مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: معنای مشخصی برای یک جمله چیست؟ این پرسشی است که فیلسوف تحلیلی برجسته ویلیام پی آلستون در این سهم عمده به فلسفه زبان به آن می پردازد. پاسخ او بر پتانسیل جمله داده شده برای ایفای نقشی است که گوینده آن در ذهن داشته است، چیزی که او آن را قابل استفاده بودن جمله برای انجام عمل گفتاری مورد نظر گوینده آن می نامد. آلستون کنش غیرکلامی را به عنوان عمل گفتن چیزی با «محتوای» معین تعریف می کند. او شرح خود را از چیستی انجام چنین اعمالی از حیث مسئولیت پذیری، در بیان یک جمله، برای وجود شرایط خاص توسعه می دهد. مثلاً در درخواست از شخصی برای باز کردن پنجره، گوینده مسئولیت می‌پذیرد که پنجره بسته است و گوینده علاقه دارد که پنجره باز شود. آلستون در اعمال غیروابسته و معنای جمله، این مفهوم را بسط می‌دهد و چارچوبی از پنج دسته از کنش‌های گفتاری را ایجاد می‌کند و در ادامه استدلال می‌کند که معنای جمله اساساً موضوعی بالقوه کنش غیروابسته است. یعنی اینکه یک جمله معنای خاصی داشته باشد این است که برای انجام کارهای غیرکلامی از نوع خاصی قابل استفاده باشد. آلستون در ارائه الگوهای دقیق و صریح تحلیل برای طیف وسیعی از کنش‌های گویا، سهمی منحصر به فرد در زمینه فلسفه زبان دارد - حوزه‌ای که احتمالاً برای سال‌های آینده بحث‌هایی را ایجاد می‌کند.

معرفت شناسی صدری راه حل عقل گرایان را در بازگشت استقرا به تجربه و قیاس، و همچنین راه حل تجربه گرایان را نقد کرده است و مبنای استقرایی خود را بر اساس مکتب ذاتی معرفی می کند که بر پایة آن از راه توالد ذاتی، معرفت بشری پس از تصدیق های احتمالی به یقین موضوعی و نه منطقی، در راه استقرا خواهد رسید. دلیل استقرایی شهید صدر بر اساس گذر از دو مرحله تفسیر می شود: مرحلة رسیدن به درجات احتمالی و تقویت آن براساس علم اجمالی تا بالاترین درجه احتمال که مرحله ای استنباطی است و مرحله رسیدن به یقین که از راه توالد ذاتی با شرایط منطق ذاتی به دست می آید. در مرحله دوم درجة تصدیق احتمالِ قوی به یقین می رسد. این تبدیل بر اساس اصلی بدیهی صورت می گیرد و ملاک صدق بداهت این اصل و تمایز آن با بداهت وهمی، هماهنگی با دیگر یقین های موضوعی از جمله اصل علم اجمالی و اصل امتناع ترجیح بلامرجح مطرح شده است. در بخش ارزیابی معرفت شناسانة دیدگاه شهید صدر و با پرهیز از کلی گویی و روانی خواندن مکتب صدری، با توجه به اشکالاتی که به مبناگروی معتدل شهید صدر در مکتب ذاتی وارد است و به ویژه با نظر به ملاک صدقی که آن را به انسجام گروی سوق داده، به نظر رسید معرفت شناسی صدری به رغم موفقیتی که در تبیین مرتبه تصدیقی احتمالی و همچنین دخیل دانستن فاعل شناسا در تصدیق داشته، در واقع نمایی یقین موضوعی موفق نیست و اشکالاتی اساسی به آن وارد است.