پژوهش حاضر در صدد شناسایی منهج فقهی اجتهادی البانی است که با تحلیل شاخصه‌های این منهج در مسیر اجتهاد و استنباط، خدمتی به مجامع علمی و فقه پژوهان خواهد بود.ضرور
... رت این تحقیق این است که پژوهشی درباره دیدگاه البانی نسبت به فقه و اجتهاد صورت نگرفته، ازاین‌رو پرسش از شاخصه‌های منهج فقهی و اجتهادی البانی مسئله‌ای است که نیازمند پاسخی در خور می‌باشد. روش این نوشتار بصورت توصیفی ـ تحلیلی است. دستاوردهای بدست آمده در این پژوهش آن است که البانی قرآن و سنت را در مسیر اجتهاد هم‌طراز و در عرض یکدیگر می‌داند و ترجیح بین آیات و احادیث را نمی‌پذیرد، عقل در نظام فقهی و اجتهادی البانی جایگاه شایسته‌ای ندارد. وی اجماع مصطلح اصولیون رامناقشه‌پذیر می‌داند. اوقیاس را محدود در مدار تنگ نصوص می‌پذیرد. البانی استحسان را محصول اندیشه‌های متأخرین است. مصلحت مرسله از دیدگاه او باید از نوع مصلحتی باشد که درزمان پیامبر 6 وتوسط آن حضرت ممکن الاخذ بوده اما پیامبر 6 به آن عمل نکرده‌باشد . جایگاه بلند سلف،از دیدگاه او به گونه‌ای است که وی عدم مراجعه و اخذ اندیشه‌های سلف صالح، رمز پراکندگی جامعه مسلمین می داند. در منهج فقهی او«سلف» و «فهم سلف» محوری ترین اساس می‌باشد. وی تصفیه فقه را بر اساس سه محور مهم انجام می‌دهد: عمل کردن به حدیث صحیح حتی در صورت مخالفت علما با آن حدیث، پیراستن فقه از احادیث ضعیفه و عدم تقدم برخی از قواعد اصولی بر خبر واحد. البانی فقه موجود را واقعی ندانسته، زیرا این فقه دیدگاه‌های شخصی فقهاست، وی محدث بودن را لازمه‌ی اساسی فقیه شدن می‌داند. مهمترین شاخصه‌های منهج فقهی البانی در الثمر المستطاب عبارت است از:آیات قرآن، احادیث صحیح، قواعد مستفاد از کتاب و سنت، تمسک به قواعد کلی مستفاد از کتاب و سنت در مالانص فیه، عمل به اطلاق نص، دفاع شدید از حدیث هرچند مخالف قرآن باشد، توجه به مصالح جامعه، اهتمام به فقه اللغه، مبارزه با بدعت، توجه به توحید، عمل به استخاره در فرض شک در احوال راوی، توجه به فهم سلف و استقلال در رای ونقد ائمه حدیث. البانی تأویل و مجاز را فی الجمله باور دارد. اودر تصحیح وتحسین و تضعیف احادیث بابقیه محدثین دیدگاه تقریبا مشترکی دارد.
بیشتر