جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

همگرایی جهان اسلام به یک صدایی و هم­سویی کشورهای اسلامی در جهت تأمین منافع عموم مسلمین اشاره دارد، که رهایی فلسطین اشغالی و نابودی رژیم غاصب صهیونیستی به عنوان مسائل اول جهان اسلام، می­تواند یکی از نمودهای آن باشد. متأسفانه توطئه­ی استعمار در تقسیم جهان اسلام و القاء تفرقه میان شیعه و سنی امری است که دامن­گیر مسئله‌ی فلسطین نیز شده است و به نظر می­رسد چنا­ن­چه برای رهایی فلسطین تدابیر عملیاتی واحدی از سوی ملت­های مسلمان اتخاذ نشود، با ادامه­ی روند فعلی، در آینده با چالش توسعه طلبی یهود و هم­پیمانانش، بحران­های مهمی در کل جهان اسلام، خصوصاً در منطقه­ی خاورمیانه به وقوع خواهد پیوست. در این پژوهش تلاش شد، با هدف همگرایی جهان اسلام، شاخصه­هایی برای حمایت مسلمین در مسئله‌ی فلسطین ارائه و با استفاده از روش تحقیق کیفی، این مهم دنبال شود. نتیجه این شد که تنها راه احیاء عزت و شوکت مسلمانان و آزادسازی قدس شریف از چنگال تجاوز نظام سلطه، حرکت و حمایت بین‌المللی توده­ی مسلمانان در جهت منافع کلان جهان اسلام و کمک به رهایی فلسطین و مبارزه با سیاست­های سازش­کارانه­ی سران برخی کشورهای اسلامی و اتحادیه­­ی عرب، در قبال رژیم صهیونیستی و امریکاست.

یکی از اقسام تقیه، تقیه مداراتی است. هدف از این تقیه، جلب محبت مخالفان و وحدت کلمه بین مسلمین است، بدون اینکه مانند تقیه خوفی، خوف ضرری در میان باشد. از نگاه امام خمینی، تقیه مداراتی به لحاظ حکم تکلیفی،‌ در عصر کنونی و در حضور شیعیان در موسم حج و شرکت آنها در نماز جماعت مسجدالحرام و مسجدالنبی واجب است. به لحاظ حکم وضعی نیز عمل مقرون به این تقیه، مجزی بوده، کفایت از مأمور به واقعی می­کند. این آرا اهمیت فوق‌العاده­ وحدت و هم‌گرایی مسلمین را در اندیشه امام خمینی نشان می­دهد و دیدگاه ایشان می­تواند نقش بسزایی در وحدت و هم‌گرایی مسلمین داشته باشد.

دسترسی مسلمانان به مواد غذایی حلال یک ضرورت فرهنگی و اقتصادیِ اجتناب‌ناپذیر است. با توجه به این‌که امروزه تجارت بین‌المللی جزئی از امنیت غذایی به حساب می‌آید، امنیت غذایی مسلمانان در گرو تجارت بین‌المللیِ اسلامیِ مواد غذایی است. این نوع تجارت، رابطة پیشینی و پسینی با همگرایی جهان اسلام دارد. از یک‌سو، ضرورت تجارت مواد غذایی بین کشورهای اسلامی نیازمند همگرایی است و از سوی دیگر، گسترش این نوع تجارت به عنوان یک الگو، به همگرایی بیشتر مسلمان‌ها در زمینه‌های اقتصادی و غیراقتصادی دیگر منتهی می‌شود. اهمیت مواد غذایی حلال برای مسلمان‌ها به حدی است که می‌تواند به عنوان بخشی از هویت فرهنگی آن‌ها و کانون همگرایی تلقی شود.

واگرایی و تفرقه از مسائل پیچیده و بنیان‌کن تاریخ جوامع اسلامی بوده که در دوره کنونی به دلایل مختلف به مسئله‌ای چالشی مهم تبدیل شده است. متأسفانه پاسخ‌های متفکران و دولتمردان اسلامی نسبت به این بحران تاکنون به دلایل مختلفی ناکام مانده است. یکی از اساسی‌ترین روش‌ها برای همگرایی، یافتن اشتراکات است. مسلمانان و کشورهای اسلامی دارای مشترکات فراوانی در تاریخ، فرهنگ، دین، منابع، منافع و دشمن خویش هستند که این امر موجب افزایش میزان همبستگی و همگرایی بین مسلمانان می‌شود. آینده همگرایی اسلامی و دستیابی به آن مستلزم استخدام و به‌کارگیری عوامل و زمینه‌های مختلف است. این تحقیق تلاش دارد تا بر اساس چهار مرحله الگوی چشم‌انداز سازی ارگون که یکی از روش‌های آینده‌پژوهی است، مسئله بودن، ترسیم وضعیت موجود، سناریوی محتمل و مرجع و راهکارها و برنامه اقدام همگرایی اسلامی را سازمان‌دهی کرده و بر نقش مشترکات اسلامی در همگرایی اسلامی، به‌منظور ترسیم چشم‌انداز تأکید داشته و با تکیه بر همین مشترکات، حفظ و ارتقای منافع اسلام و مسلمین و تحقق آینده مطلوب همگرایی اسلامی را امکان‌پذیر می‌داند.

آنچه مسلم است امروزه، منطقه غرب آسیا، نیاز مبرم به همگرایی و اتحاد در عرصه‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی دارد، چنان چه روند جهانی شدن نیز، ملّت‌های دنیا را به سمت همگرایی منطقه‌ای و جهانی کشانده است. در چنین چرخه‌ای، باید منطقه غرب آسیا بیشتر از پیش بر همگرایی و ایجاد یک نظام امنیتی مشترک تکیه کند. کشورهای این منطقه می‌بایستی با طراحی یک الگوی همگرایی اسلامی بر مبنای امکانات و نیازهای روشن و قابل تعریف در جهت‌‏دهی به معادلات منطقه و ارتقای جایگاه بین‌‏المللی آن نقش محوری ایفا کنند. در حال حاضر با وجود زمینه‌هاى بـسیار‌ زیاد، همکاری و همگرایی مطلوبی در میان کشورهای غرب آسیا وجـود‌ ندارد تا این روابط منجر به ایجاد یک نظام امنیت منطقه‌ای شود و در واقع دولت‌های این منطقه، آن میزان همگرایى را ایجاد نکرده‌اند که یک جامعه امن بین خود به وجـود آوردنـد.با توجه به اینکه جمهوری اسلامی ایران ازجمله کشورهای این منطقه است که خواهان دستیابی به یک نظام امنیت منطقه‌ای مبتنی بر همگرایی اسلامی در منطقه است و بدین جهت ضروری است با اعمال مدیریت راهبردی راهبردهای اثربخشی را اجرایی سازد تابه آن دست یابد، لذا هدف اصلی پژوهش بررسی ظرفیت‌های ایجاد و شکل‌گیری نظم امنیتی مبتنی بر همگرایی اسلامی در غرب آسیا و تبیین راهبردهای پیش روی جمهوری اسلامی در این راستا است که این مقاله با روش توصیفی تحلیلی به آن می‌پردازد.

ایجاد دنیای اسلام و امت اسلامی، از یک سو مرحله نهایی فرآیند تکاملی انقلاب اسلامی را به خود اختصاص داده و از سوی دیگر، ایجاد امت اسلامی، نیازمند وحدت و همدلی مسلمین منطقه و جهان است. بر این اساس یکی از مهمترین کارویژه‏های مهم جمهوری اسلامی حرکت در مسیر گسترش فرهنگ تقریب و وحدت اسلامی و بسترسازی برای ایجاد امت اسلامی از این طریق است. پرسش کانونی در این میان این است که برای ایجاد امت اسلامی، چه باید کرد و راهکار دستیابی به آن چیست؟ مقاله حاضر تلاش می‏کند پس از تبیین چیستی فرآیند تکاملی انقلاب اسلامی و نیز امت اسلامی و وحدت مسلمین، به تحلیل نسبت سه‎سویه این هر سه پرداخته و در نهایت ایجاد دنیای اسلام و امت اسلامی را در گرو ارائه «الگوی صحیح به جهان اسلام» می‏داند. به همبن جهت در بخش پایانی مقاله، به اثبات ظرفیت‏های الگویی انقلاب اسلامی و ج.ا.ا برای جهان اسلام پرداخته است. این مقاله با روش تحلیلی و از طریق مطالعه کتابخانه‏ای، با محوریت دیدگاه‏ها و بیانات امام خامنه‏ای (حفظه‏الله) سامان یافته است.