جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1386
چگونگی صدور کثرت از وحدت بر مبنای قاعده الواحد در نزد ابن‌ سینا و سهروردی
نویسنده:
یحیی صولتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
نحوه‌ی صدور کثرت از وحدت، از مسائل مهم و محوری در فلسفه بوده که از دو جنبه‌ی فاعلیّت الهی و پیدایش کثرت درعالم، مورد‌توجه حکمای اسلامی قرار گرفته‌است. ابن‌سینا1و سهروردی2 براساس قاعده‌ی الواحد به تبیین نظریه‌ی صدور پرداخته‌اند؛ در این زمینه علی‌رغم اختلاف در مبانی، هرکدام به روشی خاص عمل نموده چنان‌که ابن‌سینا برمبنای جهات دوگانه‌ی وجوب و امکان در عقول ده‌گانه و با فرض کثرت اعتباری عقل اول، به توجیه این نظریه می‌پردازد؛ درحالی‌که سهروردی با ناقص پنداشتن این دو جهت، تغایر بین نورالانوار و نوراول را مورد‌بررسی تفصیلی قرارداده و با استناد به جهات موسّع اشراق و مشاهده، به سلسله‌ی بی‌شماری از انوار طولی و عرضی قائل می‌شود. وی همچنین برمبنای قاعده‌ی امکان اشرف و با تأکید برعالم مثال، طبقه‌ی ارباب انواع را اثبات می‌کند که از این حیث تعامل دوسویه‌ی نورشناسی اشراقی را جایگزین ضرورت انعطاف‌ناپذیر و یک سویه‌ی وجودشناسی مشائی می‌سازد. سهروردی در باب آفرینش، با رد علم عنایی مشائیان، علم خداوند را از نوع اضافه‌ی اشراقی دانسته و فرایند شکل‌گیری عالم را به نظام شگفت‌انگیز انوار نسبت می‌دهد.
صفحات :
از صفحه 107 تا 126
جسم، جوهری مشکّک در اندیشۀ سهروردی
نویسنده:
مصطفی مؤمنی , محمدجواد اخگری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
هرچند دیدگاه مشهور فلاسفه دربارۀ جسم، ترکیب آن از دو جوهر هیولی و صورت است، مطابق نظر سهروردی و مکتب فلسفی اشراق، حقیقت جسم چیزی جز مقدار جوهری نیست. بر این اساس، اشتراک اجسام در همین مقدار است و اختلاف و تمایز آن‌ها نیز مربوط به مقدار آن می‌باشد. بنابراین در حقیقت مابه‌الامتیاز و مابه‌الاشتراک اجسام به یک چیز برمی‌گردد و ارجاع مابه‌الامتیاز به مابه‌الاشتراک در ماهیت جسم به معنای تشکیک در حقیقت جوهری جسم است. قول به تشکیک در اجسام، نتیجۀ اعتقاد به تشکیک در جوهر است و این اعتقاد نیز نتیجۀ قول به تشکیک در ماهیت بوده که از ویژگی‌های تفکر سهروردی و مکتب اشراق به شمار می‌آید. از آنجا که تحلیل و بررسی دیدگاه سهروردی دربارۀ ماهیت جسم، در پی بردن به حقیقت عالم ماده و شناخت اشیا از منظر سهروردی کمک شایانی می‌کند، این نوشتار به این مسئله و تحلیل دیدگاه وی از حقیقت جسم پرداخته است.
رازگشایی وقوع خطا در ادراکات حسی در اندیشه خواجه نصیرالدین طوسی و علامه طباطبایی
نویسنده:
فروغ رحیم پور، فاطمه زارع
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
وقوع خطا در ادراک حسی، به ‌کرات برای همگان رخ می‌دهد و رمز‌گشایی از کیفیت و منشأ وقوع آن می‌تواند در بسیاری از مسائل معرفت‌‌‌شناسی مؤثر باشد. با مراجعه به آثار فلاسفه‌ای هم‌چون خواجه نصیر‌الدین طوسی و علامه طباطبایی روشن می‌شود که هر دو فیلسوف معتقدند ادراک حسی حاصل تأثیر امر محسوس در اندام قوه حسی است. به گفته خواجه و همچنین علامه، خطای در احساس امکان‌پذیر نیست بلکه منشأ وقوع خطا در ادراکات حسی را باید در تطبیق‌دادن محسوس با واقعیت خارجی جست‌وجو کرد که این امر در اصل از شئون عقل به‌شمار می‌رود، منتهی ادراک حسی از شرایط حصول حکم عقلی است. از نظر علامه، ادراکات حسی به علم حضوری برمی‌گردد و این، می‌تواند تأکیدی بر خطاناپذیری ادراک حسی باشد، ولی تصریحی در این مورد در آثار خواجه دیده نمی‌شود.
صفحات :
از صفحه 41 تا 65
ن‍ف‍س‌ از دی‍دگ‍اه‌ ش‍ی‍خ‌ اش‍راق‌ [پ‍ای‍ان‌ ن‍ام‍ه‌]
نویسنده:
م‍ه‍ن‍از م‍ی‍زب‍ان‍ی‌
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫ت‍ه‍ران‌: ---,
چکیده :
‫‫ف‍ارس‍ی‌ - ان‍گ‍ل‍ی‍س‍ی‌ ه‍دف‌ پ‍ژوه‍ش‌: ب‍ررس‍ی‌ م‍س‍ائ‍ل‌ ن‍ف‍س‌ از دی‍دگ‍اه‌ ش‍ی‍خ‌ اش‍راق‌ و آش‍ن‍ای‍ی‌ ب‍ا س‍اب‍ق‍ه‌ ای‍ن‌ م‍ب‍ح‍ث‌ ن‍زد ح‍ک‍م‍ای‌ اس‍لام‍ی‌ و ی‍ون‍ان‍ی‌ اس‍ت‌ روش‌ ن‍م‍ون‍ه‌گ‍ی‍ری‌: ف‍ی‍ش‌ ب‍رداری‌ و س‍پ‍س‌ ت‍دوی‍ن‌ م‍طال‍ب‌ اس‍ت‌ روش‌ پ‍ژوه‍ش‌: ک‍ت‍اب‍خ‍ان‍ه‌ای‌ و م‍س‍ت‍ن‍د ب‍ر اق‍وال‌ و آراآ ح‍ک‍م‍ا خ‍ص‍وص‍ا ش‍ی‍خ‌ اش‍راق‌ م‍ی‌ب‍اش‍د ن‍ت‍ی‍ج‍ه‌ ک‍ل‍ی‌: ش‍ی‍خ‌ ش‍ه‍اب‌ ال‍دی‍ن‌ س‍ه‍روردی‌ م‍ع‍ت‍ق‍د اس‍ت‌: ن‍ف‍س‌، وج‍ودی‌ ن‍وران‍ی‌ و از ج‍ان‍ب‌ خ‍دای‌ ت‍ع‍ال‍ی‌ اس‍ت‌ ک‍ه‌ م‍ج‍رد از م‍اده‌ و ج‍س‍م‌ اس‍ت‌ و ح‍دوث‍ش‌ ب‍ه‌ ه‍م‍راه‌ ح‍دوث‌ ب‍دن‌ اس‍ت‌ ن‍ه‌ ق‍ب‍ل‌ از آن‌، ن‍ف‍س‌ دو ج‍ه‍ت‌ روح‍ان‍ی‌ و ج‍س‍م‍ان‍ی‌ دارد ک‍ه‌ طری‍ق‌ ت‍دب‍ی‍ر و ت‍ص‍رف‌ ن‍ف‍س‌، ب‍ا وج‍ود واس‍طه‌ای‌ ب‍ا ن‍ام‌ روح‌ ان‍ج‍ام‌ م‍ی‌پ‍ذی‍رد، ن‍ف‍وس‌ پ‍س‌ از م‍رگ‌ ت‍ن‌ ب‍اق‍ی‌ خ‍واه‍ن‍د م‍ان‍د و ب‍ه‌ س‍رچ‍ش‍م‍ه‌ ح‍ی‍ات‌ و ج‍اودان‍گ‍ی‌ م‍ی‌رس‍ن‍د.
مسئله وجود ذهنی و ارزش شناخت از دیدگاه ابن سینا، شیخ اشراق، ملاصدرا، علامه طباطبایی، شهید مطهری، استاد جوادی آملی، استادمصباح یزدی
نویسنده:
‫احمدعلی نیازی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
چکیده :
---
ملاک بداهت تصورات بدیهی از نظر چهار فیلسوف مسلمان: فخررازی، شیخ اشراق، ملاصدرا و علامه طباطبایی
نویسنده:
‫محمدرضا مهاجری امیری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
---
تطبیق آراء ملاصدرا و سهروردی در امـور عامـه
نویسنده:
جمیله فاطمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران: ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
هدف از این پایان نامه بررسی دو روش فکری ملاصدرا و سهروردی است که بنیان گذاران دو مکتب فکری اند. همواره سوالاتی برای پژوهشگر پژوهش حاضر مطرح بود از قبیل: اختلاف در روش فکری شیخ اشراق و ملاصدرا چه تاثیری در ارائه آراء فلسفی آنها داشته است؟ آیا مکتب شیخ اشراق با ملاصدرا از نظر محتوای فکری چه تفاوتی دارد؟
وجود از منظر هگل 1
نویسنده:
گئورگ ویلهلم فریدریش هگل
نوع منبع :
مقاله , ترجمه اثر , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
از نظر هگل، وجود چون تعين ندارد، صفت هم ندارد. اين وجود به موجود تبديل می ‏شود. اين وجود محدود، به ربط مطلق و به وجود لنفسه متبدل می گردد. عدم مطلق و يا عدم محض، بي‏تعين و فاقد كثرت است. موجود، هستی متعين است. تعين او، تعينی وجودی است. به سبب همين تعين، تغيرپذير و محدود است. بنابراين، وجود محض و عدم محض يكی هستند، ولی آنچه حقيقت دارد نه وجود است، نه عدم، بلكه اين است كه وجود به عدم و عدم به وجود درآورده می ‏شود. تفسير ديدگاه ‏های هگل، اين فيلسوف غامض‏ گو و پيچيده‏ نويس، در ميان دانشوران و اهل فن، ماجرای درازی دارد. اما آنچه پيداست اين است كه تفسير و برگردان ديدگاه ‏های هگل از زبان اصلی خود، برای انديشه ‏وران جامعه اسلامی ما هماره تازگی داشته و دارد. اين مقاله، برگردان بخشی از مقاله «وجود» از بيست مقاله هگل، توسط استاد شهيد آيت‏ الله دكتر بهشتی است. اين نوشته پس از حدود سه دهه، اكنون برای اولين بار، توسط يكی از شاگردان آن شهيد تنظيم و در اختيار علاقه‏ مندان قرار می‏ گيرد.
نقدی بر تفسیر کمال نهایی به شکوفایی عقلانی در فلسفه یونان و اسلامی
نویسنده:
یارعلی کرد فیروزجایی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
فیلسوفان الاهی بر اساس تحلیلی که از حقیقت انسان به دست داده اند و انسانیت انسان را به قوه عاقله او دانسته اند، کمال نهایی و سعادت اصلی او را در فعالیت این قوه و به فعلیت رساندن همه استعدادهای آن دانسته اند. فیلسوفانی مانند افلاطون، افلوطین، و محمد بن زکریای رازی تصریح کرده اند سعادت انسان در فیلسوف شدن او است. دیگر فیلسوفانی نظیر فارابی، ابن سینا، سهروردی و ملاصدرا، که سعادت انسان را در فعالیت عقل نظری و نیز فعالیت بر طبق عقل دانسته اند، سعادت کسانی را که نتوانستند به مقام فلسفه برسند در ایمان و اقتدا به فیلسوفان حقیقی و به معنای دقیق و تمام کلمه فیلسوف، یعنی انبیا، دانسته اند. اگر فلسفه به معنای عام کلمه اخذ شود که شامل معرفت مفهومی و شهودی هر دو باشد، می توان گفت بخشی از سعادت انسان ها در آن است، اما سعادت منحصر در آن نیست؛ زیرا ابعاد وجودی انسان منحصر در عقل نیست و این بخش از سعادت برای عموم مردم قابل حصول نیست. دلالت آیات قرآن و روایات بر معاد جسمانی و لذت ها و رنج های مادی اخروی، مؤید کاستی تحلیل فیلسوفان درباره کمال نهایی انسان است.
صفحات :
از صفحه 81 تا 102
معرفت شناسی تجربه دینی از دیدگاه شیخ اشراق و ویلیام آلستون
نویسنده:
روح الله حکیم زاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
ماهیت و متعلَق تجربه دینی از دیدگاه آلستون، حضور خداوند است که وی نام آن را تجربه عرفانی نهاده است. از دیدگاه وی، تجارب عرفانی هم‌سنخ با تجارب حسی‌اند. قوانین تجارب حسی با تجارب عرفانی، در نحوه وقوع و معیار صدق، یگانه است. او بنابر این یگانگی، نظریه ظهور را مطرح نموده است که طبق آن، ادراک مساوی با ظهور مدرَک برای مدرِک است. از دیدگاه او، چنین ظهوری، پیش از هرگونه صورت برداری و مفهوم‌پردازی بوده و غیر قابل تحلیل است.در آثار شیخ اشراق، عنوان تجربه دینی وجود ندارد؛ تنها می‌توان از طریق هستی‌شناسی وی و با واکاوی مفاهیمی چون ذوق و ادراک شهودی، به تبیین این مساله پرداخت. بنابر هستی‌شناسی سهروردی، نفس انسان و تمام حقایق بالاتر از آن، حقیقتی نوری دارند. از این رو، تجربه دینی از دیدگاه شیخ اشراق، تجربه حقیقت نورانی انسان نسبت به انوار مافوق خویش است. این ادراک، از طریق عالَمی واسطه به نام عالم مثال به وقوع می‌پیوندد و فرایند تجربه از طریق مباحث شهود و اشراق تبیین می‌شود. شیخ اشراق نیز در حقیقت ادراک، مشابه با آلستون که ادراک را امری قبل از مفهوم‌پردازی و فکر درباره یک چیز می‌دانست، عمل می‌کند. طبق نظریه ادراک سهروردی، علم انسان به همه حقایق عینی از جمله محسوسات، از طریق شهود نفس نسبت به آنها حاصل می‌شود و از این‌رو علمی حضوری است. سهروردی علم حضوری را مبنای معرفت‌شناسی خویش قرار می‌دهد و از طریق علم حضوری، به شهودهای خویش اعتبار می‌بخشد.
  • تعداد رکورد ها : 1386