مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > نمودار درختی موضوعات
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه اخلاق اسلامی
آداب و حقوق رذایل اخلاقی فضایل اخلاقی
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1680
تحلیل تطبیقی اخلاق و شیوه‌های معلمی با تکیه بر مثنوی معنوی و فیه‌ما‌فیه مولانا، گلستان و بوستان سعدی و منیه‌المرید فی آداب المفید و المستفید شهید ثانی
نویسنده:
محمدجواد خرد
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
اخلاق و تربیت از امور مهم همه‌ی زمان‌ها و زبان‌هاست. مولانا و سعدی، دو تن از شاعرانِ برجسته‌ی پارسی زبان‌اند که آثار آکنده از معرفت و حکمتِ آنان، پیراینده‌ی اخلاق از هر پلیدی و پرورنده‌ی سیرت ستوده در آدمیان است و در زمینه‌ی تربیت دو معلّمِ موفّق بوده‌اند. شهیدثانی نیز از دیگر معلّمان موفّق است که آداب معلّمی را با الهام از آموزه‌های دینی، در کتاب منیه‌المرید بیان نموده است. بنابراین در این پژوهش کوشیده‌ایم با کاوش در آثار مذکور این بزرگان و برخی متون دینی و هم‌چنین تطبیق و مقایسه‌ی آن‌ها، اخلاق و شیوه‌های نیکویی را که می‌تواند در موفّقیّت یک معلّم یا مربّی موثّر افتد، بیان کنیم. نتیجه‌ی مطالعات و مقایسه‌های مربوط بدین موضوع را در پنج فصل فراهم آورده‌ایم:فصل اول: به کلیّات یا مباحث مقدّماتی پایان‌نامه اختصاص یافته و درباره‌ی موضوع‌هایی از قبیل اهداف پژوهش، روش پژوهش و ... سخن به میان آمده است. فصل دوم: در این فصل به کوتاهی بر تاریخچه‌ی آموزش و پرورشِ جهان پرداخته‌ایم.فصل سوم: در این فصل به تاریخچه‌ی آموزش و پرورش ایران و نظریات تربیتی برخی از بزرگان تعلیم و تربیت ایران نگاهی انداخته‌ایم. فصل چهارم: مهم‌ترین فصل این پایان‌نامه است شامل موضوع‌هایی است که در مورد اخلاق و شیوه‌های نیکوی معلّمی با توجّه به آثار مورد تحقیق می‌باشد که برخی از آن‎ها عبارتند از: نیّت، بازخواست خویشتن، مصاحبت، انگیزه، شادی، تأثیر لقمه، بینش، نقش داستان‌ها و مَثَل‌ها، عکس‌العمل در برابر بدی‌ و راه‌های حذف بدی‌ها.فصل پنجم: در فصل پنجم نتایج حاصل از این پژوهش ارائه شده است.
مشخصات اثر
تبیین جایگاه نهی از سوء ظن در قرآن کریم و آسیب شناسی آن در اخلاق اجتماعی
نویسنده:
فرح حبیبیان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
رساله ای که در پیش رو دارید با عنوان «جایگاه نهی از سوء ظن در قرآن کریم و آسیب شناسی آن در اخلاق اجتماعی» تهیه و تدوین گردیده است. در این رساله آیات و روایات مختلف در مورد یقین، حسن ظن و سوءظن مورد بررسی قرار گرفته و تاثیرات آن بر فرد و خانواده تبیین شده است. مشکل امروز جامعه، هم ریختگی اخلاق اجتماعی در عصر حاضر و ایجاد تنش و بدگمانی و سوء ظن در میان جامعه انسانی و خصوصاً جوامع اسلامی است. لذا اصلاح رفتار نامناسب اجتماعی و تبیین جایگاه اخلاق حسنه اجتماعی بر اساس مبانی و اصول قرآن و روایات ضروری به نظر می رسد. یقین مرتبه ای از مراتب علم و ضد شک و تردید است یعنی اعتقاد جازم و محکمی است که مطابق با عالم حقیقی است. یقین هم به علم و هم به آخرت و قضا و قدر مربوط می شود. با توجه به رابطه و جایگاه علم و یقین با ظن در قرآن کریم می توان گفت که ظن مقدمه علم و یقین است و در صورت اقدام بر اساس ظنون شاهد تزلزل اجتماعی در عرصه های خانواده و حتی جوامع بزرگتر از آن، و در صورت بی توجهی به آن، شاهد غافلگیری و رخداد خطرات از پیش تعیین شده خواهیم شد.سوء ظن یکی از رذائل اخلاقی است که در علم اخلاق مورد بررسی قرار می گیرد، سوء ظن صفتی است که جزء مفاسد اجتماعی به حساب می آید؛ چون اگر سوء ظن در هر جمعی چه اجتماعات بزرگ و چه کوچک مانند خانواده پیش بیاید عواقب بسیار مخربی به دنبال خود دارد. از آنجا که سوءظنیک تفکر انحرافى است تدریجاً در سایر افکار انسانى نیز اثر مى گذارد و تحلیل هاى او نیز از حوادث نادرست مى شود و از رسیدن به واقعیت ها که زمینه پیشرفت و موفقیت است باز مى ماند. بدگمانی به دیگران به دنبال خود بدبینی و رفتاری منطبق با آن نگرش بد را دارد و در بسیارى از موارد به دنبال سوءظن، انسان مرتکب تجسّس و به دنبال تجسّس مرتکب غیبت و گاه تهمت مى شود و مى دانیم غیبت و تهمت یکى از اسباب عدم قبولى عبادت و سستی بنیان خانواده ها و اجتماع است. سوءظن به پروردگار و بدبینى نسبت به وعده هاى الهى آثار مخربى در بنیان ایمان و عقائد انسان دارد و انسان را از خدا دور مى سازد و باعث تجری به گناه و عدم طاقت در برابر سختی ها و امید نداشتن به دعا و عبادت می شود. همچنین انسان را از عنایات الهى محروم مى کند. لذا برای درمان آن باید با استواری در ایمان و بیداری از خواب غفلت و دوری از گناهان و با رسیدن به کمال و بالا بردن درجات معنوی و پرهیز از تجسس، گوش دادن و غیبت دیگران به تکریم و اظهار محبت و احترامهمنوعان خود پرداخت.کلید واژه گان:اخلاق اجتماعی، اخلاق اسلامی، یقین، ظن، حسن ظن، سوء ظن
مشخصات اثر
علل گرایش به عرفان‌های کاذب
نویسنده:
معصومه استودان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
از اصیل‌ترین گرایشات انسانی، گرایشات عرفانی اوست که در جهت یابی این تمایلات بسیاری از عوامل درونی و بیرونی تأثیر گذارند. در این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی، مهمترین عوامل درونی(فطری) و عوامل بیرونی(سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی) گرایش به عرفان‌های کاذب مورد بررسی قرار گرفته است. چرا که عرفان‌های کاذب تنها در صدد پاسخ‌گویی به بعضی از ابعاد وجودی انسان می‌باشند، و خدا و قرب به خدا در مکتب‌شان وجود ندارد. بلکه هدف‌شان را رساندن انسان به آسایش و آرامش از طریق بعضی از اعمال و حرکات بی‌معنا، معرفی می‌کنند. در نتیجه در دور کردن افراد به خصوص جوانان، از دین و عرفان حقیقی نقش بسزایی دارند.لذا تلاش شده تا با شناسایی این عوامل، بتوان از پیشروی این عرفان‌ها و دین‌گریزی و متمایل شدن جوانان به سمت این فرقه‌ها جلوگیری کرد. زیرا زمانی که علل به وجود آمدن یک انحراف مشخص شود، برای درمان و پیشگیری آن می‌توان اقدام نمود و با راه‌کارهایی که اسلام در این زمینه بیان کرده، جامعه و فرد را از آن انحراف و تأثیرات منفی آن نجات داد.بر اساس نتایج به دست آمده، می‌توان ضعف معرفت، نداشتن شناخت درستی از گرایشات فطری، جهل نسبت به دین و عرفان حقیقی، مشکلات مالی و خانوادگی، سبک جدید زندگی، دلایل سیاسی و ... از مهم‌ترین عوامل گرایش روز افزون به این فرقه‌ها عنوان نمود.
مشخصات اثر
عوامل موثر در شادی از منظر اخلاق اسلامی
نویسنده:
غلامرضا کیانی‌نژاد
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
این تحقیق تحت عنوان عوامل شادی از منظر اخلاق اسلامی به دنبال آن است تا با تمسک به قرآن کریم و منابع مختلف نفسیری و سیره معصومین و همچنین منابع روانشناسی و ... مساله شادمانی را مورد مداقه قرار دهد.دراین پژوهش سعی در این بوده است که با ارائه تحقیقی مسئله پژوهانه از روش تحقیق کتابخانه ای بهره برده شود. که پس از تجزیه و تحلیل مطالب نتایج ذیل حاصل گردید:شادی یکی از نیازهای انسانی است و همه آن را می فهمند. ولی نگاه حاکم بر آن از منظر دین تنها حکم وسیله و مشوقی را دارد که انسان را بسوی هدف اصلی که سعادت واقعی انسان است هدایت کند.د بحث ملاک و میزان شادمانی ، نکته مهم توجه به مفهوم بسط و انبساطی است که در مفهوم شادی نهفته شده و این بسط معمولاً در حیطه ادراکات انسان صورت می گیرد.پیامدهای شادمانی: 1- آمادگی برای عبادت 2- ایجاد انگیزه برای فعالیت 3- تقویت اراده 4- حفظ سلامتی 5- افزایش قدرت عقل و ...یکی از مسائلی که برای هر انسانی قابل لمس است، همراه بودن غم و شادی است که در روایات نیز تصریح شده است.از ابواب مهم حدیثی در اسلام ادخال سرور است ،‌ که سیره عملی اهل بیت علیهم السلام موید همین معناست.عوامل مهم و تاثیر گذار بر شادی:الف: عوامل درونی: 1- نگرش عقلی 2- حضور در زمان حال 3- کرامت نفس و ...ل عوامل بیرونی: 1- ذکر 2- میهمانی 3- صله رحم و معاشرت 4- کار و تحرک و ...در پایان به این نتیجه گیری می رسیم که در حقیقت بهترین و کامل ترین شادمانی حضور در محضر خداوند، و احساس اتصال با اوست . که این معنا فقط با رعایت قوانین الهی و افزایش بصیرت میسر می گردد. بنابراین عوام و مراحل مختلف شادی همگی زمینه ساز این حضور است.
مشخصات اثر
بررسی و تحلیل سیره عبادی و اخلاقی امام حسین (ع)
نویسنده:
هدایت خالومحمدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
تحلیل قرآنی سیره امامان معصوم(ع) و یافتن مستندّاتی از آیات قرآن حکیم برای آن سیره و رفتار در ابعاد مختلف آن، شامل بعد اخلاقی، عبادی، سیاسی و اجتماعی، دلیلی است بر عصمت معصوم(ع) و نشان‌دهنده‌ی این است که این دو از هم جدا ناشدنی بوده و هر یک از آنها مویّد یکدیگر هستند.این پژوهش تحلیل قرآنی است بر سیره عبادی-اخلاقی امام حسین(ع) که کوشیده است سیره عبادی و اخلاقی امام(ع) را در دو بخش جداگانه مورد بررسی قرار داده و با مراجعه به قرآن کریم و یافتن آیه مربوط به آن سیره و با استفاده از تفاسیر معتبر به تحلیل آن سیره بپردازد و بدین ترتیب مستندّ قرآنی برای آن سیره ارائه دهد. این تحقیق شامل یک مقدمه و سه فصل و یک خاتمه است.در مقدمه کلیات تحقیق بیان شده است و در آن، مباحثی مانند: بیان و ضرورت موضوع، پیشینه‌های تحقیق، پیش فرضها و فرضیات تحقیق و اهداف تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است.در فصل اوّل مبانی آمده است از جمله سیره و حجیّت آن، اخلاق و جایگاه آن در آیات و روایات و بحثی نیز درباره فضایل و مناقب امام(ع) مطرح شده است.فصل دوّم سیره اخلاقی امام(ع) را مورد بررسی و تحلیل قرار داده است و شامل دو بخش اخلاق فردی و خانوادگی است که در بخش اخلاق فردی، ویژگی های شخصیتی امام(ع) را در دو بعد ظاهری و باطنی، و بعد باطنی نیز که به دو حوزه معرفتی و روحی و روانی تقسیم گردیده ، بیان نموده است. و اغلب صفات اخلاقی همچون صبر، عفو، سخاوت، تواضع، رضا، شجاعت و غیرت در حوزه اخیر مطرح گردیده است.فصل سوّم سیره عبادی امام(ع) را در زمینه‌هایی مانند: نماز، روزه، عشق به قرآن، اخلاص، زهد و حج بیان نموده و در بخش دوم آن سیره عبادی امام در شب و روز عاشورا را مطرح نموده است.قسمت خاتمه نیز به بیان خلاصه تحقیق و نتیجه‌گیری اختصاص یافته است.
مشخصات اثر
اخلاق دعا در فرهنگ شیعی
نویسنده:
نورالدین کاظمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
رساله ی پیش رو به طرح مساله دعا از زاویه اخلاقی در فرهنگ شیعه پرداخته است. وابستگی دائمی انسان با دعا و فقر ذاتی انسان، ضرورت نگاه به این مقوله را افزایش داده است. از سویی دعا یک ارتباط فی ما بینی است و از سویی دیگر این ارتباط دارای اصول و ضوابط اخلاقی است که هنگام دعا کردن باید لحاظ گردد. کاربرد این رساله این است که نظام خاصی برای دعا تدوین کند. هدف از اجرای رساله که با تحقیقات کتابخانه ای بوده این است که آداب، شیوه و الزامات نیایش و رابطه دعا با عملکرد عادی روزمره و هم‌چنین رابطه آن با وظائف دیگر را مورد بررسی قرار دهد. در گذار از مباحث مربوطه به این نتیجه رسیده ایم که دعا، همان عبودیت و ارتباط عبد با معبود است لذا اصول اخلاقی این رابطه، آداب و شرایط، بایدها و نبایدهای آن مورد بررسی قرار گرفته است. دعا درخواست برای فیض بیشتر است و منافاتی با اسباب عادی ندارد چون خداوند تاثیر دعا را با کسب و عمل صحیح تایید کرده زیرا که دعا بخشی از لوازم نیل به مقصد است نه تمام کار؛ دعا با قضا و قدر هم منافی نیست به این دلیل که دعا، خود از قضا و قدر است و تغییراتی که در سرنوشت ما صورت می‌‌پذیرد، مربوط به «لوح محو و اثبات» است و نه «لوح محفوظ». دعا پیامدهای اخلاقی به همراه دارد، روح تکبر را از بین برده و روح توحید را در انسان زنده می کند. از سویی اجابت دعا منوط به شناخت معبود و رعایت آداب، شرایط و قواعد خاصی است چرا که غیر از این باشد، دعا، دعای واقعی نخواهد بود. نتیجه چنین دعایی نیز اجابت خواهد بود زیرا طرف دعا، مالک مطلق و غنی مطلقی است که بخل در ساحت او جایی ندارد و دوام فیضش مقتضی اجابت است.
مشخصات اثر
نقش امر به انفاق و نهی از ربا در تعادل اقتصادی و اجتماعی از دیدگاه قرآن
نویسنده:
سمیرا رشید مرادی الوار
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
انفاق یکی از ارکان ایمان به شمار می رود و طبق آیات قرآن هم سنگ نماز و جهاد در راه خداست. این اهمیت به این دلیل است که انفاق علاوه بر تأثیر تربیتی و خودسازی فردی، آثار اجتماعی و اقتصادی بسیاری نیز همراه دارد.و انفاق یک اصل بسیار مهم و ارزشمند از اصول اخلاقى اسلام است. انفاق از یک طرف‏ رابطه انسان با پروردگار عالم رانشان مى‏دهد که چه میزان عشق به خالق خود دارد که در راه آن از جان و مال مى‏گذرد و در مقابل کسانى که محبت و علاقه شدید به مال‏دنیا دارند و از سوى دیگر میزان رابطه انسان با جامعه و مردم را آشکار مى‏سازد. و نقطه ی مقابل انفاق ربا است . زیرا انفاق برخلاف ربا نشر رحمت و محبت و نظم و امنیت اجتماعی است . که خداوند در قرآن کریم ربا را به شدت نهی نموده است ، تا آنجا که گناهان کبیره ی دیگر تا این حد مورد نکوهش و مذمت واقع نشده اند. علت این تأکیدهای بسیار قرآن بر حرمت ربا این است که آثار شوم سایر گناهان کبیره، تنها بخشی از ابعاد زندگی آدمی از جمله فساد ظاهری جامعه و اعمال ظاهری افراد را در بر می گیرد، «ربا و حاکم شدن دشمنان اسلام » بنیان دین و نظام اجتماعی انسانی را مختل می سازد. ضمن اینکه خداوند نیز خیر و برکت را از اموال رباخواران می گیرد و رباخواری سبب بطلان عبادات ایشان می شود.در این نوشتار مولف در پی آن است تا با بیان تأثیرهای فردی و اجتماعی انفاق و ربا دلیل تأکید اسلام بر انفاق و نکوهش شدید ربا را با استفاده از آیات بیان کند. و تاثیرانفاق و ربا در تعادل اقتصادی و اجتماعی جامعه از منظر قرآن بررسی کند. این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه ای و ابتدا از طریق جمع آوری داده ها به کمک مطالعه منابع مرتبط با موضوع از جمله کتابخانه، تفاسیر قرآن کریم و... انجام گرفته است.
مشخصات اثر
امر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه قرآن و تفسیر
نویسنده:
زهرا فرهید
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
اسلام کامل‌ترین برنامه‌ی زندگی انسان است که بهترین و مناسب‌ترین احکام را در همه‌ی ابعاد زندگی فردی و اجتماعی، برای نیل به سعادت دنیوی و اخروی به بشریت عرضه نموده است و همچنین جهت ضمانت و حسن اجرای احکام و قوانین در جامعه روش‌های خاصّی را به کار گرفته که فریضه‌ی امر به معروف و نهی از منکر یا نظارت عمومی و همگانی مسلمانان یکی از آن‌هاست. در جامعه‌ی اسلامی، از صدر اسلام، پیامبر گرامی (ص) و اصحاب ایشان و نیز پیشوایان معصوم (علیهم‌السلام) از امر به معروف و نهی از منکر، در جهت پاسداری از اصول مکتب، به مثابه‌ی موثرترین ابزار و نیز یک تکلیف الهی، بهره گرفته‌اند. مسلمانان آن را وظیفه‌ی خود دانسته و به اجرای این دو فریضه‌ی بزرگ پایبند بوده و اهمیت خاصّی برای آن قائل بوده‌اند. زیرا خداوند این اصل تابنده را صراحتاً در حدود ده آیه از آیات قرآن کریم مورد توجه جدّی قرار داده و انجام آن را از ویژگی‌های اهل ایمان به شمار آورده است.گستردگی آثار با ارزش این فریضه‌ی الهی نسبت به آثار دیگر فرایض، به حدّی است که بی‌گمان باید پذیرفت، امر به معروف و نهی از منکر،از برجسته‌ترین و عالی‌ترین واجبات الهی است و برترین دینداری نیز در اجرای آن نهفته است.بنابراین، پژوهش و شناخت درباره‌ی اجرای این دو وظیفه ی دینی، لازم و مفید و در اولویت می‌باشد. مجموعه‌ی حاضر کوششی است در راستای شناخت بیشتر دو فریضه‌ی امر به معروف و نهی از منکر و بررسی جایگاه و اهمیت آن در آیات قرآن و روایات به کمک تفاسیر و دیگر منابع معتبر اسلامی که در شش فصل تهیه گردیده است. همچنین در این رساله لزوم عقلی و نیاز اجتماعی این اصل دینی مورد توجّه قرار گرفته و ابعاد اجرایی آن تبیین شده است.
مشخصات اثر
اصول اخلاقی نهضت عاشورا
نویسنده:
علیرضا ابراهیمی فروتقه
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در این پایان نامه با توجه به اینکه اخلاق نقش بسیار اساسی و مهمی را در زندگی فردی و اجتماعی و معنوی و مادی انسان ایفا می‌کند، اصولی که ما را به این حقیقت مهم می‌رساند مورد مطالعه قرار گرفته است. و از آنجا که از شرایط مهم و اساسی در هدایت و رشد و کمال انسان؛ یکی آگاه بودن بطور کامل به ابعاد مختلف انسان از جمله بعد اخلاقی و دیگری ارائه‌ی راه و روشی است که عاری از هر گونه انحراف و لغزشی باشد، اصول اخلاقی نهضت عاشورا که از طریق دین مقدس اسلام و به وسیله‌ی امام معصومی مانند سیدالشهداa ارائه شده است مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.و با توجه به اینکه اصول اخلاقی همان‌طور که در متن پایان نامه مورد بحث و بررسی تفصیلی قرار می‌گیرد، مربوط به روح و ویژگیهای روحی است، در مورد معرفت روح و نقشی که اخلاق در تربیت آن و در نتیجه زندگی فردی و اجتماعی انسان دارد مطالبی ارائه شده است.و پس از اینکه ثابت نموده‌ایم که حیات واقعی انسان بدون کسب اصول اخلاقی ممکن نیست؛ برای اینکه تا حد امکان کمکی در این جهت به افرادی که می‌خواهند از این اصول اطلاع پیدا نمایند و آنها را در وجود خود پیاده کنند، سعی شده است این اصول به صورت کاربردی ارائه گردد.از این رو اصول اخلاقی نهضت عاشورا تحت سه فصل که شامل اصول اخلاقی برخاسته از اعتقاد به خدا و دین، اصول اخلاقی برخاسته از ویژگیهای شخصی انسان و اصول اخلاقی برخاسته از ارتباط و تعامل افراد با یکدیگر است و هر کدام شامل چند اصل اخلاقی می‌باشد مورد بحث و بررسی قرار گرفته استکه در نهایت هر شخص منصف و طالب حقیقتی را به این مطلب راهنمایی می‌کند که اگر از اصول اخلاقی غفلت بورزد و آنها را وارد روح و زندگی خود ننماید، در اثر امتحاناتی که در زندگی برای هر شخصی پیش می‌آید ممکن است در زمره‌ی کسانی که از یاری امام حسینa دست کشیدند قرار بگیرد و در دنیا و آخرت زیانکار شود.
مشخصات اثر
اصول اخلاق پزشکی در تمدن اسلامی و باز اندیشی آن‌ها در پرتو آیات قرآن و روایات اسلامی
نویسنده:
اکبر آقایانی چاوشی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
رساله حاضر به روش ترکیبی (توصیفی، تحلیلی و نقدی) و میان رشته ای از طریق جستجو و تتبع در آثار پزشکان معروف دوره اسلامی (از قرن اول تا قرن چهاردهم هجری)، همچون علی بن ربّن طبری، رُهاوی، زکریای رازی، ابن الجزار، مجوسی اهوازی، ابن سینا، جرجانی، عقیلی خراسانی، عساف، ابن میمون و محمود اعتمادیان، اصول هشتگانه‌ای را در آموزه‌های اخلاقی آن‌ها شناسایی و بیان می کند که عبارت است از: اصل توکل به خدا، سود رسانی، عدم آسیب‌رسانی، امانت‌داری، عدالت، احسان، شفقت و احترام به استقلال فرد و خود‌مختاری. مجموعه این اصول را می‌توان اخلاق پزشکی تمدن اسلامی نامید که البته از میان آن‌ها اصل احترام به استقلال فرد یا خود مختاری، در آثار سده اخیر مطرح شده است.بررسی و تحلیل محتوایی اصول نامبرده با محوریت قرآن کریم و روایات اسلامی حاکی از آن است که اصول مذکور تحت تأثیر دو عامل در میان پزشکان دوره اسلامی معمول بوده است. نخست آراء و افکار پزشکان یونانی و دوم آموزه‌های اخلاقی دین مبین اسلام، که سهم آن به‌مراتب افزون‌تر از عامل نخستین است. اگرچه کلیت اصولی که در آثار پزشکی مسلمانان به آن‌ها اشاره شده با آموزه‌های اسلامی قابل انطباق است، لیکن به دلیل عدم اشاره به مستندات قرآنی و روایی و بسنده کردن به توصیه‌ها و دستورالعمل‌های کلی، ازجامعیت لازم و کافی برخوردار نیست. این اصول در مقایسه با اصول چهارگانه اخلاق زیستی غربی، چند مزیت دارد که مهم‌ترین آن‌ها جایگاه محوری خداوند و تقوای الهی است. علاوه بر آن توجه به چهار اصل دیگر یعنی اصل توکل به‌خدا، امانت‌داری، احسان‌ و شفقت که در اخلاق زیستی غربی از آن‌ها غفلت شده است از مزیت‌های اخلاق پزشکی دوره اسلامی به‌شمار می‌رود.گرچه می‌توان برای اصول چهارگانه اخلاق زیستی غربی نیز در میان آیات و روایات، مستندات و شواهدی یافت، ولی با ملاحظه آیات و روایات در می‌یابیم که این اصول از دیدگاه اسلامی کافی نیست و اصول اخلاق پزشکی اسلامی مواردی افزون بر اصول چهارگانه دارد؛ لذا باید آن‌ها را در قالب هشت اصل فوق‌الذکر ترتیب داد. درباره نظام اخلاق اسلامی و نحوه تبیین هنجارهای اخلاقی، با ملاحظه گرایش‌های مختلف در اندیشه اسلامی، بهترین تحلیل این است که نظریات اخلاقی مسلمانان نظریاتی ترکیبی است که در آن‌ها نتیجه‌گرایی و فضیلت‌گرایی غلبه دارد.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 1680