جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1931
نقد رویکردهای معناشناسی واژه «مسّ» در آیه لَا یَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ
نویسنده:
علی راد، فضل الله غلامعلی تبار فیروزجائی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در معناشناسی «مسّ» در آیه (لَا یَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ) سه رویکرد میان عالمان امامیه از آغاز تا کنون رایج است: مسّ ظاهری، مسّ باطنی، مسّ فراگیر. در رویکرد نخست واژه «مسّ» به تماس ظاهری معنا شده و حکم فقهی حرمت تماس بدن بدون طهارت با الفاظ قرآن از آیه استنباط شده است. ادله پنج‌گانه این رویکرد عبارت‌اند از: استعمال واژه «مسّ» در برخورد جسمی دو چیز با یکدیگر، رجوع ضمیر در «لا یمسّه» به قرآن، استشهاد معصوم (ع)، روایت نبوی و مخالفت با وجدان. رویکرد دوم «مسّ» را به درک حقایق قرآنی تبیین کرده است و به ادله‌ای همچون سیاق آیه، فضای نزول آیه، روایات تفسیری، دلالت معنایی مطهّرون بر طهارت معنوی و رجوع ضمیر در «لا یمسّه» به «کتاب مکنون» استدلال شده است. مطابق رویکرد سوم مسّ به معنای مطلق تماس است؛ اعم از تماس ظاهری و معنوی. این رویکرد به اطلاق واژه «مسّ» و «المطهّرون» تمسک جسته است. قائلان به رویکردهای سه‌گانه، نگاه انتقادی به یکدیگر داشته و ضمن اقامه دلیل به نقد و رد ادله رویکرد رقیب پرداخته‌اند. در این مقاله رویکردهای یادشده، بازشناسی و ارزیابی می‌شوند و ضمن نقد ادله، رویکرد منتخب ارائه می‌گردد.
صفحات :
از صفحه 105 تا 128
بررسی و تحلیل مبانی تفسیر قرآن به قرآن با تاکید بر تفسیر المیزان
نویسنده:
اکبر قربانی، فتح الله نجارزادگان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
این نوشتار به منظور نشان دادن اعتبار روش تفسیر قرآن به قرآن و کارآمدی آن، به بررسی و تحلیل مبانی روش تفسیری می پردازد. در این مقاله با تشریح شناختاری و عقلایی و نیز عرف خاص و ساختار ویژه زبان قرآن و تبیین استقلال معناشناختی قرآن و پیوند معنایی میان آیات، فهم مفاهیم و آیات قرآن را بیش از همه به خود متن قرآن و شواهد درون متنی وابسته می داند. افزون بر این، وثاقت متن قرآن و تحریف نشدن آن، به عنوان یکی دیگر از مبانی، رابطه ای متقابل با پیوند معنایی آیات قرآن دارد و هماهنگی متن قرآن را نمایان می سازد، از این رو کشف پیوند معنایی آیات، ارزشمندترین فعالیت تفسیری است که بیش از همه در روش تفسیر قرآن به قرآن ـ به ویژه در المیزان ـ مشهود است.
صفحات :
از صفحه 141 تا 161
ارتباط تکاملی شرایع و تحلیل تأثیر آن‌ها بر احکام فقهی قصه‌های قرآن و روایات قصص الانبیاء
نویسنده:
محمدکاظم شاکر، مجید بیگی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در تبیین چگونگی ارتباط شرایع الهی، فرض تباین و تساوی باطل و وجود احکام مشترک و متفاوت، فرض ثابتی است که در تقریر آن، احکام مشترک به سبب شارع واحد، و اختلاف‌ها نه به سبب وجود تکثرگرایی در شرایع الهی می‌باشد و نه به موجب نسخ شرایع؛ بلکه واقعیت امر چنین است که شریعت، حقیقت واحده‌ای است که سیر تکاملی تشریع احکام باعث ظهور برخی تفاوت‌ها در آن شده است. این تقریر، اصلی را تأسیس می‌نماید که در فرایند تشریع احکام، اصل بر تکامل احکام است. بنابراین احکام هیچ شریعتی منسوخ نمی‌شود بلکه در دَوَران حکم کامل و اکمل تنها حجیت عملی خود را از دست می‌دهد. بدین‌جهت گزاره‌های فقاهتی مربوط به شرایع گذشته تا زمانی که شکل تکامل‌یافته آن حکم در شریعت اسلام احراز نگردد، حجیت دارد و هر گاه عمل به حکم اکمل (شریعت اسلام) به سبب محذوری متعین نباشد، حکم شریعت سابق متعین می‌گردد. به سبب این اصل، دامنه بینش فقیه علاوه بر قصه‌های قرآن به روایات قصص الانبیاء نیز توسعه می‌یابد و درباره رابطه احکام شرایع گذشته با شریعت اسلام به سه وجه تصور می‌شود: 1. بدون تغییر در شریعت اسلام احراز می‌شوند که عمل به آن برای همگان متعین است؛ 2. نه عین همان حکم و نه صورت تکامل‌یافته آن هیچ کدام در شریعت اسلام احراز نمی‌شود که در این صورت، حکم شریعت پیشین بر حجیت خود باقی است؛ 3. صورت تکامل‌یافته آن‌ها در شریعت اسلام احراز می‌شود که در وضعیت عادی به حکم شریعت اسلام و در شرایط اضطراری به حکم شرایع قبلی عمل می‌شود.
صفحات :
از صفحه 149 تا 174
نقد و بررسی ادعای برتری یهود بر سایر ملل از منظر قرآن کریم
نویسنده:
علیرضا فخاری، لیلا ابراهیمی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
اعتقاد به برگزیدگی و برتری قوم یهود، ارتباط تنگاتنگی با دیگر آموزه‌های این دین دارد. از این رو می‌توان اعتقاد به برگزیده بودن قوم یهود را اصلی‌ترین و کلیدی‌ترین آموزه یهودیت به شمار آورد. آنان خود را از همه انسان‌ها برتر و بالاتر می‌دانند و معتقدند که بقیه انسان‌ها باید در خدمت آن‌ها باشند. با تأمل در قرآن معلوم می‌شود که تفضیل به معنای برتری نیست و منظور از آن، اعطای یک نوع ویژگی و فزونی از طرف خدا به آن‌ها در میان مردم زمانه خودشان است؛ یعنی فضل به قوم موسی (ص) در زمان خودش است، نه اینکه نسبت به همگان و در همه زمان‌ها باشد.
صفحات :
از صفحه 79 تا 97
قدرت نرم و منابع آن در آیینه آیات قرآن
نویسنده:
محمد میرزایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
قدرت به مفهوم توانایی و قابلیت علاوه بر گوناگونی انواع، تعریف متفاوتی در ادبیات قرآن و رایج سیاسی جهان دارد. قدرت نرم به معنای جذب انسانها و جوامع انسانی به ایده و عمل مورد نظر بدور از خشونت و زور، سابقه‌ای به طول عمر انسان دارد. امروزه در ادبیات سیاسی، ظهور مجدد و پررنگی یافته و به منظور تحمیل اراده‌ها و ایجاد ترجیحات دیگران بکار می‌رود. قرآن علاوه بر بکارگیری قدرتِ سخت در موارد خاص، بیشتر به قدرت نرم خود متکی است. آیات قرآن بیانگر قدرت نرم اسلام و منابع آن در برابر جنگ نرم مستکبران است. این نوشته که به روش کتابخانه‌ای توصیف و تحلیل شده است در صدد معرفی قدرت نرم و منابع آن در آیات قرآن است. شناخت قدرت نرم اسلام به منظور حفظ و تقویت آن یک ضرورت است؛ زیرا از یکسو وسیله‌ای برای نفوذ و تغییر در دل‌ها و رشد انسانیت است و از سوی دیگر مانعی برای دست‌یازی دشمنان به جامعه اسلامی و منابع قدرت آنهاست. نگارنده بیشترین قدرت نرم قرآن را در بینش‌دهی و آگاه‌سازی انسانها نسبت به موضوعات و مسائل موثر در هدایت جامعه و رشد انسان‌ها می‌داند. ایجاد بینش توحیدی در انسان، بینش و برنامه قرآن درباره انسان، جهان، دشمن‌شناسی، جهاد و... اندکی از نمایش قدرت نرم و منابع تولید آن در قرآن است که باید با هوشمندی تبیین و تبلیغ شود.
صفحات :
از صفحه 55 تا 78
نظریه ابرمرد و نقد آن از منظر آموزه های دینی و مبانی عقلی
نویسنده:
احمد عزیزخانی، حمزه عالمی چراغعلی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تلاش جهت تبیین جایگاه انسان در جهان، یکی از محورهای اصلی تفکر فلسفی مغرب ­زمین بوده که ماحصل آن، نظریات مختلفی چون ابرمرد نیچه است. نیچه در اعتراض به رویکردهای پیشین نسبت به انسان، درصدد برآمد تا ضمن بازتعریف جایگاه انسان در جهان، به بحران ­هایی که مدرنیته پیش ­روی جامعه انسانی نهاده بود، پاسخی درخور دهد. نظریه ابرمرد در چنین بستری شکل گرفت. اما این نظریه نیز بسان دیگر نظریات و مکاتب بشری، تناقضات و ایرادات عمده­ای با خود به همراه داشت که سیل انتقادات را به سمت خود روانه ساخت. این نظریه با مبانی­ ای چون نسبیت­ باوری، بنیادگریزی و ترجیح تن بر روان در مقابل تفکر دینی قرار می­ گیرد؛ بنابراین انتقاداتی از سوی اندیشه دینی بر آن وارد است. از طرفی این نظریه با تناقضات درونی همچون ایجاد بنیادی متصلب، تأکید بر حقانیت نظریه ابرمرد و عدم ارائه الگوی بدیل مواجه است. این تحقیق ضمن واکاوی ابعاد نظریه ابرمرد نیچه در چارچوبی نو، به نقد و بررسی آن از جنبه ­های دینی و عقلی پرداخته است.
صفحات :
از صفحه 135 تا 155
تجربه‌ی دینی و وحی نبوی
نویسنده:
مجید صادقی حسن آبادی، مجید یاریان کوپائی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در باب مسأله‌ی«وحی»، می‌توان چنین ادعا نمود که تبیین ماهیت و شناخت‌ حقیقت آن برای انسان چندان امکان‌پذیر نبوده، تعاریف ارائه شده برای آن عمدتا تعاریفی شرح اللفظی است. در مجموع، تاکنون چند دیدگاه عمده در توصیف و تشریح «وحی نبوی» مطرح شده است. دیدگاهی که بیشتر مورد بحث ماست، دیدگاه «تجربه‌ی دینی» است که بر مواجهه‌ی پیامبر با خدا تأکید می‌کند. در این‌ دیدگاه، هیچ کلام یا گزاره‌ای القا نمی‌شود، بلکه «وحی» تفسیر و گزارش پیامبر از تجربه‌ی شخصی خویش است. اندیشمندان مسلمان در ارزش معرفتی نظریه‌ی «تجربه‌ی دینی» مناقشه‌ کرده‌اند، زیرا تجربه‌ی دینی، از آن‌جا که احساسی شخصی و مواجهه‌ای درونی‌ است، لزوما نمی‌تواند حقیقتی بیرون از شخص تجربه‌گر را اثبات نماید. با این‌ تلقی، «وحی نبوی» ساحتی بشری می‌یابد، زیرا کلمات «وحی»، که بر زبان پیامبر جاری می‌گردد، حاصل مشاهدات شخص پیامبر و عباراتی منطبق با زبان و ادبیات‌ اوست. به علاوه، بر این اساس که چنین مواجهه‌ای از طریق مفاهیم و استدلال‌های عقلی به دست نیامده است، در مقام تبیین، عینا انتقال‌پذیر به‌ دیگران نخواهد بود. با چنین نگاهی، دست بشر از ساحت الوهی کوتاه خواهد شد و کلام نبی از شائبه‌ی دخل و تصرف یا کمبود و نقصان مصون نخواهد ماند و در نتیجه، ارسال انبیا، که هدف آن سعادت و هدایت انسان‌هاست، کاری عبث و نقض‌ غرض خواهد بود. بنابراین، دیدگاه «تجربه‌ی دینی» نمی‌تواند کاملا با وحی نبی‌ خاتم (ص) قابل انطباق باشد.
صفحات :
از صفحه 25 تا 52
نزول قرآن؛ لفظی یا معنوی
نویسنده:
رضا مودب، حمید رضا یونسی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
نظریه «بسط تجربه نبوی» و در پی آن مصاحبه «کلام محمد»، حامل پیامی است به این مضمون که قرآن کریم از نظر معنا از سوی خداوند متعال نازل شده است و از نظر لفظ به همت پیامبر اکرم (ص) تالیف شده است و این در حالی است که بسیاری از آیات و روایات، نظری مغایر با این سخن را ارائه داده اند و بر این نظر هستند که لفظ و معنا هر دو از سوی خداوند متعال بوده و پیامبر اسلام (ص) تنها بشیر و نذیر بوده است که در این تبشیر و تنذیر آیات را به مردم همانگونه که بوده و از سوی خداوند متعال نازل شده است به مردم ابلاغ می فرمود، از این رو در این پ‍ژوهش با توجه به متن مقاله «بسط تجربه نبوی» و مصاحبه «کلام محمد» به بررسی و نقد این دیدگاه با تکیه بر آیات و روایات همت گمارده شده است.
صفحات :
از صفحه 47 تا 90
قرآن و حاکمیت پیامبر اعظم (ص)
نویسنده:
ملیحه محمدیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
آیات ناظر به نقش و رسالت پیامبر اعظم درجامعه به چند دسته تقسیم مى شود: 1ـ آیات اطاعت. 2ـ آیات اولویت. 3ـ آیات حکم. 4ـ آیات محوریت. 5ـ آیات ایمان به تشریع پیامبر. از مجموع این آیات استفاده مى شود که رسالت و نقش پیامبر تنها در امور اخروى محدود نمى شود بلکه در زندگى اجتماعى نیز جایگاه مهم دارد و کسانى که در صدد توجیه این آیات بر آمده و مى پندارند که رسالت پیامبر تنها دعوت به سوى آخرت بوده است فهم درستى از آیات ندارند.
صفحات :
از صفحه 146 تا 167
جستاری درباره علم دینی و دینی کردن علوم
نویسنده:
عنایت الله شریفی، محسن سلگی، محمدجعفر محمدزاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
درباره امكان علم دينی ديدگاه های متفاوت و گاه متضادی مطرح شده است. درايـن نوشـتار، پس از طرح «جامعيت دين» و«نگاه الهی به هستی» به عنـوان مبـانی علـم دينـی و دينـی كـردن علوم، ديدگاه «وحدت علم و دين»در ذيل نگاه جامعيت دين، مورد تأكيد محقق قرار گرفته و تلاش شده است تا امكان علم دينی وراهكارهای عملی گشتن آن، مورد تأمـل وداوری قـرار گيرد. محقق با نشان دادن وجوه غيرشناختی علم، سپس برآن شده كه اين وجوه غيرشناختی را می توان با وجوه غيرشناختی دين تكميل نمـود و بنـابراين بـه اثبـات امكـان علـم دينـی رسـيد. مكتوب حاضر پس ازآنكه علم دينی را ابتدا به عنوان موضوعی بـرون دينـی كـه پاسـخ آن در دين يافت نمی شود و نيز علم را از پاسخ به امكان يا امتناع علم دينی عـاجز دانسـته، از رهگـذر فهمی فلسفی و تفسيری ازموضوع به اثبات علم دينی نايل گشته است. رويكـرد هرمنوتيـك و تفسيری در اين مقاله، برآن بوده كه حقيقت، دارای بطونی است كه بايد با تفسير گام به گـام از آن لايه برداری كرد تا به مغز آن دست يافت.
صفحات :
از صفحه 33 تا 60
  • تعداد رکورد ها : 1931