مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
آل عبا آل محمد (ص) ائمه شیعه(ع)
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 965
تفسیر روایی سوره نحل آیات (1تا64) بر پایه روایات اهل بیت (علیهم‌السلام)
نویسنده:
مرجان سادات حر
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
این پژوهش با موضوع تفسیر روایی سوره نحل آیات (1تا 64) بر پایه روایات أهل بیت، در دو دامنه قرآنی و روایی انجام شده است. دامنه قرآنی، مفاد ظاهری با تکیه بر کتب لغت و تفاسیر اجتهادی است و دامنه روایی، مجموعه روایات از تفاسیر مأثور می‌باشد. با توجّه به اهمیّت نقش روایات در فهم دقیق قرآن، هدف از نگارش این رساله فهم آیات مورد نظر با استفاده از آراء تفسیری اهل بیت و مقایسه مفاد ظاهری آیات با مفاد روایی و سپس فهم پیام‌های مورد تأکید روایات می‌باشد. بنابراین آیات در قالب 11 دسته با ذکر عناوین مناسب گردآوری شده و مورد بررسی قرار گرفته است. یادآوری دلائل توحید، اشاره به وحی، عظمت خلقت خدا، مباحثی پیرامون بهانه‌های مشرکان و پاسخ قرآن به آن‌ها از مهم‌ترین مفاد آیات مورد نظر می‌باشد. با بررسی 96 روایت ذیل آیات مورد نظر و مقایسه با مفاد ظاهری آیات، مشخص شد، مفاد ظاهری با مفاد روایی در بیشتر موارد مطابقت داشته و در بسیاری موارد معصوم زوایای مختلفی از متن آیه را بیان نموده که در آیات به آن اشاره نشده است. به طور کلّی روایات ذیل آیات مورد نظر سبب روشن‌تر شدن آیات برای فهم بهتر گردیده است. روشن بودن برآیند زندگی در انتهای زندگی، فرجام گردنفرازی و فروتنی، أئمه به عنوان رکن زمین، پایداری برکات و عواقب سنّت‌های خوب و بد برخی از موضوعات روایات می‌باشد. گونه‌های روایات تفسیری بررسی شده ذیل آیات عبارتند از: ایضاح مفهومی، ایضاح لفظی، بیان مصداق، تأویل، تفسیر فقهی، تفسیر عقلی و تفسیر تمثیلی. ایضاح مفهومی و بیان مصداق با آمار 50 و 21 روایت در میان گونه‌های دیگر بیشتر نمایان است. در این پژوهش 80 آموزه‌ هدایتی از روایات در سه حوزه اعتقادات، اخلاق و احکام برداشت شده که بیشترین آن‌ها مربوط به اصول اعتقادات و اخلاق است.
مشخصات اثر
تفسیر روایی سوره‌های مدثر و قیامت بر مبنای روایات اهل بیت
نویسنده:
انسیه نجفی فرید
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
سوره‌های «مدّثّر» و «قیامت» در جز بیست و نهم قرآن کریم قرار دارند و بنابر نظر غالب مفسّران در مکّه نازل شده و موضوع مشترک هر دو بر محور انذار به معاد استوار است. در میان مفسران اختلاف نظرهای بسیاری در مورد تفسیر آیات این دو سوره دیده می‌شود؛ که با رجوع به روایات اهل بیت علیهم السلام که تا عصر حاضر به دست ما رسیده، می‌توان به رفع برخی از این اختلافات و به تفسیر اصحّ آیات دست یافت. امّا آنچه در مواجهه با روایات رخ می‌نماید این است که با وجود تلاشهای بسیاری که از سوی مفسران در تفاسیر روایی صورت گرفته، همچنان روایاتی وجود دارند که در کتب روایی نقل شده امّا در اینگونه تفاسیر روایی ذکر نشده‌‌اند (و این در حالی است که این روایات نقش بسزایی در تفسیر آیات این دو سوره داشته‌اند) و در مورد روایات ذکر شده در تفاسیر نیز تنها به نقل احادیث بدون بحث و بررسی اکتفا شده‌است. لذا گردآوری روایات این دو سوره در این پژوهش نسبت به سایر تفاسیر روایی کامل‌تر انجام شده است که در مجموع 77‌روایت برای سوره مدثر و 48‌روایت برای سوره قیامت به دست آمد. این روایات ذیل آیات دسته بندی و از منظر گونه شناسی و تناسب با مفاد ظاهری آیات بررسی شده‌اند. تنوع گونه‌های این روایات بدین شرح است: «ایضاح لفظی، ایضاح مفهومی، بیان لایه‌های معنایی، بیان مصداق، جری و تطبیق، استناد به قرآن، سبب نزول، پاسخگویی با قرآن، بیان قرائت». بعضی روایات نیز در زمره روایات مرتبط با آیات این دو سوره هستند. در مورد تناسب مفاد روایات با مفهوم ظاهری آیات نیز در مجموع می‌توان گفت روایات این دو سوره اکثراً هم سو و مساوی با مفهوم ظاهری آیه و یا از نوع عموم و خصوص مطلق بوده‌اند و یا به نحوی باطن و مصداق آیه را بیان می‌کردند که آنها نیز مغایرتی با ظاهر آیات نداشتند. همچنین میزان آسیبهای محتوایی و لفظی در مقابل شمار کل روایات بسیار اندک است. تفاوت بیان و ساختار روایات نیز بیانگر این نکته است که ائمه اطهارعلیهم السلام ازفرصت‌های مختلف برای تبیین آیات الهی استفاده می‌کردند. میزان فراوانی حضور معصومان علیهم السلام نیز در این روایات با یکدیگر متفاوت بوده که بیشترین تعداد روایت به ترتیب از قول امام صادق علیه السلام و پیامبر اکرم علیه السلام نقل شده‌اند. در این پژوهش سعی شده ‌است تا تفسیری روایی از سوره‌های «مدّثّر» و «قیامت» بر مبنای میراث برجای مانده از سخنان گرانقدر اهل بیت علیهم السلام فراهم آید.
مشخصات اثر
اعتبارسنجی مبانی و آراء تفسیری مجاهد بن جبر در مقایسه با دیدگاه اهل بیت(ع)
نویسنده:
جعفر نجف پور
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مجاهد بن جبر از صدر مفسران تابعی است و در تفسیر رتبه درخشانی دارد، این تحقیق به دنبال اعتبارسنجی مبانی و آراء تفسیری مجاهد بن جبر و مقایسه آن با دیدگاههای اهل بیت(ع)است. هدف این تحقیق به دست آوردن مبانی و روش تفسیری مجاهد بن جبر و نیز تحلیل آراء تفسیری او و کشف صحت و سقم و میزان اعتبار آن ها بر اساس مقدار موافقتشان با دیدگاههای اهل بیت(ع) است. در این تحقیق با مراجعه به کتب و منابع عربی، فارسی و مقالات علمی پژوهشی مرتبط، به دست آمد که تفسیر پذیری قرآن، وجود سطوح و ساحت های قرآنی، حجیت عقل با دونوع رویکرد عقل مصباح و عقل منبع، به ویژه عقل تأویل گرا، حجیت سنت پیامبر اسلام(ص) و حجیت قول صحابه، از مبانی مورد پذیرش مجاهد در تفسیر قرآن می باشد. از مجاهد تصریحی در پذیرش حجیت سیره اهل بیت(ع) در تفسیر قرآن به دست نیامد، هر چند اقوالی در فضایل و مناقب اهل بیت(ع) را نقل کرده است. نظریه روشنی نیز از مجاهد درباره روش و مکتب تفسیری وی در دست نیست، اما بررسی و تحلیل آراء تفسیری او، محقق را به روش تفسیری قرآن به قرآن، تفسیر لغوی، تفسیر آیهبا تعیین مصداق، تفسیر آیه با حمل بر معنای مجازی و استعاری، تفسیر اشاری با ذکر معنای باطنی، رهنمون می کند. در حوزه روایات، بیشترین اختلاف بین آراء او و دیدگاههای اهل بیت(ع)درباره روایات فقهی است، در حالی که برخی از روایات اعتقادی مجاهد، خصوصا در حوزه عقل تأویل گرا، مانند عدم رویت باری تعالی، باور به عدم تجسیم و تشبیه ذات اقدس الهی، از بارزترین آراء اوست که همسو و هم جهت با اقوال اهل بیت (ع) است.
مشخصات اثر
مبانی فهم و تفسیر قرآن در نهج‌البلاغه
نویسنده:
حامد پوررستمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مبانی فهم و تفسیر قرآن، اندیشه های بنیادین و تاثیرگذار در تفسیر هستند که از چرایی و خاستگاه نظری فرایندهای تفسیری مانند اصول و روشها سخن گفته و در تبیین و تعیین آنها نقش محوری دارند. این مبانی از حیث نتایج و معلولات به مبانی مشترک و مختص و از حیث منابع و خاستگاه معرفتی به مبانی نقلی و عقلی تقسیم می گردند. اهمیت و ضرورت پردازش این موضوع از دو حیث قابل تامل است:1) نقش محوری مبانی تفسیری در چگونگی فهم و برداشت از قرآن 2) بررسی موضوع از منظر امیرمومنان علی که خود افزون بر ناطق قرآن، قرآن ناطق نیز بوده و این امر منجر به اعتبار و تعمیق دوچندان بحث می شود. بطور کلی می توان چهار مبنای محوری و کلان را از نهج البلاغه استنباط نمود: 1) قدسیت قرآن 2) وجوه پذیری قرآن 3) ناطقیت قرآن 4) تعاملات و روابط اهل بیت با قرآنقدسیت قرآن ناظر به تنزه ماورایی قرآن از نقص و خطا بوده که این تعریف معلول شواهدی از نهج البلاغه می باشد که بر دو رکن اساسی قدسیت یعنی ماورایی و عصمت قرآن پای می فشارد. ضمن آنکه در پرتو واکاوی عبارت (انما کلامه سبحانه فعل منه انشاه و مثّله) اصل وحیانی بودن الفاظ قرآن خود را می نمایاند. وجوه پذیری مبنای دیگری است که پردازش آن بر اساس عبارت (لاتخاصمهم بالقرآن فانّ القرآن حمّال ذووجوه تقول و یقولون؛ قرآن حمال ذووجوه است، تو می گویی، آنها هم می گویند) سامان یافته است. وجوه پذیری قرآن به معنای کثرت قرائتها و برداشتها از متن آنگونه که غرب می انگارد (هرمنوتیک فلسفی) نیست، بلکه ناظر به دو بعد معنا شناسانه و آسیب شناسانه است که پذیرش اولی و نفی دیگری بر اساس سیری روشمند و با توجه به اصول و قرائن نقلی، عقلی و ادبی انجام می پذیرد.مبنا و معنای ناطقیت قرآن برخاسته از شواهدی از نهج البلاغه است که قرآن را در صدد سخنگویی و انتقال مفاهیم و معارف خویش به مخاطب در سه قالب رجالی(نطق محسوس)، دلالی و تفسیری(نطق معقول) می داند. این مفاهیم و معارف انتقالی، (علی رغم تفکر پوزیتیویستی) معنادار و معرفت بخش بوده و در پرتو قرائن از حجیت ظواهر برخوردارند. افزون بر آنکه از نظارت این مفاهیم نسبت به یکدیگر، روش تفسیری قرآن به قرآن استنباط می گردد.اندیشه مفسر پیرامون نوع تعامل و رابطه اهل بیت: با قرآن از مبانی دیگری است که در چگونگی تفسیر و برداشت از قرآن نقش محوری دارد. شواهد بدست آمده از نهج البلاغه ناظر به سه رابطه معرفت، معیت و ظرفیت ارزیابی شده که واکاوی آنها محقق را به مرجعیت، حجیت وعصمت روایات خاندان وحی در حوزه تفسیر و علوم قرآن رهنمون می نماید.
مشخصات اثر
موضع امامان معصوم (ع) در قبال افراط و تفریط در مورداهل بیت (ع)
نویسنده:
رضوان مرادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از مسائل مطرح بین فریقین مسأله اهل بیت(ع) وجهت گیریهایشان نسبت به حضرات(ع) در زمینه مقامات علمی،ولایی، معنوی و عصمت اهل بیت(ع) است.این مقامات از لحاظ نقلی و عقلی برای اهل بیت(ع) ثابت است، ولی اهل سنت در خصوص اهل بیت(ع) تفریطهایی داشته اند، از جمله اینکه مقام ولایتی اهل بیت(ع) را نپذیرفته اند و قائل به خلافت خلفایی شده اند که ادله قابل قبولی ندارند، ودر حیطه علمی نیز با پذیرش علوم غیر معتبر خلفا و صحابه و فقها از پذیرش علوم ویژه اهل بیت(ع) کناره گیری کردند.گروهی نیز با جنگها و دشمنی علیه ائمه(ع) در خصوص مقام عصمت نیز تفریط روا داشتند. در قبال این تفریطها ائمه(ع) مواضعی داشته اند وهمواره از حق خود دفاع و مقام ولایتشان را همواره غصب شده می دانستند و از مسلمینی که از علومشان کناره گیری کرده اند به علم ویژه خود دعوت و از رجوع به علوم غیر معتبر دیگران نهی فرموده اند وبه احتجاج در قبال نادیده گرفتن عصمتشان پرداخته اند. فرقه دیگر، جهت گیری متفاوتی در برابر ائمه(ع) داشته اند وبا نامحدود دانستن علم ائمه(ع) دچار غلو در خصوص مقام علمی اهل بیت شده اند،که ائمه(ع) با آنها نیز موضع گیری هایی داشته و علم خود را محدود به حدودی معرفی فرموده اند و این فرقه درحیطه معنوی نیز افراط کرده و ائمه(ع) را تا حد خدایی بالا برده اند؛ که معصومین(ع) در قبال این غالیان نیز مواضعی داشته ودر بعضی موارد آنها را مهدورالدم دانسته اند.
مشخصات اثر
تحلیل انتقادی دیدگاه مرحوم اِربِلی در علت استغفار معصومین
نویسنده:
حسین سید موسوی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
کلیدواژه‌های اصلی :
عصمت , اهل بیت(ع) , گناه , استغفار
چکیده :
چکیده مقاله: یکی از ناسازی‌های ظاهری در رفتار معصومین به ویژه پیامبر اسلام, و ائمه] وجود دعاهایی است که در آنها از خداوند طلب بخشش می‌کنند. این استغفار در حالی است که معتقدیم معصومین از ابتدا تا آخر عمر، هیچ خطایی مرتکب نمی‌شوند. سئوالی که مطرح می‌شود این است که اگر معصومین] هیچ خطایی نمی‌کنند، چرا استغفار می‌نمایند و اگر خطاکارند، چرا ایشان را معصوم می‌دانید؟ مرحوم اربلی استغفار ائمه] را ناشی از پرداختن ایشان به امور شخصی و در نتیجه غفلت از خداوند می‌داند. پاسخ وی طرفداران بسیاری یافته است، تا جایی که در کتاب‌های درسی دانشگاهی نیز مطرح شده است. به نظر می رسد استغفار ائمه] دلایل دیگری دارد. در این مقاله ضمن نقد دیدگاه مرحوم اربلی به دیدگاه‌های اندیشمندان دیگر نیز اشاره شده و به توضیح و تبیین آنها پرداخته شده است
صفحات :
از صفحه 46 تا 69
مشخصات اثر
عنوان: عصمت اهل‌بیت(ع) از نگاه ابن‌عربی
نویسنده:
محمد مظفری، حسین غفاری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
چکیده مقاله: عصمت اهل‌بیت] از مسائلی است که با نگاهی مختصر به متون اسلامی قابل پذیرش و اثبات می‌باشد. در آیه 33 سوره مبارکه احزاب و روایات موجود در منابع روایی شیعه و اهل سنت به صراحت بر این مطلب که خداوند خواسته، هرگونه رجس و آلایش را از اهل‌بیت نبوت] زدوده و ایشان را از هرعیب پاک و منزه نماید اشاره شده است. باوجود این برخی از گروه‌های کلامی چنان که باید حقیقت این مسئله را درک نکرده و سطحی‌نگری و تعصب آنان سبب شده است که عصمت اهل‌بیت رسول خدا, را برنتابند یا کسان دیگری را بدون دلیل، در عصمت با اهل‌بیت] شریک پندارند. از کسانی که این مسئله مهم و اساسی را مورد تحقیق قرار داده است، عارف پر آوازۀ جهان اسلام، محی‌الدین ابن عربی است. در تحقیق حاضر افزون بر تحلیل عرفانی حقیقت عصمت، با بررسی عبارات شیخ، نشان داده شده که او نه تنها قائل به عصمت مطلقه اهل‌بیت] است، بلکه ایشان را عین طهارت می‌داند و مراد او از اهل‌بیت همان پنج‌تن آل کساء] است. همچنین به این اشکال که شیخ، عصمت را مانع از گناه نمی‌داند، پاسخ داده شده است.
صفحات :
از صفحه 23 تا 47
مشخصات اثر
بررسی انواع تحریف های حدیث ثقلین در منابع غیر شیعه
نویسنده:
عبدالرحمن باقرزاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
مشخصات اثر
صفات خبری در اندیشه آیت الله جوادی آملی
نویسنده:
مصطفی سلطانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
بحث صفات خبری، همگام با نزول وحی پا به عرصه علم کلام و تفسیر نهاده است. در فهم آیات خبری و چگونگی انتساب این صفات به خداوند، دیدگاه‌هایی چون تشبیه و تجسیم (اثبات بلاتأویل)، توقف و تفویض، اثبات بلاکیف، و اثبات باتأویل، به متکلمان و مفسران نسبت داده شده است. دیدگاه‌های فوق در مقام ارائه پاسخی به این پرسش شکل گرفت که چگونه خداوند خود را متصف به صفات خبری کرده است حال آنکه لازمه حمل و انتساب این صفات به خداوند، نسبت صفات غیر الهی (تشبیه، تجسیم و...) به خداوند است؟ استاد جوادی آملی در مقام پاسخ به این پرسش، قائل به نظریه «اثبات با تأویل» بوده، نظریه «عینیت صفات و ذات» و نظریه «تنزیه» را پایه تفسیر صفات خبری قرار داده‌اند. ایشان با ارجاع متشابهات به محکمات و تقدم عقل برهانی بر ظواهر نقلی و با بهره وری از دلالت لفظیه و تصدیقیه، صفات خبری را فهم و تفسیر می‌کنند.
صفحات :
از صفحه 71 تا 91
مشخصات اثر
جایگاه سیاق در تفسیر المنار
نویسنده:
مرضیه رستمیان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
سیاق به عنوان مبنای اصلی ساخت کلام نقش عمده ای در فهم مراد متکلم دارد. از همین رو سیاق، مطمئن ترین و مهم ترین ابزار مفسر برای ورود به نصوص، به ویژه آیات قرآنی است. در این میان بررسی جایگاه سیاق در تفاسیر معتبر باعث کاربردی شدن اصل سیاق می شود. از برجسته ترین تفاسیر سده چهاردهم تفسیر المنار اثر محمد عبده و محمد رشید رضا است که با توجه به رویکرد تحول گرایانه مولفان آن به روش های تفسیری دارای اهمیت بسزایی است. این پژوهش به منظور بررسی مقدمات و انواع سیاق و بررسی جایگاه سیاق در تفسیر المنار و میزان تأثیرگذاری رویکرد سیاقی عبده بر تفسیر المیزان انجام یافته است. نگارنده در این پژوهش کوشیده است تا پس از بررسی سیاق(بافت) از ابعاد مختلف با بهره گیری از مبحث بافت در زبان شناسی جدید، جایگاه سیاق را در تفسیر المنار به دقت بکاود.در نتیجه ی این پژوهش می توان گفت که از سیاق در تفسیر المنار جایگاه والائی داشته و این نگرش عبده به آیات بدون تأثیر بر مفسران متأخرتر خصوصاً علامه طباطبائی نبوده است
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 965