مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مسأله صفات خداوند و کیفیت اتصاف ذات اقدس ربوبی به اوصاف کمالیه،و ارتباط آن با توحید حقیقی و خالص پروردگاراز اساسی ترین مسایل معرفتی در حوزه مبدأشناسی است که از دیرباز مورد توجه فرقه های مختلف اسلامی قرار گرفته ، و بویژه در مکتب اهل بیت (ع) به آن توجه خاص مبذول شده و وروایات متعددی نیز از ائمه معصومین (ع) در این موضوع صادر شده است ، و در این راستا نظریه های گوناگونی از سوی متکلمین و فلاسفه و عرفاء و سایر اندیشمندان اسلامی به منصه ظهور و بروز رسیده است ، در این مقاله سعی شده است تا با مروری بر آراء و نظریات اندیشمندان اسلامی و خصوصاً اندیشه های ارزشمند حکیم فرزانه و عارف و اصل مرحوم قاضی سعید قمی (ره)- شارح کتاب شریف "توحید" تألیف ابی جعفرمحمدبن علی بن الحسین بن موسی بن بابویه قمی معروف به شیخ صدوق که برگرفته از روایات معصومین (ع) می باشد – به درک صحیحی از این مسأله نایل شویم . ان شاءالله .

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 29 تا 52

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

می خواهم در مورد عارف ناشناخته آیت الله میرزا علی اکبر مرندی بیشتر بدانم.

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عارفان (مسلمان) , عرفان نظری

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

قاضی سعید قمی (م 1107 هـ ق)

نوع منبع :

مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)

منابع دیجیتالی :

متن

وضعیت نشر :

وب سایت عرفان شیعی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عارفان (مسلمان) , عرفان نظری , شخصیت های عرفان نظری

چکیده :

قاضی سعید قمی: مولی میرزا محمد سعید بن محمد مفید مشهور به قاضی سعید قمی از عارفان بزرگ قرن یازدهم قمری است. هانرى کربن تاریخ تولد وى را به سال 1043 هـ.ق در شهر قم درج نموده است. قاضى سعید قمى پس از فراگیرى علوم مقدماتى و طب نزد پدر و برادر بزرگترش به حکمت و عرفان روى آورد و به حوزه درسى ملا محسن فیض کاشانى وارد گردید. فیض کاشانى در تکوین اندیشه هاى این دانشور تأثیر فراوانى داشت، در مدتى که فیض کاشانى در شهر مقدس قم بسر مى برد، قاضى سعید از محضرش بهره مند گشته، نزد وى اندیشه هاى عرفانى خود را غنا بخشیده و شکوفایى او در قلمرو شعر و سروده هاى عرفانى ماحصل ارتباط وى با فیض کاشانى بوده است. سپس قاضى سعید قمى براى استفاده از اندیشه هاى عرفانى حکیمان اصفهان، شهر مقدس قم را به قصد آن دیار ترک نمود. در این زمان اصفهان یکى از مهمترین کانون‌هاى فرهنگى و علوم اسلامى محسوب مى شد. او در حوزه درسی ملا رجبعلی تبریزی (شاگرد صدرا) به تحصیل منطق، علوم طبیعى و الهیات پرداخت. وی در علوم دینی و عرفانی شاگرد فیض کاشانی بود (شرح التوحید، ج1 ص 63 و 301 و 449 ، الاربعین ص 191، 202، 245) ابتدا به دلیل مهارت کامل در طب پزشک شاه عباس صفوی ثانی بود و بعدها توسط شاه به سمت قاضی و شیخ الاسلام قم منصوب و مدت طولانی در این سمت بود. وی با وجود تصدی منصب قضاوت شرعی از سوی سلاطین صفوی توجه چندانی به آنها نداشت و حتی در برهه هایی مورد غضب برخی از آنان قرار گرفت. امام خمینى در کتاب «مصباح الهدایه» از وى به عنوان عارف کامل قاضى سعید شریف قمى سخن مى گویند و در ادامه مى افزایند: «قاضى سعید در عرفان مقام والایى دارد و در راه سلوک قدمى استوار و کتاب شرح توحید صدوق این فاضل فرزانه در موضوع خود بى نظیر است». مهمترین کار او شرح و تاویل احادیث اهل البیت علیهم السلام است یعنی نزدیکی بین حکمت و عرفان با دین که از سوی صدرالمتالهین در این دوره آغاز و بعد توسط استاد قاضی سعید و شاگرد ملاصدرا یعنی فیض تقویت شد. بیشتر آثار او مانند شرح توحید صدوق ،شرح الاربعین، الاربعینیات لکشف انوار القدسیات و رساله حقیقه الصلوه در همین راستا است. وی از سی سالگی تا پایان عمر شریفش را به شرح و تاویل احادیث پرداخت و تراث عظیمی را در این زمینه از خود برجای نهاد و او با تاییدات الهی و محبت به ائمه اطهار علیهم السلام و تسلطی که بر میراث کلامی و حکمی و عرفانی داشت ، مهارت خاصی در فهم و شرح اسرار مکنون و دقایق مخزون در متون دینی و به ویژه معضلات آنها داشت. وی درآثاری نظیر حقیقه الصلوه و الفوائد الرضویه مباحث عرفانی مکتب محی الدین را به قلم آورده است. از دیگر آثار او می توان الکشف عن القراآت السبع الکشف عن القراآت السبع، الفواید الرضویه، مرقاه الاسرار، النفحات الالهیه والخواطر الالهامیه، المقصد الاسنى، الانوار القدسیه، البرهان القاطع، البوارق الملکوتیه، حاشیه بر اثولوجیا، کلید بهشت، شرح حدیث بساط، شرح حدیث غمام و حاشیه بر شرح الاشارات خواجه نصیرالدین طوسى را نام برد. منبع الفبا: عرفان شیعی

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نقش پیامبر (ص) در وحی

نویسنده:

محمدحسن قدردان قراملکی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

نبوت , حضرت محمد(ص)(اوصیاء) , نزول لفظی و نزول معنوی , برهان تجربه دینی (مسائل جدید کلامی) , نزول تدریجی , نزول دفعی , وحی ( قرآن ) , طوطی و زنبور

کلیدواژه‌های فرعی :

الفاظ قرآن , ولایت تشریعی پیامبر(ص) , انسان کامل (کلام) , فیلسوفان , نفس نبوی , عارفان (مسلمان) , امام خمینی , دریافت ناب وحی , نقش قابلی پیامبر , نقش فاعلی پیامبر , نقش تکوینی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , عبدالله جوادی آملی , امام خمینی

چکیده :

اين مقاله به تبيين نقش پيامبر در مسئله وحی می پردازد. نويسنده، پس ازتوضـيح حقيقت وحی، به چهار ديدگاه در تحليل نقش پيامبر در وحی اشـاره مـی كنـد: الـف) ديدگاه سنتی مشهور (نقش قابلی از سـنخ تكـوينی)؛ ب: ديـدگاه سـنتی اقليـت و شـاذ (نقش فاعلی پيامبر = نزول معنايی قرآن)؛ ج) ديدگاه فلسفی وعرفانی (نقش تكوينی)؛ د) ديدگاه تجربه دينی (نقش فاعلی به قرائت بعض روشن فكـران) نويـسنده در تحليـل ديدگاهها برای نخستين بـار مـی كوشـد ديـدگاه سـنتی مـشهور و ديـدگاه فيلـسوفان و عارفان را جمع وآن دورا با مبانی قرآنی وروايی تطبيق دهد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 51 تا 70

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

معراج پیامبر(ص) و ارتباط آن با محراب مساجد

نویسنده:

مرتضی شجاری، اشرف میرفخرائی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ایران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

مسجد , معراج پیامبر(ص) , محراب مسجد , اصطلاحنامه عرفان , معراج عارفان , نماز حقیقی

کلیدواژه‌های فرعی :

سلوک عرفانی , توحید (به لحاظ صفت) Divine unity (کلام) , هنر اسلامی , دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته) , سالک , عارفان (مسلمان) , مراحل هفت گانه نماز , عناصر هفت گانه مسجد , پیشخوان مسجد , درگاه مسجد , کریاس , دالان مسجد , صحن مسجد , گنبدخانه مسجد , ویژگی های عرفانی محراب , اتحاد معراج با محراب ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , امام خمینی

چکیده :

معراج پيامبر (ص) در مكان مقدسی چون مسجد صورت گرفت و ارمغان ايشان از اين سفر شبانه برای امتش حقيقتی همچون نماز است. در هنر اسلامی جايگاه پيامبر( ص) در اين معراج، به صورت يك محراب به تصوير كشيده شده است. درواقع، مفهوم محراب كه محلی است برای معراج مؤمن ( نماز)و رمزگشايی آن از زاويه معراج پيامبر( ص) ، بيانگر اين نكته است كه محراب تجلی مجسم معراج بوده و ازآنجاييكه معراج صورت مثالی نماز است؛ محراب را می توان تجلی مجسم نماز نيز دانست؛ به طوريكه تمامی مراحل نماز در آن به تصوير كشيده شده است. با تكيه بر تفاسير عارفان از آيه: « فَكَانَ قَابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنَى»(نجم: 8 )مشخص می گردد كه بين پيامبر( ص) ، معراج و محراب اتحادی از جنس اتحاد سالك و سلوک و مسلك وجود داشته و محراب تجليگاهی از قول (شريعت)، فعل (طريقت) و حال (حقيقت) پيامبر( ص) است. در اين مقاله با بهره گيری از آثار عارفان و هنرمندان مسلمان رابطه محراب مساجد با معراج پيامبر( ص)تبيين و تحليل می گردد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 51 تا 73

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نقش واسطه فیض در تفویض تکوینی

نویسنده:

عادل مقدادیان، محمدجواد شمس

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

شیراز: دانشگاه شیراز,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تفویض تکوینی , واسطه فیض , فیض الهی , عرفان عملی , عارفان (مسلمان) , اصطلاحنامه عرفان

کلیدواژه‌های فرعی :

نهج البلاغه (نهج‌البلاغه) , اسرار الهی , امانت الهی , هستی شناسی عرفانی , صحیفه کامله سجادیه , اذن الهی , خلافت الهی , عالم تکوین , کرامت , اختیار الهی , اراده الهی , اهل بیت(ع) , حیات , انسان کامل (کلام) , بداء , اسماء مستأثره الهی , قرآن , مقام تفویض , عالم تشریع , تفویض در تشریع , تصرف اختیاری , تفویض در تکوین , تفویض عرفانی , ولایتنا ولایة الله , امین بودن واسطه فیض , حجج الهی , مقام خلیفه اللهی , خالقیت واسطه فیض , معجزه و خلقت , واسطه فیض عامل بقا , رازقیت واسطه فیض , حیات بخشی واسطه فیض , ممیت بودن واسطه فیض , تفویض تکوینیات ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , محمد بن یعقوب کلینی , ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق , شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏ , فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی , امام خمینی

شاپا (issn):

2251 6123

چکیده :

واژه «تفویض» در نظام عرفانی به دو گونه به کار می رود: گاه تفویض در سیر صعود و مرحله ای از مرتبه معاملات است که پس از ایجاد روحیه توکل، و در افقی بالاتر باید در سالک الی الله ایجاد شود؛ اما دومین معنای تفویض در عرفان، در سیر نزول و به معنای واگذاری امور به اختیار «واسطه فیض» است. این نوع تفویض اجمالا به معنای اجازه و اذن الهی در تصرف اختیاری است و خود شامل دو نوع است: «تفویض در تکوین» یا همان تاثیرگذاری و فاعلیت واسطه فیض به اختیار خویش در امور آفرینش؛ و دوم «تفویض در تشریع» که به معنای اذن الهی است برای دخالت واسطه فیض در دین گذاری و تشریع و انجام هر چه به مصلحت و مسبب رشد خلق خدا است. در این مقاله به بررسی مفهوم «تفویض تکوینی» برای واسطه فیض می پردازیم.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 111 تا 139

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

گوناگونی آراء درباره ابلیس در میان مفسران و عرفان اسلامی

نویسنده:

نادر محمدزاده، زهرا حسینی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

وحدت وجود , ابلیس , تفسیر و مفسران , عارفان (مسلمان) , تفسیر ابلیس

کلیدواژه‌های فرعی :

عرفان اسلامی , قرآن کریم , دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته) , دفاع از ابلیس , ابلیس از منظر عرفا , شیطان از دیدگاه مفسران و متکلمان , موسی و ابلیس ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی , امام خمینی

چکیده :

شیطان (متمرد و گمراه کننده انسان) در ادیان ابراهیمی از موضوعات مهم و بحث انگیز در میان فلاسفه، متکلمان و عرفا است. در میان مفسران در مورد ابلیس و شیطان سه دیدگاه مطرح است: الف) از جن بوده است؛ ب) از فرشتگان بود و سپس از جنیان شد؛ ج) از فرشتگان بودطرفداران هر کدام از دیدگاه ها برای اثبات نظر خود به آیات و روایات زیادی متوسل شده اند؛ اما در نظری دقیق، ابلیس از جن بود و به دلیل عبادت فراوان در جایگاه ملائکه قرار داشت. در نظر عرفا نیز دیدگاه های گوناگونی وجود دارد. بیشتر عرفا ابلیس را مظهر بدی و اغوا کننده انسان دانسته اند؛ اما برخی مثل حلاج، عین القضات همدانی، احمد غزالی و... به دفاع از ابلیس پرداخته اند و او را عاشق خالص خدا و موحد حقیقی دانسته اند. در دیدگاه مکتب وحدت وجودی، ابلیس، شیاطین و بدان مظهر صفات جلالی خداونداند و از اراده خدا خارج نیستند. این مقاله به صورت توصیفی و تحلیلی تدوین یافته است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 65 تا 90

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

از فنا در خود تا بقا در حق

نویسنده:

صغری باباپور، مهدی دهباشی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

توحید , سالک , فنا , رتبه بقاء(مقابل مراتب فناء) , فناء در فناء(قسیم فناء نفس و فناء روح و فناء از مطلق مغایرات)

کلیدواژه‌های فرعی :

سلوک عرفانی , عارفان (مسلمان) , اصطلاحنامه عرفان , مراتب فناء(مقابل رتبه بقاء) ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

امام خمینی

چکیده :

برای رسیدن به حقیقت حقه هستی و جاودانگی، انسان باید فانی شود تا بقا یابد. انسان باید خویشتن خویش را نابود کرده تا بتواند به خویشتن حقیقی دست یابد که آن جز ذات باقی حق نیست. در این مرحله انسان اثری از خود نمی بیند، به هر چه می نگرد اوست. منیتی نیست تا اظهار وجود نماید. فنا اقسام مختلفی دارد ولی مهمترین مراتب فنا از میان این اقسام، سه نوع افعالی، صفاتی و ذاتی است؛ البته در تمامی مراتب فنا گونه ای بقا هست. انسان فانی به چنان معرفتی می رسد که هیچ حجابی برایش باقی نمی ماند و تمام حقایق را آن گونه که هست درمی یابد. و در نهایت به این معرفت می رسد که هیچ موجودی از خود استقلالی ندارد و همه فانی در ذات حق هستند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 63 تا 82

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

درآمدی بر نظریه تجلیات در جهان بینی عرفانی

نویسنده:

علی اصغر خندان

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه امام صادق (ع),

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عرفان ابن عربی , جهان بینی عرفانی , زبان تمثیلی در عرفان , تجلّیات (عرفان نظری) , اصطلاحنامه عرفان

کلیدواژه‌های فرعی :

جهان بینی ابن عربی , وحدت تشکیکی وجود , ابن عربی , عقل ابن عربی , عارفان (مسلمان) , اعیان ثابته , وحدت حقیقت وجود(احکام هویت غیبی عرفان نظری) , وحدت شخصی(عددی) , اندیشه ابن عربی , تمثیل نور و شیشه ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , مرتضی مطهری

چکیده :

این مقاله به ابعاد مختلف نظریه تجلیات، به‌عنوان نظریه‌ای مهم و محوری در جهان‌بینی عرفانی، نظر دارد. در این مقاله، ابتدا با اشاره به نظریه وحدت وجود، اقوال مختلف آن از جمله: وحدت شهود، وحدت در کثرت و کثرت در وحدت، و بویژه وحدت شخصی وجود به‌عنوان خاستگاه نظریه تجلیات، بررسی شده است.مؤلف در ادامه درباره معانی و ابعاد مختلف نظریه تجلیات توضیح داده، نظریه «تجلیات وجودی» را توجیه‌گر نظام خلقت در جهان‌بینی عرفانی معرفی نموده و سپس به تبیین نظریه تجلیات وجودی از طریق اصطلاحات: «فیض اقدس» ، «فیض مقدس» و «اعیان ثابته» پرداخته است. در پایان نیز گزارش مبسوطی از تلاشهای عرفا برای توجیه این نظریه از طریق مسئله «تمثیل» و «تأویل» ارائه شده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 55 تا 93

مشخصات اثر

ثبت نظر

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

تعداد رکورد ها : 190

درخواست مدرک

کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید

چنانچه قبلا عضو سایت شده‌اید ورود به سایت در غیر اینصورت عضویت در سایت را انتخاب نمایید

ورود به سایت

عضویت در سایت

ارسال نظر

نوع

توضیحات

آدرس پست الکترونیکی

کد امنیتی **

با موفقیت به ثبت رسید

كليه حقوق محفوظ است ، استفاده از مطالب با ذكر منبع بلامانع است.