جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

قانون ماية قوام و ثبات جامعه و سازمان‌هاي متبوع آن است و بدون رعايت آن، سازمان‌ها و تشکيلات با آسيب‌ها و مشکلات جدي مواجه خواهند شد و به تبع آن، مسيري سخت و دشوار در جهت توسعه، رشد، اعتلا و آرامش در پيش‌رو خواهند داشت. عوامل متنوع و متعددي در قانون‌گريزي و قانون‌شکني مديران و کارکنان در سازمان‌ها نقش دارند. هدف تحقيق حاضر واکاوي و بررسي علل اخلاقي قانون‌گريزي مديران و کارکنان در سازمان از ديدگاه مکتب حيات‌بخش اسلام به منظور کمک به برون‌رفت از اين بحران است. در اين مقاله، براي تبيين علل اخلاقي قانون‌گريزي مديران و کارکنان در سازمان‌ها، از روش توصيفي و تحليلي استفاده شده است. نتايج اين تحقيق و بررسي نشان داد که کم‌رنگ شدن برخي از فضايل و نيز شيوع برخي از رذايل اخلاقي، مانند پيروي از هواهاي نفساني، حرص و طمع به ثروت، قدرت‌طلبي و رياست‌جويي، جاه‌طلبي و خودنمايي، تعصب و تعلق افراطي به خويشان و دوستان، پايين بودن آستانة تحمل، ترس از مافوق، و حب و بغض‌هاي شخصي در سازمان در ميان مديران و کارکنان، آنها را از تبعيت از قوانين و مقررات سازماني بازمي‌دارد که لازم است با اتخاذ راه‌کارهاي مؤثر و متناسب با اين علل و ترويج اخلاق در سازمان، در سطحي فراگير به حل اين معضل و برون‌رفت از آن اقدام نمود.

این پروژه با عنوان قانون و قانون گرایی در اسلام می باشد که در آن به بررسی قانون و ویژگی های آن در اسلام پرداخته ایم و نیز به بررسی قانون در لغت و اصطلاح و مرافدات آن در قرآن، انواع قانون و ویژگی های بهترین قانون، برتری قوانین اسلام و حق قانون گذاری و قانون و قانون گرایی در قرآن پرداخته شد. همچنین به بررسی اهداف و ویژگی ها و اهداف قانون پرداخته ایم که در این مورد به بررسی وضع قانون، امضای قانون، بایسته های قانون گذاری، اصول و مرجع قانون گذاری و همچنین دوره های قانون گذاری در اسلام شامل عصر پیامبر، خلفای راشدین، عباسی و عصر انحطاط و عصر نهضت را آوردیم و به بیان مطالب مهمی در زمینه لزوم الهی بودن قانون نیز پرداخته ایم. هدف از تحقیق مورد نظر تبیین قانون و تأثیر آن در شکل گیری تداوم حیات بشری از دیدگاه اسلام است که تضمین کننده سعادت دنیوی و اخروی انسانها است. و در پایان نتیجه گیری کردیم که اسلام به عنوان تنها دین کاملی است که شامل قوانین جامع و کاملی می باشد که در این قوانین هم به جنبه فردی و هم به جنبه اجتماعی انسان متوجه شده است و آنچه از مباحث مطروحه می توان نتیجه گرفت این است که انسان برای این که بتواند در اجتماع رابطه خوب و مصلحت آمیزی با سایر افراد داشته باشد باید از قانون و قوانین مدنی پیروی کند که این قوانین باید بر گرفته از قرآن و دین اسلام به عنوان تنها دینی که انسان را به سعادت می رساند باشد.

مباحثی پیرامون قانون و قانون گذار از دیدگاه قرآن کریم است. پژوهش حاضر در چهار بخش و چهارده فصل تنظیم شده است. نویسنده ابتدا تحت عنوان «قانون و جامعه» ضرورت نیاز به قانون و راه های رفع اختلاف در جوامع بشری را بیان کرده، سپس در بخش دوم به «خصوصیات قوانین الهی و بشری» اشاره کرده که شامل قداست، ضمانت اجرا و محدود نبودن قوانین الهی به زمان و مکان، ملاک های جامعیت قرآن و دین و نواقص قانون های بشری و مجریان آن است. نویسنده بخش سوم را به «منابع قانون» که عبارت از منابع قوانین الهی و بشری، اختصاص داده است. وی در بخش پایانی «قانون گذاری» را مورد توجه قرار داده است و مباحثی همچون خصوصیات قانون گذار، خصوصیات قانون گذار حقیقی، استثنائات وضع قانون و طاغوت را بیان کرده است در نهایت نیز چنین نتیجه گرفته است که تنها اسلام می تواند نیازهای واقعی جامعه را تأمین کند و فقط خداوند صلاحیت وضع قانون جامع بشری را دارد، زیرا او تمام خصوصیات لازم برای وضع بهترین قانون را دارد و از طرفی هیچ یک از عیبت هایی که دامن گیر قانون های بشری و مجریان آن است در اسلام و خداوند وجود ندارد.

اين مقاله داراي دو هدف يا مسئلة اصلي است: نخست، رابطة دوسوية صلح و سعادت؛ دوم، تعامل و تصاعد متقابل و متعاكس آندو بدون هيچ نقطة ايستا و پاياني. چنانكه پيداست رويكرد مقاله توصيفي نيست بلكه در بخش اصلي خود، تحليلي يا توصيفي ـ تحليلي است. نوآوري مقاله در تبيين و كشف رابطه» دوسويه صلح و سعادت و كشف رابطة متصاعد دوسويه آن از متون ملاصدراست. اين رابطه بر مبناهاي مختلفي در انديشة صدرالمتألهين مورد تحليل قرار ميگيرد. بر مبناي انسان‌شناسي ملاصدرا، از زواياي گوناگون بدست مي‌آيد كه صلح شرط سعادت دنيوي و اخروي است و سعادت نيز عامل تحكيم صلح است. وجودشناسي و جهانشناسي صدرايي نيز مبناي تحليلهاي نگارنده در باب رابطة دوسويه صلح و سعادت است؛ بر اين مبنا تحليل ميكنيم كه چگونه جامعة صدرايي در عين برخورداري از تكثرها ميتواند عميقاً وحدتگرا باشد. تحليل رابطة صلح و سعادت بر مبناي انديشه‌هاي ديني صدرايي نشان ميدهد كه چگونه صلح در دنياي مدرن به مخاطره افتاده است. ساختار حكومت و كاركردهاي آن نيز بتفصيل ديگري پرده از رابطة دوسوية صلح و سعادت برميدارد، چنانكه انديشه‌هاي اخلاقي ملاصدرا نيز رابطة دقيق صلح و امنيت و سعادت اخلاقي را برملا ميسازد.

یکى از پژوهش هاى راهگشا در مقوله "نیاز بشر به وحى و نبوت"، بررسى و تجزیه و تحلیل آرا ابن سینا، به عنوان یکى از برجسته ترین فیلسوفان نظریه پرداز، در این زمینه است. ابن سینا از دو زاویه به این مسئله نظر انداخته است: نخست از زاویه فردى و معنوى و دیگر از زاویه اجتماعى و دنیوى. از نگاه نخست، ایمان به خدا، سیر و سلوک و حیات معنوى را در پرتو تعالیم دینى راه نجات و سعادت و عروج به مدارج کمال مى داند. او فصلى دلکش و خواندنى را تحت عنوان "مقامات العارفین" در فیلسوفانه ترین اثرش یعنى الاشارات والتنبیهات به تجزیه و تحلیل این بحث اختصاص داده است. علاوه بر این، وی در این اثر از طریق ضرورت نیاز به جعل قانونِ لازم الاجرا، بر ضرورت نبوت و شریعت استدلال می کند. اما بحث ابن‌سینا از نقش اجتماعى و دنیوى دین را باید بیش از هر جایى در مفصل ترین اثر مابعد الطبیعى او یعنى کتاب عظیم الهیات شفاء جستجو کرد. ابن سینا در این متن سترگ فلسفى ضمن اقامه برهانى بر ضرورت تشریع الهى و نیاز بشر به وحى و نبوت براى اداره بهینه اجتماع بشرى، جزئیات و لوازم این نظریه را مورد بحث و کنکاش قرار داده است. از نظر او، نبی از طریق آوردن برترین قانون، تربیت اخلاقی و معنوی مردم، و طراحی ساختار مدینه و نهادهای آن زمینه را برای سعادت فرد و جامعه مهیا می سازد. نگارنده این مقاله کوشیده است در حد بضاعت خود به کاوش در این نظریه و تجزیه و تحلیل ابعاد و اجزا آن بپردازد.

مطالعه مباحث اجتماعی و سیاسی در اندیشه ابن سینا از اهمیت به سزایی برخوردار است. ذیل مطالعه ای از این دست تصویر جامعه ایده آل وی می تواند از اهمیتی دو چندان بهره مند باشد. شهر آرمانی و جامعه ای که بوعلی در آثار خود بنا بر مبانی فکری خویش ساخته است مبتنی بر اندیشه کمال گرای مندرج در فلسفه اوست. مقاله پیش روی این مهم را از طریق بررسی مؤلفه های شهر و مطالعه ارتباط آن ها با یگدیگر دنبال می نماید. جهت انجام این مهم نیازمند توضیح مناسبات اجتماعی و فهم جامعه شناختی روابط برقرار در شهر هستیم. در عین حال مطالعه شهر آرمانی بوعلی متضمن توضیح چگونگی تأثیر عالم علوی بر زندگی اجتماعی آدمی و امکان تحقق سعادت و نیک بختی حاصل از این تأثیر در قالب شهر سینوی است. در این راستا مقاله به ارائه توضیحاتی در خصوص مؤلفه های اصلی شهر سینایی یعنی تقسیم کار، سعادت، نظام اجتماعی شهر، تعاون (مشارکت)، سنت (قانون)، قرارداد و عدالت می پردازد. نکته آن جاست که آن روح کلی که مؤلفه های شهر سینوی را به یکدیگر پیوند می دهد و موجب پایداری نظم جامعه یا شهر سینوی می گردد، شرع است.

اسلام دین جاودانه و احکام منصوص در قرآن تغییرناپذیر بوده، منحصر به زمان خاصی نشده، بلکه در همه زمان ها می تواند هدایت گر و راهبر امور فردی و اجتماعی افراد بشر قرار گیرد. از جهت دیگر تغییر و تحول در جوامع در بستر زمان، که پدیده ای طبیعی و واقعی است، مسایل و اموری را مطرح می سازد که مستلزم انطباق آن ها با احکام اسلامی می باشد. اسلام به جهت ویژگی جاودانگی باید بتواند در هر مقطعی از زمان پاسخگوی نیازهای افراد جامعه بوده و با اجتهاد در موضوعات مستحدثه و جاری، احکام روز را یافته و فقه پویا را جامه عمل بپوشاند.یکی از موضوعات مطرح شده در شرع، مساله تعدد زوجات است که از موضوعات تحت پوشش خانواده بوده و در هر لایحه حمایت خانواده که توسط قوه قضائیه پیشنهاد و به تایید هیات وزیران رسیده، نیز مورد بحث قرار گرفته است.در خصوص موضوع مذکور احکامی در قرآن کریم و در برخی احادیث و مستندات روایی آمده ست. در ضمن برخی مقررات و نظام های اعلامی در لایحه از باب مصالح اجتماعی امکان طرح دارد که در صورت مغایر نبودن با مبانی فقهی می تواند مورد وضع شارع حکومتی قرار گیرد. مقاله حاضر در نظر دارد تطابق و تناسب مواد پیشنهادی لایحه با مقتضیات روز و با احکام اسلامی را در موضوع تعدد ازدواج به مورد بحث بگذارد. برای نیل به این هدف درصدد است، ابتدا با استناد به آیات قرآنی، احادیث و روایات، و با استناد به نظر فقهای مشهور و سایر صاحب نظران اسلامی، موضع و دیدگاه شرع را در این خصوص بیابد. سپس با طرح مصالحی در جهت نظم بخشی به موضوع تعدد زوجات در جامعه فعلی ما، و با توجه به ویژگی های خاص آن، مواد لایحه را،‌ با توجه به ابعاد مختلف آن مورد مداقه و بررسی قرار دهد. بررسی مشروعیت اصل تعدد زوجات، شرایط فردی و اجتماعی تجویز آن و فلسفه تاریخی و تشریعی موضوع، می تواند ما را در تشریع قانونی پدیده مذکور بر اساس مصالح اجتماعی هدایت و راهنمایی کند.