جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 770
رابطه زبان دین و صدق
نویسنده:
مرتضی حسینی شاهرودی، وحیده فخار نوغانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
یکی از پرسش‌های اساسی که در حوزه‌ی زبان دین در خور طرح است پرسش از صدق زبان دین است. این مسأله از منظر متفکران دینی، حایز اهمیت است، چراکه اعتقادات و باورهای دینی مؤمنان برگرفته از آموزه‌ها و گزاره‌هایی است که در زبان دین بیان شده است و از منظر معرفت‌شناسی، حصول معرفت در پرتو احراز صدق باورها امکان‌پذیر است. علاوه بر این، از منظر ایمان دینی، وقوع گزاره‌های کاذب در زبان دین با علم مطلق و خیرخواهی خداوند ناسازگار است. در این نوشتار، ضمن مرور اجمالی نظریه‌های صدق، مسأله‌ی صدق زبان دین در سه محور کلی «قابلیت اتصاف زبان دین به صدق»، «امکان دست‌یابی به صدق زبان دین در مرتبه‌ی فهم بشری» و «معیار و ملاک حجیت باورهای دینی در صورت عدم امکان دست‌یابی به صدق» مورد بررسی قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 29 تا 52
نظریه نهایی ملاصدرا در باب ادراک کلیات (عقل فعال، عقول عرضیه یا خدا؟)
نویسنده:
جهانگیر مسعودی، اعظم پیش بین
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
چکیده :
ملاصدرا در مباحث خود در باره درک کلیات مطالب گوناگون و متفاوتی را مطرح کرده است؛ وی از یک سو چنین می‌گوید که در ادراکات حسی و خیالی، نفس مبدع و آفریننده این صور است و سپس با حرکت جوهری و استکمالی خویش به مراتب بالای ادراک یعنی ادراک عقلی دست یافته و متحد با جوهر مفارق عقلی به نام عقل فعال می‌شود و صور کلی را در عقل فعال مشاهده کرده و یا اینکه عقل فعال صور کلیات را به او افاضه می‌کند (دیدگاه مشایی). از سوی دیگر گاهی از اتحاد نفس با مثل (ارباب انواع) و عقول عرضیه سخن می‌گوید (دیدگاه اشراقی). در برخی موارد هم با نگاه خاص و ویژه خود به این نکته اشاره می‌کند که نفس در مراتب عالی سیر استکمالی خویش فانی در ذات حق تعالی می‌شود و حقایق اشیاء را آنچنان‌که هستند، در ذات حق می‌بیند. در این نوشتار ضمن بیان دیدگاه نهایی ایشان بر اساس مبانی حکمت متعالیه به این نکته اشاره شده است که برای جمع میان این دیدگاه‌ها می‌توان از دو رویکرد و تفسیر فلسفی و عرفانی در قضیه بهره برد. درک کلیات با فناء در ذات حق بیشتر با تفسیر عرفانی سازگار است و جمع میان دو دیدگاه مشایی و اشراقی عمدتا با تکیه بر دیدگاه خاص فلسفی ملاصدرا امکان‌پذیر است.
صفحات :
از صفحه 113 تا 130
بررسي و تحليل مقايسه اي مدينه فاضله فارابي و آرمان شهر مهدوي
نویسنده:
روح الله زماني موسوي
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، معاونت آموزش حوزه هاي علميه ,
چکیده :
---
بررسی تطبیقی چیستی وحی از دیدگاه فارابی و ملاصدرا
نویسنده:
‫محمد جعفری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
‫قم: ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی؛ معاونت آموزش حوزه های علمیه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
---
کمال و سعادت نفس از ديدگاه فارابي و شيخ اشراق
نویسنده:
‫حسن‌عباس ترابي
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، جامعة المصطفی العالمیة,
چکیده :
‫در اين پايان‌نامه معنا و مفهوم کمال و سعادت نفس که از مسائل بنيادي اخلاق و فلسفه اخلاق است، از ديدگاه فارابي و شيخ اشراق بررسي شدهاست. نويسنده ابتدا تعريفي از واژه‌هاي کمال، سعادت و نفس را ارائه مي‌کند و نفس را بعد غير مادي وجود انسان و معادل با روح و همراه با جسم مي‌داند و کمال را به معناي رشد و استکمال نفساني انسان و داراي دو جنبه نظري و عملي ذکر مي‌کند. مراد وي از جنبه نظري، بعد معرفتي و شناختي انسان است، و از جنبه عملي، تحولات و کمال دروني است. وي سعادت را معادل کمال معرفي ‌کرده و چهار نظريه را در باره کمال انسان مطرح ميکند. عده‌اي کمال را در برخورداري هر چه بيشتر از لذايذ مادي، عده‌اي در برخورداري از مواهب طبيعي، عده‌اي در رشد عقلاني، و عده‌اي ديگر، کمال و سعادت انسان را در معنويت و روحانيت مي‌دانند. وي در ادامه، سعادت را از نظر فارابي مفهوم مرکبي معرفي مي‌کند که براي درک معنايش، بايد ارتباط آن با خير، لذت و قواي نفساني مشخص شود. سعادت حقيقي از نگاه فارابي غايت لذاته دارد و امري لذت آور است، ولي نه از جنس لذات مادي و زودگذر؛ بلکه از نوع لذت‌هاي معقول و پايدار است. از ديدگاه وي انسان موجودي اجتماعي است و به تنهايي نمي‌تواند به سوي کمال و سعادت واقعي خود نايل شود. از نظر فارابي سعادت امري ذو مراتب و مشکک است و بالاترين درجه آن، قرب وجودي به خداست. او سپس بيان مي‌کند که در حکمت سهروري نفس، نوري از انوار الهي، جوهر مجرد روحاني، مدبر جسم و مدرک معقولات است و به واسطه شهود باطني، تجردش به اثبات مي‌رسد. حدوث آن به افاضه اشراقي عقل فعال و مشروط به حدوث جسم است و ارتباطش با بدن، نيازمند واسطه‌اي به نام روح حيواني است. از نظر شيخ اشراق، کمال علمي نفس، ادراک موجودات جسماني و روحاني عالم است و کمال عملي نفس، تجرد آن از تمام علايق مادي است. به اعتقاد وي، براي تربيت نفس بايد رياضت کشيد و بر کنج خلوت ‌نشست. نگارنده در پايان، به مقايسه ديدگاه اين دو مي‌پردازد و عوامل و موانع کمال و سعادت نفس را بيان مي‌کند.
مباني مابعدالطبيعي حکومت حکيم در انديشه افلاطون و فارابي
نویسنده:
‫قربانعلي انصاري
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، جامعة المصطفی العالمیة,
چکیده :
‫فلسفه سياسي از مهمترين مباحث در طول تاريخ انديشه بوده است. افلاطون و فارابي به عنوان پيش قراولان فلسفه سياسي، در جهت بسط انديشه سياسي گامهاي بسيار جدي برداشتهاند؛ تا آنجا که بحث از فلسفه سياسي بدون توجه به اين دو فيلسوف، ناقص و ناتمام است. شناخت حکومت و حکيم در انديشه فارابي و افلاطون، وابسته به مباني مابعد الطبيعه ايشان است. همان طور که حاکم اصلي در جهان هستي، به تعبير افلاطون دميورژ و به تعبير فارابي خداوند است و هم? موجودات ديگر وابسته به او هستند؛ در فلسفه سياسي افلاطون و فارابي هم که در قالب آرمان شهر و يا مدينه فاضله طراحي شده است، حاکم يا رئيس اول، نقش دميورژ يا خدا را دارد و ديگر اعضاي مدينه به او وابسته هستند. پژوهش حاضر در چهار فصل، به بررسي و مقايسه ديدگاه اين دو فيلسوف پرداخته است، به جهت نشان دادن ديدگاه اين دو فيلسوف، نخست جايگاه انديشه سياسي در يونان و در نزد افلاطون بيان شده و نيزانديشههاي افلاطون در زمينه مابعدالطبيعه، مدينه فاضله و غير فاضله، حکومت حکيم، و نسبت مابعد الطبيعه با فلسفه سياسي بيان شده است. سپس ديدگاههاي فارابي بحث شده است و در اين بخش، پيدايش و رشد فلسفه در جهان اسلام، جايگاه فارابي در فلسفه اسلامي، مابعدالطبيعه فارابي، حکومت حکيم، مدينه فاضله و غير فاضله، و نسبت مابعد الطبيعه با فلسفه سياسي بيان شده است. در پايان، انديشههاي اين دو فيلسوف با هم مقايسه شده است. افلاطون و فارابي در جهت عملي ساختن فلسفه سياسي خود، مدينه فاضلهاي را طراحي کردهاند. اين دو در اين زمينه هر چند ديدگاههاي مشترک زيادي دارند و در برخي موارد هم ديدگاه فارابي برگرفته از ديدگاه افلاطون است؛ با اين وجود، اين دو فيلسوف از جهت مباني با هم اختلاف نظر دارند و در مواردي هم ديدگاه ايشان در مقابل هم قرار گرفته است.
انسان در انديشه حکيم ابونصر فارابي
نویسنده:
‫برکت‌الله سينوي
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، جامعة المصطفی العالمیة,
چکیده :
‫حکمت و فلسفه نه تنها در شکلگيري فلسفه نقش اساسي ايفا نموده، بلکه آينده هر فرهنگ و تمدني به قوام و جايگاه فلسفه در آن تمدن بستگي دارد. در واقع تفسير فيلسوف از فرهنگ، با ديگر تفاسير تفاوت بنيادين دارد. فيلسوف روح فرهنگ و تمدن را نشان ميدهد. فارابي با تفسير خود از انسان، نه تنها مکتب فلسفي خود را سامان داد، بلکه قوام و تأسيس اسلامي نيز با فلسفه فارابي به وجود آمد؛ زيرا انوع نگاه فارابي به انسان، با توجه به فرهنگ اسلامي دگرگون شد و فلسفه جديدي را به وجود آورد که همان فلسفه اسلامي است. بنابراين، تحقيق حاضر در چهار فصل به بررسي جايگاه انسان در فلسفه فارابي پرداخته است؛ تا نشان دهد، هرچند که فلسفه اسلامي متأثر از فلسفه يوناني بوده است؛ ولي تأسيس فلسفه اسلامي، جدا از فلسفه يوناني بوده است. فلسفه فارابي داراي مباني خاصي مانند اعتقاد به واجبالوجود، نظريه فيض(خلقت)، ذومراتب ديدن موجودات و جايگاه عقل اول در فلسفه ميباشد. مهمترين مسئله فلسفه فارابي سعادت است که با اخلاق حميده همراه با سياست فاضله قابل دستيابي است. سعادت نهايي در نظر فارابي، متصل شدن به عقل فعال و نايل آمدن به مرتبه عقل مستفاد (فيلسوف و نبي) است. عقل انسان داراي دو حيث و بعد انفکاک ناپذير نظري و عملي است. عقل عملي تحت لواي عقل نظري رشد ميکند. اخلاق و سياست در فلسفه فارابي در چارچوب طرح متافيزيک وي قابل فهم است. به نظر فارابي، اگر پيوند نظر و عمل در فلسفه بريده شود، فلسفه کامل نميشود. مدينه در ديدگاه فارابي داراي دو نوع فاضله و غيرفاضله است. رئيس اول مدينه فاضله نبي- فيلسوف و رئيس دوم آن فيلسوف محض است. در نظام فکري فارابي، فلسفه مقوم مدينه فاضله است. مدينه فاضله فارابي نشانگر واقعيت جهاني و آرمانهاي دين مبين اسلام بوده و هرگز رنگ و بوي ايتوپيايي(ناکجاآباد) به خود نگرفته است.
سعادت از نظر ابن سینا
نویسنده:
عین الله خادمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ابن سینا سعادت را به مطلوب بالذات و غایت لذاته تعریف می کند. او سعادت را از یک حیث به دوقسم 1. سعادت در قیاس با قوای مختلفی نفس و 2. سعادت در ارتباط با خود نفس تقسیم می کند. او از جهت دیگر، سعادت را به جسمانی (بدنی) و روحانی (نفسانی) تقسیم می کند و بر این باور است که سعادت روحانی اصل و سعادت جسمانی فرع است. هم چنین از حیث دیگر، سعادت را به مطلق و مقید تقسیم می کند و مدعی است که سعادت و شقاوت مطلق در دنیا قابل حصول نیست. و در نهایت، در پاسخ به پرسش چیستی سعادت قصوی و امکان دستیابی به آن در دنیا، سخن می گوید. گرچه بوعلی در آثار متعددش درباره ملاک دستیابی به سعادت عظمی به گونه ای متفاوت اظهارنظر می کند، اما این وجوه مختلف قابل جمع هستند و در مورد امکان دستیابی به سعادت قصوی در دنیا، بر این باور است که این امر در دنیا دست یافتنی نیست.
صفحات :
از صفحه 113 تا 140
تعریف با حد و مشکلات آن
نویسنده:
یحیی یثربی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پردیس فارابی دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
این مقاله بر آن است تا تعریف با حد و مشکلات آن را مورد نقد و بررسی قرار دهد. مولف معتقد است تعریف با حد که در منطق و فلسفه از آن سخن به میان می آید مشکلی را حل نمی نماید. از میان فلاسفه اسلامی سهروردی تعریف با حد یعنی تعریف با جنس و فصل را ممکن ندانسته و در نتیجه روش مشائیان را در این باره نادرست می شمارد. او پیشنهاد می کند که در شناخت اشیاء باید از مجموعه ای از لوازم هر چیز که به آن اختصاص دارد بهره برد. نویسنده با نقل اعتراض های تعریف حدی نکات دیگری را نیز در کاستی های تعریف با حد مطرح می کند. سپس با تایید دیدگاه فارابی موضوع عبور از حد و لوازم آن را پیشنهاد می نماید.
صفحات :
از صفحه 21 تا 31
وحدت هستی از منظر حکمت و عرفان برتر
نویسنده:
یحیی کبیر
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این مقاله درصددیم بحث در باره وحدت هستی و تشکیک در آن را در شکلی نو که تلفیقی از مکاتب اشراقی و عرفانی و متعالیه است، به تصویر درآوریم و روح توحید ناب اسلامی را آشکار ساخته، راه سیر و رسیدن به مقام فنا در هستی را که همان محو شدن دروحدت و اتحاد است مبین سازیم و شأن رفیع حکمای اشراقی و متعالیه و سهم عظیم محی الدین عربی و عرفا اسلامی را در تحقق این امر روشن سازیم.
صفحات :
از صفحه 51 تا 71
  • تعداد رکورد ها : 770