جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پس از توحید، انسان کامل مهم ترین بحث در عرفان نظری به حساب می آید و عارفان درباره آن از جهات متعدد، حقایق سودمندی را مطرح و تبیین کرده اند. از این رو در این پایان نامه ساحت نظری انسان کامل در رهیافت فلسفه اشراق (سهروردی) و مقایسه آن با دیدگاه امام خمینی (ره) تحلیل و بررسی گردیده است. سهروردی معتقد است انسان کامل کسی است که از دانش، حکمت و دانایی برخوردار باشد و جانشین خدای بزرگ و حکیم متالّه باشد و زمانی که این حکیم ریاست واقعی جهان را بر عهده بگیرد آن جهان نورانی و درخشان می شود ولی اگر از حکیم الهی تهی بماند ظلمت ها و تاریکی ها بر عالم و مردم چیره می شوند و هم چنین از دیدگاه سهروردی کمال انسان امری دو بُعدی است یعنی علاوه بر تکامل قوهنظری و علم به حقایق عالم وجود باید در قوه عملی نیز به ملکه اعتدال دست پیدا کند. امام خمینی (ره) نیز در بسیاری از تالیفاتش در باب انسان کامل سخنانی عمیق بیان کرده است. وی انسان کامل را در آثار مختلف خویش پر فروغ جلوه داده است. اگر چه نظریه انسان کامل به صورت پراکنده در آثار ایشان آمده است، با جمع آوری و تحلیل آراء ایشان به نتایج خوبی می توان دست یافت. امام خمینی (ره) معتقد است که غایت جهان انسان کامل است چون بدون انسان کامل کل خلقت عبث و فاقد حکمت بوده و هدف از خلقت انسان تحقق انسانیت کامل و به فعلیت رساندن استعدادهای اوست و عبد الله، عند الله، ولی الله و صاحب ولایت مطلقه است و هم چنین انسان کامل از نظر امام (ره) واسطه حق در اعطای کمالات الهی و تنها صاحب حق در تصرف هستی است که حق تعالی آفرینش هستی را طفیل وجود او میدانست.