جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از فقر موجودات ممکن، در هر دو حوزه‌ی فلسفه و عرفان، سخن بسیار است. در میان مکاتب‌ فلسفی، حکمت متعالیه قرابت بیشتری با عرفان اسلامی دارد و فقری که در این دو حوزه تعریف ‌و تبیین می‌شود بسیار به یک‌دیگر نزدیک‌اند. در حکمت متعالیه، بر پیشانی موجودات ممکن داغ فقر و هلاکت ذاتی خورده است، به‌ گونه‌ای که عین ربط به علت خویش‌اند و از خود هیچ ندارند، بلکه به تعبیر دقیق‌تر، خودی ندارند. در عرفان نیز جز الف قامت یار چیزی دیگر در عالم هستی هویدا نیست و آنچه از کثرت‌ها در سرای وجود دیده می‌شود از یک‌سو عین فقر و روسیاهی‌ و از سوی دیگر، وجوه و شؤونات ذات‌ حق است. در این نوشتار، به مقایسه‌ی معنا و مفهوم فقر در حکمت متعالیه و عرفان می‌پردازیم تا در هر دو حوزه، با بیان تفاوت‌ها و شباهت‌ها، حقیقت آن سوی این روسیاهی را به تحقیق بنشینیم.

حزن و اندوهِ شدید و مداوم، از جمله بیمارى هاى روحى و اخلاقى است که آسیب هاى گوناگونى را در جسم، جان و رفتار آدمى بر جاى مى گذارد. درمان این بیمارى، از دغدغه هاى اندیشمندان علوم اسلامى و پژوهشگران روان شناسى بوده است. از منظر قرآن و حدیث نیز، یکى از راه هاى از میان بردن حزن در زندگى، «توکل به خدا» معرفى شده است. پرسش اساسى این است که توکل، چگونه باعث برطرف شدن حزن و افزایش شادکامى انسان در سختى هاى زندگى مى شود؟ مقاله حاضر با روش کتابخانه اى و تحلیل محتوا، به تبیین مفهوم توکل و کاربرد آن در «حزن زدایى» مى پردازد و پس از مطالعه و بررسى متون اسلامى (قرآن و حدیث) به این نتیجه مى رسد که توکل و اعتماد به خداوند، با تغییر و اصلاح شناخت آدمى در حوزه هاى عاطفى و رفتارى انسان تأثیر مى گذارد که حاصل آن، صبر در ناملایمات، زهد در تمایلات و شادابى و تلاش در کارها خواهد بود. نتیجه اینکه براى رهایى از اندوه، باید «توکل به خدا» را در انسان ها به وجود آورد.

آل البيت (علیهم السلام) و حقوقهم الشرعية، اثر آیت‌الله جعفر سبحانی ، نقدی بر کتابی با همین نام، تألیف صالح بن عبدالله درویش، از علمای وهابی است. نویسنده در این کتاب، با بررسی جایگاه اهل‌بیت (علیهم السلام) در کتاب و سنت، افترائات و شبهات صالح درویش را پاسخ داده است. کتاب به زبان عربی و مقدمه آن در سال 1428ق، نوشته شده است کتاب با دو مقدمه کوتاه از ناشر و نویسنده آغاز و مطالب در شش فصل، تنظیم شده است. نویسنده در ابتدا به تفسیر و تبیین «أهل‌البيت (علیهم السلام)» و بررسی مفهوم «آل البيت (علیهم السلام)» پرداخته و سپس ضمن بحث پیرامون فضائل اهل‌بیت (علیهم السلام) در منابع اهل سنت، عقیده اهل سنت و جماعت پیرامون آل البيت (علیهم السلام) را بررسیده و در پایان به بحث پیرامون حقوق آل البيت (علیهم السلام) و بشر بودن آن‌ها و اتهاماتی که به شیعیان پیرامون غلو درباره اهل‌بیت (علیهم السلام) زده شده، پرداخته است. فصل اول به تفسیر و تبیین( اهل البیت (ع ) پرداخته است در این فصل اهل بیت (علیهم السلام) را به ویژگی های خاص ایشان چون تحریم اخذ صدقه، معرفی نموده و ضمن نام بردن برخی از این ویژگی ها به بررسی و توضییح آنها پرداخته شده است . فصل دوم، مفهوم آل البیت را برررسی نموده و در آن به تبیین نظریه شیعه و ارائه دلایل ایشان همت گماشته شده است .فصل سوم کتاب فضائل اهل بیت (علیهم السلام) را در منابع اهل سنت بررسی نموده است . در این فصل نویسنده تفسیر آیات وتحلیل روایات وارده در مدح اهل بیت (علیهم السلام) از دیدگاه اهل سنت نقل نموده است فصل چهارم نویسنده بر آن است تا عقیده اهل سنت و جماعت پیرامون آل البیت (علیهم السلام) را در کتب معنبر این فرقه بررسی نماید فصل پنجم کتاب حقوق آل البیت را تبیین مینماید این حقوق اعم از حقوق معنوی مانند محبت و ولایت ایشان است و هم شامل حقوق مادی مانند خمس میشود . مولف در این فصل اعتقادات شیعه را به خوبی تبیین نموده است فصل ششم ، در این فصل بحث بشر بودن آل البیت (علیهم السلام) در مقابل غلو گروهی ونیز افترا بستن به تشیع توسط نویسنده اثبات گردیده است .

کتاب «الحركة الاصلاحية من الحسين (علیه السلام) الى المهدى (عجل الله تعالی فرجه)» اثر سيد صدرالدين قپانچى، مجموعه پرسش‌ ها و پاسخ‌ هاى عقيدتى درباره مهدويت، اصلاح‌ گرايى و سنت‌ هاى الهى در صحنه تاريخ اجتماعى است كه به زبان عربى و در سال 1426 ق، نوشته شده است. كتاب به در خواست مركز مطالعات تخصصى امام مهدى (عجل الله تعالی فرجه) نجف اشرف، تدوين شده است. كتاب با دو مقدمه از مركز مطالعات تخصصى امام مهدى (عجل الله تعالی فرجه) و مؤلف در تبيين اهداف مركز و بيان انگيزه تأليف، آغاز و مطالب در ده فصل ارائه گرديده است. نويسنده در فصل اول، بعد از توضيح اين نكته كه چگونه حركت امام مهدى (عجل الله تعالی فرجه) تعبيرى از وحدت حركت اديان و امتداد نهضت امام حسين (علیه السلام) مى‌ باشد، غيبت امام معصوم (علیه السلام) را بررسى نموده و قضيه امام مهدى (عجل الله تعالی فرجه) را ضرورت تفكر دينى دانسته است. در فصل دوم، فلسفه و اهداف حركت امام مهدى (عجل الله تعالی فرجه) و اينكه آيا ايشان دين جديدى را ارائه خواهند نمود، مورد بررسى قرار گرفته است. نويسنده در فصل سوم، پس از بيان اشتراكات حركت انبياء به اين سؤال پاسخ داده است كه آيا حركت امام مهدى (عجل الله تعالی فرجه)، مسلحانه بوده يا يك تغيير اجتماعى است؟ ايشان در فصل چهارم، به دنبال ارائه ادله‌ اى در رابطه با امكان طول عمر زياد بوده و به اين سؤال پاسخ داده است كه چرا امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) تا به حال ظهور نكرده است. وى در فصل پنجم، بشارت تورات و انجيل درباره حضرت مهدى (عجل الله تعالی فرجه) را اثبات كرده و چگونگى تفسير نصوص پيامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) و ساير انبياى الهى پيرامون آن حضرت را توضيح داده است. در فصل ششم، مسير حركت امام حسين (علیه السلام) از مدينه به مكه، احتجاج با حجاج در عرفات و سپس رهسپار شدن به‌ سوى كربلا، تشريح و تشابهات حركت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) با اين سير بررسى شده است. در فصل هفتم، نقاط افتراق بين حركت امام حسين (علیه السلام) و حضرت مهدى (عجل الله تعالی فرجه) بيان شده است، فصل هشتم، معجزات و امور خارق العاده‌ اى كه در حركت حضرت مهدى (عجل الله تعالی فرجه) به وقوع خواهد پيوست را بررسى نموده است. نويسنده، معتقد است كه نحوه ولادت، غيبت و طول عمر امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) خود معجزه بزرگى است كه قابل انكار نمى‌ باشد. در فصل نهم، سنت ابتلا و مسئله ديدار با امام زمان در دوران غيبت مورد بررسى قرار گرفته است. نويسنده پس از تشريح ادله عقلى، شرعى، علمى و خارجى بر وجود امام منتظر (علیه السلام)، چهار صورت براى امكان ملاقات با امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) را بيان كرده، هريك را مفصلا توضيح داده و براى هركدام نمونه‌ اى را ذكر كرده است. اين چهار صورت عبارتند از: لقاء عام، ديدار در خواب، ديدار در صورتى كه شخص آن حضرت را نشناسد و ملاقات در صورتى كه فرد امام زمان (علیه السلام) را بشناسد.

کتاب «صلاة علی الرسول المصطفي صلي الله علیه و آله» از سری مجموعه زندگانی پیامبر اسلام (صلي الله علیه و آله) است و موضوع این کتاب درود و سلام فرستادن بر پیامبر (صلي الله علیه و آله) و خاندان ایشان در هفت فصل عنوان شده است: درود فرستادن به محمد (صلي الله علیه و آله) و خاندانش در میراث دینی مسلمانان، درود و دیدگاه حس دینی، دلایل حرام بودن درود و صلوات ناقص، روایات شیعه و اهل سنت، هویت خاندان پیامبر (صلي الله علیه و آله) از دیدگاه وحی و میراث روانی، بحث‌های لغوی و فقهی درباره‌ی "صلاه" و سرانجام، فضیلت درود و سلام فرستادن و ثواب آن.