مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
ارضای خواص به قرآن ارضای عاطفه به قرآن ارضای عقل به قرآن ارضای عوام به قرآن اعجاز آسان حفظی قرآن اعجاز آسان فهمی قرآن اعجاز بیانی قرآن اعجاز تاثیری قرآن اعجاز تصویری قرآن اعجاز تناسب آیات اعجاز تناسب سُوَر اعجاز جامعیت قرآن اعجاز جاودانگی قرآن اعجاز صوتی قرآن اعجاز عدم تحریف قرآن اعجاز محتوایی قرآن اعجاز نزولی قرآن هدایت قرآن
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 138
بررسی ونقد اشکالات ادعایی عربیت زبان قرآن کریم
نویسنده:
محمد علی ایازی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
چکیده :
انتخاب زبان عربی و همتاطلبی برای آن یکی از پرسش‌های مربوط به قرآن است. این مقاله به شبهاتی می‌پردازد که برخی سایت‌ها درباره عربیت این کتاب درافکنده‌اند.با آنکه رسالت دین جهانی ادعا شده، چرا زبان عربی برای آن گزیده شده و چرا به جای عربی زبان دیگر انتخاب نشد تا برای عده بیشتری از مردم جهان فهمیدنی باشد؟ آیا غیر منطقی نیست که خدا کتابی به زبان عربی نازل کند و از دیگران بخواهد به آن ایمان آورند؟ آیا با آمدن زبان عربی مسیر کشف اعجاز قرآن طولانی نمی‌شود؟ چگونه همگانی شدن و تصدیق به آن، با زبانی محدود ممکن است؟ و شبهاتی دیگر. در پاسخ به این شبهه در مقاله توضیح داده شده که زبان عربی مانع شناخت مردم از محتوای این کتاب نیست و همه وجه اعجاز قرآن، عربیت زبان نیست، محتوا و پیام‌های این کتاب است.
صفحات :
از صفحه 139 تا 168
مبانی زبانی و بلاغی اعجاز در نزد جاحظ
نویسنده:
رامش جلیلی نجاری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه : دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
ابوعثمان عمرو بن بحر ملقب به جاحظ، ادیب و متکلم معتزلی قرن سوم یکی از مدافعان قرآن و موسس علم بلاغت است، وی در رد نظریه صرفه استادش کتابی به نام «نظم القرآن» نوشت که در حال حاضر مفقود است. اما جاحظ در نوشته های خود مستقیم یا غیر مستقیم به اعجاز پرداخته است. داده های ادبی و کلامی فراوان که جاحظ در تبیین نظریه اش مطرح کرده، کاوش اندیشه اعجاز نزد جاحظ را برایمان ضروری می سازد. آنچه با مطالعه در آثار جاحظ نمود پیدا می کند، شیوه وی در بیان و تبیین مسئله اعجاز قرآن است. وی با دو مبنای زبانی و بلاغی تصویر روشنی از اعجاز بیانی قرآن را نشان داده است.
صفحات :
از صفحه 137 تا 173
تبیین اعجاز تشریعی قرآن در تفاسیر معاصر (مطالعۀ موردی تفاسیر المنار و نمونه)
نویسنده:
محمد مولوی، معصومه خلیلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
یکی از ابعاد اعجاز قرآن ‌کریم «اعجاز تشریعی» است؛ بدین معنا که احکام شرعی قرآن در ابعاد فردی و اجتماعی ویژگی‌هایی دارد که هیچ بشری قادر به عرضۀ هماوَردی برای آن نیست. هماهنگی قرآن با عقل و فطرت، توجه به تمام جنبه‌های زندگی فردی و اجتماعی انسان‌ها، مبرا بودن قرآن از هر گونه تناقض، ارائۀ آن توسط فردی درس‌نخوانده، توافق قوانین قرآن با علم و ... زمینه‌ساز اعجاز تشریعی شده است. مفسران همواره به این بُعد از اعجاز توجه کرده و به تبیین آن پرداخته‌اند. از جملۀ این مفسران رشیدرضا در تفسیر المنار و آیت‌الله مکارم در تفسیر نمونه‌اند؛ آن‌ها در تفاسیر خود به مسائل اجتماعی توجه فراوان کرده و تلاش کرده‌اند تا اعجاز قرآن را در این بُعد بیش‌تر نشان دهند. از این‌ رو، جامعه‌نگری و برداشت‌های اجتماعی از آیات قرآن در تفاسیر المنار و نمونه به شکل گسترده به چشم می‌خورد. این تحقیق با پژوهش در این تفاسیر نشان داده که، از نظر این مفسران، مهم‌ترین وجه اعجاز قرآن نه اعجاز ادبی، بلکه اعجاز تشریعی است و همۀ معارف الهی، اصول عقاید، احکام عبادات، قوانین، فضایل و آداب و قوانین سیاسی، مدنی و اجتماعی قرآن کریم که با شرایط همۀ زمان‌ها و مکان‌ها سازگار است از والاترین ابعاد اعجاز قرآن است.
صفحات :
از صفحه 119 تا 139
لمحات فی علوم القرآن و اتجاهات التفسیر
نویسنده:
محمد بن لطفی صباغ
نوع منبع :
کتاب
وضعیت نشر :
بیروت: المکتب الاسلامی للطباعة و النشر,
چکیده :
کتاب «لمحات فی علوم القرآن و اتجاهات التفسیر» اثر محمد بن لطفی الصباغ‌ به زبان عربی و در موضوع‌ علوم قرآنى‌ از جمله آثاری است که در زمینه علوم قرآن به عنوان یک فن مدون به نگارش درآمده است. نویسنده در این اثر به بررسی تاریخ قرآن کریم، وجه اعجاز آن، قرائات و علوم قرآنی و مهم ترین روش های تفسیری پرداخته است. کتاب دارای دو بخش اصلی است: بخش اول: درباره قرآن و علوم قرآنی است که در آن به بررسی واژه «قرآن» و تعریف و توصیف آن، جاودانگی و خلود آن، نقش قرآن در بیان و اندیشه، نام های قرآن، تعریف لغوی و اصطلاحی وحی، انواع وحی، آثار وحی بر پیامبر، نزول تدریجی قرآن (تنجیم)، تعریف اصطلاحی آیه و سوره در قرآن، ترتیب آیات و سوره‌ های قرآنی، اعجاز قرآن، تاریخچه جمع و تدوین قرآن، علوم قرآن، سور مکی و مدنی؛ تعریف و ویژگی‌ ها، تعریف محکم و متشابه و انواع هر یک، قرائات و شرائط قرائت صحیح، توضیحی پیرامون حروف هفتگانه، تاریخ قرائات و حکمت تعدد قرائات و... می‌ پردازد. بخش دوم: تفسیر و روش های تفسیری، که تفاوت تفسیر و تاویل، اصول تفسیر و دانش هایی که در تفسیر قرآن بدان ها نیاز است، تاریخچه تفسیر، رویکردهای تفسیری (اعم از زبان شناختی، ماثور، تفسیر به رای، تفسیر علمی) و رویکرد اصلاحی در دوره معاصر (محمد عبده، افغانی [اسدآبادی] و رشید رضا) را مورد بررسی قرار می‌ دهد.
ادله کلامی اعجاز قرآن
نویسنده:
محمدحسین هدایتی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
معجزه عمل خارق‌العاده‌ای است ک از طرف خداوند برای اثبات ادعا و صدق گفتار پیامبران، به آنان داده می‌شود، و یکی از راه‌های شناخت عمومی پیامبران است. پیامبر گرامی اسلام( قرآن کریم را سند صدق نبوت و معجزه اصلی خود معرفی نموده، و قرآن نیز در چندین آیه به اعجاز خود اشاره کرده است. پژوهش حاضر با روش عقلی، به بررسی دلایل کلامی اعجاز قرآن پرداخته است. آن‌چه به‌عنوان معجزه ارایه می‌گردد باید کاری خارق‌العاده و همراه با تحدی بوده، و نوع بشر از آوردن مثل آن احساس عجز نماید. از ویژگی‌های اعجاز قرآن نیز آن است که در تمام بسترهای تاریخی و اجتماعی تازگی داشته، و مبارزه‌طلبی می‌کند. قرآن بر خلاف سایر معجزه‌ها، دارای نقش هدایتی و تربیتی بسیار برجسته‌ای است. قرآن کریم از سوی رسول خدا به‌عنوان یک سند فراتر از قدرت بشری معرفی گردیده، و دشمنان نیز به ناتوانی خود در برابر آن اعتراف کرده‌اند. در طول تاریخ، همگان پذیرفته‌اند که قرآن از نظر آراستگی ظاهری، ترکیب و چینش کلمات و ارتباط آن‌ها، و نیز در بعد ارزش‌های محتوایی، بی‌نظیر و خارق‌العاده است. از حیث اعجاز محتوایی می‌توان به هماهنگی میان ظاهر و باطن آیات قرآن اشاره کرد. همچنین خبردادن قرآن از سرگذشت اقوام پیشین، حوادثی که در پشت پرده در حال وقوع است، و یا پیشامدهای آینده، از دیگر وجوه اعجاز قرآن است. قرآن از نظر استدلال نیز یک معجزه است؛ زیرا مخاطبان خود را از هر قشر و در هر سطحی که باشند، با منطق و استدلال راهنمایی می‌کند. همچنین قرآن یک کتاب علمی محسوب می‌شود که پرده از رازهای خلقت برداشته و برای خلاقیت و کشف اسرار نهفته در نظام هستی، اهمیت بسیاری قایل است. و این همه در حالی است که آورنده آن، نزد هیچ‌کس درس نخوانده و سواد نیاموخته است. امامان معصوم( نیز همواره وجوه اعجاز قرآن کریم را مورد تذکر قرار می‌دادند.
بررسی و نقد دیدگاههای اعجاز علمی قرآن
نویسنده:
فاطمه قایدی وانانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از جنبه‌های اعجاز قرآن که از دو دهه اخیر مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته است، اعجاز علمی قرآن است. مفسران و صاحب‌نظران در مورد اعجاز علمی دیدگاه‌های متفاوتی اتخاذ کرده‌اند. برخی آن‌را به طور کامل پذیرفته‌اند و عده‌ای نیز مخالف اعجاز علمی در قرآن‌اند و صحت آن‌را انکار کرده‌اند. در این پایان‌نامه دیدگاه‌های طرفداران اعجاز علمی در خصوص پنج مورد از مهم ترین آیاتی که درباره آن‌ها ادعای اعجاز علمی شده، بررسی و نقد شده است. این پنج مورد عبارت اند از: حرکت‌های خورشید و جاذبه عمومی موجودات در حوزه کیهان شناسی، و همچنین نقش بادها در لقاح و زوجیت عام در حوزه زیست‌شناسی و تحریم شرابخواری در حوزه پزشکی . در بررسی هر مورد ابتدا آیات مورد استناد موافقانبیان و سپس با ذکرتاریخچه مختصری از آن به بیان دیدگاه‌های موافقان پرداخته شده است و در ادامه اگر نظر مخالفی در موارد ادعایی باشد بیان گردیده و در پایان نقد آن آمده است.در بررسی‌های صورت گرفته مشخص شده‌است که قرآن مجید کتاب علمی نیست؛ بلکه کتاب هدایت و بیان‌کننده‌ احکام و معارفی است که انسان را در رسیدن به کمال و سعادت کمک می‌کند. وجود آیاتی در قرآن که برای مخاطب نا‌مفهوم باشد با ویژگی فصاحت و بلاغت قرآن درتعارض است و همچنین خلاف حکیم بودن خداوند می‌باشد. البته طرفداران اعجاز علمی قرآن ادعا کرده اند، آیاتی از قرآن به حقایقی علمی اشاره دارد که عرب عصر نزول قادر به درک آن‌ها نبوده و بشر معاصر آن‌ها را کشف کرده، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که در آن‌ها تطبیق ناروایدستاوردهای علمی بر قرآن صورت گرفته‌است.
بلاغت سوگند در قرآن کریم
نویسنده:
علی محمدرضایی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
اگر از هر زاویه به قرآن کریم نگاه شود در آن ظرافت‏ها و ویژگی‏هایی دیده می‏شود که در اوج فصاحتو بلاغت است و انسان را وادار می‏کند به فوق بشری بودن آن اعتراف ‏کند. در طول تاریخ، قرآن پژوهان در پاسخ به این سوال که، «قرآن از چه نظر معجزه است؟» این کتاب آسمانی را از جنبه‏های گوناگون مورد بحث و بررسی قرار داده‏اند. خداوند متعال یکی از علت‏های اعجاز آمیز بودن قرآن را به خاطر تاثیری که بر مخاطب می‏گذارد معرفی می‏کند. آیا این تأثیر قرآن کریم به خاطر بلاغت آن است؟ آیا به سبباسلوب خاص آن است؟ آیا به خاطر معنا و محتوای آن است؟ و یا به علت اخبار غیبی آن است؟ یا به خاطر همه آن‏ها؟تناسب و هماهنگی بین کلمات و جمله‏ها، لفظ و معنا از اصول زیبایی کلام است، این تناسب‏ها و هماهنگی‏ها به شکل کامل در قرآن کریم وجود دارد؛ بکارگیری این قاعده در سوگندهای قرآن کریم در اوج خود نمایان می‏شود بطوری که با کلام بشری تفاوت‏های چشمگیری دارد.با تأمل در سوگندهای قرآن کریم از یک سو بین مقسم‏به‏هایی که در پی هم آمده‏اند تناسب و هماهنگی می‏بینیم، و از سویی دیگر بین مقسَم‏به‏ها ومقسَم‏علیه‏ها رابطه و هماهنگی وجود دارد، و از جهتی دیگر بین محور و محتوای سوره و سوگند موجود در آن سوره رابطه و هماهنگی وجود دارد.این نوشتار بطور فشرده با رویکرد معجزه بودن قرآن کریم، ابتدا به بیان و بررسی نکات بلاغی این هماهنگی‏ها و تناسب‏ها در سوگندهای قرآن کریم می‏پردازد و سپس به بیان نظرات قرآن پژوهان درباره هدف و کارکردهای سوگندهای قرآن کریم می‏پردازد.
نقش معتزلۀ بصره در شکل گیری نظریۀ اعجاز قرآن
نویسنده:
ریچارد مارتین
نوع منبع :
مقاله , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
«اعجاز قرآن» مفهومی پیچیده و نظریه‌ای چندوجهی در تاریخ اندیشه‌ی اسلامی است. برای درک هرچه دقیق‌ترِ چنین‌ مفهوم یا نظریه‌ای، بی‌شک یکی از ضروری‌ترین کارها بررسی اسباب و زمینه‌های شکل‌گیری آن مفهوم و آگاهی از تحولات فکری منتهی به آن نظریه خواهد بود. در این میان، گاه ظهور و انتشار نسخه‌های خطی مغفول‌مانده در گوشه‌ی کتابخانه‌ها به فرایند پژوهش درباره‌ی این تحولات کمک شایانی می‌کند. در مقاله‌ی پیش‌ِرو، نویسنده با بهره‌گیری از برخی تألیفات تازه‌یافته‌ی معتزلیان بصره کوشیده است تا بر تکاپوهای فکری عالمان مسلمان در سده‌ی سوم و چهارم هجری پرتوی بیفکند. بر اساس این منابع، او از یک‌سو به اختلافات فرقه‌های گوناگون اسلامی درباره‌ی تلقی از نبوت توجه کرده و از دیگر سو به پاسخ‌های عالمان اسلامی به منکران نبوت پیامبر اسلام پرداخته و از این طریق کوشیده است تا فرایند تبدیل این استدلال‌ها و جدل‌ها را به نظریه‌ای دقیق و سامان‌یافته یعنی «اعجاز قرآن» نشان دهد. ازجمله‌ی نکات قابل‌توجه مقاله تأکید بر این نکته است که نظریه‌ی اعجاز قرآن به‌دست اشاعره (ازجمله باقلانی) شکل‌ نگرفته، بلکه مجموعه‌ی تلاش‌های گروهی از متکلمان معتزله‌ی بصره (ازجمله ابوعلی جبائی و حلقه‌ی او) در قالب بحث‌هایی چون «تثبیت دلائل النبوة» نقطه‌ی آغازی برای نظریه‌پردازی‌ متکلمان بعدی در این باب بوده است. مقاله‌ی حاضر، اگرچه سی‌وچند سال پیش نوشته شده، همچنان حاوی نکات بدیع و جالب‌توجهی درباره‌ی موضوع اعجاز قرآن و برخی نکات جنبی مرتبط با آن در علم کلام است، که در نوشته‌های فارسی راجع به این قبیل موضوعات کمتر موردتوجه بوده است. ریچارد مارتین، نویسنده‌ی مقاله، در حال حاضر استاد بازنشسته‌ی مطالعات دین در دانشگاه اِموری ایالات متحده و صاحب تألیفات متعدد در حوزه‌ی روش‌شناسی مطالعات اسلامی و تاریخ اندیشه‌ی دینی در اسلام است.
صفحات :
از صفحه 134 تا 161
پیوند آیات سوره‌های قرآن در تفسیر فی ظلال
نویسنده:
محمد بهرامی
نوع منبع :
مقاله , مدخل آثار(دانشنامه آثار)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
چکیده :
نویسنده تفسیر فی ظلال میان آیات قرآن ارتباط می‎بیند و این ارتباط را با عناوینی چون موضوع، ‌هدف، ‌جو، محور و شخصیت بیان می‎کند. یکی از عوامل ارتباط میان آیات، موضوع سوره است. سید قطب موضوعی مداری سوره‎های قرآن را باور دارد و در جای جای تفسیر خویش برخی سوره‎ها را تک موضوع و شماری را چند موضوع معرفی می‎کند. عامل دیگر پیوند آیات، غرض سوره است. نویسنده تفسیر فی ظلال هدفمندی سوره‎های قرآن را پذیراست و بسیاری از سوره‎ها را تک هدف و برخی را چند هدف می‎خواند. جو سوره یکی دیگر از عوامل ارتباط میان آیات است. سید قطب هر سوره را دارای یک جو می‎داند و این جو را حاکم بر تمامی آیات یک سوره می‎شناسد. محور و شخصیت سوره از عوامل دیگر پیوند میان آیات معرفی شده است. به باور سید قطب موضوع مداری، هدفمندی، جو، محور و شخصیت سوره منوط به نزول دفعی نیست، بلکه در صورت نزول تدریجی سوره نیز مباحث یاد شده در خور بحث و بررسی است. نام سوره و مکی یا مدنی بودن آن از نشانه‌های مهم موضوع شناسی سوره است. سید قطب شناخت آیات مکی و مدنی و اعجاز قرآن را از فواید اصلی بحث پیوند آیات معرفی می‎کند. شوط، جوله، مقطع،‌ موج، درس و شطر از عناوینی است که سید قطب برای دسته بندی آیات سوره‎های قرآن سود می‎برد.
صفحات :
از صفحه 180 تا 199
بهره‏ گیری از مبانی کلامی قرآن
نویسنده:
مهدی سلطانی رنانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
این نوشتار به انواع و چگونگی بهره گیری از مبانی کلامی در قرآن می پردازد. نویسنده بهره گیری از مبانی کلامی را در سه محور: ۱- اثبات منبع بودن قرآن ۲- تعیین قلمرو آیات الاحکام ۳- تعیین متدولوژی استنباط از قرآن بررسی می کند و در جریان بحث از دیدگاه اخباریان نسبت به قرآن، بهره گیری از شیوه های عرفی و سنتی در استنباط از قرآن سخن می گوید، و در پایان از تعیین روش دریافت مبانی کلامی از قرآن یاد می کند.
صفحات :
از صفحه 286 تا 297
  • تعداد رکورد ها : 138