مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
 
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
تنها فراداده‌های دارای منابع دیجیتالی را بازیابی کن
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 348
بررسی و نقد دیدگاه محمدعابد الجابری درباره تشیع
نویسنده:
محمود جنیدی جعفری، سعید جلالی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
جابری در ریشه‌یابی علل عقب‌ماندگی دنیای عرب، گفتمان‌های دینی و اجزای معرفتی آن‌ها را مورد بررسی و نقد قرار می‌دهد و نقطه آغاز تعالی و انحطاط تمدن عربی - اسلامی را در عصر تدوین جست‌وجو می‌کند. عصری که اندیشه‌های اسلامی با محوریت متن قرآنی در قالب دستگاه‌های گوناگون معرفت اسلامی (معقولات دینی) در کنار نظام‌های معرفتی غیر اسلامی (نامعقول دینی) شکل گرفتند. در نظر جابری نظام‌های معرفتی درون‌زا که بر بال معقولات دینی نشسته‌اند، محصول مجاهدت علمی جماعت اهل سنت است و دیگر نظام‌های غیر معقول را تشیع با گرایش‌های گوناگون آن نمایندگی می‌کردند. از منظر جغرافیایی نیز با جداپنداری مغرب عربی از مشرق عربی، بنیادهای خرد ناب اسلامی و فلسفی را در غرب دنیای عربی-اسلامی، و فلسفه‌های التقاطی و نظام‌های نامعقول دینی را در ایران (مشرق عربی) می‌داند. راه برون‌رفت از انحطاط در نظر او جدایی از معرفت‌ها و ایدئولوژی مشرق عربی و پیوستن به خرد ناب موجود در مغرب عربی قرون ششم تا هشتم تحت زعامت ابن رشد است. نقد اندیشه‌های فوق به همراه مواجهه او با گفتمان‌های موجود در جهان اسلام و همسان‌پنداری امور ناهمسان و تأکید بر روش این‌همانی در نشان‌دادن اتحاد میان تشیع با گرایش‌های غیر دینی و التقاطی در جهان اسلام و بیرون‌ نهادن تفکرات شیعی و ایرانی از گردونه گفتمان‌های اسلامی و چشم‌پوشی از واقعیت‌های علمی و معرفتی در جهان اسلام شاکله این نوشتار است.
صفحات :
از صفحه 53 تا 80
جایگاه علمی-فرهنگی دینور در تمدن اسلامی (از آغاز تا هجوم مغول)
نویسنده:
برومند اعظمی پور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
دینور از شهرهای مهم و نسبتاً بزرگ اقلیم جبال (مادکهن) در روزگار خود بوده است. این شهر پس از سقوط دولت ساسانی و ورود اسلام به آن، برای مدتی نامش به ماه‌الکوفه تغییر کرد. پس از تغییر ساختار سیاسی و اجتماعی جامعه‌ی ایران و به وجود آمدن جامعه‌ی نوین ایرانی – اسلامی، زمینه‌های لازم برای رشد و ترقی شهرهای آن از جمله دینور فراهم شد. این شهر با پیشینه‌ی کهن تاریخی، با به وجود آمدن شرایط و زمینه‌ها و عوامل سیاسی- اجتماعی و دارا بودن موقعیت‌ خاص جغرافیایی سبب بروز و ظهور و پرورش دانشمندان و مفاخر فرهنگی بسیاری در دامان خود شد که برخی از آنان دارای شهرتی فرامنطقه‌ای و جهانی هستند و از پیشگامان و بنیانگذاران علوم در زمان خود به شمار می‌روند. دینور در تمدن اسلامی و در قرون نخستین آن به ویژه قرون سوم و چهارم هجری به شکوفایی و نشاط علمی – فرهنگی قابل توجهی دست پیدا کرد و در این زمینه دارای جایگاهی ویژه و در خور توجه گردید. این تحقیق تلاش دارد با به کارگیری شیوه‌ی مطالعه‌ی بین رشته‌ای در تاریخ و با هدف سعی در جهت شناسایی جایگاهعلمی و فرهنگی دینور در تمدن اسلامی گام‌هایی در جهت شناخت جایگاه و کارکرد علمی – فرهنگی دینور در تمدن اسلامی از آغاز تا هجوم مغول بردارد.
بایسته های دانشگاه فرهنگ ساز در هزاره سوم (مطالعه موردی: جامعه اسلامی در عرصه جهانی)
نویسنده:
حسین خنیفر,زینب السادات موسوی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
هدف: با توجه به اینکه در عصر جدید، کارکرد دانشگاه تنها در آموزش، پژوهش، کارآفرینی و... خلاصه نمی شود، بلکه در نقش یک پایگاه معرفتی به فرهنگ سازی و تمدن سازی نوین می پردازد؛ در این مقاله سعی بر آن است تا با تبیین و تعریف لوازم و شاخص های لازم برای این مهم، نظریه پردازی و الگوسازی لازم صورت پذیرد. روش: روش این تحقیق ،تحلیل محتوا و استفاده از اسناد و مدارک علمی بوده است. یافته ها: یافته های این مطالعه عمیق و اسنادی نشانگر آن است که برای رقم زدن دانشگاه فرهنگ ساز بایسته هایی از قبیل زیرساخت های محتوایی، غنی سازی مبانی فکری، فوق برنامه ها، طرح های ابتکاری (مانند طرح ضیافت در ماه مبارک رمضان) و استفاده از روش ها و الگوهای جدید لازم است. نتیجه گیری: کارکردهای جدید دانشگاه نشان می دهد که این پدیده در عین حالی که خود محصول تمدن است، می تواند بر پدیدآورندگان خود فرهنگ و تمدن تاثیرگذار باشد و حتی گونه های جدیدی از آنها را به وجود آورد. وظایف و کارویژه های دانشگاه را می توان تحت شش عنوان کلی طبقه بندی کرد: تولید اندیشه، شکستن مرزهای دانش و تولید دانش جدید، آموزش افراد و تربیت نیروی متخصص، جامعه پذیر کردن افراد از طریق نهادینه کردن امور فرهنگی، کاربردی کردن علوم و تولید فناوری، تدوین ایده های نوین توسعه و کنترل شاخص های مهم اجتماعی. دستاورد فعالیت دانشگاه در دو بخش اول می تواند موجب تولید یا تغییر عناصر فرهنگی جدید شود و نتیجه فعالیت در سایر بخش ها می تواند تغییر یا تولید مظاهر جدیدی از تمدن را به دنبال داشته باشد. دانشگاه می تواند همزمان در هر دو حوزه فعالیت کرده، معمار تمدن و مولد فرهنگ باشد.
بررسی کارکرد طبقه دبیران از سقوط ساسانیان (31 هـ . ق) تا پایان عصر اول عباسی (232هـ .ق)
نویسنده:
خیراله چادله
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
دولت ساسانی دارای اهمیتی بسیار در تاریخ ایران است؛این اهمیت نه ازآن جهت که این دولت توانسته چندین قرن بر ایران زمین حکومت کند،بلکه اهمیت آن بیشتر به دلیل وجود یک سیستم دیوان سالاری پیشرفته بود که حکومت‌های بعدی آن را سر مشق خود قرار دادند. مسلمانان پس از فتح ایران برای اداره این سرزمین وسیع ناچار به استفاده از برخی کارگزاران ایرانی بودند، زیرا خود تجربه حکومت‌داری در سطحی وسیع و بر اقوام و ملل دیگر را نداشتند.دبیران ایرانی که یکی از طبقات مهم و کار‌آمد دولت ساسانی را شکل داده بودند،از جمله کارگزارانی بودند که در حکومت رو به گسترش اسلامی به کار گمارده شدند.اهمیت طبقه دبیران و نقشی که این طبقه مهم اجتماعی در صحنه سیاسی و اقتصادی ایران ایفا نمود ؛باعث شد که این طبقه در دوران اسلامی نیز باقی بماند و مانند دوران سابق وظایف مهمی را بر عهده گیرند،زیرا که نظام دیوان سالاری هر حکومتی وابسته به این طبقه اجتماعی بوده و این طبقه نیز جامعه اسلامی را از دانش و تجربه های اداری و مالی خود بهره‌مند ساختند.دبیران ایرانی با وجودپذیرش دین اسلام و ایجاد روابط نزدیک با مسلمانان به حفظ فرهنگ و آداب و سنن ایرانی خود همت گذاشتند و فرهنگ ایرانی در جوار فرهنگ اسلامی به رشد و شکوفایی بی‌نظیری رسید.
منابع تاریخ اسلام در عصر پیامبر (صلی الله علیه و آله)
نویسنده:
سید محمد ثقفى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
علم تاريخ را به هيچ وجه نمى توان از تطور و بسط فرهنگ عمومى جامعه جدا كرد. به طور قطع، پيشرفت و تطور علم تاريخ مرحله اى از تطور و پيشرفت فرهنگ آن نيز محصول عوامل متعددى است كه عمدتا از تأسيس و قيام دولتى كه با دولتها، فرهنگها و نهادهاى سياسى و نظامى ديگر برخورد داشته باشد، سرچشمه مى گيرد و بدين ترتيب، عناصر اوليه تمدن آن گسترش مى يابد. علم تاريخ با حدود، ابعاد و روشهاى تدوين آن، پس از ظهور اسلام تحقق يافته است. اما اين مطلب هرگز به آن مفهوم نيست كه عربها پيش از ظهور اسلام، هيچ نوع آشنايى با اين علم نداشته اند، بلكه آنها پيش از ظهور اسلام، تمدنهايى، هرچند كوچك، در يمن و ديگر نقاط عرب داشتند كه آثار آنها را كم و بيش نقل مى كردند. اخبار و آثار دولت حمير، سبأ و يمن به طور شفاهى در ميان آنها، نسل به نسل نقل مى گرديد. شايد تاريخ در آن عصر، دوره شَفَوى و حفظى خود را مى گذرانيد؛ يعنى آنچه را عربها مى دانستند پيش از آنكه به نوشتن و خط متكى باشند، به حفظ و نقل شَفَوى و لسانى آن تكيه مى كردند. از اين جهت، در آن دوره، در اوايل اسلام، تا مدتها پيش از اينكه خط و نوشتن شايع شود، از حافظه هاى بسيار قوى خود، بخصوص در زمينه انساب و اشعار، استفاده مى كردند. در این مقاله منابعی که در تاریخ نگاری مورد استفاده ایشان قرار می گرفته مورد بررسی قرار می گیرد.
دانش‏ گسترى در تمدن اسلامى
نویسنده:
محمدجواد صاحبی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
پيامبر خاتم (صلى الله عليه وآله) با سر دادن نداى «قولوا لا اله الاّ اللّه تُفلحوا» جهان بينى ويژه و نوينى را عرضه داشت. اين جهان بينى با تكيه بر وحدانيت خدا و روز بازپسين دلهاى انسانها را به سوى جهانى برتر از جهان ماده و طبيعت سوق داد، اگر چه كه ديدگان بشر را نيز به روى طبيعت و جهان مادى گشود و راه هاى شناسايى كائنات و حقيقت اشيا و انديشيدن به شگفتيهاى طبيعت و تأمل در كيفيت و اسرار وجود را به وى آموخت و در اين سير او را به تعقل و تفكر و بهره گيرى از مشاهده و حس و تجربه فراخواند. ترديدى نيست كه در پرتو اين نگرش به هستى، بينش مسلمانان ژرف تر و آگاهيشان گسترده تر و انگيزه آنان براى بدست آوردن دانش بيشتر شد، افزون بر اين، گفتارهاى بليغ پيامبر (صلى الله عليه وآله) و خاندان و اصحاب نامدارش درباره منزلت دانش، اشتياق ايشان را به تحصيل علم افزون ساخت. در این مقاله موضوعات ذیل مورد بررسی قرار می گیرد: تكوين نظام آموزشى، كيفيت دانش گسترى مسلمانان، نخستين كوششهاى مسلمانان در كار ترجمه، كتاب و كتابخوانى در تمدن اسلامى، مسلمانان و طبقه بندى علوم، مسلمانان و دانشهاى نوين، انتقال علوم به غرب.
تمدن جدید اسلامى
نویسنده:
صادق آئینه وند
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
در آنچه امروزه از تمدن مورد نظر است، به ويژگيها، اوصاف و تواناييهايى كه تمدنها از خود بروز مى‌دهند، توجه نمى‌شود. در نتيجه، زواياى ظريف درونى و استعدادهاى خاص آنها به خوبى شناخته نمى‌شود. تمدنهايى كه در جوامع مادى بيشتر مورد شناسايى واقع مى‌شوند، همانهايى هستند كه بدين‌گونه و در اثر تضارب آراء به وجود آمده‌اند و هر ملتى چيزى بر آنها افزوده است. اما صرف نظر از چنين بينشى، اگر با ديدى الهى (نه غيرمادى) بنگريم برخى تمدنها در بسترى عقيدتى و بر مبناى باورهاى الهى و ارزشى به وجود آمده‌اند. ديرينه اين نوع تمدنها نه تنها كمتر از تمدنهاى نوع اول نيست، بلكه به يقين، بر آن سبقت نيز دارد. بسيارى از ويژگيهاى اين نوع تمدنها و حتى بعضا اصل وجودشان مورد غفلت واقع شده و همين امر سبب گرديده است كه وجود آنها زير سؤال برود. اين همه از ناديده گرفتن انسانيت انسان و ارزشهاى والاى انسانى سرچشمه مى‌گيرد. در اين نبشتار، سعى نويسنده بر آن است تا طى سطورى محدود، چنين تمدنى مورد شناسايى قرار گيرد. باشد تا مورد علاقه محققان قرار گيرد و در اين باره تأمل بيشترى مبذول دارند.
شاخص‌های تمدن اسلامی با الهام از آموزه‌های قرآن کریم
نویسنده:
محمد باقر سعیدی روشن
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی,
چکیده :
انسان به صورت فطری و سرشت آفرینشی، موجودی اجتماعی است و رشد و تعالی او نسبتی دو سویه با جامعه دارد. دین اسلام، اهتمام فراوانی معطوف رشد و ارتقای همه جانبه جامعه داشته و آموزه های بسیاری در راستای ایجاد جامعه‌ای متمدن، رشید و الگو، ارائه نموده است. مبنای اصلی منظومه فکری اسلام در اداره جامعه برغم دیگر مکتب ها، نه صرف آسایش بلکه «سعادت» و «کمال» است. از آموزه های قرآن کریم استفاده می شود در راهبرد جامعه به سمت اهداف متوازن و مطلوب و تامین سعادت آحاد آن یک رشته شاخص های اساسی را در نظر دارد. در نگاه قرآنی، یکی از شاخص‌های جامعه آرمانی، فرزانگی مردم آن در بعد معرفت و حکمت و برخورداری از درکی عمیق و همه جانبه از همه حقایق هستی است. همچنان که داشتن فلسفه زندگی و ایمان به یک تکیه گاه اعتقادی معیاری دیگر در ساخت تمدن توحیدی و جامعه مطلوب اسلامی و تمایز بخش تمدن اسلامی از تمدن های غیر اسلامی است. سومین شاخص در تمدن اسلامی، بسط فضیلت‌های والای انسانی و ارزش‌های اخلاقی است. فرزانگی در قلمرو مناسبات اجتماعی مانند حاکمیت قانون منبعث از حق، و مدیریت صالح، وجود عدالت، آزادی و امنیت اجتماعی و برقراری وحدت و همدلی میان افراد جامعه از دیگر شاخص‌های تمدن اسلامی بشمار می‌رود. و سر انجام آن که برتری جامعه اسلامی در مظاهر مادی و برخورداری از اقتدار اقتصادی، صنعتی و دفاعی، از دیگر معیارهای تمدن در نگاه اسلامی ملاحظه می شود. نکته اساسی در تحلیل و ارزیابی این شاخص ها آن است که سهم و وزن اصلی در این میان به حوزه نرم افزار تعلق داشته و عناصر ذاتی یک جامعه مطلوب، پیشرفته و پوینده ی مسیر سعادت، بعد مغز افزار آن است و نه بعد سخت افزار آن.
صفحات :
از صفحه 61 تا 82
تاراج گنجینه‏ هاى شرق «تحلیل سه برخورد شرق و غرب در سده ‏هاى میانه‏»
نویسنده:
حسن خیرى
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
تاريخ تمدن بشری دارای فراز و نشيبهايی است كه تحليل آنها می تواند چراغ راه آيندگان باشد. تاريخ حيات اسلام دوره‌ای از شكوفايی در ابعاد مختلف علمی و... را بخود ديده‌ است. آنگاه كه بشريت در جهل و ظلمت می زيست، ندای فراگيری علم و دانش و بهره‌گيری امكانات مادی و معنوی برای ايجاد جامعه‌ای سعادتمند از سوی رهبران و آشنايان به معارف اسلامی، مسلمين را در ابعاد مختلف پيشرفت، پيشتاز جهانيان قرار داد. ولی پس از گشودن جبهه‌های اندلس (اسپانيا) و سيسيل (صقليه) وبه وقوع پيوستن جنگهای صليبی، حالت خمودی و بی توجهی به علوم برجهان اسلام سايه‌ افكند. در مقابل، غربيان كه سرزمين‌هايشان بدست مسلمين تسخير شده بود، دنيای اسلام را باتمدنی شكوفا در پيش روی خود گشوده يافتند و توانستند از امكانات آن، به پيشرفتهای علمی و تكنولوژيكی دست يابند. متأسفانه تحليل گران مسلمان كمتر به تحليل اينگونه وقايع پرداخته‌اند. مادر اين مختصر پس از اشارتی گذرا به زمينه‌های ارتباط بين فرهنگ‌ اسلامی و غربی و علل وقوع جنگهای صليبی، به ‌تحليل نتايجی كه اين برخوردها در برداشته، خواهيم پرداخت.
سبک پوشش اسلامی از دیدگاه شهید مطهری
نویسنده:
زهرا پورروستایی اردکانی، محمدعلی محیطی اردکان
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدس‌سره,
چکیده :
لباس، یکی از مظاهر پراهمیت تمدن بشر و یک عمل اجتماعی معنادار است. این مقاله با هدف بیان معیارهای اسلامی پوشش از دیدگاه شهید مطهری و با روش توصیفی تحلیلی، به این نتیجه دست یافته است که لباس موهبتی الهی برای کرامت دادن به انسان است و اسلام با دستور به پوشش، بشر را به سوی تمدن سوق داده است. هرچند از منظر اسلام، شکل و قالب خاصی برای لباس تعیین نشده است، ولی معیارهایی برای آن وضع شده که با عنوان «سبک پوشش اسلامی» مورد بررسی قرار گرفته است. این معیارها براساس فطرت انسان، به منظور غنا بخشیدن به تمدن بشری، حفظ نیرومندی و استقلال جامعه اسلامی و استحکام نظام خانوادگی وضع شده است. آراستگی، در نظر داشتن روحیه اجتماعی مانند ایثار و همدردی و همرنگی، حفظ عزت نفس، رعایت نظم و نظافت، و حفظ حرمت و کرامت انسانی از بایسته های پوشش اسلامی است. همچنین تقلید از بیگانگان و تشبه به آنها، پوشیدن لباس شهرت، تشبه به جنس مخالف، اسراف، و... در سبک پوشش اسلامی جایگاهی ندارند و مورد نهی واقع شده اند.
صفحات :
از صفحه 87 تا 99
  • تعداد رکورد ها : 348