جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 4866
برهان صدیقین به تقریر مرحوم علامه طباطبایی
نویسنده:
محمد حسین گنجی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
یکی از ادله ای که فلاسفه مسلمان در اثبات وجود خداوند اقامه کرده اند و عنوان آن ظاهرا برای اولین بار توسط بوعلی به کاربرده شده برهان صدیقین است. استدلال بوعلی امروزه تحت عنوان برهان امکان و وجوب شناخته می شود. اما چند قرن پس از وی فیلسوف نامدار دیگر، ملاصدرای شیرازی با تأسیس مبادی تازه فلسفی صورت دیگری از برهان صدیقین ارائه کرد. مرحوم علامه سید محمد حسین طباطبایی به تعبیر برخی از شاگردان ایشان کوشیده است برهان مزبور را به نحوی ارائه کند که اثبات وجود خداوند به عنوان اولین مسأله فلسفی قابل طرح باشد. مقاله حاضر گزارشی از رأی مرحوم طباطبایی و سپس بیان برخی نقدها بر آن است که به نظر نگارنده مقاله رسیده است.
صفحات :
از صفحه 193 تا 201
سخن گفتن از خدا بر مبنای اشتراک معنوی و تشکیک وجودی با تاکید بر دیدگاه علامه طباطبایی
نویسنده:
اکبر قربانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
در پاسخ به این پرسش مهم که آیا می توان با زبانی محدود و بشری، از خدایی نامحدود و متعالی سخن گفت؟ دیدگاهها و نظریات گوناگونی مطرح شده است. بنابر دیدگاهی که با نظر به مبانی حکمت متعالیه ملاصدرا، می توان آن را نظریه «اشتراک معنوی و تشکیک وجودی» نامید، با توجه به اینکه خدا کامل مطلق و قائم بالذات است، اولا معنای اتصاف او به صفات کمال این است که خداوند تمامی کمالات وجودی را به کاملترین نحو داراست و صفات سلبیه نیز چیزی جز سلب نقص، یا همان اثبات کمال، نیست و ثانیا این صفات کمالیه عین یکدیگر و عین ذات الهی دانسته می شود و با توجه به «وحدت تشکیکی حقیقت وجود»، اشتراک معنوی صفات الهی با صفات انسانی مستلزم اشتراک مصداقی خدا و انسان و افتادن در ورطه تشبیه نیست. علامه طباطبایی نخست با توجه به تلقی انسانوارانگارانه انسان از خدا، مفاهیم دینی را جامع میان نفی و اثبات دانسته و با تکیه بر روایات، بر دیدگاه اثبات بلاتشبیه، تاکید نموده است. آنگاه به عنوان یک فیلسوف پیرو مکتب حکمت متعالیه و به تبع صدرالمتالهین، با تکیه بر «اشتراک معنوی مفهوم وجود» و «تشکیک حقیقت اصیل وجود» و «تفکیک مقام معنا از مقام مصداق» و با توجه به مراتب معنا و کاربرد الفاظ، بر اشتراک اصل معنای صفاتی همچون علم و قدرت و حیات و ... در انسان و خدا تاکید کرده و انحصار معنا در مرتبه مادی و جسمانی را نادرست دانسته است. هر چند در نظریه علامه نیز نوعی تمایل به روش سلبی دیده می شود و معنای ایجابی مشترک میان صفات خدا و صفات انسان، به روشنی بیان نشده است.
صفحات :
از صفحه 127 تا 151
نفس و حافظ آن، در آیه چهارم سوره طارق با تأکید بر دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی
نویسنده:
عبدالله حاجی علی لالانی، سلمان قاسم نیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
چکیده :
قرآن کریم در آیه «ان کل نفس لما علیها حافظ» (طارق، 4) به یکی از ویژگی های نفس انسانی (که حافظ داشتن نفس است) اشاره می کند، اما مفسرین در تفسیر این آیه دارای نظرات متنوعی هستند، جمع زیادی از مفسرین منظور از نفس مورد اشاره در آیه را روح انسانی و منظور از حافظ را ملائک الهی می دانند، ولی برخی تفاسیر به یک اعتبار نفس را بر ماسوی اله تعمیم داده اند و از این جهت، منظور از حافظ را خداوند دانسته اند و معدودی نیز نفس را قوه حیوانی و حافظ را روح معرفی کرده اند. در این مقاله ضمن بیان این نظرات، به دلیل اینکه یکی از مهم ترین مبانی اختلاف تفاسیر در تفسیر این آیه، گرایشات فلسفی است، دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی مورد تاکید قرار گرفته است، به ویژه اینکه نقش علیت فاعلی حافظ برای نفس، که مورد تاکید ملاصدرا است و قول دوم علامه طباطبایی که مقصود از حافظ را جنس حافظ می داند، متمایز از تفاسیر دیگر است.
صفحات :
از صفحه 23 تا 41
مفهوم و مصداق «عالم ذر» از دیدگاه صدرالمتالهین شیرازی و علامه طباطبایی
نویسنده:
علی محمد ساجدی، مریم سلیمانی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
سوال اصلی تحقیق حاضر چگونگی مفهوم و مصداق عالم ذر (مفاد آیه 172 سوره اعراف) از نگاه تفسیری و فلسفی دو فیلسوف حکمت متعالیه، ملاصدرا و علامه طباطبایی، است. در این جستار، به روش توصیفی تحلیلی، پس از طرح دو محور، «هستی شناسی عالم ذر» و «وجودشناسی معرفت»، و ذکر مبانی فلسفی آن دو متفکر، چنین نتیجه گیری شده است که از منظر صدرا نفس یا روح قبل از تعلق اش به بدن در عالم عقول یا در عالم علم الاهی از وحدت عقلی برخوردار، و در این مرتبه از هستی خود همه کثرات نفوس جزئی را به نحو اجمال و بسیط در درون خود واجد بوده است. از دیدگاه وی مصداق عالم ذر همین مرتبه از نظام هستی است. از دیدگاه علامه طباطبایی مصداق عالم ذر عالم ملکوت (مثال) است. وی پس از بحث نسبتا جامعی در باب مفهوم آیه، در ثبوت چنین عالمی با صدرا همراه شده و انسان را دارای مراتب وجودی قبل از دنیا و بعد از دنیا و دارای دو حیثیت ملکی و ملکوتی دانسته و مانند صدرا مراتب عالم هستی را با وجود او منطبق و سازگار می بیند. به طوری که با حفظ وحدت شخصی مراتب وجودی خود را در سه نشئه عقلی، مثالی، و مادی پشت سر می نهد، و برای اکتساب آن دسته از کمالاتی که صرفا در عالم ماده می توان به دست آورد، در قوس نزول وارد این عالم می شود و پس از استکمال در قوس صعود به عالم عقل راه می یابد و با عقول عالی متحد می گردد.
صفحات :
از صفحه 57 تا 85
اصل عليت از ديدگاه ابن سينا و ملاصدرا
نویسنده:
‫محمدموسي حميدي
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، معاونت پژوهشي، دفتر تبليغات اسلامي,
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
‫مفهوم عليت از مفاهيم بسيط، عام و بديهي است که بي‌نياز از تعريف بوده، و منشأ تصور آن، علم حضوري است؛ بدين ترتيب، رابطه علت و معلول نمي‌تواند تنها يک رابطه توالي و تعاقب باشد، بلکه داراي رابطه‌اي واقعي و ضروري هستند که حس و تجربه قادر به درک آن نيست. همچنين تصور عليت، فطري و خاصيت ذاتي عقل نيز نمي‌تواند باشد؛ زيرا معقولات، مسبوق به صور حسيه هستند. علت تامه و ناقصه، علت حقيقي و اعدادي، علل داخلي و خارجي، و علت‌هاي چهارگانه شامل علت فاعلي، غايي، مادي و صوري، از مهم‌ترين تقسيمات علت نزد فلاسفه مي‌باشد. منظور از علت فاعلي در اين بحث، موجودي است که مفيد وجود است؛ يعني معلول را به‌وجود مي‌آورد و به آن هستي مي‌بخشد. فاعلي که خودش نياز به ايجادکننده ندارد، فاعل حق ناميده مي‌شود، که منحصر در ذات اقدس الهي است. مفاد اصل عليت از نظر ابن‌سينا عبارت است از اين‌که: هر موضوع ممکني نيازمند علت است. اما از نظر ملاصدرا، مفاد اصل عليت عبارت است از اين‌که: هر موجود فقيري نياز به علت دارد. اين دو انديشمند، اصل عليت را بديهي مي‌دانند؛ اما از بديهيات اوليه‌اي که نياز به تنبه دارد. در اين راستا، آن‌ها با استفاده از تساوي نسبت به وجود و عدم، و استحاله ترجيح بلامرجح، نسبت به آن تنبه داده‌اند. همچنين ابن‌سينا معيار احتياج به علت را امکان ماهوي دانسته است؛ اما صدرالمتألهين بر مبناي اصالت وجود، وحدت تشکيکي وجود، و تقسيم وجود به رابط و مستقل، معيار احتياج به علت را فقر وجودي مي‌داند. از نظر او، معلول، عين نياز و حاجت به علت است. بر اساس نظريه فقر وجودي، هر معلولي مرتبه ضعيفي از علت ايجادکننده خويش مي‌باشد. از ضميمه شدن اصل عليت با قانون ضرورت و سنخيت، ثابت مي‌شود که جهان داراي نظام و غايتي است که ناظم و غايت حقيقي آن، واجب تعالي است.
رابطه نفس و بدن نزد ملاصدرا و دوئالیست های غربی
نویسنده:
علی طالقانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، معاونت پژوهش حوزه های علمیه ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
---
م‍س‍ال‍ه‌ ش‍رور و ن‍واق‍ص‌ از دی‍دگ‍اه‌ ص‍درال‍م‍ت‍ال‍ه‍ی‍ن‌ و ال‍وی‍ن‌ پ‍لان‍ت‍ی‍ن‍ج‍ا [پ‍ای‍ان‌ن‍ام‍ه‌]
نویسنده:
‫ق‍درت‌ ال‍ل‍ه‌ ص‍وف‍ی‍ان‌ ن‍ی‍س‍ت‍ان‍ی‌
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
‫ت‍ه‍ران‌: ---,
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
‫ه‍دف‌ پ‍ژوه‍ش‌ ن‍گ‍رش‍ی‌ اج‍م‍ال‍ی‌ پ‍ی‍رام‍ون‌ م‍س‍ال‍ه‌ ش‍ر در م‍ی‍ان‌ م‍ت‍ف‍ک‍ری‍ن‌ اس‍لام‍ی‌ ب‍وی‍ژه‌ م‍لاص‍درای‌ ش‍ی‍رازی‌ و م‍ت‍ف‍ک‍ری‍ن‌ غ‍رب‍ی‌ از ج‍م‍ل‍ه‌ ال‍وی‍ن‌ پ‍لان‍ت‍ی‍ن‍ج‍ا ف‍ی‍ل‍س‍وف‌ م‍ت‍ال‍ه‌ ام‍ری‍ک‍ای‍ی‌ اس‍ت‌ ک‍ه‌ ام‍روزه‌ در ح‍وزه‌ ف‍ل‍س‍ف‍ه‌ دی‍ن‌ ب‍ی‍ش‌ از ه‍رزم‍ان‍ی‌ ت‍وج‍ه‌ دی‍گ‍ران‌ را ب‍ه‌ خ‍ود م‍ع‍طوف‌ ن‍م‍وده‌ اس‍ت‌ روش‌ پ‍ژوه‍ش‌ ک‍ت‍اب‍خ‍ان‍ه‌ای‌ و ب‍ا م‍راج‍ع‍ه‌ ب‍ه‌ م‍ن‍اب‍ع‌ م‍وج‍ود در م‍اخ‍ذ و س‍ای‍ت‍ه‍ای‌ ای‍ن‍ت‍رن‍ت‍ی‌ و آخ‍ری‍ن‌ دس‍ت‍اورده‍ای‌ ع‍ل‍م‍ی‌ و م‍طب‍وع‍ات‍ی‌ پ‍ی‍رام‍ون‌ م‍س‍ال‍ه‌ ش‍رور و ن‍ام‍لای‍م‍ات‌ در زن‍دگ‍ی‌ ب‍ش‍ر اس‍ت‌ ن‍ت‍ی‍ج‍ه‌ ک‍ل‍ی‌: خ‍داون‍د خ‍ی‍ر م‍طل‍ق‌، ع‍ال‍م‌ م‍طل‍ق‌ و ق‍ادر م‍طل‍ق‌ اس‍ت‌ و ه‍ی‍چ‍گ‍ون‍ه‌ ش‍ر و ن‍ق‍ص‍ی‌ ب‍ه‌ آن‌ ب‍رن‍م‍ی‌گ‍ردد. ب‍ل‍ک‍ه‌ م‍ن‍ش‍ا ص‍دور ش‍رور، م‍اه‍ی‍ات‌ و ه‍ی‍ول‍ی‌ اس‍ت‌ ک‍ه‌ ذات‍ی‌ م‍اده‌ اس‍ت‌ و خ‍داون‍د خ‍ی‍ر م‍ح‍ض‌ اس‍ت‌ و ه‍رگ‍ون‍ه‌ ف‍ی‍ض‌ و ک‍م‍ال‍ی‌ از ذات‌ ح‍ض‍رت‌ ح‍ق‌ ص‍ادر م‍ی‌گ‍ردد
قوه وحی نبوت به عنوان منبع مستقل معرفت از دیدگاه ابن سینا، صدر المتألهین، ابن عربی و علامه طباطبایی
نویسنده:
‫محمدعارف امینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
چکیده :
---
کمال نهایی انسان و راه تحصیل آن از منظر ملا صدرا
نویسنده:
‫مهدی عبداللهی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
---
ملاک بداهت تصورات بدیهی از نظر چهار فیلسوف مسلمان: فخررازی، شیخ اشراق، ملاصدرا و علامه طباطبایی
نویسنده:
‫محمدرضا مهاجری امیری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
---
  • تعداد رکورد ها : 4866