آنچه در این مقاله مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته، کیفیت صدور کثرت از وحدت در قلمرو اسما و صفات حق تعالی است. ضمن بررسی کثرت اسمایی و صفاتی و تمایز آنها با یکد
... دیگر، دیدگاه متکلمان، حکیمان و عارفان به اجمال مورد ارزیابی قرار میگیرد و در حد امکان به حقیقت اسما و صفات اشاره میشود و یادآور میگردد که اسما و صفات بنا بر طلب ذاتی مقتضی ظهور بوده و در پرتو ظهور آنها بوده که جهان خلقت از کتم وحدت به ظهور کثرت قدم نهاده و این طلب ذاتی تا ابد همچنان ادامه خواهد داشت. از آن جا که کمالات ذاتی حق، لایتناهی است، دولت اسما و صفات او نیز پایان ناپذیر خواهد بود؛ به گونهای که در پایان دولت یکی از اسما، اسم دیگری در مقام ظهور، نقش آن را بر عهده میگیرد، یعنی اسم به اسم الباطن بازگشت و اسمیکه جانشین آن شده بر کرسی اسم الظاهر حکومت مقدر خود را شروع میکند و به حاکمیت خود ادامه میدهد. کار تناکح اسما و صفات هرگز به تعطیل نمیانجامد و مدام آنها به رازگشایی عالم آفرینش میپردازند. حاکمیت اسما و صفات بر اساس اقتضای ذاتی آنهاست و در قرآن مجید هر یک از آنها در جایگاه خاص و مناسب خود معرفی شدهاند. با بصیرت و معرفت میتوان مشاهده کرد که کشف رازهای خلقت در قلمرو علوم، خود به کشف نقش اسمی و صفتی از اسمای الهی میانجامد.
بیشتر