مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
جستجو در برای عبارت
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
 
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
تنها فراداده‌های دارای منابع دیجیتالی را بازیابی کن
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 365
بررسی تطبیقی مدینه فاضله از دیدگاه افلاطون و فارابی
نویسنده:
ندا شفیع زاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
متن
وضعیت نشر :
دانشگاه اصفهان,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
چکیده افلاطون وفارابی ،از میان اندیشمندانی که به مسئله فلسفه سیاسی پرداخته اند،موقعیت ویژه ای دارند. درضمن افلاطون مدینه فاضله را به بدن انسان تشبیه کرده است بدنی که کامل و صحیح است و همه اعضای آن به هم مرتبطند وهر یک دارای وظایف خاصی هستند ؛ همچنین در میان اعضای بدن ، عضو اصلی به نام قلب وجود دارد که اعضای دیگر بدن از آن پیروی می کنند . به همین ترتیب در مدینه فاضله نیز باید افراد با هم مرتبط باشند و در عین حال تک تک افراد دارای وظایف خاصی باشند و باید کسی باشد که شایستگی ریاست بر مردم را داشته باشد. در نظر افلاطون ، زمامدار مدینه ، باید فیلسوف و دوستدار تمام دانش ها باشد ؛ زیرا دولتی که بخواهد جامعه را سعادتمند کند باید نخستین و والاترین هدفش، ایجاد محیطی باشد که اخلاق و دانش ، در یک کلمه فلسفه بتواند در آن رشد کند . فارابی هم مانند افلاطون مدینه فاضله را به بدن انسان تشبیه می کند و آن را برخودار از چنان تعادل و هماهنگی می داند که چون یک کل واحد، همه اجزا در در عین تفاوت ، از تمامیت و تجانس بهره مندند، در نظر او ، نظام مدینه فاضله از ثبات و دوام و از وحدت و تجانس برخوردار است ؛و هر یک از افراد مدینه دارای وظایف خاصی هستند و وظایف هر کس در حد شایستگی وی و توسط رئیس مدینه تعیین می شود . فارابی نیز مانندافلاطون معتقد است که رئیس مدینه باید فیلسوف باشد و دوام و بقای جامعه را وابسته به حکمت می داند ؛ چنانکه رئیس جامعه حکیم نباشد ، آن جامعه محکوم به تباهی و نیستی است . اما این شباهت ها بدان معنا نیست که فارابی با افلاطون ، اختلاف نظر ندارد ، زیرا فارابی فیلسوفی مسلمان است و در تبیین مدینه فاضله خود از اعتقادات مذهبی خویش تاثیر پذیرفته است ؛ و همچنین فلسفه نظری فارابی بر آراء سیاسی او و برطرح مدینه فاضله اش تاثیر بسزایی داشته است؛ به عنوان مثال یکی از موارد اختلاف این است که از نظر افلاطون رئیس مدینه فاضله ، حکیمی است که دوستدار وجویای تمام دانش ها است ودل در طلب درک واقعیات دارد و در پی شناختن عالم مثال وایده است در حالی که دیگران از درک آن بی بهره اند ودر عالم کثرت ودگرگونی سرگردانند؛ اما در دیدگاه فارابی ، رئیس مدینه ، حکیمی است که به درجه اتصال با عقل فعال ارتقاء یافته باشد و تمامی معارف وعلوم را بداند ، به این خاطر او را امام یا نبی می خواند . در این رساله بر آنیم که به تبیین مدینه فاضله فارابی و افلاطون بپردازیم و سپس همانندی ها وناهمانندی های موجود میان آرمان شهر افلاطونی ومدینه فاضله فارابی رابررسی می کنیم . کلید واژگان: -حکومت فیلسوف - مدینه فاضله - رئیس مدینه - سعادت
مشخصات اثر
جهاد و اهداف متعالی آن در سیره نظامی معصومان (علیهم السلام)
نویسنده:
علی امین رستمی (امینی)
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
چکیده :
در هر كاری، شناخت هدف برای رسيدن به نتيجه مطلوب حايز اهميت است، به ويژه اگر كسی بخواهد طرحی نو ارائه دهد و دنبال هدفی جديد باشد كه تا پيش از آن كمتر سابقه داشته است. در امور نظامی هر كسی به لحاظ ذهنيتی كه از آن دارد هدفی را برای خود تبيين می كند. اما اگر قرار باشد در وضع موجود تغيير داده شود و هدف عالی تر و در عين حال جديدی به دست آيد، لازم است ابتدا آن را برای مجريان به خوبی تبيين نمايد. در سيره نظامی معصومان (عليهم السلام) آنچه به عنوان هدف مورد نظر است متفاوت با اهدافی است كه تا آن روز مردم برای رسيدن به آن با ديگران می جنگيدند. از اين رو، بايد اين اهداف تبيين شوند تا نيروهای اسلام بهتر آن ها را بشناسند و در آن وادی گام بردارند. بنابراين، می توان گفت: هرجا شرايط فراهم بود معصومان (عليهم السلام) اقداماتی را در جهت تبيين هدف متعالی جهاد انجام می دادند؛ گاهی در قالب خطابه ای در آغاز جنگ، با رنگ و بوی اخلاقی نيروها را از حال و هوای جنگ های جاهليت دور می كردند؛ گاهی در وسط معركه قتال و زمانی نيز پس از اتمام كارزار و در نحوه گزارش آن به پشت جبهه، اقداماتی در اين جهت انجام می دادند. در اين نوشتار، ابتدا جايگاه جنگ و جهاد در اسلام با استناد به شواهد تاريخی مورد بررسی قرار گرفته است تا ملاکها و معيارهای مشروعيت نبرد با ديگران در سيره معصومان (عليهم السلام) معلوم شوند و تفاوت ديدگاه اسلام با سنت رايج جاهليت در اين امر مهم مشخص گردد. در ادامه، به اقدامات معصومان (عليهم السلام) برای تبيين اين اهداف مقدس پرداخته خواهد شد و در دو محور، تبيين اهداف نبرد برای نيروهای خودی و دشمن بحث خواهد شد.
مشخصات اثر
از انقلاب حسینى (علیه السلام) تا انقلاب خمینى (قدس سره)
نویسنده:
مرتضى شیرودى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
امام خمینی
چکیده :
مفروض این نوشتار این است: «قیام امام حسین علیه‏ السلام بر پیروزى انقلاب اسلامى تأثیر گذاشته است.» چنان‏که در کلام امام خمینى قدس‏ سره آمده است که «انقلاب اسلامى ایران، پرتوى از عاشورا... است.» بنابراین، در این مقاله، تلاشى براى اثبات تأثیرپذیرى انقلاب اسلامى از قیام امام حسین علیه‏ السلام صورت نمى ‏گیرد؛ بلکه مقاله حاضر به دنبال نشان دادن ابعاد تأثیر عاشورا بر وقوع انقلاب اسلامى است. از این‏ رو، سؤال اصلى این مقاله عبارت ‏است از: «ابعاد تأثیرپذیرى انقلاب اسلامى از قیام امام حسین علیه‏ السلام چیست؟» در بیست و چهارمین بهار پیروزى شکوهمند انقلاب اسلامى، اینک نیم ‏نگاهى به ابعاد تأثیرپذیرى انقلاب اسلامى از نهضت خونین عاشورا مى‏ اندازیم.
مشخصات اثر
حکیم صدرالمتألهین؛ جستارى در اندیشه سیاسى و اجتماعى
نویسنده:
محمدامین صادقى ارزگانى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمدتقی مصباح یزدی
چکیده :
گرچه درباره حكيم بزرگ، صدرالمتألهين شيرازى، تحقيق ها و پژوهش هاى متعدد و ارزشمندى انجام شده و مراحل گوناگون زندگى او از جهات علمى و عملى مورد كاوش و شناسايى قرار گرفته است، اما به نظر مى رسد يك فراز بسيار آموزنده، مفيد و خواندنى از زواياى زندگى آن حكيم فرزانه همچنان ناگفته مانده و يا كمتر گفته شده است، و آن عبارت از انديشه سياسى و اجتماعى اوست. بدين روى، اين پرسش ها براى بسيارى از علاقه مندان به سرگذشت و انديشه هاى فيلسوف نامدار جهان اسلام مطرحند: آيا آن بزرگ مرد حكمت و معرفت، كه با انديشه هاى عميق فلسفى و عرفانى خود تحول عظيم و بنيادينى در حوزه هستى شناسى و معارف الهى پديد آورد، داراى انديشه هاى سياسى و فكر اجتماعى نيز بوده و يا بر اساس سنت و روش رايج زمانش، از اين گونه امور فارغ البال و يا نسبت به آن ها ساكت بوده است؟ با توجه به اينكه «سياست مدن» در فلسفه جايگاه خاصى دارد، آيا در انديشه فلسفى و يا سيره عملى صدرالمتألهين ردپايى از اين مسئله ديده مى شود؟ آيا حكيم نازك انديشى همچون صدرالمتألهين از كنار مرارت ها و رنج هاى اجتماعى بى تفاوت گذشته است؟ مهم تر از همه، قلمرو سياست و ديانت و رابطه آن دو در انديشه صدرالمتألهين چگونه تبلور يافته است؟ در اين تحقيق، سعى شده تا به اين پرسش ها تا حدى كه ميسور است پاسخ داده شود.
مشخصات اثر
چالش اندیشه دینى و سکولار در عصر رضاشاه
نویسنده:
محمدجواد نوروزى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
تبيين رخدادها و حوادثى كه طى سال هاى 1300ـ1320 به وقوع پيوست، از نقاط عطف در تاريخ معاصر به شمار مى رود. ناكامى در نهضت مشروطيت و سپس حاكميت دوره اى از هرج و مرج زمينه را براى ظهور كودتا، كه توسط رضا خان رخ داد، مهيا ساخت. اسناد منتشر شده گوياى دخالت انگليسى ها در شكل گيرى كودتا بود. دولت كودتا به رغم ايجاد امنيت ظاهرى، اما به لحاظ فرهنگى معضلات شايانى براى جامعه ايرانى به همراه داشت. به نظر مى رسد رضاخان با پيوندهايى كه با جريان غربزده نظير افرادى چون تقى زاده، فروغى، داور و تيمور تاش برقرار كرده بود؛ در پى اعمال سكولاريسم از بالا به پايين و با استفاده از زور و اختناق بود. در مقابل، به علت نفوذ انديشه شيعى در ميان ايرانيان، واكنش هاى گوناگونى در خلال حاكميت رضاخان ظهور يافت كه مردم را به مقاومت در مقابل حاكميت سكولاريسم فرامى خواند. به طور كلى، از دوران مشروطيت تا كودتاى رضاخانى و پس از آن شاهد جريان هاى فكرى مختلفى بوديم. نهضت مشروطيت كانون تلاقى سه جريان فكرى بود كه در نهايت منجر به موفقيت جريان منورالفكرى گرديد.
مشخصات اثر
تأمّلات فلسفى ارسطو در باب سیاست
نویسنده:
علی فلاح رفیع
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
فلسفه هيچ گاه از بررسى مقولات اجتماعى و ساحت هاى گوناگون زندگى جمعى انسان غفلت نورزيده و با روش خاص خود، يعنى استدلال و تعقل در صدد پاسخ گويى به پرسش هاى اساسى انسان در اين زمينه برآمده است. پرسش هايى از اين قبيل: آيا بشر موجودى اجتماعى است؟ اگر اجتماعى است، بالاضطرار اجتماع را مى پذيرد يا بالاختيار؟ عدالت چيست؟ آزادى كدام است؟ محدوده آزادى فرد در برابر جامعه تا كجاست؟ حكومت ها چگونه شكل مى گيرند؟ حكومت مطلوب كدام است؟ اهداف حكومت ها چه بايد باشد؟ كار فلسفه لزوما يافتن پاسخ صحيح و دست يابى به حقيقت نيست، بلكه تلاش عقلانى در اين مسير مى باشد. همچنين سياست مسئله اى است مربوط به جامعه ها و اجتماعات. پس كسانى كه بر مبناى اصول مشخص و با روشى عقلانى پيرامون اين گونه مباحث مى انديشند كارى فلسفى درباره سياست كرده اند. از اين رو، به آن ها «فيلسوف سياسى» و به رشته كارى آن ها «فلسفه سياسى» اطلاق مى شود. سقراط، افلاطون و ارسطو از زمره نخستين فيلسوفان سرآمدى هستند كه در اين باره تأملاتى داشته و نظريه پردازى سياسى كرده اند، هرچند پيش از اينان نيز كار سياسى و تفكرات اجتماعى بوده است، اما اولين تأليفات به يادگار مانده از دوران باستان متعلق به اين فيلسوفان است. البته از سقراط حكيم نوشته اى باقى نيست، اما افلاطون (شاگرد با وفاى او)، از زبان سقراط سخنان نغزى پيرامون فلسفه سياست ابراز كرده است. از آثار افلاطون كه بگذريم، به كتاب سياست ارسطو مى رسيم; كتابى كه نه تنها در بردارنده نظريات سياسى و فلسفه سياست است، بلكه در بردارنده گزارش هايى از حكومت هاى زمان وى و حتى جوامع پيش از او مى باشد. در این مقاله به بررسی آراء ارسطو در مورد سیاست پرداخته می شود.
مشخصات اثر
روزنه اى به جمهوریت؛ نگاهى به برخى ایده هاى سیاسى افلاطون
نویسنده:
حمزه علی وحیدى منش
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
افلاطون (347ـ427 ق م) از معدود متفكرانى است كه توانسته افكار و انديشه هاى بسيارى از انديشمندان پس از خود را تسخير كند و يا تحت تأثير قرار دهد. اوج نفوذ انديشه هاى او در قرون وسطا بود. پس از عصر نوزايى نيز با اينكه سياست تماما رنگ و بوى طبيعى به خود گرفته و ديدگاه هاى ايدآلى داراى طرفدارانى اندك بود، باز همچنان نفوذ آراء او كاملا مشهود است، به گونه اى كه ادعا مى شود هر انديشمندى يا افلاطونى فكر مى كند و يا ارسطويى. تأثير افلاطون بر فلاسفه اسلامى نيز قابل توجه است. فارابى، ابن سينا، خواجه نصيرالدين طوسى، ملاصدرا و هر كه راه فلسفه را پيموده، از افلاطون تمجيد كرده و خود نيز كم يا بيش از او تأثير پذيرفته است. افلاطون با اينكه از عظمت فكرى و شخصيتى فوق العاده اى برخوردار بود، اما خطاهايى مرتكب شده است كه انسان را به حيرت مى افكند. ايده «مدينه فاضله» از جمله آن هاست. از ويژگى هاى مدينه فاضله، اشتراك اموال، زن و فرزند، انتخاب فلاسفه به زمام دارى و تجزيه سرشت انسان به سه جزء است. از ميان آن ها، ايده «اشتراك» مايه رسوايى اوست و كمتر كسى يافت مى شود كه اين ايده را از افلاطون ببيند و انگشت حيرت به دهان نگيرد. به هر حال، نقدهاى فلسفى، اجتماعى و روان شناختى فراوانى بر اين نظريه وارد است، چنان كه نخستين نقد را شاگرد نامدارش ارسطو بر آن وارد كرده است. افلاطون 27 رساله در موضوعات گوناگون تأليف كرده كه همه آن ها به «مكالمات سقراطى» معروف هستند؛ زيرا در همه آن ها يك طرف مكالمه سقراط است. علاوه بر اين رساله ها 13 نامه نيز وجود دارند كه آن ها را به افلاطون نسبت مى دهند. از ميان اين آثار، جمهور و قوانين، مهم ترين به شمار مى آيند. مقاله حاضر در پى آن است كه به برخى از افكار زنده سياسى افلاطون گذرى اجمالى داشته باشد.
مشخصات اثر
فلسفه سیاسى فارابى
نویسنده:
سید مهدی سیدیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمدتقی مصباح یزدی
چکیده :
فارابى آغاز يك راه است در فلسفه اسلامى. فارابى يك شروع در حوزه مباحث بنيادين اسلامى است. فارابى يك مؤسس است. فارابى معلم ثانى است. فارابى راهى را ادامه داد كه تقريبا 1200 سال پيش از او توسط افلاطون و ارسطو آغاز شده بود. در حوزه اسلامى هيچ كس پيش از فارابى پاى در اين راه ننهاده بود. فلسفه يونان را شناخت، با منطق آشنا شد و سپس با مبانى اسلامى، در بغداد پايه گذار فلسفه اسلامى گرديد. فارابى چشم حيرت همگان را به سبكى جديد در حوزه مباحث اسلامى خيره كرد؛ فلسفيدن و با فلسفه انديشيدن را تجسم بخشيد. اين مهم، طرحى نو بود. مباحث او در حوزه فلسفه سياسى هم، پخته و فيلسوفانه است. چرا كه در ادامه بحث وجود كه از هستى آغاز مى كند و سپس به هستى اعلى مى رسد، نمى تواند بحث از اجتماع بشرى، حاكم و حكومت، هدف و غايت جامعه و نظام حاكم بر آن را به ميان نياورد. بحث از حيات سياسى و وجود سياسى، خود جزئى از بحث از وجود كلى است. فارابى خمير مايه فلسفه سياسى را از يونان و از فيلسوفانى همچون افلاطون و ارسطو گرفت و سپس روح اسلامى را در كالبد آن دميد و مطابق با ارزش هاى اسلامى و اصول دينى، به ارائه اصول سياسى و قواعد فلسفه سياسى اقدام كرد. اين مقاله كه در صدد است تا اصول فلسفه سياسى فارابى را به صورت توصيفى بر شمارد، در ابتدا به ارائه زندگى نامه كوتاهى از فارابى، و بيان تعاريف در زمينه فلسفه سياسى مى پردازد و در ادامه، بحث را با جمع بندى و نتيجه گيرى به پايان مى رساند.
مشخصات اثر
ملاحظات نقدگونه ای درباره دو دیدگاه در فلسفه اخلاق
نویسنده:
مسعود امید
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
يكى از شاخه هاى فلسفه كه در تفكر فلسفى معاصر ايران مورد توجه و عنايت فلسفى انديشان واقع شده، شاخه فلسفه اخلاق است. هرچند پرسش از بنيادهاى اخلاق ريشه در تاريخ تفكر كلامى مسلمانان ـ بحث حسن و قبح ـ دارد و قدمت آن بسيار زياد بوده و به قرن ها پيش از اين باز مى گردد، اما عنايت خاص به اين شاخه از فلسفه ورزى و تعين بخشيدن به اين نوع مباحث فلسفى مربوط به دوره معاصر است و در اين ميان، به نظر مى رسد سهم علامه طباطبائى (رحمه الله) در طرح و آغاز و زمينه سازى چنين مباحثى، خواه در تفسيرالميزان و يا در اصول فلسفه و روش رئاليسم (مقاله «ادراكات اعتبارى»)، قابل توجه مى باشد. در دوره معاصر، بزرگانى چند و محققانى فلسفى انديش در اين وادى گام نهاده و تحقيقات خود را در اين عرصه ارائه داده اند. در اين ميان، به يقين يكى از كارهاى جدى و آثار عميق در فلسفه اخلاق مربوط به استاد مصباح و تأملات نظرى و فلسفى ايشان در كتاب دروس فلسفه اخلاق است. البته پس از اين اثر، مجموعه كتب ديگرى نيز از ايشان با عنوان اخلاق در قرآن در سه جلد منتشر شده است كه اين پژوهش نيز حاوى تأملات فلسفى در حوزه اخلاق مى باشد.
مشخصات اثر
حق و باطل از دیدگاه امام على (علیه السلام)
نویسنده:
رضا رستمی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
هر انسان دردمند و بيدارى در هر زمان و جامعه اى، در پى شناخت حق و باطل است تا بتواند راه حق را برگزيند و به سعادت و رستگارى نايل آيد. با پژوهشى در خطبه ها و نامه ها و كلمات حكمت آميز حضرت على (ع) در نهج البلاغه درباره «حق و باطل»، موضوعات ذيل جلب توجه مى كند: حق و باطل و مصاديق آن؛ معيارهاى شناخت حق و باطل و بزرگ ترين و مهم ترين آن ها؛ استقامت و تلاش در راه حق؛ موانع وصول به حق؛ سرانجام اهل حق و اهل باطل. حركت در عرصه معرفت حق با همه ارزش والايش براى كسانى كه آمادگى هاى علمى و عملى لازم را براى صعود به قله هاى فرازمند حقيقت و معرفت توحيدى كسب نكرده اند، راهى است دشوار و چه بسا به جاى هدايت، به تباهى وهلاكت منجر شود، پس براى رسيدن به حق، بايد پيرو قرآن و سنت بود و بدون كسب صلاحيت لازم، از گرفتار شدن در باتلاق هاى شبهات و چون و چراهاى بى فرجام دورى كرد. توجه به بزرگ ترين معيار حق ـ يعنى پيامبر (ص) و امامان معصوم - به ويژه مولا على(ع) - در وساطت نزول فيض و رحمت حق و دفع موانع حق، امرى حتمى و لازم است، بنابراين، بايد فرصت ها را مغتنم شمرد و با دقت در ژرفاى بيانات اهل بيت عصمت و طهارت، همچون نهج البلاغه مانع از قرار گرفتن اين ميراث عظيم و گنجينه پربها در كنج انزوا شد.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 365