جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
1 2 3 4 5
ارزیابی نزاع فخر رازی با فلسفۀ اسلامی در مسئلۀ‌‌ اقلّی بودن شرور‏
نویسنده:
مجید احسن
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
مسئلۀ شر و چگونگی وارد شدن آن در قضای الهی از مهمترین مسائل مطرح در فلسفه اسلامی است. یکی از مشهورترین پاسخ‌ها در این رابطه، نظریۀ تقسیم پنج‌گانه موجودات نزد ف... فیلسوفان مسلمان است که به ارسطو نسبت داده شده است. طبق این پاسخ، شرور اقلّی، لازمۀ جدایی ناپذیر عالم ماده هستند و بنابراین باید عالم علیرغم احتمال رخ دادن این شرور آفریده شود؛ زیرا رخ ندادن این شرور اقلّی هیچ راهی ندارد جز اینکه عالم اصلا آفریده نشود؛ راهی که به نظر فیلسوفان اسلامی، ترک خیر کثیر و ارتکاب شر کثیر است. ایشان در ضمن استدلالی قیاسی و پیشینی کوشیده‌اند با محاسبات کمّی نشان دهند که چگونه شرور در عالم انسانی و غیر انسانی در نسبت با خیرات اندک هستند. در مقابل، فخر رازی با نقد فلسفۀ اسلامی در این مسئله مدعی شده است که شرور لازمۀ جدایی ناپذیر عالم نیستند کما اینکه عدم آفرینش عالم به قیمت رخ ندادن شرور اصلا شر کثیر نیست. وی در ضمن استدلالی استقرایی و پسینی و در عین حال چونان فلاسفۀ اسلامی تلاش کرده است تا با محاسبات کمّی نشان دهد که اکثر انسان ها مبتلا به شرور زیاد و محروم از لذت‌های گوناگونند و در نتیجه، برخلاف محاسبات عددی فیلسوفان مسلمان، اکثری بودن خیرات نادرست است. در این مقاله که با رویکرد توصیفی تحلیلی سامان یافته است، عمدتاً با تمرکز بر گفته های ابن‌سینا دیدگاه فلسفه اسلامی را تقریر نموده و آن را با نقدهای فخر رازی پی خواهیم گرفت. در نهایت نیز نشان خواهیم داد که ارزیابی این نزاع بنیادین جهان کلاسیک در آینه افق نگاه امروزین به مسئلۀ شر گویای آن است که اگرچه فخر رازی با فیلسوفان مسلمان در تقریر چرایی وجود شرور در عالم اختلاف نظر جدی دارد اما در نداشتن و یا غفلت از منظر انسانی و کیفی در تحلیل این مسئله هم‌داستانند.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 475 تا 492
1 2 3 4 5
بررسی مقایسه‌ای دیدگاه جوادی آملی و فخر رازی در مورد گستره جامعیت قرآن
نویسنده:
عذرا طباطبایی حکیم
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
یکی از خصوصیات قرآن کریم و از اعتقادات بنیادی مسلمانان، جامعیت کلام الهی است که مانند جهان­شمولی و جاودانگی قرآن، مورد توجه مفسّران از گذشته تاکنون بوده است. ف... فخر رازی (606-544 ق) صاحب تفسیر مفاتیح ­الغیب و آیت الله جوادی آملی نویسنده تفسیر تسنیم و از مفسّران مشهور عصر حاضر، از جمله دانشمندانی هستند که به موضوع جامعیت قرآن توجه داشته­اند. با تحقیق در آثار مفسّران شیعه و سنی، منشاء اصلی یک اندیشه و هم­چنین تحول موضوع­های قرآنی آشکار می­شود. ازاین­رو این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی و مطالعات کتابخانه­ای به این نتیجه دست یافته است که فخر رازی در تفسیر جامعیت قرآن، رویکرد حداقلی دارد و قرآن را در حوزه اصول و فروع دین جامع می­داند؛ زیرا به نظر وی مسأله اشتمال قرآن با جامعیت آن تفاوت دارد؛ اما آیت الله جوادی آملی در تفسیر جامعیت قرآن، رویکرد حداکثری دارد و جامعیت قرآن را به معنای کامل بودن آن می­داند.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 59 تا 80
1 2 3 4 5
‎⁨شرح حال و زندگی و مناظرات امام فخرالدین رازی
نویسنده:
مایل هروی
نوع منبع :
کتاب , مناظره،گفتگو و میزگرد
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
افغانستان: وزارت مطبوعات افغانستان,
1 2 3 4 5
نگاهی به عقل‌گرایی فخر رازی بازخوانی انتقادی وصیت‌نامه او
نویسنده:
اعظم قاسمی، آریا یونسی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
صفحات :
از صفحه 169 تا 191
1 2 3 4 5
تفسیرکردن نخستین شفاء ابن‌ سینا: حواشی فخرالدین الرازی بر منطق
نویسنده:
سیلویا دی وینچنزو
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
1 2 3 4 5
فخر رازی و ماده‌گرایی متکلمین [مقاله انگلیسی]
نویسنده:
امل علی عواد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
1 2 3 4 5
نگاه نقّادانه شمس تبریزی به سه شخصیّت بزرگ (محیی الدّین بن عربی، شیخ اشراق سهروردی، امام فخر رازی)
نویسنده:
عطا مصطفائی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
شمس‌الدّین محمّد تبریزی عارف و اندیشمند اسلامی قرن هفتم هجری قمری است که عمیق‌ترین تاثیر روحی را بر شخصیّت مولانا جلال‌الدّین بلخی رومی برجای نهاده است. در مقا... الات شمس‌تبریزی، شخصیّت‌های فراوان عرفانی و علمی به چشم می‌خورد که شمس درباره‌ی آراء و نظریّات آنان به نقد و بررسی پرداخته است. از جمله‌ی این شخصیّت‌ها می‌توان به محبی‌الدّین بن عربی, شیخ اشراق سهروردی و امام فخر رازی اشاره کرد. شاخصه‌ی مشترک این سه اندیشمند برچسته‌ی مسلمان» تمخض و مهارت آتان در علوم بحشی و مدرسی است. محیی‌الدّین عربی عارفی است که به تصوّف رنگ فلسفه بخشید. سهروردی حکیم اشراقی است که جمع علم عرفانی و داش برهانی را ویژگی حکیم متاّه می‌داند. امام فخر رازی متکلّم و مفشر کم نظیر اسلامی است که‌به مداقه‌های علمی و مدرسی اشتهار دارد. مهمترین انتقاد شمس‌تبریزی براین سه اندیشمند بزرگه این است که آنان را به عدم متابعست از حضرت محمد (ص) منتسب داشته است. متابعت از حضرت محمّد (ص) به یک معنا یعنی کتمان و پوشیده داشتن احوال باطنی و شهودی خود و نیز هم تراز ندانستن خود با مقام آن حضرت. شمس‌تبریزی» ابن عربی را کوهی بزرگ، همدرد و مونسی نیکو و مردی شگرف می‌داند, شیخ اشراق را به نورائیت باطنش می‌ستاید و در برابر مخالفانش از شخصیّت علمی و ایمان او به حمایت برمی‌خیزد. امام فخر رازی را سرآمد بخائان علم رسمی و فیلسوف‌منش می‌خواند. شمس‌تبریزی خود را نه شیخ می‌داند و نه مرید می‌خواند. بلکه خود را فراتر از شیخ و مرید می‌بیند و با روحیّه‌ی منتقدانه‌ی خود با عارفان و عالمان به و مناظره می‌نشیند.   بیشتر
1 2 3 4 5
بررسی و تحلیل عالم ذر در قرآن با تاکید بر آراي تفسیری آیه الله جوادیي آملی و آیه الله معرفت و فخر رازی و زمخشريی
نویسنده:
محمد محمدپور؛ استاد راهنما: محمدحسین خوانین زاده؛ استاد مشاور: حسام الدین خلعتبري
نوع منبع :
رساله تحصیلی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
عالم ذر یکی از مباحث معرفتی است که در علوم مختلف اسلامی از جمله کلام، فلسفه و تفسیر موردبحث و گفتگوي نظریه پردازان قرار گرفته است. در بین مفسران، علما و حکما د... در زمینه امکان یاامتناع عالم ذر، چیستی عهد الست و کیفیت وقوع و نیز زمان عالم ذر اختلاف نظر جدي مشاهده می-شود، که از عدم وجود تا تحقق آن براي همگان از روز اول خلقت انسان تا پایان دنیا صاحب نظر دارد.از منظر بعضی عالم ذر به دلایل عقلی و نقلی واقع شده و توان درك آن، با توجه به حقایق مربوطه ودقت هاي فلسفی در چگونگی عالم ذر امکان پذیر است. در مقابل برخی به رغم آیات و احادیث وتفسیرهاي فراوانی که در ذیل آیات مطرح شده است، معتقدند نمیتوان به حقیقت عالم ذر و چگونگیوقوع آن دست یافت و شناخت در این زمینه کافی نیست. در این جایگاه بعضی اساسا وقوع عالم ذر را ممتنع میدانند و دستهاي دیگر آن را حمل بر مجاز میکنند. نوشتار حاضر با روش توصیفی تحلیلیدر صدد استخراج دیدگاه چندي از قرآن پژوهان و مفسران فریقین با تاکید بر آراء تفسیري علامه معرفت و علامه جوادي و زمخشري و فخررازي در خصوص عالم ذر تنظیم شده تا از رهگذر اینبررسی نظرات ایشان پیرامون مساله عالم ذر مورد نقد و بررسی قرار گیرد.   بیشتر
1 2 3 4 5
تحلیل و تفسیر نمط هشتم الاشارات و التنبیهات با توجه به نظرات سه شارح، و تطبیق آن با دیدگاههای فارابی و عامری: (سعادت و شقاوت از منظر ابن سینا در نمط‭ ۸ ‬و فخر رازی و خواجه نصیر طوسی و قطب رازی و فارابی و عامری)
نویسنده:
محمدعلی گلی زاده؛ استاد راهنما: یحیی یثربی؛ استاد مشاور: اصغر دادبه
نوع منبع :
رساله تحصیلی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
سعادت و شقاوت از موضوعات بسیار مهم در تاریخ اندیشه بشری است و هرچقدر حقیقت این دو روشن تر شود به همان اندازه زمینه گرایش جامعه به سعادت و احتراز شقاوت فراهم تر... ر خواهد گشت. پرسشهای تحقیق: ماهیت سعادت و شقاوت چیست‭ ؟‬چگونه می توان به سعادت رسید و از شقاوت رهید‭ ؟‬نظرات هر کدام از فیلسوفان مورد نظر در این راستا چه می باشد‭ ؟‬با فرض اینکه خط سیر فکری این اندیشمندان در تبیین موضوع و حدود آن و تشریح معانی مربوطه، جهت واحدی را هدف گرفته است و آن عینیت سعادت با لذت و شقاوت با الم می باشد البته لذت و الم حقیقی. روش تحقیق: کتابخانه‌ ای. یافته‌ های تحقیق: سعادت لذت بی رنج است و الم رنج بی لذت. برای رسیدن به سعادت به معنای واقعی باید زمینه حصول خیرات سه گانه جسمانی و نفسانی و خارجی را تحت حاکمیت قوه ناطقه انسانی فراهم کرد و این ممکن نخواهد شد مگر در سایه تعلیم و تربیت درست و اتخاذ و اجرای سیاست فضیلت آمیز آنچنان که حکمای الهی آن را ترسیم نموده‌اند. خلاصه اینکه راه سعادت راه حکمت و خردورزی است با عنایت بر ظرایف و دقایق استکمال عقلانی انسان در دو ساخت نظری و عملی. نتیجه‌ گیری و پیشنهادات: همانطوری که گفته شد این حکما همگی بالمال سعادت را لذت و شقاوت را الم می دانند و برترین سعادت ها و شقاوت ها را سعادت و شقاوت عقلانی رقم می زنند و پرورش و استکمال عقل نظری و عقل عملی را در وصول به سعادت عاملی عمده و بنیادی می دانند و حتی سعادتهای جسمانی و خارجی را هم تحت حاکمیت عقل سعادت می شمارند. هر چقدر کمالات عقلانی بیشتر باشد سعادت به همان میزان برتر می باشد و روشن است که وصول به این معنا جز با تعلیم و تربیت و اتخاذ سیاستهای حکیمانه حاصل نمی شود و لذا لازم است برنامه‌ ها در همه عرصه‌ های زندگی فردی و اجتماعی طوری تنظیم باید که نفس ناطقه انسانها را در دو گستره عقل نظری و عملی آنطور که باید به کمال برساند.   بیشتر
1 2 3 4 5
بررسی تطبیقی مواجعه ی صدرالمتألهین و فخر رازی با مسئله شر
نویسنده:
مریم برخوردار پور؛ استاد راهنما: حمیدرضا آیت اللهی؛ استاد مشاور: حوران اکبرزاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
صدرالمتألهین عدمی بودن شر را به فقدان ذات و یا فقدان کمال ذات شیء نسبت می‌دهد .از دیدگاه او شرور بسته به مرتبه‌ی وجودی ممکنات، نسبی می‌باشند .خداوند وجود مطلق ...  و خیر محض است و شر به عدم تحقق امکان‌های موجود برمی‌گردد .شر از جهت فاعل و قابل ضرورت علی می‌یابد، و هر وجود ممکنی به واسطه اینکه همه امکان‌های وجودی‌اش در آن به ظهور نرسیده است، با شر همراه است .فخرالدین رازی، اما، شر بالذات را به عدم ضروریات و منافع شیء نسبت می‌دهد و وجودی بودن شر را بالعرض و داخل در قضای الهی می‌داند .از دیدگاه او شرور از این جهت که در مورد یک چیز شر هستند و در مورد و موقعیتی دیگر خیر، نسبی می‌باشند .شرور ضرورت علی ندارند چون خداوند فاعل بالاضطرار نیست، و به اقتضای حکمت خداوند از خیرات تفکیک ناپذیرند .عدالت الهی را ملاصدرا فیض عام و بخشش گسترده در مورد همه موجوداتی که امکان هستی و یا کمال در هستی دارند، می‌داند .در نظر او شروری که در عالم دیده می‌شود یا از لوازم ماده است و یا به پندار ما نامطلوب است .شرور مرتبط با نظام تکوین به سبب نقصان قابل است و نه امساک فیض فاعل، تا ظلم یا تبعیض تلقی شوند .اما شرور غیر مرتبط با نظام تکوین- همچون شر اخلاقی- در حوزه اختیار بشر است و مسئولیت خلیفه اللهی او جزئی از نظام احسن می‌باشد .در حالیکه امام فخررازی بر این باور است که هر فعلی در ذات خود نه عدل است و نه ظلم، هرگونه تصرفی از ناحیه خداوند نیکوست و در کار او قبیح و ظلم موضوعیت ندارد.   بیشتر