جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور اعلام
>
ابن سینا, حسین بن عبدالله (Ibn Sina؛ Avicenna؛ شیخ الرئیس، فیلسوف مشهور مشائی، شیعه و ایرانی), ۳۷۰ق/359ش./981م. (افشنه بخارا) ۴۲۸ق/416ش./1038م. (همدان)
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 3102
بررسی نگرش‌های سه‌گانه ابن‌سینا به صفات کمال خداوند (عینیّت خارجی و وحدت مفهومی، لازم ذات بودن و ارجاع به اضافه و سلب)
نویسنده:
محمد انتظام
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
مراجع نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
ابن‌سینا سه نظریه به‌ظاهر متفاوت در مورد صفات کمال خداوند دارد؛ گاه از عینیت وجودی و وحدت مفهومی صفات کمال سخن می‌گوید، گاه آنها را لازم ذات می‌داند و گاه آنها را به سلب و اضافه باز‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌می‌گرداند. در این مقاله، پس از تحلیل و بررسی سخنان او در مورد نظرات سه‌گانه یاد‌شده، آشکار می‌‍شود که منظور او ـ علی‌رغم ظهور بعضی از سخنانش ـ از لازم ذات، صادر از ذات نیست تا با نظریه عینیت وجودی صفات با یکدیگر و با ذات ناسازگار شود. بلکه منظور او لازم تحلیلی است. در نتیجه این نظریه با دو نظریه دیگر او سازگار است. همچنین روشن خواهد شد که نظریه اضافی یا سلبی بودن صفات کمال، هرچند با نظریه لازم ذات بودن آنها قابل جمع است، اما براساس یک تفسیر، با نظریه وحدت مفهومی صفات و براساس تفسیری دیگر با وحدت مفهومی و عینیت خارجی آنها ناسازگار است.
صفحات :
از صفحه 169 تا 189
مشخصات اثر
تحوّل متافیزیکی مفهوم جوهر در فلسفه صدرایی
نویسنده:
محمدجعفر جامه بزرگی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
مفهوم جوهر در فلسفه اسلامی با طرح نسبت وجود و ماهیت در تفکر فارابی و ابن سینا تفاوت شگرفی با فلسفه ارسطویی پیدا می‌کند. در واقع فارابی و به دنبال او ابن سینا با تحول در نظام فلسفه اسلامی و قرار دادن مفهوم جوهر در ذیل تقسیمات ماهیت، جایگاه آن را در فلسفه اسلامی دگرگون می‌کنند. این دگرگونی در نسبت میان جوهر و اعراض نیز گسترده شده است. در گرانیگاه تفکر صدرایی که همانا اصالت وجود است، بیشتر مسائل فلسفی با تصویر جدیدی رونمایی می‌شوند که مفهوم جوهر و نسبت آن با اعراض نیز از آن جمله است. ملاصدار اکثر مسائل فلسفی و از جمله مفهوم جوهر را در سه گام متحول کرده است. درگام نخست به همراهی با قوم به بیان دیدگاه پیشینیان در باب جوهر و رابطه آن با اعراض پرداخته است. در گام بعدی متناسب با مبانی حکمت صدرایی، تصویری جدید از مسئله ارائه می‌دهد. در این گام دو تفسیر از یک نگاه در رابطه اعراض و جوهر قابل رصد و رهگیری است. در تفسیر اول مطابق با این دیدگاه که ماهیت بالعرض وجود در خارج موجود است، جوهر و عرض همچنان دارای دو مرتبه وجودی هستند و اعراض به نظر ماهوی همچنان ماهیتی مستقل از جوهر دارد. اما مطابق با تفسیر دوم که ماهیت شأن معرفت شناختی دارد، جوهر و ویژگی‌های آن را، موجود به یک وجود دانسته، اعراض را شئونات جوهر معرفی می‌کند. در این مقاله سعی برآن است که سیر تطور مسئله رابطه جوهر و عرض بررسی واز رهگذر آن، از تصویر نهایی ملاصدار تبیین دقیق‌تری ارائه شودتا برخی اشکالات وارده بر آن برطرف گردد.
صفحات :
از صفحه 67 تا 79
مشخصات اثر
بررسی مقایسه ‏ای زبان نمادین در آثار عرفانی رسالةالطیر ابن‏ سینا و منطق ‏الطیر عطار
نویسنده:
سعید فرزانه فرد ، فرزانه دستمرد
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
فلسفه بوعلی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
از روزگاران گذشته نماد و نمادپردازی شیوه­ای در بیان داستان­ها و اسطوره ­ها بوده ­است. زبان به­ عنوان بستری برای این نمادپردازی به ­شمار می­رفته­ است. حرکت اجتماعی- فرهنگی عرفان و تصوف نوعی زبان خاص را می طلبید تا فهم معانی عمیق آن برای کسانی که با این مفاهیم بیگانه­ اند، به ­آسانی میسّر نگردد. ابن ­سینا در رسالةالطیر خود و عطار در منطق ­الطیر از نمادهایی برای بیان مفاهیم ثانویه که خاص حوزۀ عرفان است بهره ­برده ­اند. مقالۀ حاضر به­شیوه توصیفی تحلیلی به بررسی مقایسه ‏ای انواع نمادها در دو متن یاد­شده­ می­ پردازد. نتیجه پژوهش حاضر بیانگر این است که ابن ­سینا و عطار هر دو از نماد برای بیان مفاهیم عرفانی بهره­ برده ­اند؛ به­ گونه­ ای که می­توان این دو اثر را داستان­هایی نمادین (سمبولیک) با رنگ عرفانی دانست. بیشتر نمادهای این دو اثر به ­ویژه منطق ­الطیر از جمله نمادهای وضعی (قراردادی) است. به ­این­ معنا که حاصل ابتکار و خلاقیت ابن­ سینا و عطار می­باشد. جدای ­از­این، می­ توان نمادهای سنتی (عمومی) را نیز در این دو اثر یافت.
صفحات :
از صفحه 277 تا 294
مشخصات اثر
ترجمة کتب ابن سينا في الأندلس وأثرها العلمي في أوروبا، القانون في الطب، والشفاء نموذجا
نویسنده:
عوض عيسى
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
مشخصات اثر
بررسی رأی ابن‌سینا درخصوص تأثیرگذاری تخصص فلسفی بر نحوۀ پاسخ‌دهی به موقعیت‌های شهودی (با نگاهی تطبیقی به دیدگاه برخی فیلسوفان آزمایشگر)
نویسنده:
سید علی حسینی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
مراجع نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
شهود از روش‌های داوری درخصوص مسائل فلسفی است که دسته‌ای با کاربرد آن موافق‌اند و عده‌ای مخالف. در میان مخالفان کاربرد شهود، گروهی با استناد به پاسخ‌های شهودی مختلفی که به موقعیت شهودبرانگیز واحد داده می‌شود، روش شهودی را نامطمئن یا نادرست می‌دانند. در مقابل، دسته‌ای از موافقان شهود می‌گویند عوامل غیراصیلی که به اصل روش شهودی ربطی ندارند، داوری‌های شهودی را متعارض می‌کنند. در این پژوهش، از میان عوامل غیراصیل، میزان تخصص را مدنظر قرار داده‌ایم و آن را از عوامل راهبری یا انحراف شهودها معرفی کرده‌ایم. همچنین نظرخواهی از متخصصان است که پاسخ صحیح به موقعیت شهودی را پیش رویمان می‌گذارد، نه نظرسنجی از تمامی توده‌های مردم. ابن‌سینا نیز هم‌آوا با نظر اخیر، در پاسخی که به یکی از منتقدان موقعیت شهودبرانگیز انسان معلق می‌دهد، این حجت را برای همه مناسب نمی‌داند و نظرسنجی از حکمای کارکشته را عامل کشف پاسخ درخور به آن می‌داند. ثمرۀ تفسیر این‌چنینی از پاسخ ابن‌سینا به منتقدش این است که دیگر شیخ به پاسخ غرض‌ورزانه و حملۀ به شخصیت منتقد محکوم نمی‌شود.
صفحات :
از صفحه 39 تا 60
مشخصات اثر
عدم تعارض بین مشهوری بودن و عقلی و ذاتی بودن قضایای« حسن و قبح» با تأکید بر دیدگاه ابن سینا و مظفر
نویسنده:
فاطمه رجایی ، مصطفی مومنی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
مراجع
کلیدواژه‌های اصلی :
فلسفه بوعلی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
منطق­دانان در مبحث قضایا و نیز در کتاب جدل وقتی سخن از مشهورات به میان می­آید گزاره­های اخلاقی(«ظلم بد است» و «عدل نیکوست») را به عنوان مثال ذکر نموده­اند. آنها این قضایا را از سنخ مشهورات دانسته که ملاک تصدیق آنها مشهور بودن است. از طرفی متکلمان اسلامی(عدلیه) نیز در مبحث حسن و قبح عقلی همان گزاره­های فوق را بیان می­کنند. این سوال مطرح می­شود که به لحاظ منطقی، گزاره­های حسن و قبح ذاتی در کدام سنخ از گزاره­های منطقی است و آیا ذاتی بودن حسن و قبح با مشهوری دانستن آنها سازگار است یا خیر؟ در صورت اول، مشهوریت و منافع عام مطرح است در حالیکه در ذاتی بودن جدای از منفعت جامعه و مشهوریت، فعل بدون واسطه متصف به حسن و قبح می­شود و لذا با آنچه در مباحث منطق گفته­اند، هماهنگ نمی­شود. مسأله تحقیق، نشان دادن تعارض بین ذاتی و عقلی بودن و مشهوری بودن این قضایا در تعابیر منطق­دانان بخصوص ابن­سیناست و ضمن بیان تعارض مذکور، نشان می­دهد که هر چند مشهوری دانستن این گزاره­ها با ذاتی و عقلی بودن حسن و قبح، به معنای کلامی، سازگار نیست ولی با دقت و تنقیح مناط در معنای ذاتی و عقلی به بیان مظفر، تعارضی بوجود نمی­آید.
مشخصات اثر
تحلیل انتقادی تفسیر ماهوی از حرکت جوهری؛ در مقایسه دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا
نویسنده:
نفیسه نجبا
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
فلسفه بوعلی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
چکیده ملاصدرا بر خلاف ابن سینا که حرکت را از لواحق جسم طبیعی می دانست و وجود آن را تنها در چهار مقوله عرضی می پذیرفت، حرکت را در ذات و جوهر اشیاء دانسته و بحث در مورد آن را از طبیعیات به الهیات منتقل کرده است. اما این نظریه در نظام اندیشه او در معرض دو تفسیر متفاوت قرار گرفته است. تفسیر ماهوی که در آن از مفاهیم حکمت مشاء همچون ماده و صورت بهره می گیرد و تفسیر وجودی که بر مبنای اصالت وجود و استفاده از مفاهیمی چون وجود سیال ارائه می شود. فارغ از انتقاداتی که به تفسیر دوم می تواند وارد باشد، در این نوشتار تمرکز بر تفسیر ماهوی است. تلاش شده است تا با تحلیل ادله ابن سینا مبنی بر عدم حرکت در جوهر، پیش فرض های او در این ادله، مورد بررسی قرار گیرند. سپس نشان داده شده است که ارائه هر دیدگاهی مقابل نگرش ابن سینا مستلزم تغییر بنیادین در پیش فرض های او در پذیرفتن عدم حرکت در جوهر است. بنابراین هر تبیینی که در صدد باشد بر پایه اصول پیشین ارائه شود، به نتیجه رضایت بخشی نخواهد رسید، چنانکه ملاصدرا در ارائه آن ناموفق عمل کرده است.
مشخصات اثر
سعادت و نسبت آن با دین در اندیشه ابن سینا و فیض کاشانی
نویسنده:
سهام اسدی نیا
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
این مقاله، با بهره گرفتن از روش تحلیلی- مقایسهای، به بررسی مفهوم سعادت و نسبت آن با دین در اندیشه ابنسینا و فیض کاشانی پرداخته است. فیض و ابنسینا با سیاق و بستر مشترک اسلامی نظرات قابل توجه و تاثیرگذاری را در باب سعادت بیان نمودهاند. اما بررسی نظرات آن دو نشان میدهد که فیض در بحث سعادت کاملاً خدامحور بوده و حصول سعادت اخروی و نیل به قرب الهی را از طریق شریعت و تعالیم انبیا الهی امکانپذیر میداند؛ در حالیکه ابنسینا بر معرفت انسانی تاکید میورزد. لذا میتوان گفت که رویکرد ابنسینا به سعادت، فلسفی و رویکرد فیض کلامی و اخلاقی است. همچنین هر دو میان فضایل و سعادت ارتباط وثیقی برقرار میکنند. ابنسینا در تعریف فضایل و رعایت اعتدال، بر محوریت عقل و شایستگیهای انسانی تاکید دارد. اما فیض بر نقش اموری مانند شناخت خداوند، شرع و امداد و عنایت الهی در این ارتباط اهمیت میدهد. هرچند ابنسینا نیز نقش دین، افاضه و وحی الهی را در دستیابی به سعادت مهم تلقی میکند، اما به جای نقشمحوری، جایگاه حمایت کننده برای دین قایل است. برهمین سیاق تکامل انسان در بعد عقل نظری و عملی، مهمترین عامل دستیابی به سعادت انسانی معرفی میشود.
مشخصات اثر
فلسفة الدين [علی‌اکبر رشاد]
نویسنده:
علی اکبر رشاد، تعریب: موسی ظاهر
نوع منبع :
کتاب , ترجمه اثر , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
بیروت - لبنان: مرکز الغدیر للدراسات و النشر و التوزیع,
چکیده :
اين كتاب از هشت مقاله به ‌شرح زير تشكيل شده است: ديباچه‌اي بر منطق فهم دين ؛ نهادهاي راهنماي فهم قرآن ؛ آب حيوان به ظلمت بردن ( پيامدهاي فلسفي كلامي نظريه‌ تكثرگرايي ديني) ؛ پلوراليسم ديني و چالش معيار (مباحثه با پروفسور جان هيك) ؛ نسبت دين و ايدئولوژي ؛ فلسفه‌ فرج، فلسفه‌ جهان برتر ؛ و فرجام قدسي تاريخ.
مشخصات اثر
اخلاق دینی و واقع‌گرایی اخلاقی
نویسنده:
حاج محمد لگنهوسن، علی فتوتیان و مهدی صدفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
چکیده :
هدف این مقاله بررسی ارتباط بین شکل‌های مختلف واقع‌گرایی اخلاقی و برخی دیدگاه‌ها دربارۀ اخلاق دینی و به‌ویژه اخلاق دینی در سنت اسلامی است، هرچند بیشتر گفته‌ها در سنت‌های دینی دیگر نیز کاربردی خواهد بود. نخست، مرور تاریخی مختصری از ظهور واقع‌گرایی اخلاقی در قرن بیستم بیان می‌شود؛ دوم، انواع اصلی واقع‌گرایی اخلاقی را از هم تفکیک خواهیم کرد؛ سوم، نشان خواهیم داد که در مورد هر یک از انواع اصلی واقع‌گرایی اخلاقی، از واقع‌گرایی‌اخلاقی ‌اکید گرفته تا واقع‌گرایی‌اخلاقی حداقلی، دیدگاه‌های دینی‌ای را نسبت به اخلاق می‌توان صورت‌بندی کرد که هم با واقع‌گرایی سازگار باشند و هم با ردّ آن. ولی، در هر حال، اخلاق‌شناس دینی باید برای پذیرفتن واقع‌گرایی یا ردّ آن هزینه‌ای بپردازد. در نهایت استدلال می‌شود موضعی که فیلسوفان برجستۀ مسلمان در سنت سینوی تا ملاصدرا اتخاذ کرده‌اند موضعی است که در شماری از نقاط مهمش با موضع ضدواقع‌گرایی توافق دارد.
صفحات :
از صفحه 26 تا 64
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 3102