مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

«الصحیح من سیرة النبی الاعظم (ص)» نام مجموعه کتاب‌ هایی است در ۳۵ جلد که توسط سید جعفر مرتضی عاملی در شرح زندگانی حضرت محمد (ص) نوشته‌ است. نویسنده از بیست سالگی شروع به مطالعه و تحقیق در مورد سیره نبوی کرده و حاصل مطالعات خود را به تدریج منتشر ساخته‌ است. نویسنده در این کتاب‌ ها به بررسی اثرات مسئله منع حدیث در درستی حقایق تاریخی و نقش تازه‌ مسلمانان اهل کتاب در تاریخ اسلام می‌ پردازد و روش‌ های سیره‌ نگاری را بررسی و اسلوب خود را تشریح می‌ کند. جلد بیست و دوم این کتاب به بررسی فتح مکه می پردازد.

النبى الأعظم من كتاب الغدير جلد اول از مجموعه «سلسلة الغدير الموضوعية» است. در اين مجموعه، كتاب گرانسنگ «الغدير» علامه امينى به نحو موضوعى و با زبان عربى، بازنويسى شده است. جلد اول اين مجموعه به معرفى پيامبر گرامى اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) اختصاص يافته است. نويسنده از مجموعه ارزشمند «الغدير» بخش‌هايى را كه مرتبط با پيامبر اعظم (صلی الله علیه و آله و سلم) بوده گرد آورده است. در مقدمه كتاب، حول پنج مطلب سخن گفته شده است كه عبارتند از: سال پيامبر اعظم (صلی الله علیه و آله و سلم)، اركان اسلام، سوم پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) در كلمات مخالفين، مظلوميت پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) سپس به موضوعات ذيل پرداخته شده است: فضيلت پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)، همسران پيامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)، استحباب نامگذارى فرزندان به نام پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)، كلمات و رواياتى كه مستلزم پائين آوردن جايگاه نبوت است، اجتهاد در مقابل نصّ پيامبر اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم)، سلسله كذّابين و جاعلان حديث، مجموعه‌اى از احاديث موضوعه درباره فضيلت پيامبر اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و نيز مناقب خلفاء و معاويه، احاديث موضوعه در موضوع خلافت، جريان رحلت پيامبر اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و آنچه بر اهل بيت ايشان بعد از آن گذشت، داستان حجةالوداع و جريان غدير خم، روايت اين حديث شريف از ميان صحابه و تابعين، طبقات روات از علماء و نويسندگان كه درباره حديث غدير سخن گفته‌اند، انكار وفات پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) از سوى عمر، داستان غصب فدك، داستان سقيفه و... موضوع زيارت حضرت رسول (صلی الله علیه و آله و سلم) و توسل به ايشان و كلمات شريفه حضرت از ديگر موضوعاتى است كه در اين كتاب بدان‌ها پرداخته شده است. در قسمت دوم مقدمه كه حول اركان اسلام است، محقق كتاب به اين مساله مى‌پردازد كه چرا ولايت اساس و اصل در اسلام قرار گرفته است و در ادامه بحثى را در اصرار مخالفين بر مخالفت شديد بر اهل بيت (علیهم السلام) و شيعيان آنها، ارائه مى‌كند. در بخش چهارم از مقدمه، به اين مطلب پرداخته شده است كه رسول مكرم اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) در زمان خويش هم مظلوم بودند.

امروزه غرب مدعی جهانی شدن است و با سیطره رسانه ای خود، به یکه تازی در این عرصه می پردازد. اما تفاوت های بنیادینی میان نگاه اسلام و غرب به این مفهوم وجود دارد. تبیین ها از ماهیتِ جهان، انسان، هدف و دین، از منظر اسلام و غرب، گوناگون است. حتی اساسا دین در فرهنگ غربی فاقد جامعیت است و به گونه ای تعریف می شود که عرصه های مسائل اجتماعی و سیاسی را دربر نمی گیرد. از این رو، بنا بر مبانی فکری و عملی غرب، نمی توان از منظر دین به مسئله «جهانی شدن» و «دهکده جهانی» اندیشید. هدف این مقاله بازنمایی تفاوت های جهانی شدن اسلامی و غربی در مبانی، اهداف، اصول، راهبردها، قوانین و راه کارهای عملی در تدبیر امور جهان و انسان است که با روش تحلیلی و مقایسه ای به ارائه برخی از آنها می پردازیم. جهانی شدن غربی به دنبال حاکم ساختن روحیه سکولاریسم، ماده گرایی، منفعت محوری و رفاه خواهی است، در حالی که جهانی شدن اسلامی به دنبال تعالی و پیشرفت انسان در ابعاد مادی و معنوی است.

بى شک، ارزش هاى دینى زمینه ساز تعالى و سعادت دنیوى و اخروى انسان ها مى باشند. انتقال و آموزش این ارزش ها به نسل هاى امروز و آینده از دغدغه هاى مهم جوامع دینى است. نهاد آموزش و پرورش از مهم ترین نهادهایى است که در انتقال ارزش ها نقش مهم و اساسى را بر عهده دارد. نتایج پژوهش، که بر پایه مطالعات اسنادى و به روش توصیفى تحلیلى است، نشان داد: با توجه به ویژگى هاى روحى و روانى کودکان، باید به پرورش جنبه هاى شناختى، رفتارى و عاطفى کودکان پرداخت و بر این اساس نیز انگیزه متربیان را به یادگیرى آموزه هاى دینى و انجام آن برانگیخت. استفاده از زبان داستان، قصه، تمثیل و بهره گیرى از روش پرسش و پاسخ، تمرین و تکرار، تشویق و غیره از کارآمدترین روش ها در انتقال و توسعه ارزش ها مى باشد.

خداى سبحان در آيه 157 سوره اعراف چنين فرموده است: «الَّذينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسوُلَ النَّبِىَّ الاُمِّىَّ الَّذي يَجِدُونَهُ مَكتوباً عِندهُم فِى التَّوراةِ وَ الاِنجيلِ يَأمُرُهُم بِالمَعروفِ وَ يَنهَاهُم عَنِ المُنكَرِ... .» از اين آيه شريفه استفاده مى شود كه اهل كتاب در عصر نزول قرآن، بشارت به حضرت رسول اكرم (صلى الله عليه وآله) را در كتاب هاى خود مى يافته اند. همچنين بر اساس آيه سوره مباركه صف، حضرت عيسى (عليه السلام) خود را مبشر پيامبرى به نام «احمد» مى داند: «وَ اِذْ قَالَ عيسىَ بنُ مريمَ يَا بني اِسرَائيلَ اِنّي رَسوُلُ اللَّهِ اِليكُم مُصدِّقاً لِمَا بَينَ يَدَىَّ مِنَ التَّوراةِ وَ مُبَشِّراً بِرَسُول يَأتي مِنْ بَعدِى اسْمُهُ اَحمَدُ فَلمَّا جَاءَهُم بِالبَيِّنَاتِ قَالُوا هذَا سِحرٌ مَبينٌ.» (صف: 6) اين آيات و نظاير آن ما را از مراجعه به تورات و انجيل موجود بى نياز مى سازد. گذشته از آن، كسى كه اندك آشنايى با عهدين موجود داشته باشد به يقين مى داند كه اين كتب اندك شباهتى با تورات و انجيل مورد نظر قرآن ندارند، حتى به زحمت مى توان آن ها را تركيب و صورت محرفى از آن ها از تورات و انجيل واقعى دانست. عهدين موجود «سيره مانندى» بيش نيستند كه در طول قرن هاى متمادى، نويسندگان بسيارى آنها را به رشته تحرير در آورده اند. بنابراين، جستجو از بشارت هاى قرآنى در اين كتاب ها اساسا خطاست. با وجود اين، شواهد و قراينى در آنها وجود دارد كه به خوبى، بر پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله) قابل تطبيق است. اين شواهد و قراين هم در عهد عتيق و هم در عهد جديد قابل پيگيرى است.

انديشه تساهل و تسامح كه در قرون اخير ابتدا در مغرب زمين مطرح شد، و سپس توسط برخى روشن فكران و نويسندگان در جامعه ما مطرح گرديد، رويكردى تازه نيست، صفحات تاريخ صدر اسلام نشان مى دهد برخى از چهره هاى سرشناس سياسى پس از رحلت رسول اكرم (صلى الله عليه و آله) در برخورد با مخالفان و منافقان و به طور كلى، عناصر غيرخودى شيوه اى متساهلانه در پيش گرفته، در اجراى حدود و نحوه تقسيم بيت المال روش آسان گيرى را برگزيدند. در مقابل، حضرت على (عليه السلام) و اصحاب ايشان با اين سياست مخالف بوده و با هرگونه گذشت در اجراى حدود و تقسيم غيرعادلانه و بخشش هاى نارواى بيت المال و سازش با منافقان و عناصر غيرخودى مبارزه كرده اند. در اين نوشتار، به برخى از نزاع هاى امام على (عليه السلام) با خواص سماحت جو اشاره گرديده و جزئيات برخى از حوادث توضيح داده شده است.

با وفات ابوطالب و خديجه، ديگر مكه حريم مطمئنى براى پيامبر (ص) و پيروانش نبود. از اين رو، رسول خدا (ص) براى تداوم رسالت الهى اش و به منظور رهانيدنِ ياران خود از آزار كافران، در پىِ آن بود كه به پايگاه و پناهى استوار دست يابد. موسم حج، كه مشركان نيز آن را محترم مى شمردند، فرارسيد و اين خود فرصتى مناسب بود تا پيامبر (ص) براى شناساندن «اسلام» به قبايل عرب همت گمارد. «عقبه منى»، گردنه اى سخت گذر در بيرون از مكه، در اين موسم، از سال يازدهم تا سيزدهم بعثت، شاهد صحنه هايى از پرشورترين ابراز احساسات اوسيان و خزرجيانى است كه بيزار از ستيز و عداوت و شيفته پيوندى برادرانه بودند. همانان به جان پذيراى راهبرى محمد (ص) و آيين او شدند. در جدال ميان يثربيان بت پرست و يهوديان يثرب، همواره يهوديان تهديد مى كردند كه به زودى، با ظهور پيامبرى تازه مردمان يثرب را نابود و بت پرستى شان را واژگون خواهند كرد و اين تهديد، خود زمينه ساز بود تا اهل يثرب در ياورى اين آيين مبين پيشى گيرند و به دريافت نشانِ پرافتخار «انصار» مفتخر شوند. اين گزارش، توصيفى است از «اسلام انصار» كه خود بى گمان سرفصلى مهم در تاريخ اسلام است و در آن پيمان، «عقبه اول»، زمينه ها و پيامدهاى آن، به عنوان نخستين آشنايىِ جمعىِ يثربيان با اسلام و مقطعى مهم از پديده تاريخىِ مورد بحث، بررسى خواهد شد.

وارستگی نوع انسان و گسستن بندهای اسارت جهل و ناآگاهی در آموزه های بلند دعوت الهی پیامبر اعظم، چالشی جدی علیه قهر و غلبه ی حاکمیت عاری از دانش بشمار می رود. پیامبر اسلام درمقام دفاع در برابر اقدامات جهل مدارانه قریش و با هدف بی اعتبار سازی پاردایم مورد تبلیغ آن، کوشید تا با نهادینه سازی آگاهی و شناخت در مخاطبین و پیروان خویش، زمینه را برای ارتقای عوامل پر انرژی کنش به جایگاه دانش مدار لازمه نظارت اجتماع (دربعد نرم افزاری) و رو در رویی نظامی (دربخش سخت افزاری) فراهم آورد. بدین سان، طرحی نو در حوزه ی سیاست گذاری و مدیریت اجتماعی در افکند؛ طرحی که بطور قطع در صورت توسل به خشونت و اقدامات نظامی صرف، کارکرد و اثر گذاری لازم را در مقام دفع تهدید قریش و حفظ دعوت اسلام از زوال و فراموشی از دست می داد.