جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: کتابی هشتاد و چهار صفحه ای: ترکیبی از رویکرد علمی در تحلیل، نقد و مستندسازی و روش وکالت به راحتی که آن را به ذهن و ضمیر خواننده عادی نزدیک می کند. از دو بخش تشکیل شده است: بخش اول یک چشم انداز تحلیلی یکپارچه و متمرکز است که دلایل پیدایش این اندیشه و توالی یا توالی منطقی اجزای آن را آشکار می کند و همچنین عواملی را که به گسترش آن کمک می کند، شناسایی و نشان می دهد. در عصر حاضر در میان مسلمانان. بخش دوم شامل متونی است که عمدتاً از منابع اصیل شیعه در زمینه های اعتقادی، تفسیری، حدیثی و فقهی است که صحت قسمت هایی را که نیاز به برهان از دیدگاه تحلیلی مندرج در بخش اول دارد، اثبات می کند. این کتاب شامل بحثی علمی درباره موضع شیخ محمد غزالی در مورد شیعه و تحریف قرآن است و دکتر علی جمعه مفتی مصر به عقیده وی در مورد دلایل اختلاف سنی ها و اهل سنت. شیعیان.

ترجمه ماشینی : شیخ محمد غزالی (1917-1996) یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های کنشگری اسلامی قرن بیستم بود. او ازهری بود که آموزه های سنتی الازهر را مجسم می کرد و تا زمان اخراجش در سال 1954 عضو اخوان المسلمین بود. او خود را یک داعیه توصیف می کرد، در حالی که پیروانش او را متفکر و اصلاح طلب می دانستند. فعالیت او بیش از نیم قرن را در برگرفته است که در طی آن بیش از شصت کتاب نوشت که جنبه های بسیاری از اندیشه های اسلامی را پوشش می دهد، عمدتاً معضلی که مسلمانان در دوران معاصر به دلیل عدم درک آنها از منابع دین خود با آن مواجه بودند. این پایان نامه نشان خواهد داد که چگونه غزالی نقد خود را از ذهن مسلمانان ارائه کرده است، و همچنین به بررسی و تحلیل زندگی خود، نیروهایی که او را شکل داده و در معرض مسائلی قرار داده اند که بعداً به آنها خواهد پرداخت، توسعه تفسیر موضوعی قرآن و سهم او در این زمینه از طریق تفسیر موضوعی قرآن. دیدگاه او در مورد سنت و همچنین نحوه ارزیابی مجدد برخی از احادیثی که محدثان از نظر محدثان صحیح می دانند، مورد بررسی قرار می گیرد و بدین ترتیب او را با نیروهای سلفی در عربستان سعودی در تضاد قرار می دهد. نظریات غزالی در باب کلام، تصوف، سلفیه، جایگاه عقل در اسلام، مسائل مربوط به زن و حقوق او در اسلام و نیز دیدگاه وی در مورد مشارکت زنان در زندگی عمومی، حقوق سیاسی آنان، شهادت زنان و ... وضعیت ازدواج زنان مسلمان با غیرمسلمانان نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت. این پایان نامه بررسی می کند که چگونه غزالی در طول زمان ایده های خود را برای در نظر گرفتن وقایع پیش روی خود و تحولات جهان و همچنین در انعکاس بلوغ خود به عنوان یک متفکر مورد تجدید نظر قرار داد. این دیدگاه را مطرح می کند که با ظهور بهار عربی اخیر، دیدگاه او اکنون بیش از هر زمان دیگری مورد نیاز است.

کتابی است درباره ی معاد جسمانی براساس آموزه‏ های فلسفه و عرفان اسلامی که که در آن به مسائل مختلف بحث معاد جسمانی بطور مفصل پرداخته شده است. « رساله زاد المسافر»، صدر المتالهین که متن شرح حاضر مى‌باشد، از تالیفات صدر المتالهین مى‌باشد که در آن براى اثبات معاد جسمانى برهان اقامه مى‌کند. اثبات معاد جسمانى از بنیادى‌ترین نظرات ملاصدرا مى‌باشد که قبل از هیچ کس نتوانسته بود، این مساله را مانند او مطرح کند. غالب حکما مساله معاد جسمانى را با اصول و ادله عقلى در تعارض مى‌دانستند، لذا گاه این مساله را مورد انکار و گاه به صورت اجمالى و با استناد به آیات و روایات آن را پذیرفته‌اند. ملاصدرا در آثار خود براى برهانى نمودن مساله معاد جسمانى سعى بلیغ نموده و در غالب آثارش به این مساله پرداخته است. او در جلد ۸ و ۹ مفصل‌ترین اثر خود؛ یعنى الحکمه المتعالیه( اسفار اربعه) را به مساله نفس و معادختصاص داده است. همچنین بخش قابل توجهى از دیگر آثار او همچون المبداء و المعاد، مفاتیح الغیب، الشواهد الربوبیه، المظاهر الالهیه، العرشیه، و... از آثارى که مولف مستقلا در موضوع معاد جسمانى نگاشته است، رساله حاضر مى‌باشد.

آموزه‏هاى دینى و ارزش‏ هاى اخلاقى جان آدمى را سیراب مى‏سازد و شخصیت‏اش را تکامل مى‏بخشد، از همین روست که باید از هر راه معقول و صحیحى مردم را با ارزش ‏ها آشنا ساخت. این آموزه ‏ها و ارزش‏ها را مى‏توان از راه ‏هاى مختلف در اختیار انسان‏ها گذاشت، یکى از آن راه‏ ها، نقل حکایت ‏هاى شیرین و دلنشین است که جان‏ها و فطرت ‏هاى پاک مردم با آنها آشناتر است. اثر حاضر با الهام از کتاب «داستان راستان» استاد شهید مطهرى، مجموعه‏ اى از حکایت‏ هاى اعتقادى را فرا روى خوانندگان قرار داده است.

طلب حقیقت ایمان از جان انسان،شأنی مهم و مبنایی در طرح دین برای سعادت و تقرب او به حضرت حق جل و علا است. طرح موضوع ایمان در میان دین‌پژوهان، ابعاد گوناگونی را تشکیل داده که مهمترین این ابعاد، چیستی ایمان و رابطه آن با معرفت بوده و از دغدغه‌های دیروز و امروز دین‌پژوه است و نقشی مهم در رهیافت‌های عالمانه نسبت به دین داشته و در زمینه‌های سیاسی و اجتماعی نیز بروز دارد. در بخش نخست جستار حاضر، نظرات ابوحامد غزالی را در این مسأله به بحث نشستیم و دریافتیم که چیستی ایمان در نظر غزالی، یک معنای واحد را در بر نمی‌گیرد؛ هرچند تهافتی میان این معانی دیده‌ نمی‌شود و حتی با قدری مسامحه می‌توان آن‌ها را به صورت تشکیکی ملاحظه نمود که از گرهی بسیط در قلب تا تصدیق و حتی کشف و شهود عالم غیب امتداد می‌یابد. طبق مولفات موجود، غزالی در غالب کلماتش رویکرد تصدیق‌انگارانه اشاعره را ادامه می‌دهد و دقت‌های افزون‌تری را نسبت به هم‌مسلکان اشعری خویش به‌کار می‌گیرد. معنی تصدیق نزد او به اعتقادی جازم برمی‌گردد؛ این اعتقاد در تحلیل او، بیش‌تر با نوعی یقین و تسلیم درونی پیوند می‌خورد تا کسب یک جور علم حصولی و مفهومی صرف. غزالی اگرچه راه صوفیه را مقدم و والاتر از طرق دیگر حصول ایمان قرار می‌دهد اما دیگر راه‌ها و از جمله، برهان و استدلال را از اعتبار ساقط نمی‌کند؛هرچند روندگان مسیرش را به‌جهت بدبینی نسبت به فیلسوفان و فرآورده‌های آنان، اوحدی در هر دوران قرار می‌دهد و در مقابل، بر ایمان عوام که گاه بر اثر مشاهده شخص نبی حاصل می‌شود، ارج‌ می‌نهد. این مواضع می‌تواند تاثرات غزالی - از تربیت اولیه، مسیر علمی، روحیات خاص، مبادی فکری خاص، ذهن سیال، اوضاع زمانه و نسبت‌های متنوع او با حکومت و...- را در تحلیل فرا بخواند که ما به قدر وسع خویش در این وادی گشت زدیم.و اما مسأله دومی که در این تحقیق مورد کنکاش قرار گرفته و مواد تحلیلی آن در مسأله نخست فراهم آمده،عبارت است از نحوه ایمان‌گروی حجه الاسلام غزالی که گاه او را نماینده ایمان‌گرایان مسلمان معرفی‌ کرده‌اند اما به اعتقاد ما رخنه«تبیین نحوه ایمان‌گروی» او را ندیده‌اند. فرضیه ما بر تفاوتاساسی و جوهری این نحوه ایمان‌گروی با رویکردهای ایمان‌گرایانه غربی و مسیحی استوار است؛ فضلا از این‌که نهادن عنوان ایمان‌گرا بر دانشوران مسلمان چندان روا نیست. توجه به تغایر پیش زمینه‌های «طرح مسأله ایمان و عقل» در فضایی که غزالی زیست فکری و اجتماعی خود را در آن رقم زدهو توجه به تلقی متفاوت وی از ایمان و معرفتکه با معنای ایمان در نظر ایمان‌گرایان مغرب زمین تفاوت جوهری دارد، ما را به این نتیجه هدایت می‌کند که اساسا ایمان که یکی از طرفین ماجرای عقل و ایمان است، در نظر غزالی از سنخ باور و تصدیق به حقایق و معانی دینی است که گاه با گرهی بسیط در قلب و گاه مجموع تصدیق و عمل و گاهی نیز به تصدیقی از جنس شهود عالم غیب اتفاق می‌افتد و چون یقین فرد مومنْمفهومیِ صرف نیست، تفاوتی نمی‌کندکه منشأ آن، برهان عقلی، مسلمات جدلی، خطابه اقناعی، اعتماد به شخص نبی، شنیدن خبر از او با وجود قرائن بصری و یا ملایمت طبع آدمی با خبر رسول باشد.نکته مهم این‌که غزالی به همراه سایر متفکرین اسلامی هرگز با مسأله‌ای به‌نام «پارادوکس‌های ایمانی» مواجهه‌ای تام و تمام نداشته و برخلاف سنت مسیحی، نسبت به ایمانی که تضاد و یا دست‌کم تغایر با عقل از ذاتش می‌جوشد، بیگانه-است. هم‌چنین طرف دیگر ماجرا یعنی عقل و عقلانیت نیز معانی و مراحل متفاوتی را در فرهنگ اسلامی به خود گرفته است. دشمنی با فلاسفه در میان متکلمان و به‌ویژهاشاعره پر طمطراقی چون غزالی و فخر رازی نیز، همواره با ژست و دعوی منطق و برهان صورت می‌پذیرد.دانشوران مسلمان و از جمله آن‌ها غزالی به جهت عدم تناقض در متن مقدس‌شان و به مقتضای فضایی که مکرر در مکرر ترغیب به تعقل و تفکر و تدبر در آن موج می‌زند و به لحاظ ارزشی که برای طریقه برهان و تعقل قائل هستند و عقل را- چه اذعان کنند و چه نکنند- حجتی الاهی می‌یابند و مهم‌تر از همه، تلقی خاص‌شان از ایمان به معنای تصدیق، هرگز پیش‌نهاد «ایمان به‌جای برهان» یا «دین علی‌رغم عقلانیت» یا «آموزه‌های وحیانی ورای علم و معرفت» را به پیش نمی‌کشند! بلکه بالعکس طعنه‌هایی را- بجا یا نابجا- به اهل فلسفه می‌زنند مبنی بر اینکه اولا و بالذات بر همان عهد برهانی و منطقی بودن خویش وفا نکرده‌اند! و ثانیا و بالعرض (به زعم اینان) به برخی آموزه‌های خلاف ظاهرِ حجت‌مند قرآن در مورد مبدأ و معاد رسیده‌اند.این سخن، اوج اثبات مدعای ماست در مورد سلوک ایمانی‌ حجه الاسلام غزالی که نه ضدیتی با عقل دارد و نه علی رغم عقل تصور می‌شود و نه غیر قابل اثبات توسط عقل است و نه به‌طور کلی در جو غیر عقلانی نشو و نما می‌کند. به جرأت می‌توان گفت که در متن «المنقذ من الضلال» و سایر کتب او نظیر «تهافت الفلاسفه» و «احیاء العلوم» و... دشمنی با فلسفه‌ورزی به جهت آفات دیگری است که متدینان زمانه او با خواندن کتب فلاسفه به آن دچار می‌شدند. به هر روی آن‌چه برای ما در تحلیل نحوه ایمان‌گرایی غزالی مهم می‌نماید، این است که مخالف فلسفه‌ورزی مصطلح در عالم اسلامی، هرچند غزالی باشد(!)، باز به طریقه برهان و استدلال در راه رسیدن به ایمان معترف است و تصدیقِ هم-معنی ایمان را با چنان قاطعیت و قطعیتی که در شروطش حکایت می‌کند، می‌پسندد. شاید او با حقیقت فلسفه که مبتنی بر تعقل و اندیشه برهانی است، مشکلی ندارد و مشکلش تنها با فرآورده‌های موجود و احیانا یونانی و بعضا معارض با آموزه-های متشابه قرآن است. درست برخلاف ایمان‌گروی زائیده از بطن قرون وسطی که برخاسته از تهافت در متن دین محرَّف مسیحیت نظیر تثلیث و تجسد و الوهیت عیسی(علی نبیا و علی آله و علیه السلام) است و کلیسای اندوده با تعصب بر فلسفه یونانیِ متدین گشته!

در این اثر مولف از موضع سلفی به نقد آثار و دیدگاه عقل گرایان معاصر جهان عرب پرداخته است.

گناه به معنی جرم و خطا ،فعلی است که انسان به اختیار آن را انجام می دهد. بسیاری از اندیشمندان علوم دینی به بحث و بررسی درباره گناه و چیستی آن پرداخته اند.امام محمد غزالی از متقدمین و علامه طباطبایی از متاخرین از جمله علمایی هستند که به بررسی مسئله گناه و عصیان پرداخته اند که ما این نظرات را بررسی دادیم. در این نوشتار سعی شده است با روش توصیفی_تحلیلی با رویکرد تطبیقی به گردآوری مطالب پرداخته شود. مجموع عقاید غزالی در خصوص گناه با نظر به آثارش این است که او گناه را مخالفت با امر الهی میداند ( خواه در ترک فعل و خواه در انجام آن) و ملاک اصلی برای معرفت گناهان را شرع بیان می کند و گناه را به منزله خوردنی مضر برای بدن مطرح می کند. علامه سید محمد حسین طباطبایی گناه را به معنای سرپیچی و عصیان طاعت می داند که فاعل آن موافقت یا مخالفت جنبه سود اجتماعی را در نظر نمی گیرد و بلکه گناه را آیینه شهوات فردی می داند. لذا فصل مشترک نظرات غزالی و علامه طباطبایی سرپیچی فاعل گناه از فرامین الهی است که موجب دور شدن انسان از هدف سعادت ابدی است؛ برخی تفاوت هاینظراتشان در این است که علامه مراتب و نتایجی برای فاعل گناه متصور شده اما غزالی در این خصوص سکوت کرده است بعلاوه غزالی عواملی برای بازدارندگی گناه لحاظ کرده که این عوامل در آثار علامه دیده نشده است.