مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
نزول تدریجی نزول خاص نزول دفعی نزول عام
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 150
محمد صلى الله عليه و آله في القرآن
نویسنده:
رضا صدر؛ مصحح: باقر خسروشاهی
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF فهرست
وضعیت نشر :
قم: مرکز النشر التابع لمکتب الاعلام الاسلامی,
مشخصات اثر
نزول دفعی قرآن کریم
نویسنده:
فریبا پرنظر
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مسأله نزول دفعی قرآن کریم از جمله مسائل مهمی در حوزه وحی است که در میان دانشمندان علوم قرآن، موافقان و مخالفانی داشته و هر گروه دلایل و مستنداتی را که عموماً مبتنی بر آیات و روایات است، ارائه نموده‌اند و این نظرات معمولاً از سوی طرف مقابل نیز به نقد کشیده شده است. در رابطه با مستندات قرآنی و اتکا به تفاوت معنایی ماده نزول در ساختارهای مختلف صَرفی، برای اثبات نزول دفعی در کنار نزول تدریجی، به‌نظر می‌رسد تنوع کاربرد این ماده در آیات قرآن، ناظر به چنین تفاوت و معنایی نباشد. مضاف آنکه بررسی کاربردهای مختلف صیغه‌های «نَزَلَ»، «أنزَلَ»، «نَزَّلَ» و «تنزّل»، با نظر به همنشینی آنها با حروف «إلی»، «علی» و ظرف «مع» به این نتیجه منجر شده که علاوه بر غیرقابل قبول بودن این استناد، در موارد بسیاری که از مصدر «إنزال» برای اثبات نزول دفعی قرآن استفاده شده است، متعلَّق این فعل، ارتباطی به قرآن نداشته و ناظر به حکمی است که بر مسلمانان و سایر امت‌ها نازل گشته است. در رابطه با حروف «إلی» و «علی» نیز ظاهراً «إلی» ناظر به مواردی است که در آن پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌‌وآله‌و‌سلّم) با صعود به مراتب بالاتر، وحی را از ذات اقدس اله تلقّی نموده و «علی» ناظر به مواردی است که بین مبدأ نزول و مهبط آن، به‌نوعی فوقیّت وجود داشته است.در خصوص روایاتِ مبنی بر نزول دفعی قرآن، که در منابع شیعه و اهل سنت وارد شده است نیز باید گفت که از حیث سندی، غیرقابل قبول و از حیث دلالی، مخالف با بسیاری آیات قرآن کریم، شماری از روایات و برخی واقعیت‌های تاریخی می‌باشند. نهایتاً اینکه به‌نظر می‌رسد نزول قرآن در ماه رمضان، حاکی از آغاز نزول تدریجی‌آن بوده و پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌‌وآله‌و‌سلّم) در بیست‌و‌هفتم رجب ـ بدون اینکه بر ایشان وحی قرآنی نازل شده باشد ـ مبعوث شده‌ و سپس مدتی بعد در ماه رمضان، قرآن نازل شده باشد. به‌علاوه ایشان قبل از نزول قرآن، از محتوای کلی وحی باخبر بودند، اما نه به علت وجود نزول دفعی قرآن، بلکه بدان دلیل که به ایشان علمی ـ اعم از قرآن و غیر آن ـ عطا شده بود.
مشخصات اثر
نقش قرآن در تحول فرهنگ عصر نزول با تأکید بر نقد نظر خاورشناسان
نویسنده:
حسن زرنوشه فراهانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
قرآن کریم در جامعه ای نازل شد که گرچه فرهنگ هایی مطابق با ارزش های انسانی در آن یافتمی شد، امّا بسیاری از آداب و رسوم و فرهنگ های حاکم بر آن جامعه، منحط و بی ارزش و یا تحریف شده از اصل خود بودند. لذا از آن جا که قرآن کریم در اندیشه تصحیح زندگی انسان و رساندن او به کمال بود، به طور طبیعی به فرهنگ های حاکم بر جامعه نیز نظر داشت و به چهار طریق فرهنگ ستیزی، اصلاح فرهنگی، فرهنگ پذیری و جایگزینی فرهنگی به مواجهه با آن ها پرداخت.امّا همین توجه قرآن به فرهنگ های زمانه نزول، باعث شد تا گروهی از خاورشناسان و نیز برخی پژوهشگران مسلمان، قرآن را متأثّر از فرهنگ عصر جاهلیت و تورات و انجیل بدانند تا از این طریق الهی بودن قرآن را مخدوش کنند و قرآن کریم را ساخته دست پیامبر(ص) معرفی نمایند. مهم ترین دلیل آن ها بر این مدّعا وجود تشابهات و همخوانی هایی میان قرآن و کتاب مقدّس است؛ غافل از این که اگر هم تشابهی میان قرآن و کتاب مقدّس باشد، به دلیل وجود منشأیی واحد برای هر دوی آن هاست. به علاوه این که قرآن کریم در بسیاری از مسائل عقیدتی و تاریخی با کتاب مقدّس تفاوت دارد و این تفاوت، خود دلیلی است بر عدم تأثیرپذیری قرآن از کتاب مقدّس.دلیل این پندار خاورشناسان نیز اتّکا بر پیش فرض هایی اثبات نشده است. پیش فرض های آن ها عبارتند از: با سواد بودن پیامبر اسلام(ص)، وجود ترجمه عربی کتاب مقدّس در زمان بعثت، آموختن مضامین کتاب مقدّس از طریق سماع و آموختن مضامین کتاب مقدّس از طریق معلّم که در این تحقیق، به نقد تفصیلی این چهار پیش فرض پرداخته و به نادرستی آن ها پی بردیم.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی کتابهای «البیان فی تفسیر القرآن» و «مفهوم النصّ»
نویسنده:
جعفر مردانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در عصر معاصر پژوهش های عمیقی همراه با نوآوری هایی پیرامون مباحث علوم قرآنی شکل گرفته است. در مواردی بین این پژوهشگران در این مباحث اختلافات و اشتراکاتی وجود دارد که نیازمند به بحث و بررسی و نقد است. یکی از مواردی که یاریگر این مهم در عصر حاضر است بررسی تطبیقی دو کتاب پژوهشی «البیان فی التفسیر القرآن » آیه الله العظمی خوئی از شیعه و «مفهوم نصّ» نصرحامد ابوزید مصریاز اهل سنت است. و هر کدام باادله خویش به این پژوهشها دست یازیدند که علاوه بر اشتراکات موضوعی، در برخی موارد دارای دیدگاههای متفاوتی هستند. این نوشتار برآن است تا ضمن بررسی تطبیقی دیدگاههای این دو دانشمند در حوزه علوم قرآن به بررسی آنها پرداخته تا کمک موثری به حقانیت هر کدام منجر گردد.
مشخصات اثر
روش‌شناسی «مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن» با تأکید بر مبانی و قواعد تفسیری آن
نویسنده:
زهرا جدیدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مفسران در طول تاریخ تفسیر، با روش های گوناگون به تفسیر قرآن پرداخته و هر یک به مراد خداوند نزدیک و گاه از آن دور شده اند، از این‌رو شناخت روشهایی که مفسر را به کشف مراد حقیقی خداوند نزدیک می سازد، دارای اهمیت است. از شاخصه های مهم در روش شناسی تفسیر، شناخت مبانی تفسیری است که بر اساس آن، مفسر از قواعد تفسیری متفاوتی بهره می گیرد. سید عبدالاعلی سبزواری از مفسران شیعه در قرن پانزدهم تفسیر «مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن» را بر پایه ی چندی از مبانی تفسیری پایه ریزی کرده است؛ از مهم ترین مبانی تفسیری وی می توان به نزول قرآن بر اساس اسلوب های بیانی زبان عربی و شیوه ی عقلایی محاوره، ارتباط معنایی آیات با یکدیگر، اصالت متن موجود، الهی بودن الفاظ، حجیت ظواهر، جامعیت، ذوبطون بودن، جاودانگی و جهان شمولی قرآن اشاره نمود. از جمله قواعد به کار گرفته شده بر پایه‌ی این مبانی، توجه به جایگاه کلمات و گزینش الفاظ، نبودن حرف زائد در قرآن، استشهاد به ظواهر آیات، اقامه ی دلیل برای خروج از ظاهر، رعایت تناسب میان معنای ظاهری و باطنی، مطابقت تفسیر با قواعد محاوره ی عرفی، در نظر گرفتن قرائن، توجه به لایه های معنایی آیات و معنای عام آیه، سنجش قرائت با قواعد ادبی، ارجاع متشابه به محکم و مجمل به مبین، توجه به مخصّص و مقیّد آیات عام و مطلق، جری و تطبیق و استخراج پیام کلی آیه می‌باشد. شاخصه ی دیگر در روش‌شناسی تفسیر، شناخت منابعی است که مفسر در تفسیر بدان استناد می نماید. مهم ترین استنادهای تفسیری مواهب الرحمن عبارت از قرآن، روایات معصومان(ع) و عقل و اجتهاد است؛ لذا روش عمده در این تفسیر جمع بین عقل و نقل است. این تفسیر را به لحاظ گرایش نیز می توان تفسیری هدایتی، اجتماعی، فلسفی و ادبی معرفی نمود.
مشخصات اثر
بررسی احکام لیله القدر در شریعت اسلام
نویسنده:
گونا احمدنژاد
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیدهیکی از اصطلاحات وارد شده در قرآن کریم اصطلاح« لیله القدر» است. لیله القدر در لغت به معنای شبِ صاحبِ قدر و ارزش است و در اصطلاح شبی از شب‌های ماه مبارک رمضان است که قرآن در آن نازل شده است و قضا و قدر و رزق و روزی و اجل و مرگ و به صورت کلی امور مربوط به یک‌سال در آن شب مقدر و مشخص می‌شود.جمهور علما معتقدند که شب قدر اختصاص به امت حضرت محمد( ص) دارد و در امت-های پیشین نبوده است؛ اما گروهی هم معتقدند که در امت‌های پیشین هم لیله القدر وجود داشته است. آیات قرآن و احادیث صحیح دلالت دارند بر این‌که شب قدر یکی از شب‌های ماه مبارک رمضان است؛ اما قرآن مشخص ننموده که کدام شب، شب قدر است و احادیثی هم که در باب زمان لیله القدر وارد شده‌اند، اختلاف زیادی با هم دارند. جمهور علما معتقدند که شب قدر در دهه‌ی آخر ماه مبارک رمضان قرار دارد؛ ولی در تعیین دقیق شب قدر با هم اختلاف نظر دارند؛ گروهی معتقدند که شب قدر یک شب مشخص است و جابه‌جا نمی‌شود، این گروه خود در تعیین این‌که کدام شب، شب قدر است با هم اختلاف کرده‌اند: عده‌ای شب بیست و یکم، و عده‌ای شب بیست و سوم، و عده‌ای شب بیست و پنجم، و عده‌ای شب بیست و هفتم را شب قدرمی‌دانند. گروهی هم معتقدند که شب قدر یک شب معین نیست و در دهه‌ی آخر ماه مبارک رمضان جابه‌جا می‌شود.
مشخصات اثر
پژوهشی در مورد تفسیر انفسی قرآن کریم
نویسنده:
محسن قربانیان آفارانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
این پژوهش با بررسی مراتب و درجات شناخت قرآن کریم به این نتیجه رسیده است که عالی‌ترین مرتبه شناخت قرآن، همانا شناخت شهودی است؛ چنین معرفتی، غایت سیر انفسی مفسّر است و ارمغان آن که در واقع بیان آن مشاهدات برای دیگران است، تفسیر انفسی نامیده می‌شود؛ این تعریف، بر آن قسم از تفسیر عرفانی منطبق است که بر تهذیب نفس و سیر و سلوک عملی مبتنی است و در بیان برخی از دانشمندان، تفسیر فیضی یا اشاری خوانده می‌شود؛ از این بیان می‌توان ارتباط تفسیر عرفانی با تفسیر انفسی را ارتباط اعم و اخص دانست؛ بدین معنا که هر تفسیر انفسی، عرفانی نیز هست اما هر تفسیر عرفانی، انفسی نیست. اما در مورد ارتباط تفسیر انفسی با تأویل نیز می‌توان گفت: چنانچه تأویل را مطابق قول علامه طباطبایی(ره) از سنخ حقایق عینی و خارجی بدانیم، تفسیر انفسی، شرح و بیان آن حقایق خارجی –تأویل- خواهد بود. از نگاه دیگر، تفسیر انفسی که محصول مستقیم معرفتِ نفس مفسّر است، به گواهیِ تقسیم دوگانه‌ای که در حوزه معرفت وجود دارد، به دو مرتبه کلیِ حصولی و حضوری تقسیم‌پذیر است و به نسبت تطبیق و ارتباطی که با انسان و نفس ناطقه او و نیز اصول مدوّن و نظریِ معرفت نفس پیدا می‌کند، مصادیق مختلفی می‌یابد. در این رساله، پس از ارائه تعریف تفسیر انفسی قرآن کریم، به این مراتب و مصادیق اشاره می‌شود. این رساله با بیان ارتباط میان اصطلاحاتی همچون: تنزیل، تفسیر و تأویل و تعیین حدّ و مرزهای میان آنها که در لسان روایات با واژه‌هایی نظیر ظهر و بطن و حدّ و مطلع آمده است، به نظامی هماهنگ در مورد مراحل نزول قرآن و متعاقب آن ترقّی و صعود انسان، دست یافته است که از جمله‌ی دستاوردهای آن، می‌توان به ارائه نقشه‌ها و طرح‌هایی همچون دایره تنزیل و تأویل قرآنی که متضمن سیر تنزیل و تأویل است، اشاره کرد. این تحقیق در بخش پایانی خود در پی آن است که با بررسی مراتب وجودی انسان، قرآن و جهان، پیوند و انطباق این سه حقیقت متعالی را که به اصل تطابق کُتب ثلاثه مشهور است، نشان دهد؛ تا از این طریق به برخی از مبانی و اصولی که در ارایه تفسیر انفسی مورد استفاده قرار می‌گیرد، اشاره کند. از اهداف این پژوهش، بیان اهمیت معرفت نفس و ضرورت پرداختن به این علم شریف جهت فهم معارف قرآنی است.
مشخصات اثر
حوزه ارتباط زمان و مکان نزول و تفسیر قرآن
نویسنده:
اسمعیل سلطانی بیرامی، نفیسه موسوی زاده
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
آگاهی از «زمان و مکان نزول» آیات قرآن یکی از قراینی است که مفسر می تواند در درک مقصود آیات از آن یاری بگیرد و به کمک آن، تفسیر صحیح را از غیرصحیح بازشناسد. از این رو، بی توجهی به آن، مراد برخی آیات را مبهم یا متشابه می نمایاند. نقش زمان و مکان نزول بر تفسیر قرآن و تعیین حوزه کاربرد آن در فهم مقصود آیات قرآن کریم نیازمند تبیین است. زمان و مکان نزول در فهم معنا و مفهوم لغات قرآنی، فهم معنای کلی محتوای سوره ها و فهم مقصود آیات ابزاری کارآمد به شمار می آید. این قرینه با تصدیق یا ابطال روایات اسباب نزول، شناخت مصادیق آیات را روشن و راه را برای آگاهی از حکمت نزول هموار می سازد.
صفحات :
از صفحه 57 تا 70
مشخصات اثر
باران و تأویل نشانه شناختی پدیدارها در قرآن
نویسنده:
غلامرضا رحمدل شرفشادهی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , ناصر مکارم شیرازی
چکیده :
در این مقاله، باران در قرآن از منظر چندین کارکرد مورد مطالعه قرار گرفته است که جذاب ترین آن‌ها عبارتند از: کارکرد ارجاعی، کارکرد معناشناختی، کارکرد نشانه شناختی، کارکرد روانشناختی (مفهوم باران در شبکه تداعی آزاد) و کارکرد اخلاقی باران. در این مقاله هر یک از کارکردهای اشاره شده با استناد به آیات قرآن مورد مطالعه قرار می‌گیرند.
مشخصات اثر
بررسی اعتبار سبب نزول و سیاق و تعامل و تعارض آن دو در تفسیر
نویسنده:
علی اکبر بابایی، رحیم حاصلی ایرانشاهی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , ناصر مکارم شیرازی
چکیده :
سیاق آیات در صورتی که پیوستگی در نزول و وحدت موضوعی آنها ثابت باشد، از قراین معتبر آیات است که باید در فهم ظهور آیات به آن توجه شود. اسباب نزول آیات نیز در صورتی که دارای شرایط صحت سندی و محتوایی باشند، از قراین آیات است که توجه به آن نیز در تفسیر آیات لازم است. در تفسیر برخی آیات این دو تعامل دارند و در تفسیر برخی آیات تعارض. این مقاله در صدد است که پس از بیان شرایط اعتبار سیاق و اسباب نزول و ذکر نمونه هایی از موارد تعامل آن دو، موارد استقرار تعارض میان آنها را بررسی، و وجه تقدیم یکی از آن دو بر دیگری را با توجه به ملاک اعتبار آن دو بیان کند.
صفحات :
از صفحه 3 تا 26
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 150