مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

بحث رجعت از مسلمات شیعه است و یکی از مهمترین اعتقادات آن. کتاب حاضر به بررسی بحث رجعت و مسائل پیرامون آن می پردازد.

بحث رجعت از جمله مباحث مهم در طول تاریخ مباحثات و تالیفات اسلامی است . رجعت از جمله مسلمات اعتقاد شیعه است . کتاب حاضر به بررسی بحث رجعت می پردازد و به اشکالات و ایرادات وارده جواب می دهد.

کتاب «محاضرات فی الرجعة» نوشته علی حسینی صدر، بحثی كلامی در اثبات رجعت است. رجعت یعنی بازگشت نیكوكاران و بدكاران در قبل از قیامت به این دنیا و دیدن پاداش و جزای اعمال‏شان است. جالب این است كه این كتاب غیر از رد شبهات رجعت، به آیات، روایات، اجماع و عقل استناد می ‏كند و رجعت را امكاناً و وقوعاً مطابق با شرع و عقل جلوه می‏ دهد.

در مقدمه، به این نکته اشاره گردیده که مسئله رجعت، عقیده‎ای اسلامی بوده که آیات قرآنی و احادیث صحیح فراوانی بر آن دلالت نموده و مکررا در امت‎های پیشین، اتفاق افتاده و در اخبار صحیحی به وقوع آن در این امت نیز اشاره شده است، اما بااین‎حال، برخی از علمای مذاهب اسلامی، به انکار آن پرداخته، ولذا در این رساله، به تبیین مراد از رجعت و اثبات آن، پرداخته شده است. نویسنده در ابتدا، به تبیین معنا و مفهوم رجعت پرداخته و به این نکته اشاره دارد که رجعت، اعتقاد به زنده شدن اقوامی پس از مرگشان و یافتن حیات و زندگانی مجدد در دولت حضرت مهدی(عج) و سپس مرگ یا کشته شدنشان می‎باشد. نویسنده در تبیین رأی شیعه امامیه پیرامون رجعت، به بیان این مطلب پرداخته که علمای امامیه، معتقدند که رجعت در امم گذشته اتفاق افتاده و در امت ما هم، در آخرالزمان، اتفاق خواهد افتاد و در اثبات این موضوع، به اقوال علمایی چون شیخ مفید (متوفی 413ق)، سید علی بن حسین مرتضی (متوفی 436ق)، طبرسی (متوفی 548ق)، محمدصالح مازندرانی (متوفی 1081ق) استناد شده است. اما علمای اهل سنت، مسئله رجعت را انکار کرده و آن را دست‎مایه سرزنش علمای شیعه قرار داده و اعتقاد به آن را از جمله امور قبیحی دانسته که شماری از روایان را به آن واسطه تضعیف نموده‎اند، باآنکه آنان، فی نفسه ثقه بوده و در مرویات خویش از کذب پرهیز داشته‎اند؛ راویانی همچون: جابر بن یزید جعفی، حارث بن حصیره، اصبغ بن نباته و داود بن یزید اودی. نویسنده در ادامه، با اشاره به امکان عقلی زنده شدن مردگان در قیامت و باور تمامی مسلمین بر این امر و کافر دانستن منکر آن، به بررسی امکان عقلی رجعت پرداخته است. و آیات قرآنی دال بر وقوع رجعت را بررسی نموده و آنها را به دو دسته تقسیم نموده است: الف)- آیات دال بر وقوع رجعت در امم سالفه؛ از جمله آیه 243 سوره بقره: أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ خَرَجُوا مِنْ دِيارِهِمْ وَ هُمْ أُلُوفٌ حَذَرَ الْمَوْتِ فَقَالَ لَهُمُ اللَّهُ مُوتُوا ثُمَّ أَحْياهُمْ إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَ لٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لاَ يشْكُرُونَ؛ «آیا از [حال] کسانى که از بیم مرگ از خانه‏‌هاى خود خارج شدند و هزاران تن بودند، خبر نیافتى؛ پس خداوند به آنان گفت: «تن به مرگ بسپارید»؛ آنگاه آنان را زنده ساخت. آرى، خداوند نسبت به مردم، صاحب بخشش است، ولى بیشتر مردم سپاسگزارى نمى‏کنند». ب)- آیات دال بر وقوع رجعت در آخرالزمان؛ مانند آیه شریفه 83 سوره نمل: وَ يوْمَ نَحْشُرُ مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ فَوْجاً مِمَّنْ یکَذِّبُ بِآياتِنَا فَهُمْ يوزَعُونَ؛ «و آن روز که از هر امتى، گروهى از کسانى را که آیات ما را تکذیب کرده‌‏اند، محشور مى‏گردانیم، پس آنان نگاه داشته می‌‏شوند تا همه به هم بپیوندند» احادیث رجعت در کتب شیعه امامیه، احادیث رجعت در کتب اهل سنت، کلمات بزرگان اهل سنت پیرامون رجعت پیامبر(ص) و سایر انبیاء(ع)، علت شدت نفرت اهل سنت از موضوع رجعت، شبهات مطرح‎شده درباره رجعت و حوادث مربوط به رجعت، عنوان سایر مطالبی است که در کتاب، بدان پرداخته شده است. در خاتمه کتاب، خلاصه و نتیجه‎گیری مطالب، آمده است

جامع الشتات، كتابى است به زبان عربى در موضوعات متفرق كلامى و فلسفى و...نوشته ملا محمد اسماعيل خواجويى، از عالمان شيعى قرن دوازدهم هجرى. در اين كتاب، موضوعات و مطالب متعدد و متنوع فلسفى، كلامى، فقهى، حديثى، تاريخى و... مطرح گرديده است كه از آن جمله مى‌توان به موضوعات ذيل اشاره كرد: •

" فى رحاب اهل البيت " مجموعه كتابچه‌هايى است كه در بیش از چهل مجلد موضوعات مختلف كلامى، فقهى و احياناً تاريخى و قرآنى را مورد بررسى قرار داده است. سيد عبدالرحيم موسوى و يك گروه تحقيقى تدوين و تنظيم آن را به انجام رسانده‌اند. "انگيزه تأليف" پاسخگويى و ردّ شبهاتى كه در عصر جديد از طرق شبكه‌هاى اينترنتى و ارتباطى در مسائل اسلامى مطرح مى‌شود، سبب ايجاد گروه‌هاى بحث و پاسخگويى به شبهات در مجمع جهانى اهل بيت علیهم السلام گرديد كه اين مجموعه حاصل آن جلسات است. "ساختار كتاب" در هر جلد از اين مجموعه مهم‌ترين مباحث پيرامون آن موضوع اعتقادى يا فقهى و نيز نظرات و آراء اهل سنت و شبهات مرتبط به اختصار آمده است. در پايان نيز نتيجه و خلاصه بحث ديده مى‌شود. "جلد7" موضوع مورد بحث کتاب درباره رجعت می باشد. رجعت یکی از اعتقادات اختصاصی شیعه است که اهمیتی خاص و ویژه دارد.

آیات متعددی از قرآن کریم بر اصل رجعت دلالت می کند. یکی از آیاتی که در آن به خروج «دابه الارض» اشاره شده است، آیه 82 نمل است. واژه «دابه» از نظر معنا، جنبنده ای است که قابل اطلاق بر انسان و غیر انسان است. درباره چیستی «جنبنده زمینی» و چگونگی برنامه و رسالت او، قرآن به صورت اجمال چنین می فرماید که: موجود متحرک و جنبنده ای است که خدا او را در آستانه رستاخیز، از زمین ظاهر می سازد. او با مردم سخن می گوید و سخنش این است که مردم به آیات خدا ایمان نمی آورند. با توجه به سیاق آیه و آنچه از روایات استفاده می شود، خروج «دابه الأرض»، از جمله رویدادهایی است که به عنوان نشانه های قیامت، از آن یاد شده است و به یقین این رویداد، پیش از برپایی قیامت خواهد بود. این امر جز رجعت نمی تواند چیز دیگری باشد. روایات فراوانی نیز بر این مطلب دلالت می کند.