جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور اعلام
>
فارابی , ابونصر محمد بن محمد (Alfarabi، معلم ثانی، فیلسوف مشائی، تشیع فلسفی), -257ق/ 870م 339ق/950م
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
تعداد رکورد ها : 784
عنوان :
مباني مابعدالطبيعي حکومت حکيم در انديشه افلاطون و فارابي
نویسنده:
قربانعلي انصاري
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
قم : مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، جامعة المصطفی العالمیة,
زبان :
فارسی
چکیده :
فلسفه سياسي از مهمترين مباحث در طول تاريخ انديشه بوده است. افلاطون و فارابي به عنوان پيش قراولان فلسفه سياسي، در جهت بسط انديشه سياسي گامهاي بسيار جدي برداشتهاند؛ تا آنجا که بحث از فلسفه سياسي بدون توجه به اين دو فيلسوف، ناقص و ناتمام است. شناخت حکومت و حکيم در انديشه فارابي و افلاطون، وابسته به مباني مابعد الطبيعه ايشان است. همان طور که حاکم اصلي در جهان هستي، به تعبير افلاطون دميورژ و به تعبير فارابي خداوند است و هم? موجودات ديگر وابسته به او هستند؛ در فلسفه سياسي افلاطون و فارابي هم که در قالب آرمان شهر و يا مدينه فاضله طراحي شده است، حاکم يا رئيس اول، نقش دميورژ يا خدا را دارد و ديگر اعضاي مدينه به او وابسته هستند. پژوهش حاضر در چهار فصل، به بررسي و مقايسه ديدگاه اين دو فيلسوف پرداخته است، به جهت نشان دادن ديدگاه اين دو فيلسوف، نخست جايگاه انديشه سياسي در يونان و در نزد افلاطون بيان شده و نيزانديشههاي افلاطون در زمينه مابعدالطبيعه، مدينه فاضله و غير فاضله، حکومت حکيم، و نسبت مابعد الطبيعه با فلسفه سياسي بيان شده است. سپس ديدگاههاي فارابي بحث شده است و در اين بخش، پيدايش و رشد فلسفه در جهان اسلام، جايگاه فارابي در فلسفه اسلامي، مابعدالطبيعه فارابي، حکومت حکيم، مدينه فاضله و غير فاضله، و نسبت مابعد الطبيعه با فلسفه سياسي بيان شده است. در پايان، انديشههاي اين دو فيلسوف با هم مقايسه شده است. افلاطون و فارابي در جهت عملي ساختن فلسفه سياسي خود، مدينه فاضلهاي را طراحي کردهاند. اين دو در اين زمينه هر چند ديدگاههاي مشترک زيادي دارند و در برخي موارد هم ديدگاه فارابي برگرفته از ديدگاه افلاطون است؛ با اين وجود، اين دو فيلسوف از جهت مباني با هم اختلاف نظر دارند و در مواردي هم ديدگاه ايشان در مقابل هم قرار گرفته است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
سعادت از نظر ابن سینا
نویسنده:
عین الله خادمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سعادت
,
جسمانی
,
سعادت عظمی
,
روحانی و جامع نگر
,
فلسفه بوعلی
,
فلسفه اخلاق (عام)
کلیدواژههای فرعی :
کمال و سعادت ,
اقسام سعادت ,
هیئت اذعانیه ,
افعال نفس ,
عقل فعال ,
خیر اعلی ,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) ,
عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
عقل بالملکه ,
عقل بالفعل ,
عقل مستفاد ,
سعادت و فضیلت ,
هیئت استعلانیه ,
سعادت مشکک ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
ابن سینا سعادت را به مطلوب بالذات و غایت لذاته تعریف می کند. او سعادت را از یک حیث به دوقسم 1. سعادت در قیاس با قوای مختلفی نفس و 2. سعادت در ارتباط با خود نفس تقسیم می کند. او از جهت دیگر، سعادت را به جسمانی (بدنی) و روحانی (نفسانی) تقسیم می کند و بر این باور است که سعادت روحانی اصل و سعادت جسمانی فرع است. هم چنین از حیث دیگر، سعادت را به مطلق و مقید تقسیم می کند و مدعی است که سعادت و شقاوت مطلق در دنیا قابل حصول نیست. و در نهایت، در پاسخ به پرسش چیستی سعادت قصوی و امکان دستیابی به آن در دنیا، سخن می گوید. گرچه بوعلی در آثار متعددش درباره ملاک دستیابی به سعادت عظمی به گونه ای متفاوت اظهارنظر می کند، اما این وجوه مختلف قابل جمع هستند و در مورد امکان دستیابی به سعادت قصوی در دنیا، بر این باور است که این امر در دنیا دست یافتنی نیست.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 113 تا 140
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تعریف با حد و مشکلات آن
نویسنده:
یحیی یثربی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پردیس فارابی دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سهروردی
,
ابن سینا
,
اصطلاحنامه منطق
,
فصل
,
جنس
,
تعریف(اصطلاح وابسته)
,
تعریف به لوازم
کلیدواژههای فرعی :
ماده و صورت ,
فلسفه مشاء ,
ذاتی ,
عرضی ,
مقولات عشر ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
این مقاله بر آن است تا تعریف با حد و مشکلات آن را مورد نقد و بررسی قرار دهد. مولف معتقد است تعریف با حد که در منطق و فلسفه از آن سخن به میان می آید مشکلی را حل نمی نماید. از میان فلاسفه اسلامی سهروردی تعریف با حد یعنی تعریف با جنس و فصل را ممکن ندانسته و در نتیجه روش مشائیان را در این باره نادرست می شمارد. او پیشنهاد می کند که در شناخت اشیاء باید از مجموعه ای از لوازم هر چیز که به آن اختصاص دارد بهره برد. نویسنده با نقل اعتراض های تعریف حدی نکات دیگری را نیز در کاستی های تعریف با حد مطرح می کند. سپس با تایید دیدگاه فارابی موضوع عبور از حد و لوازم آن را پیشنهاد می نماید.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 21 تا 31
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
وحدت هستی از منظر حکمت و عرفان برتر
نویسنده:
یحیی کبیر
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حکمت اشراق the School of Illumination
,
حکمت متعالیه
,
وحدت تشکیکی وجود
,
حکمت
,
اصطلاحنامه عرفان
,
وحدت هستی
کلیدواژههای فرعی :
فلسفه مشاء ,
بساطت واجب(امور عامه) ,
مرتبه واحدیت ,
تجلّیات (عرفان نظری) ,
صوفیان (صوفیه) ,
عرفان نظری ,
عالم اسلام ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
در این مقاله درصددیم بحث در باره وحدت هستی و تشکیک در آن را در شکلی نو که تلفیقی از مکاتب اشراقی و عرفانی و متعالیه است، به تصویر درآوریم و روح توحید ناب اسلامی را آشکار ساخته، راه سیر و رسیدن به مقام فنا در هستی را که همان محو شدن دروحدت و اتحاد است مبین سازیم و شأن رفیع حکمای اشراقی و متعالیه و سهم عظیم محی الدین عربی و عرفا اسلامی را در تحقق این امر روشن سازیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 51 تا 71
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقش استعاره در اصالت وجود بررسی معنی شناختی
نویسنده:
مهدی سپهری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
استعاره
,
اصالت وجود
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
زبان شناسی
,
معناشناسی منطقی (منطق)
کلیدواژههای فرعی :
تمایز وجود از ماهیت ,
معناشناسی شناختی ,
وحدت مصداق ,
استعاره حد و محدود ,
استعاره عارض و معروض ,
استعاره اثر و موثر ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
در نگاه به معنا،معناشناسی،دو نوع رهیافت را مورد شناسایی و تأمل قرار داده است: رهیافت ارجاعی و رهیافت بازنمودی؛و به این نتیجه رسیده است که رهیافت ارجاعی،رهیافتی صوری و سیاه و سفید به معناست،چنانکه گویی مضیق و تنگنظر است؛در سوی دیگر،رهیافت بازنمودی،رهیافتی است که معنا را با وسعت بیشتری مینگرد.این نوشتار بر آن است تا از رهیافت بازنمودی،نگاهی به مسألهی«اصالت وجود»در فلسفهی اسلامی بیندازد؛ در این رهیافت،بر نقش استعاره،تکیه شده است؛از این رو،استعارههایی که در اندیشهی اصالت وجود ایفای نقش کردهاند، شناسایی شده و چگونگی تأثیر آنها ردیابی شده است.استعارههای حد و محدود، عارض و معروض و اثر و مؤثر،استعارههایی هستند که مورد بررسی قرار گرفتهاند. قابل توجه است که قبل از بیان استعارهها،سیر تولد اندیشهی اصالت وجود بررسی شده است.در این بررسی،حضور تاریخی معنا در فرایند تولد این اندیشه،مورد توجه قرار گرفته است.این خود،از اموری است که رهیافتهای ارجاعی و صرفا منطقی-صوری از آن بینصیباند.این بحث تحت عنوان پیشفهمهای اصالت وجود مطرح شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 163 تا 189
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
فلسفه نیاز به دین و پیامبران
نویسنده:
محمدحسن قدردان قراملکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ضرورت بعثت انبیا
,
03. انسان شناسی Human nature
,
دلیل ضرورت نبوت
,
ضرورت دین
,
نیاز بشر به دین
کلیدواژههای فرعی :
فلسفه سیاسی فارابی ,
اجتماعی بودن انسان ,
01. خداشناسی (کلام) ,
براهمه (فرق کلامی) ,
وجوب دفع ضرر محتمل ,
شناخت معاد ,
شناخت صفات الهی ,
فارابی ,
انسان شناسی اگزیستانسیالیسم (مسائل جدید کلامی) ,
تکامل عقل ,
انسان شناسی علامه طباطبایی ,
اندیشه های مطهری ,
اندیشه های کی یرکگور ,
تکامل ادیان ,
شبهه منکران نبوت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
شیخ طوسی: ابوجعفر محمد بن حسن
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
مقاله ذیل به تحلیل و تقریر دو رهیافت ایده آلیستی و رئالیستی در اثبات نیاز انسان به دین و ضرورت(2) بعثت پیامبران آسمانی می پردازد که عبارتند از: 1. رهیافت کلامی (اصل حکمت و لطف)؛ 2. رهیافت عقلایی (کرانمندی عقل)؛ 3. رهیافت عرفانی (تکامل و تحصیل غایت آفرینش) 4. رهیافت روان شناسانه (دفع اضطراب های روحی)؛ 5. رهیافت جامعه شناسانه (فلاسفه)؛ 6. شرط پاسکال (دفع خطر محتمل). بعد از تحلیل رهیافت ها، به رابطه خاتمیّت و نیاز به دین و شبهات منکران نبوّت (براهمه و دئیست ها) اشاره شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 141 تا 170
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ماده طبیعى در حکمت سینوى
نویسنده:
غلامحسین رحیمى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
هیولا
,
انرژی
,
مشاء
,
صورت
,
عالم ماده
,
جسم مادی
,
جرم
,
و دیگر موضوعات مرتبط با کلام
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
فلسفه مشاء
کلیدواژههای فرعی :
حرکت جوهری ,
اخوان الصفا ,
فیزیک ,
ترکیب ماده و صورت ,
برهان قوه و فعل ,
جوهر عقلانی ,
امتدادمندی ماده ,
اقسام هیولا ,
ترادف جسم طبیعی و ماده ,
جرمانی بودن ماده ,
برهان فصل و وصل ,
مرتبه وجودی هیولای اولی ,
ابداع وجود هیولای اولی ,
جوهریت هیولی ,
خصوصیات هیولی ,
ماده ثانیه ,
اصول بقای ماده ,
کار فیزیکی ,
ماده در فیزیک جدید ,
قوانین طبیعی در فیزیک جدید ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
در این مقاله ماده به منزله موضوعى مشترک براى علم و فلسفه، کانون بررسى و تحلیل قرار مى گیرد. در این مسیر، نخست به آراى برخى از فلاسفه و صاحب نظران متقدم و متأخر درباره ماده اشاره، و سپس ماده در مفاهیم ماده اولیه، ماده ثانویه و ماده تجربى و نسبت آنها با یکدیگر تحلیل مى شود. مفهوم ماده در فلسفه اسلامى طى سده هاى متمادى تغییرى نکرده و یافته هاى شگرف علمى در این باره، فیلسوفان مسلمان را متأثر و به روز نساخته است. در نتیجه این تعاریف هیچ گونه ربط و نسبتى با ماده مورد مطالعه علوم تجربى ندارد. در این مقاله نشان داده مى شود که چنانچه از منظر جدیدترى به ماده در فلسفه اسلامى بنگریم، مى توانیم ارتباط مناسبى میان ماده برهانى در فلسفه اسلامى و ماده تجربى در دانش جدید بیابیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 121 تا 144
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسى عقل و عقلانیت و خودبسندگى آن از منظر فلاسفه با رویکرد پاسخ گویى به شبهات مخالفان فلسفه
نویسنده:
محمد سربخشى، علیرضا تاجیک
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عقلگرایی
,
عقلانیت فلسفی
,
خودبسندگی عقل
,
عقل شرعی
,
عقل و دین
,
علم نفس
کلیدواژههای فرعی :
اختلاف تشکیکی ,
حرکت جوهری ,
اتصال نفس به عقل فعال ,
اتحاد عاقل و معقول ,
زندگی عقلانی ,
عقل هیولانی ,
خصوصیات عالم عقل ,
جمع عقل و دین ,
وحی ,
جسمانیت الحدوث و روحانیت البقاء (فلسفه) ,
عالم عقل ,
مراتب عقل ,
تجرد عقل ,
عقلانیت مشائی ,
انکار فلسفه ,
عقل در حکمت متعالیه ,
شهود حقایق عقلی ,
نیاز به وحی ,
تجرد نفس (فلسفه) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
تقابل عقل فلسفى با عقل دینى و انکار عقلانیت فلسفى ازجمله مطالب جدیدى است که امروزه برخى نویسندگان در حوزه اندیشه دینى بدان مى پردازند. خودبسندگى عقل فلسفى و گرفتارى آن در چنگال قواعد فلسفه یونان باستان شبهات دیگرى هستند که در برابر گرایش به فلسفه پدید آمده اند. عدم درک صحیح معناى عقل و عقلانیت در فلسفه اسلامى و آشنایى نابسنده با اندیشه هاى ناب این فلسفه اصلى ترین دلیل چنین برداشت ها و نسبت هایى است. مقاله پیش رو با بازکاوى معناى این واژه ها در متون اصیل فلسفه اسلامى، درصدد پاسخ گویى به اشکالات و شبهات مزبور است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 63 تا 82
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مقایسه نظریه مثال افلاطونى و نظریه وجود جمعى از دیدگاه صدرالمتألهین
نویسنده:
احمد غفارى قرهباغ، احمد واعظى
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اختلاف تشکیکی
,
عالم مثال ها
,
فرد
,
عالم ماده
,
وجود جمعی اشیاء
,
اصطلاحنامه فلسفه
کلیدواژههای فرعی :
اختلاف تشکیکی ,
اصالت وجود ,
حمل شایع صناعی (منطق) ,
وجود مطلق ,
تشکیک در ماهیت ,
حمل حقیقت و رقیقت ,
حمل اولی ذاتی (منطق) ,
وجود مقید ,
مطلق و مقید ,
جهان شناسی فلسفی ,
بساطت وجودی ,
وجود خاص ماهیت ,
جسم الهی ,
نقد ابن سینا بر مثل ,
مراتب ماهوی نوع ,
نحوه علیت مثل ,
رابطه مثل با خداوند ,
فرد عقلی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
توجه به ارتباط بین عالم هاى وجودى و چگونگى این ارتباط، ازجمله الزامات یک فلسفه نظام مند است. نظریه مُثُل افلاطون، صرفا متمرکز بر یافتن «فرد» عقلى براى انواع جسمانى است. فارغ از چالش تشکیک در ماهیت، این نظریه در تبیین افراد مثالى و یا فرد الهى براى انواع جسمانى، ناتوان است؛ لیکن با شکوفایى فلسفه اسلامى در حکمت متعالیه و پردازش نظریه اصالت و تشکیک وجود، تبیین دقیق ترى به نام نظریه وجود جمعى ارائه شده است که تناظر و تطابق همه عوالم را به ارمغان مى آورد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 63 تا 84
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
چیستى علیت تحلیلى طرحى نو از انقسام علیت در فلسفه اسلامى
نویسنده:
غلامرضا فیاضى، مصطفى موسوى اعظم
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اصل علیت
,
مفهوم
,
علیت تحلیلی
,
علیت خارجی
,
تحلیل
,
توقف
,
اصطلاحنامه فلسفه
کلیدواژههای فرعی :
عین ,
برهان لمی (منطق) ,
معنای نفس الامر ,
معقول ثانی ,
اصل هوهویت ,
تمایز مفهوم و مصداق ,
هستی شناسی علیت ,
خارجیت بالذات ,
خارجیت بالتبع ,
اهمیت معنا در فلسفه ,
مغایرت وجودی علت و معلول ,
طریقیت مفهوم در فلسفه ,
علیت در معدومات ,
علیت اثباتی ,
قاعده لا تلازم ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
این نوشتار سعى بر تبیین چیستى علّیت تحلیلى، قسمى مغفول از علّیت، دارد. روشن سازى معناى علّیت، نخستین گام است و بدین منظور دو مقدمه بیان مى شود. نخست مقام «مفهوم»، «معنا»، «مصداق» و «واقع» طرح، و سپس بیان مى شود که ساحتى که فیلسوف در آن سیر مى کند، معناست. دوم آنکه امر واحد مى تواند مصداق معانى کثیر قرار گیرد. بنا بر این دو مقدمه، طرح علّیت تحلیلى نه تنها معقول، بلکه ضرورى مى نماید. فلاسفه اسلامى هرچند بر وجود علّیت تحلیلى به منزله قِسمى از علّیت تصریح نداشته اند، بارها لفظ علّیت را در مواضعى به کار برده اند که میان علت و معلول تغایر وجودى برقرار نیست. بر اساس قاعده «لاتلازم من دون علیه»، که همه فلاسفه اسلامى آن را قبول دارند، مى توان تلازمات میان اعتباریات نفس الامرى، وجود و ماهیت، واجبین بالذات (اسماء و صفات الهى با ذات الهى) و ممتنعین بالذات (دور و تقدم شى ء بر نفس) را به علّیت تحلیلى بازگرداند. به رغم اشتراک معنایى، علّیت خارجى و تحلیلى در معقول اولى یا ثانى بودن، مصداق متقابلین واقع شدن، و گستره از یکدیگر متمایزند. طرح علّیت تحلیلى، تبیین دیگرى از انقسام علّیت را مى طلبد که در پایان به آن اشاره مى شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 11 تا 29
مشخصات اثر
ثبت نظر
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
تعداد رکورد ها : 784
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید