعاذه و مرحله ی تحلیه شامل : خودشناسی ، ذکر ، دعا ، نماز ، توسل ، قرائت قرآن ، تدبر در قرآن ، تمسک به قرآن این پژوهش گامی مقدماتی در تهیه و تدوین اصول و روش های تربیت عرفانی در اندیشه های امام خمینی (ره) است و به خوبی بیانگر آن است که تربیت عرفانی را می توان در قالب عملی آن طرح کرد.پیشنهادهای این تحقیق در دو بخش عنوان گردیده .پیشنهادهای پژوهشی شامل :1- تحقیق در خصوص میزان آشنایی مردم ، خصوصا جوانان با اصول و روش های تربیت عرفانیاز منظر امام خمینی(ره)2-آسیب شناسی تربیت عرفانی با تکیه بر عرفان های نوظهورو کاذب3- پژوهش در خصوص تدوین محتوای مناسب با اصول و روش های تربیت عرفانی در کتب دانشگاهی 4- بررسی چالش های موجود بر سر راه تربیت عرفانی در نظام آموظش و پرورشو پیشنهادهای کاربردی شامل :1- تالیف کتب دانشگاهی به منظور تقویت تربیت عرفانی علی الخصوص در جوانان2- آشنا نمودن مردم و علی الخصوص جوانان با آراء و اندیشه های امام خمینی (ره) در زمینه های عرفان ناب اسلامی3- تقویت روحیه ی عرفان اسلامی در دانش آموزان و پرداختن به معنویات باالگوگیری مناسب ازرفتار و کردار بزرگانی همچون امام خمینی (ره)

عشق و معرفت از مهم‌ترین مباحث و مسائل عرفانی هستند که در بسیاری از متون سنت‌های مختلف مورد بحث و بررسی قرار گرفته‌اند. در اندیشه‌ی اسلامی و هندویی نیز در بسیاری از آثار عرفانی از جمله در دو منظومه‌ی منطق‌الطیر و بگودگیتا به عنوان راه‌ها و منازل وصول به حق تبیین شده‌اند. در این دو منظومه از مفاهیم مختلفی برای تبیین راه‌ها و منازل وصول به حق سخن به میان آمده است، این مفاهیم بنا به گزارش منطق‌الطیر عبارتند از هفت وادی که عشق و معرفت از اساسی‌ترین آن‌هاست. در بگودگیتا نیز سه طریق عمل، معرفت و عشق راه‌های وصول به حق شمرده شده‌اند. راه عشق در منطق-الطیر همان راه بهکتی و راه معرفت همان راه جنانه در بگودگیتا می‌باشد. در این دو منظومه‌ی عرفانی علی‌رغم وجود اختلاف در پاره‌ای از مسائل، در باب عشق و معرفت تعارض بنیادینی به چشم نمی‌خورد. این مسأله از آنجا ناشی می‌شود که اولاً غایاتی که در عرفان عملی و سیر و سلوک مطرح است با دغدغه-های ذاتی بشر تناسب تام و تمام دارد. ثانیاً میزان سازگاری عرفان عملی مندرج در بگودگیتا و منطق-الطیر با نظام‌های عرفان عملی خارج از خودش انطباق بسیار دارد. پژوهش حاضر درصدد است دو مفهوم عشق و معرفت را دربگودگیتا و منطق‌الطیر مورد بحث و بررسی قرار داده و وجوه تشابه و موارد اختلاف آن‌ها را ترسیم نماید.

عرفا و متصوفه نیز مانند همه پیروان مکاتب و مشارب دیگر در تبیین مبانی اعتقادی و عملی شریعت ، معتقدانی دارند که نزد آنان بیشتر این تبیینها بر پایه تاویل استوار است . و بدیهی است که مقایسه تحلیلی تطبیقی این تاویلات ، در فهم معتقدات آنها و در نتیجه قضاوت در مورد آنها موثر خواهد بود و لذا در این رساله تاویلات عرفا و متصوفه از مبانی اعتقادی و عملی شریعت ، مورد مقایسه تحلیلی تطبیقی قرار گرفته است به طریقی که اولا، سعی شده است مبانی معناشناسی و روش‌شناسی تاویل را در حوزه گزاره‌های کلامی و اخلاقی و فقهی به طور مفصل تبیین کرده و به معنای استوار و مقبولی از تاویل دست یابیم و ثانیا، ضمن بیان مخالفت عرفا و متصوفه با تاویل در اصطلاح مرسوم و معهود، کوشش شده است مبانی معناشناسی تاویل در اصطلاح عرفا و متصوفه و بر پایه معرفت‌شناسی عرفانی تبیین شود و بدیهی است که باید مبانی معرفت‌شناسی و طرق حصول معارف را در عرفان و تصوف تحلیل می‌کردیم که در این رساله جامعترین تبیین در مبحث معرفت‌شناسی عرفانی ارائه شده است که تقریبا بی‌سابقه است . و بر مبنای همین معرفت‌شناسی است که تاویلات عرفا و متصوفه اعم از مستبنطات و اشارات و رموز و کنایات و لطائف و حقائق از مبانی نظری شریعت (اصول دین) یعنی توحید، نبوت و رسالت و ولایت و امامت و معاد، با مضافات هر یک مورد مقایسه تحلیلی قرار گرفته و نیز تاویلات آنها از مبانی عملی شریعت (فروع دین) اعم از نماز و روزه و حج و جهاد و زکات و خمس ، تحلیل مقایسه‌ای شده‌اند. و با تحلیل تطابقی چهار زبان ظاهر و باطن و حد و مطلع عرفانی در این تاویلات ، ملاحظه میکنیم که در عرفان و تصوف از عهد مغول تا دوره صفویه، اندیشه مکتب وحدت وجود بر اغلب تاویلات عرفانی حاکم است . به گونه‌ای که در همه این مبانی در نهایت به یک تثلیث توحیدی و توحید تثلیثی در شریعت و طریقت و حقیقت بر مبنای اسلام و ایمان و احسان می‌رسیم. اگر چه سابقه این تاویلات از آغاز عرفان و تصوف ملاحظه می‌شود و در این رساله سعی شده است همه سوابق و لواحق آنها مورد بررسی قرار گیرند. همچنین در این رساله نقش مکاتب کلامی اعم از معتزله، اشاعره، ماتریدیه، امامیه و نیز اقل حدیث و اخباریون در تاویلات عرفانی مورد مقایسه تحلیلی قرار گرفته سات . و ملاحظه می‌شود که غالب تاویلات عرفا و متصوفه موید و مستند به آیات و روایات است و اثبات می‌شود که قرآن و برهان و عرفان از یکدیگر جدا نیستند.

در طول تاریخ بشری زبان عشق را می‌توان یگانه زبان انسانی دانست که در حوزه‌ی وحدت تمدن، فرهنگ و ادبیات اقوام مختلف به کار برده می‌شود. بدون شک در بررسی زوایای عرفان اسلامی، (به ویژه در ادبیات ایران و اندلس) مبحث عشق از اهمیت فوق العاده‌ای برخوردار بوده و می‌باشد. مقوله عشق از مهم‌ترین موضوعات در عرفان اسلامی است، چندان که بدون در نظر گرفتن آن، عرفان و حکمت متعالیه قابل فهم نیست. از مهم‌ترین کتاب هایی که در ادبیات ایران به طور مستقل به موضوع عشق می‌پردازد؛ لمعات فخرالدین عراقی است و در حوزه نظم، عشاق نامه‌ی وی عشق نامه‌ای کامل به شمار می‌آید. از آخرین رسالاتی نیز که در قرن هشتم هجری در حوزه عرفان اسلامی در اندلس، پیرامون عشق الهی نگارش یافته است، کتاب روضه التعریف بالحب الشریف لسان الدین بن الخطیب است که به شکل کنایی درخت عشق و محبت الهی را ترسیم می‌کند. لذا مبانی مکتب عرفانی این دو اثر بر پایه‌ی عشق استوار است؛ چرا که با عشق آغاز می‌شود و با عشق پایان می‌یابد. با این تفاوت که لمعات عراقی در برگیرنده‌ی مهمترین مبانی عرفان نظری است و حال آنکه روضه التعریف, علاوه برعرفان نظری مبادی عرفان عملی را نیز در بر دارد. همچنین در این میان اندیشه‌های آنها پیرامون عشق الهی, گاه با هم تطابق کامل دارند و گاه در نتیجه‌ی تفاوت در شیوه‌ی بیان این دو ادیب، باهم متفاوت می‌شود که تفاوت آن نیز بیشتر در میان مباحث علمی، فلسفی، منطقی و حکمی است که گاه با بیان علمی دقیق و گاه در قالب تعبیرهای عارفانه و شاعرانه بیان می‌شود.در این تحقیق به شکل تطبیقی اندیشه‌های عشق محورانه این دو ادیب در قلمروهایی چون: عدم تعریف به ذات عشق، سریان عشق در جهان هستی، جدایی عشق از شهوت، وحدت وجود، عشق و حیرت و.... مورد بررسی قرار گرفته است.از مهمترین یافته‌های این پژوهش آن است که این دو ادیب علت فاعلی و غایی جهان هستی را از عشق می‌دانند و بر این اعتقادند که جهان از عشق هستی گرفته و برای عشق پدید آمده است؛ لذا عشق در همه موجودات سریان دارد تا آنجا که وجود را برابر با عشق می-دانند. عقیده وحدت وجود و مبانی مربوط به آن نیز در دو کتاب نمود خاصی دارد.

چکیدهتلاش جهت تعریف‌، شناخت یا بازشناخت الفاظ و اصطلاحات صوفیه و عرفانی، از دیرباز مورد اقبال و توجّه نویسندگان بسیاری بوده و آثـار‌ فراوانی نیز پیرامون این مقولات، پدید آمده است. این آثار متعدّد، در عین ‌حالی‌که با یکدیگر گـاهی فرق دارند، به‌طور کلّی باهم بـی‌ارتباط نیستند و درواقع، آثار بعدی، همه از روی آثار پیشین یا با یاری‌گرفتن از آن‌ها نوشته‌شده است. یادکرد این نکته لازم و بایسته است که مطالعه‌ی اصطلاحات صوفیان و شناخت معانی آن‌ها، نیازمند بررسی دقیق سیر تاریخی این آثار‌ و ارتباط‌ آن‌ها با یکدیگر و نیز چگونگیِ انتقال تعاریف و شرح و بسط این الفاظ و اصطلاحات از‌ یک‌ اثر به اثر دیگر است. پایان‌نامه‌‌ی پیش‌رو با هدف بررسی آراء و اقوال صوفیه در دو کتاب عوارف‌المعارف به قلم شهاب‌الدّین سهروردی (قرن هفتم هجری قمری) و التّصفیه فی احوال المتصوّفه حاصل تلاش اردشیر عبادی (قرن پنجم هجری قمری)، گامی‌ آغازین در مسیر شناخت بهتر مفاهیم عرفانی است که نگارنده همّت را بر آن گمارده تا وجوه اشتراک و افتراق آراء و اقوال صوفیه را در این دو اثر، مورد بررسی و کاوش قرار دهد. در نهایت این تفاوت اساسی آشکار شد که کتاب عوارف‌المعارف بیشتر در مسیر عرفان عملی و با هدف تفهیم آداب و تشریح چگونگیِ اعمال به رشته‌ی تحریر درآمده و در نقطه‌ی مقابل، التّصفیه یا صوفی‌نامه، دربردارنده‌ی فرهنگ جامعی از مفاهیم عرفان نظری است.

متن حاضر ترجمه مبحث مولفان متصوفه از بخش تصوف (فصل 6) از مجلد اول کتاب تاریخ نگارشهای عربی از کاملترین مراجع کتابشناسی عربی، اثر فواد سزگین به زبان آلمانی است. منابع مورد نظر و مولفان متصوفه تا سال 430 هجری. بررسی شده است. در این مبحث، 62 تن از متصوفه بزرگ معرفی شده اند. خوانندگان ارجمند، مباحث مربوط به کلام و معتزله را در شماره های 29 و 30 این نشریه ملاحظه فرمایند. تدوین مطالب به صورت موضوعی همراه با ترتیب سالشماری است. در هر مبحث بعد از مقدمه، شرح حال مولفان با تاکید بر زندگی علمی و آراء و اندیشه هایشان آمده است. سپس در قسمتی جداگانه، مراجع قدیمی و تالیفات محققان درباره نویسنده، نسخه های موجود آن، تلخیص یا ترجمه های هر اثر و آثار چاپ شده با توضیح و بررسی معرفی شده اند.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

در این پایان نامه سعی شده است تا شش هزار بیت آغازین دیوان شمس در ذیل موضوعاتی که ماهیت تجربه های عرفانی را تشکیل می دهند، تفکیک و دسته بندی شوند تا از این طریق هم به شناخت آراء مولوی در دیوان شمس دست یافت که این امر کمتر مورد توجه محققان بوده است و هم شواهدی فراهم ساخت تا نظریه محققان ذات گرا در مبحث تجربه های عرفانی به محک آزمون نزدیک شود . این پایان نامه در یک مقدمه و دو بخش اصلی تنظیم شده است . در مقدمه ابتدا نظریه ذات گرایان درباره ماهیت تجربه های عرفانی مطرح شده است و سپس این سوال که (( توصیف تجربه های عرفانی مولوی دیدگاهیبا ذات گرایانه چیست ؟ و در ادامه این فرضیه اختیار شده است که (( ویژگی های تجربه عرفانی مولوی با دیدگاهی ذات گرایانه قابل توصیف است )) و به دنبال آن فرضیه رقیب چند سوال و جواب فرض ، جنبه نوآوری این تحقیق و روش تحقیق مورد بحث قرار گرفته است . در بخش اول چهار فصل تعیین شده است . در فصل اول به تعریف و مشخصات تجربه پرداخته شده است و در سه فصل بعدی به ترتیب و جداگانه به ویژگی های مشترک عرفانی از نگاه جیمز ، استیس و اتو پرداخته شده است . در بخش دوم با جمع بندی نظرات محققان ذات گرا، هشت ویژگی برای تجربه های عرفانی در قالب هشت فصل در نظر گرفته شده است که در ذیل هر فصل ابیاتی از مولوی ارایه شده است که یا وجود آن ویژگی را در تجربه های عرفانی خود مولوی تایید کرده اند یا نسبت به آن ویژگی ساکت بوده یا این که آن ابیات ، خلاف ویژگی مورد بحث را نشان داده اند . در هر یک از این مراحل جمع بندی نظرات کلی مولوی در آن باره در حد امکان انجام شده است .