جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور اعلام
>
مولوی , جلال الدین محمد بلخی (فیلسوف، عارف، شاعر؛ حنفى؛ اهل بلخ، صاحب کتاب «مثنوی معنوی» و «دیوان شمس»، از بزرگترین عرفای اسلام، عارف قرن هفتم هجری), 604 672
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 914
انسان کامل در عرفان اسلامی
نویسنده:
محمد نصیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
عبدالله جوادی آملی
چکیده :
شناخت انسان و توجه به ابعاد وجودی او، همواره مورد توجه همه ادیان، مذاهب و مکاتب بوده است. از دو موضوع عمده و اصلی عرفان اسلامی، یعنی توحید (وحدت وجود) و موحّد، بسیاری از مباحث مربوط به توحید و شئونات آن نیز در قلمرو شناخت صاحب مقام توحیدی، یعنی موحّد یا انسان کامل است. با آنکه پیشینه مباحث به قرون اولیه اسلامی باز می‏گردد، امّا به طور ویژه، ابن ‏عربی و شاگردان و شارحانش، به این مبحث اهتمام ورزیده‏‌اند. معلّم ملک، کون جامع، جام جهان نما، مرد تمام، حق مخلوق، کلمه فاصله جامعه، روح عالم، خاتم ولایت برخی از تعبیرات از انسان کامل است. جستار پیش رو بر آن است تا با تکیه بر منابع مهم عرفانی در سه مقام، و در هر مقام به نکاتی چند اشاره نماید:1 . نسبت انسان با خداوند متعال؛ نظری کرد که بیند به جهان قامت خویش / خیمه در مزرعه آب و گل آدم زد؛ 2 . جایگاه انسان در نظام هستی و نسبت او با عالم؛ الحذر ای مؤمنان کان در شماست / در شما بس عالم بی‏ انتهاست؛ 3 . رسالت و ولایت انسان؛ نایب‏ حق است و نایب بامنوب / گر دوپنداری قبیح آید نه‏ خوب.
مشخصات اثر
بررسی حدیث «لولا فاطمه...» از دیدگاه کلامی
نویسنده:
علی امامی فر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه ازاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
یکی از آفات دین و دینداری مسئله غلو در مورد پیامبران، بزرگان و رهبران دینی است. این مشکل در ادیان پیشین بوده که خداوند در قرآن از آن نهی فرموده است. ائمه معصومین (ع) نیز با این مسئله مقابله نموده اند. در زمان ما مبارزه با این آفت یکی از وظایف دین پژوهان و عالمان دینی است. حدیث یکی از راه هایی است که غلو از طریق آن به درون دین راه پیدا می کند از جمله احادیث غلو آمیز مشهور زیر است: «عن رسول الله (ص) عن الله (تبارک و تعالی) أنه قال: یا احمد! لو لاک لما خلقت الأفلاک، و لو لا علی لما ختلقتک؛ و لو لا فاطمة لما خلقتکما.» با بررسی دقیق ملاحظه شد که اولا: این مطلب سند و منبع معتبری ندارد. ثانیا: از جهت متن و محتوا نیز دارای مشکلات جدی است زیرا این عبارت دارای سه بخش است. بخش اول آن (لو لاک لما خلقت الافلاک) با آیان و روایات صحیح (منقول از شیعه و اهل سنت) و عقل قابل تایید است. ولی دو بخش دیگر آن مخالف قرآن، سنت و عقل است و در نتیجه قابل پذیرش نیست. برخی تلاش کرده اند تا آن را به نحوی توجیه کنند ما توجیهات را نیز مورد بررسی قرار داده و روشن نمودیم که توجیهات مذکور از این دو بخش روایت غیرقابل قبول است.
صفحات :
از صفحه 23 تا 37
مشخصات اثر
انديشه هاي تربيتي مولوي
نویسنده:
‫محمدجواد بياني
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، جامعة المصطفی العالمیة,
چکیده :
‫هنگامي که درياي انديشه مولانا جلال الدين بلخي را جست وجو ميکنيم، درمييابيم که او مباني تربيت، يعني مباني هستي شناسي، معرفت شناسي و انسان شناسي را با شيوههاي هنرمندانهاي، مورد مطالعه قرار داده است. اين پژوهش در شش فصل، به اين موضوع پرداخته است. مولوي بر اين باور است که تمام اجزاي هستي، داراي فهم و درک است و زمينه رشد و تعالي، براي تمام موجودات، از جمله انسان فراهم است. عرفان مولانا، بر پايه عشق شکل گرفته است. معرفت و جهان بيني مولانا که وام گرفته از جهان بيني اسلامي و قرآني است، بر دو محور اصلي شناخت انسان و شناخت خدا، بنيان نهاده شده است. خداشناسي در مثنوي، تلفيقي از مباحث فطري، شهودي، و استدلالي است. اهداف تربيتي در نظام اسلامي را ميتوان به اهداف غايي، واسطهاي و جزئي تقسيم کرد. هدف غايي در انديشه مولوي، کمال انسان و رهايي از زندگي مادي است. او رسيدن به مقام انسانيت و زندگي جاويد را در گرو فنا در ذات حق ميداند که جز با پرورش روح، يقين شهودي، و عبوديت به دست نميآيد. به باور مولوي خودشناسي، عزت نفس، و شکرگزاري، اهداف واسطهاياند. اهداف جزئي، شرط لازم عملي شدن اهداف مياني و غايي است که همان مجموعه افعال عبادي است که با قصد قربت انجام ميشود. اصل تعقل، تدبر، کرامت انسان، کمال جويي، سعي و تلاش، تزکيه، تدريجي بودن تربيت، اعتدال، تبعيت از مربي، تحول باطن، و آخرتگرايي، به عنوان اصول تربيتي در انديشه مولانا مطرح است. روشهاي تربيتي از ديدگاه مولوي که برگرفته از تعاليم انسان ساز اسلام است، عبارتاند از: روش تذکر، موعظه، محبت، تشويق و تنبيه، تمثيل و تشبيه، الگويي، عبرت آموزي، مراقبه و محاسبه، و توبه. با بررسي انديشههاي مولوي در مييابيم که وي به همه ابعاد و تمامي جوانب انسان توجه داشته است.
مشخصات اثر
بازتاب معاد در مثنوي مولوي و مقايسه تطبيقي آن با اشعار سهراب سپهري و پروين اعتصامي
نویسنده:
‫حسين فاضل
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، جامعة المصطفی العالمیة,
چکیده :
‫باور به معاد، مهمترين عامل تزکيه افراد جامعه و پيروزي ملتهاست. اين پژوهش در پنج بخش، بازتاب مباحث معادشناسي را در اشعار مولوي در مثنوي و اشعار پروين اعتصامي و سهراب سپهري بررسي و آن سه را باهم مقايسه کرده است. نويسنده پس از کليات، به معاد از ديدگاه قرآن و مثنوي مولوي پرداخته است. سپس مراحل مختلف معاد در مثنوي بررسي و تحليل شده است که عبارتاند از: مرگ، عالم برزخ و قبر، قيامت، و بهشت و دوزخ. با توجه به اشعار مثنوي و شرحهاي مختلف مثنوي، مولوي معتقد به معاد و مراحل مختلف آن است و در مثنوي به همه مباحث معاد با ديدگاهي عرفاني پرداخته است و بيشتر انديشههاي او در معادشناسي، با اعتقادات شيعه مشترک است. نويسنده پس از بررسي بازتاب معاد در مثنوي، به بررسي انديشه پروين اعتصامي درباره معاد و مقايسه اشعار او با اشعار مولوي درباره معاد پرداخته است. پروين اعتصامي، شاعري اخلاقگرا، اجتماعي و داراي افکار عرفاني است. او در اشعار خود، به تناسب موضوع، به مراحل معاد اشاره کرده است؛ اما مانند مولوي وارد جزئيات نشده است. او مانند مولوي، يک عارف خودباخته نبوده و با عرفان تماس سطحي داشت و مفاهيم او، ژرفاي انديشههاي مولوي را ندارد. در بخش پاياني، اشعار و انديشههاي سهراب سپهري درباره معادشناسي بررسي و اشعار او با اشعار مولوي و پروين اعتصامي مقايسه شده است. سهراب سپهري شاعري عارف مسلک و عرفان او مرکب از عرفان اسلامي و آموزههاي بودايي و تائيسم است. سهراب نيز در اشعارش به تناسب موضوع، به بعضي از مراحل معاد اشاره کرده است. اشعار او براي همه قابل لمس نيست و از نظر گستره علمي، با مولوي قابل قياس نيست. يکي از تفاوتهاي سهراب با پروين، اين است که عرفان پروين، اجتماعي و واقعگرا و ناظر به سعادت و خير افراد جوامع از طريق پيروي از شريعت اسلام است. همچنين آموزههاي اخلاقي و عرفاني پروين، از تعاليم اسلام نشئت گرفته و اشعارش براي همه قابل فهم است.
مشخصات اثر
قحطی معنا میان نام ها
نویسنده:
عبدالله نصری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
چکیده :
از نظر پلورالیستها، ارزشهای بسیار داریم که قابل تحول‌ به یکدیگر نیستند. این ارزشها هرچند حقیقی هستند، اما در معرض سلیقه‌های مختلف قرار می گیرند و گاه با یکدیگر تزاحم پیدا می‌کنند و حتی ممکن است با یکدیگر تعارض و تناقض داشته باشند. از نظر پلورالیستها هیچ معیار اخلاقی وجود ندارد تا مطابق آن همهء رفتارهای انسان شکل بگیرد، بلکه‌ تعدادی از اصول اخلاقی وجود دارد که به طور مساوی اساسی و حقیقی هستند و پاسخهای متعارض‌ به مسایل اخلاقی ممکن است که همگی صحیح باشند. عنی اصالت تنوع اندیشه‌ها، فرهنگها و حقانیت ادیان مختلف و درست بودن‌ ارزشهای متعارض است. «آنچه پلورالیستها ادعا می‌کنند این است که‌ ارزشهای متعارض و ناسازگاری وجود دارد که‌ همهء آنها درست است.
صفحات :
از صفحه 127 تا 157
مشخصات اثر
آب حیوان به ظلمت بردن
نویسنده:
علی اکبر رشاد
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
کلیدواژه‌های اصلی :
کثرت گرایی دینی
چکیده :
نویسنده محترم،مقاله را با بیان پنج نکته به مثابه‌ پیش‌ درآمد آغاز کرده،سپس در بخش دوم،تکثرگرایی‌ دینی را،از هشت حیث،به لحاظ مقام ثبوت و اثبات‌ و پیشینه و پسینه،قابل نقد و نقض دانسته است.در بخش‌ سوم نیز تبعات فلسفی و لوازم کلامی مبانی و بناهای‌ پلورالیزم دینی را مورد بحث قرار داده است. جواز اجتماع نقیضین، خودبراندازی تکثرگرایی، تحقق اجماع بر بطلان مسلمات اسلام،امتناع ایمان‌ (اسلامی)،عدم حجیت نصوص دینی،انکار حکمت‌ الهی،نفی نقش هدایتگرانه دین،جواز و رواج بدعت، تعطیل و انعطال شریعت،نفی عصمت انبیاء،انکار جهانی بودن رسالت اسلام،و کمال و جامعیت آن،و نیز انکار خاتمیت و ناسخیت وحی اسلامی،ازجمله لوازم‌ پلورالیسم دینی بشمار آمده است.
صفحات :
از صفحه 158 تا 169
مشخصات اثر
سیری در افکار و اندیشه های احمد غزالی
نویسنده:
سیده مریم ابوالقاسمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه شهید بهشتی,
چکیده :
از جمله شخصيت های كم نظيری كه در قرن پنجم هجری پا به عرصه وجود نهاد، احمد غزالی است. اين شخصيت با آن كه تاثير فراوانی در ادب فارسی و عرفانی از خويش برجای نهاده است اما آن چنان كه سزاوار و شايسته بود شناخته نشده است. از احمد غزالی آثار متعددی بر جای مانده است اما كتاب سوانح العشاق او از ارزش و اهميت خاصی برخوردار است؛ زيرا زبده افكار و مهمترين انديشه ها و تفكرات او را بايد در اين كتاب سراغ گرفت. سوانح از گنجنه های با ارزش ادب فارسی محسوب می شود كه در باب عشق و حالات گوناگون آن به رشته تصنيف در آمده است. نثر اين كتاب در بسياری از موارد به شعر نزديك شده و با احساسات و تخيلات شاعرانه گره خورده است. وجد و شور ذوق و سرمستی نويسنده را كاملا می توان از سطر سطر جملات كتاب مشاهده نمود. بسياری از حقايقی كه در سوانح بيان شده حاصل تجارب چندين و چند ساله غزالی در امر سير سلوك است. او نه تنها در مسير عشق و عرفان صاحب نظر است بلكه در علم روانشناسی و موشكافی روان افراد نيز از تبحر استادی خاصی برخوردار است. در باب اهميت و ارزش اين كتاب همين بس كه در آثار مشهور بعد از خود تاثير بسزايی بر جای نهاده است. با آنكه محور اصلی اين كتاب در باب عشق است اما بسياری از حقايق و اصطلاحات عرفانی با ديدی كاملا روشن بينانه و مبتكرانه مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 233 تا 252
مشخصات اثر
اخلاق اجتماعی در مثنوی معنوی
نویسنده:
غلامرضا رحمدل
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه شهید بهشتی,
چکیده :
این مقاله با تکیه بر اصول نقد اخلاقی - که از شاخه های نقد محتوایی است - تنظیم و تدوین شده و پس از تعاریفی مفهوم شناختی از مقوله اخلاق، مصادیق و مظاهر آن - که به منزله شاخه های روییده بر تنه درخت تلقی شده اند - از شش دفتر مثنوی کشف و استخراج و بر اساس طبقه بندی مفهومی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته اند. مفاهیم محوری مورد بحث در این مقاله را می توان به شرح زیر فهرست بندی کرد: 1- مفاهیم ایجایی (اخلاق ایجایی)، که خود به دو بخش قابل تقسیم است: 1-1 اخلاق فردی، شامل مفاهیمی از قبیل: خودباوری، وسعت نظر و اخلاص عمل 2-1. اخلاق اجتماعی شامل مفاهیمی چون: اغتنام دوستی و قاطعیت و تحذیر 2- مفاهیم سلبی یا اجتنابی (اخلاق اجتنابی) مانند: اجتناب از اعمال نسنجیده و اجتناب از عیب جویی و عیب گویی 3- فلسفه اخلاق: در این بخش به نمونه هایی از ادبیات مثنوی - که رنگ و لهجه مکاتب فلسفی داشته و قابل انطباق با اخلاق مکتب کلبی است - اشارت شده است.
صفحات :
از صفحه 303 تا 322
مشخصات اثر
جايگاه و محدوده عقل در انديشه مولانا
نویسنده:
‫عزيزالله حسن‌زاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، معاونت پژوهشي، دفتر تبليغات اسلامي,
چکیده :
‫اين پايان نامه به مفهوم و کارايي عقل از نظرگاه مولانا جلال‌الدّين محمّد بلخي، مشهور به مولوي، ارزش و جايگاه عقل به عنوان يکي از منابع شناخت و معرفت در اشعار وي و تعابير او درباره عقل و ابعاد مختلف آن مي‌پردازد. نوشتار حاضر در چهار فصل تنظيم شده است. نويسنده در فصل اوّل، معنا شناسي عقل و مفهوم لغوي و اصطلاحي عقل نظري، و عقل عملي را بررسي مي‌کند و ديدگاه غزالي و مولوي را در زمينه معاني مختلف عقل و کارکردهاي آن ذکر مي‌کند. در فصل دوم جايگاه عقل به عنوان يکي از ابزارهاي مهّم شناخت از منظر مولوي بررسي شده و معناي لغوي و قرآني "لُب" از ديدگاه مولوي و شهيد مطهّري بيان مي‌گردد. تکامل عقل، نقش عقل در تعديل شخصيت، ارزش تعقّل و ژرف انديشي، رابطه عقل و روح، رابطه عقل و دل و نسبتِ آن با علم از منظر مولوي، عنوان هاي ديگر مطالب فصل دوم محسوب مي‌شود. در فصل سوم قلمرو عقل، ضرورت ارتباط عقل کل با عقل جزئي، امتياز معرفت شهودي بر معرفت عقلاني، خواصّ علم حضوري، نسبتِ بين عقل و دين و عقل و عشق از ديدگاه مولانا تبيين مي‌شود. نويسنده بر اين باور است که مولوي عقل را مي‌ستايد، از آن به عنوان زير مجموعه عالَم ياد مي‌کند و انبياي الهي را عقل کل مي‌خوانَد، امّا محدوده عقل جزئي را در شناخت پايين مي‌داند؛ هر چند در عين حال براي معرفت عقلاني در جاي خودش اهمّيت قائل است و آن را بالاتر از معرفت حسّي پايين‌تر از معرفت شهودي و علم حضوري برمي شمارد.
مشخصات اثر
شهود و شیدایی
نویسنده:
علی اکبر رشاد
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
امام خمینی
چکیده :
اشعار عرفانی حضرت امام(س) از گرانبهاترین مواریث معنوی آن بزرگوار است، نسخۀ دوم دیوان آن حضرت با اهتمام مجدد نویسنده با تصحیح و تکیمل متن اشعار و فهارس به ضمیمه تعلیقات و ملحقات، فراهم آمده که عنقریب در دسترس شیفتگان عرفان علوی و شیدایان اندیشه روح اللهی قرار می گیرد.
صفحات :
از صفحه 58 تا 76
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 914