جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

شرح نهاية الحكمه، بخشى از درس‌هاى آيت‌الله مصباح يزدى، به زبان فارسى است كه توسط عبدالرسول عبوديت تحقيق و نگارش شده است. ايشان، درس‌هاى استاد مصباح درباره كتاب نهايه را از قالب گفتارى بيرون آورده و شكل نوشتارى به آن‌ها داده‌اند و در تدوين آن گفتارها به‌صورت كتاب، سه اصل زير را رعايت كرده‌اند: تبويب و دسته‌بندى مطالب؛ اضافه كردن توضيحات لازم؛ نگارش كامل. محور اصلى اين شرح، نهاية الحكمه مرحوم علامه است. استاد مصباح، ابتدا مطلب كتاب نهايه را كاملا تقرير و تبيين كرده‌اند و در موارد لازم به نقد آن پرداخته و در پايان نظر مختار خود را مطرح ساخته‌اند. اين سبک تدريس در رشد فكرى و استقلال نظر دانشجو تأثير بسزايى دارد. گفتنى است كه استاد اين مباحث را به طلاب آشنا با مقدمات فلسفه و انواع استدلال‌هاى آن و آشنا با مذاق استاد و شيوه تدريس و نقدها و موشكافى‌هاى وى درس مى‌داده‌اند، لذا بعضى از مطالب را كمتر توضيح داده و حتى گاه به اشاره‌اى بسنده كرده‌اند. روى اين اصل، محقق ارجمند، آقاى عبوديت در نگارش اين اثر، زير نظر استاد مطالبى را افزوده‌اند (كه بعضى را از ساير كتاب‌هاى استاد و چند مورد را از كتب مرحوم شهيد مطهرى برگرفته‌اند)؛ مثلاًدر فصل چهارم از مرحله چهارم، درباره قاعده «واجب بالذات واجب من جميع الجهات» به‌گونه‌اى مشروح بحث شده است. البته امكان آن بود كه اكثر مباحث طرح‌شده در اين دو جلد به‌تفصيل بيشترى بررسى شوند، از جمله در هر مبحث بين اقوال فلاسفه مقايسه به عمل آيد يا اشكالاتى كه به مطالب وارد است ذكر گردد يا لااقل سؤالات منطقى‌اى كه مطلب مورد بحث ايجاب مى‌كند و مغفول‌عنه واقع شده، طرح شود، ولى از آن خوددارى شده؛ به دليل اينكه اين‌گونه تفصيلات براى مبتديان چندان سودمند نيست و چه‌بسا موجب پريشانى انديشه شود. اين كتاب با افزوده‌هاى فاضل محترم، آقاى عبوديت بسيار روشن و روان گرديده و خواننده را در فهم مطالب فلسفى يارى مى‌رساند. كتاب، در دو جلد به شرح زير تنظيم شده است: جلد اول، از آغاز تا پايان مرحله دوم و جلد دوم، از آغاز مرحله سوم تا پايان فصل هشتم از مرحله چهارم كتاب نهاية الحكمه را شرح داده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

براهین القاطعة فی شرح تجرید العقائد الساطعة المجلد 3

نویسنده:

محمدجعفر استرآبادی

نوع منبع :

کتاب , شرح اثر

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست معرفی کتاب

وضعیت نشر :

قم : بوستان کتاب,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

عقاید شیعه امامیه , 13. علم کلام , تجرید الاعتقاد (کتاب) , کتب کلام شیعه , کشف المراد: علامه حلی , شوارق الالهام: لاهیجی , شفاء: ابن سینا , نجات: ابن سینا , اشارات و تنبیهات: ابن سینا , شرح اشارات: خواجه نصیر الدین طوسی , المباحثات: ابن سینا , 01- کافی : شیخ کلینی , مرآت العقول: علامه مجلسی , شرح المقاصد: تفتازانی , مبدأ و معاد: ابن سینا , شرح مواقف: شریف جرجانی , حق الیقین: علامه مجلسی , بصائر الدرجات: صفار قمی , بحار الانوار (علامه مجلسی) , کشف الغمة (علی بن عیسی اربلی)

کلیدواژه‌های فرعی :

امام شناسی , پیامبر شناسی , رجعت , امامت , مهدویت , نبوت , وجوب عصمت , عصمت پیامبر (ص) , لزوم نصب امام بر نبی صلی الله علیه و آله , وجوب عصمت امام (ع ) , افضلیت حضرت محمد (ص) , امامت ائمه اثنی عشر ( ع ) , معجزات حضرت محمد(ص) , امامت امام علی(ع) , افضلیت امام علی(ع) , اثبات امامت امام علی (ع) , غیبت امام مهدی(ع) ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

خواجه نصیرالدین طوسی

شابک (isbn):

964-371-766-6

چکیده :

«البراهین القاطعة فی شرح تجرید العقائد الساطعة» تالیف محمد جعفر استرآبادی، شرحی است به زبان عربی بر تجرید الاعتقاد اثر خواجه نصیر طوسی. مقدمه کتاب درباره زندگی و احوال خواجه نصیر و متن تجرید الاعتقاد است. مولف قبل از پرداختن به مباحث اصلی کتاب به بیان معنای بسم الله الرحمن الرحیم می‌ پردازد و پس از آن طی شش مقصد به بررسی موضوعاتی در زمینه الهیات به معنی اعم و نیز الهیات به معنی اخص می‌ نشيند. استرآبادی قبل از ورود به مباحث اصلی کتاب پنج مقدمه ذیل را ذکر می‌ کند: در اولین مقدمه به بیان تفاوت علم کلام با علم تصوف (عرفان) می‌ پردازد. در مقدمه دوم به بیان موضوع کلام می‌ پردازد و موضوع علم کلام را مبدا و معاد معرفی می‌ کند. در مقدمه سوم به بیان فائده علم کلام می‌ پردازد. در مقدمه چهارم به یادآوری این نکته می‌ پردازد که علم کلام می‌ تواند به عنوان دانشی که تمام علوم شرعی بر محور آن بچرخد در نظر گرفته شود. مقدمه پنچم به بیان فرق اصول دین و اصول مذهب اختصاص یافته است و این موضوعی است که استرآبادی به تفصیل درباره آن به بحث نشسته است. مولف، در جلد دوم به مباحث ذيل مي پردازد: مقصد رابع: فی الاصل الثالث من اصول الدین (نبوت). مقصد خامس: فی الاصل الرابع (امامت).

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

براهین القاطعة فی شرح تجرید العقائد الساطعة المجلد 2

نویسنده:

محمدجعفر استرآبادی

نوع منبع :

کتاب , شرح اثر

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست معرفی کتاب

وضعیت نشر :

قم: بوستان کتاب ,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

11. عقاید dogmas (the distillate of doctrines) , اصول عقاید , عقاید اسلامی , عقاید شیعه امامیه , 1. اصطلاحنامه کلام اسلامی (Kalam (Islamic scholastic theology , 13. علم کلام , تجرید الاعتقاد: خواجه نصیر , کتب کلام شیعه , کشف المراد: علامه حلی , شوارق الالهام: لاهیجی , شفاء: ابن سینا , نجات: ابن سینا , اشارات و تنبیهات: ابن سینا , الشواهد الربوبیّة: ملاصدرا , شرح اشارات: خواجه نصیر الدین طوسی , المباحثات: ابن سینا , 01- کافی : شیخ کلینی , مرآت العقول: علامه مجلسی , تفسیر مجمع البیان (اجتهادى‌) , شرح المقاصد: تفتازانی , مبدأ و معاد: ابن سینا , شرح مواقف: شریف جرجانی , حق الیقین: علامه مجلسی , بصائر الدرجات: صفار قمی , بحار الانوار (علامه مجلسی) , کشف الغمة (علی بن عیسی اربلی)

کلیدواژه‌های فرعی :

اصول دین , 01. خداشناسی (کلام) , توحید (به لحاظ صفت) Divine unity (کلام) , صفات الهی , حدوث عالم Ḥudūt̲h̲ al-ʿĀlam , صفات ثبوتیه الهی , صفات سلبیه الهی , وجوب لطف , اراده الهی , عدل الهی , علم الهی , قدرت الهی , اثبات وجود خدا ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

خواجه نصیرالدین طوسی

شماره ديويي:

297/4172

چکیده :

«البراهین القاطعة فی شرح تجرید العقائد الساطعة» تالیف محمد جعفر استرآبادی، شرحی است به زبان عربی بر تجرید الاعتقاد اثر خواجه نصیر طوسی. مقدمه کتاب درباره زندگی و احوال خواجه نصیر و متن تجرید الاعتقاد است. مولف قبل از پرداختن به مباحث اصلی کتاب به بیان معنای بسم الله الرحمن الرحیم می‌ پردازد و پس از آن طی شش مقصد به بررسی موضوعاتی در زمینه الهیات به معنی اعم و نیز الهیات به معنی اخص می‌ نشيند. استرآبادی قبل از ورود به مباحث اصلی کتاب پنج مقدمه ذیل را ذکر می‌ کند: در اولین مقدمه به بیان تفاوت علم کلام با علم تصوف (عرفان) می‌ پردازد. در مقدمه دوم به بیان موضوع کلام می‌ پردازد و موضوع علم کلام را مبدا و معاد معرفی می‌ کند. در مقدمه سوم به بیان فائده علم کلام می‌ پردازد. در مقدمه چهارم به یادآوری این نکته می‌ پردازد که علم کلام می‌ تواند به عنوان دانشی که تمام علوم شرعی بر محور آن بچرخد در نظر گرفته شود. مقدمه پنچم به بیان فرق اصول دین و اصول مذهب اختصاص یافته است و این موضوعی است که استرآبادی به تفصیل درباره آن به بحث نشسته است. مولف، در جلد دوم به مباحث ذيل مي پردازد: مقصد ثالث: فی الاصل الاول من اصول الدین (توحید). مولف ضمن این مقصد طی فصلی به بحث از عدل هم که جزء اصول مذهب شناخته می شود می‌ پردازد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

براهین القاطعة فی شرح تجرید العقاید الساطعة المجلد 4

نویسنده:

محمدجعفر استرآبادی

نوع منبع :

کتاب , شرح اثر

منابع دیجیتالی :

تصویر جلد فهرست معرفی کتاب مراجع

وضعیت نشر :

قم: موسسه بوستان کتاب,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

کلام شیعه , تشیع , معاد شناسی(کلام اسلامی ذیل فرجام شناسی) , امامت , عقاید شیعه امامیه , 13. علم کلام , تجرید الاعتقاد: خواجه نصیر , کتب کلام شیعه , کشف المراد: علامه حلی , شوارق الالهام: لاهیجی , اسفار اربعه: ملاصدرا , شفاء: ابن سینا , نجات: ابن سینا , اشارات و تنبیهات: ابن سینا , الشواهد الربوبیّة: ملاصدرا , شرح اشارات: خواجه نصیر الدین طوسی , المباحثات: ابن سینا , 01- کافی : شیخ کلینی , وسائل الشیعه , تفسیر مجمع البیان (اجتهادى‌) , شرح المقاصد: تفتازانی , شرح تجرید فاضل قوشچی , مبدأ و معاد: ابن سینا , شرح مواقف: شریف جرجانی , 02- نهج البلاغه , حق الیقین: علامه مجلسی , بصائر الدرجات: صفار قمی , بحار الانوار (علامه مجلسی) , کشف الغمة (علی بن عیسی اربلی)

کلیدواژه‌های فرعی :

امام شناسی , ارواح اهل نار , صفات امام (ع ) , مهدویت , عدالت امام , معاد جسمانی , عصمت امام (ع) , دفاع از عصمت امام (ع) از غفلت , امامت ائمه اثنی عشر ( ع ) , معجزات ائمه(ع) , احوال معاد , احوال بهشت , جهنم , ابواب بهشت , ابواب جهنم , ائمه شیعه (ع) , بهشت , احادیث عصمت امام ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

خواجه نصیرالدین طوسی

چکیده :

«البراهین القاطعه» شرح عالمانه و پر مغزى است که ملامحمد جعفر استرآبادى، معروف به «شریعتمدار» بر کتاب «تجریدالعقائد» خواجه نصیرالدین طوسى نوشته است. این شرح، در واقع یکى از دایرة المعارف ‏هاى کلامى شیعى است که آراء فلاسفه و متکلمان را در بر دارد. وى در این کتاب، ضمنِ شرح و توضیح نکته‏ هاى کلامى و فلسفی اى که خواجه نصير طوسى آنها را به اجمال آورده، گاهى به نقد آراى او و نیز شاگردش علامه حلى مي ‏پردازد. تفکیکِ بین اصول دین و اصول مذهب، از ویژگي ‏هاى دیگر این شرح است. كتاب حاضر به تشريح مسائل مربوط به امامت و معاد پرداخته است. مطلب ارائه شده شامل اخبار وارده در احوال ائمه عليهم السلام، معجزات، اسرار و مواليدشان و نيز برگشت ارواح بعد از مرگ، معاد جسماني، احوال جهنم و اهل آن، احوال بهشت و اهل آن و اخبار مربوط به معاد مي باشد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

براهین القاطعة فی شرح تجرید العقائد الساطعة المجلد 1

نویسنده:

محمدجعفر استرآبادی

نوع منبع :

کتاب , شرح اثر

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست معرفی کتاب

وضعیت نشر :

قم: بوستان کتاب,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

11. عقاید dogmas (the distillate of doctrines) , عقاید اسلامی , عقاید شیعه امامیه , 1. اصطلاحنامه کلام اسلامی (Kalam (Islamic scholastic theology , 13. علم کلام , تجرید الاعتقاد: خواجه نصیر , توحید صدوق , تفسیر کبیر : فلسفی و کلامی: فخر رازی , کتب کلام شیعه , کشف المراد: علامه حلی , شوارق الالهام: لاهیجی , الغیبة: شیخ طوسی , اسفار اربعه: ملاصدرا , شفاء: ابن سینا , نجات: ابن سینا , اشارات و تنبیهات: ابن سینا , الشواهد الربوبیّة: ملاصدرا , شرح اشارات: خواجه نصیر الدین طوسی , 01- کافی : شیخ کلینی , تفسیر مجمع البیان (اجتهادى‌) , تفسیر صافی (روایى‌) , شرح المقاصد: تفتازانی , مبدأ و معاد: ابن سینا , شرح مواقف: شریف جرجانی , 02- نهج البلاغه , حق الیقین: علامه مجلسی , بصائر الدرجات: صفار قمی , بحار الانوار (علامه مجلسی) , کشف الغمة (علی بن عیسی اربلی) , عیون أخبار الرضا علیه السلام (شیخ صدوق)

کلیدواژه‌های فرعی :

علت و معلول , وجود و عدم , جوهر و عرض , فلسفه اسلامی , امور عامه , ماهیت , عرض , جوهر , جسم , جوهر مجرد , ماهیت علم , زمان ( ماهیت ) , احکام جسم , علیت , زمان , وجود ذهنی , وجود خارجی(اصطلاح وابسته) , اجزاء زمان (ذات الهی) ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

خواجه نصیرالدین طوسی

شماره ديويي:

297/4172

چکیده :

«البراهین القاطعة فی شرح تجرید العقائد الساطعة» تالیف محمد جعفر استرآبادی، شرحی است به زبان عربی بر تجرید الاعتقاد اثر خواجه نصیر طوسی. مقدمه کتاب درباره زندگی و احوال خواجه نصیر و متن تجرید الاعتقاد است. مولف قبل از پرداختن به مباحث اصلی کتاب به بیان معنای بسم الله الرحمن الرحیم می‌ پردازد و پس از آن طی شش مقصد به بررسی موضوعاتی در زمینه الهیات به معنی اعم و نیز الهیات به معنی اخص می‌ نشيند. استرآبادی قبل از ورود به مباحث اصلی کتاب پنج مقدمه ذیل را ذکر می‌ کند: در اولین مقدمه به بیان تفاوت علم کلام با علم تصوف (عرفان) می‌ پردازد. در مقدمه دوم به بیان موضوع کلام می‌ پردازد و موضوع علم کلام را مبدا و معاد معرفی می‌ کند. در مقدمه سوم به بیان فائده علم کلام می‌ پردازد. در مقدمه چهارم به یادآوری این نکته می‌ پردازد که علم کلام می‌ تواند به عنوان دانشی که تمام علوم شرعی بر محور آن بچرخد در نظر گرفته شود. مقدمه پنچم به بیان فرق اصول دین و اصول مذهب اختصاص یافته است و این موضوعی است که استرآبادی به تفصیل درباره آن به بحث نشسته است. مولف، در جلد اول به مباحث ذيل مي پردازد: مقصد اول: فی الامور العامه. مقصد ثانی: فی الجواهر و الاعراض.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

أسس المعرفية للفكر العقدي السلفي، دراسة تحليلية نقدية لأسس الفكر السلفي العقدي عند ابن تيمية

نویسنده:

مصطفی عزیز

نوع منبع :

کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

موسسه الدلیل,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

نقد ابن تیمیه , دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات , اندیشه‌ی سلفی گری , تفسیر المیزان (علامه طباطبایی، قرآن به قرآن و اجتهادى‌) , کتب رد وهابیت , کتب رد شبهات , کشف المراد: علامه حلی , اسفار اربعه: ملاصدرا , نجات: ابن سینا , شرح مواقف: شریف جرجانی , الغدیر: علامه امینی , بحار الانوار (علامه مجلسی) , عقاید ابن تیمیه , درباره ابن تیمیه

کلیدواژه‌های فرعی :

تعریف علم , 03. انسان شناسی Human nature , حسن و قبح , ادراک حسی , حکمت , شناخت انسان , شبهات ابن تیمیة علی التوسل , براهین اثبات واجب(حکمت نظری) , باری (اسماء فعل) , خبر واحد , سفسطه (منطق) , مبنای ابن تیمیه , نقد و بررسی ابن تیمیه حرانی , سلفیه (فرق اسلامی) , وهابیت (فرق اسلامی) , عقل(قوه عاقله) , واهمه , عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) , عقل نظری((مدرکات عقل نظری)، اصطلاح وابسته) , معنی تاویل , حرمت توسل به میت , ادراک حسی خدا ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بحوث في الفكر و العقيدة

نویسنده:

عزالدين طباطبائي حكيم

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست

وضعیت نشر :

مصر: دار الهلال,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

01. خداشناسی (کلام) , 11. عقاید dogmas (the distillate of doctrines) , 19. مسایل کلامی , اصول عقاید , امام شناسی , پیامبر شناسی , توحید (به لحاظ صفت) Divine unity (کلام) , عقاید اسلامی , معاد شناسی(کلام اسلامی ذیل فرجام شناسی) , 1. اصطلاحنامه کلام اسلامی (Kalam (Islamic scholastic theology , تفسیر المیزان (علامه طباطبایی، قرآن به قرآن و اجتهادى‌) , تجرید الاعتقاد: خواجه نصیر , شرح منظومه: سبزواری , توحید صدوق , کشف المراد: علامه حلی , نجات: ابن سینا , اشارات و تنبیهات: ابن سینا , 01- کافی : شیخ کلینی , وسائل الشیعه , شرح المقاصد: تفتازانی , الکامل فی التاریخ , اوائل المقالات: شیخ مفید , اعتقادات: صدوق , شرح مواقف: شریف جرجانی , نهایة الحکمة: علامه طباطبایی , 02- نهج البلاغه , إعلام الوری بأعلام الهدی (فضل بن حسن طبرسی) , عیون أخبار الرضا علیه السلام (شیخ صدوق)

کلیدواژه‌های فرعی :

اثبات خدا , امام شناسی , صفات الهی , احکام افعال الهی , اعتقاد به معاد , امامت , عصمت انبیاء (ع ) , نبوت , ادراک حسی , عموم ولایت , عینیت اسمای الهی با ذات , نبوت خاصه , نبوت عامه , تغایر ذات الهی با صفات , تقلید , امتناع معرفت ذات الهی , شناخت اسمای الهی , عمومیت نبوت حضرت محمد صلی الله علیه و آله , براهین خداشناسی , شرور و صفات خدا , شکاکیت دینی , اعجاز قرآن , تقلید در اصول دین , سفسطه , علم حصولی(مقابل علم حضوری) , علم حضوری(مقابل علم حصولی) , احساس , احکام صفات الهی (کلام) , صحت نبوت محمد (ص) , حلول ذات الهی ,

چکیده :

کتاب حاضر از دانشمند محترم جناب عزالدین طباطبایی درباره مباحث مهم اصول دین می باشد که در آن به بررسی توحید، نبوت، امامت و معاد می پردازد. بخش اول کتاب هم درباره مسائلی است که سوفیست ها و شک گرایان مطرح می کنند که به آنان پاسخ داده می شود.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ن‍ه‍اي‍ه‌ ال‍م‍رام‌ ف‍ي‌ ع‍ل‍م‌ ال‍ک‍لام‌ المجلد3 : موسوعه کلامیه تتعرض لمختلف المذاهب و الاراء الکلامیه بتجرد و موضوعیته

نویسنده:

تالیف علامه الحلی، تحقیق: فاضل عرفان، اشراف: جعفر سبحانی

نوع منبع :

کتاب , آثار مرجع

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم : موسسه امام صادق علیه السلام ,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

12. احکام کلامی , 17. فرق کلامی , 09. قواعد کلامی Basic Principles of Kalam , 19. مسایل کلامی , 1. اصطلاحنامه کلام اسلامی (Kalam (Islamic scholastic theology , 13. علم کلام , شرح منظومه: سبزواری , فصوص الحکم: ابن عربی , توحید صدوق , کشف المراد: علامه حلی , شوارق الالهام: لاهیجی , شفاء: ابن سینا , نجات: ابن سینا , اشارات و تنبیهات: ابن سینا , شرح اشارات: خواجه نصیر الدین طوسی , المباحثات: ابن سینا , فتوحات مکیه: ابن عربی , مقالات الاسلامیین: ابوالحسن اشعری , شرح المقاصد: تفتازانی , شرح تجرید فاضل قوشچی , مُروج‌الذَهَب و معادن‌ الجوهر , اوائل المقالات: شیخ مفید , گوهر مراد: ملا عبدالرزاق لاهیجی , مبدأ و معاد: ابن سینا , المباحثات: فخر رازی , شرح مواقف: شریف جرجانی

کلیدواژه‌های فرعی :

حدوث اجسام , اشاعره (اهل سنت) , حدوث عالم Ḥudūt̲h̲ al-ʿĀlam , حدوث ممکن , معتزله (اهل سنت) , قدرت الهی , حرکت جوهری , احکام ماهیت , ماهیت , عرض , اجزاء ماهیت , اجزاء حرکت , اعراض تسعه , برهان حدوث , زمان , حقائق اکوان(اعیان ثابتة) , مسائل فلسفی , اجزاء حرکت(ذات الهی) , قواعد حدوث و قدم ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه حلی , جعفر سبحانی

چکیده :

نهاية المرام في علم الكلام كه مفصل‌ترين كتاب كلامى شيعه است، در قرن هشتم نوشته شده است. اين كتاب نزد خود مؤلف هم از جامعيت خاصى برخوردار بوده است، به طورى كه در كتاب‌هاى ديگرش(كشف المراد، نهج المسترشدين، كشف الفوائد و...) بعضى از مسائل را به اين كتاب ارجاع داده است. اين كتاب از يك مقدمه و سه مقاله تشكيل شده است. مقدمه در بيان شرف علم كلام، موضوع، غايت و مرتبۀ آن است و مقالات به اين شرحند: الف: بيان تقسيمات معلومات معلومات به معلومات موجود و معدوم تقسيم مى‌شوند و مباحث هر كدام در فصل‌هاى جداگانه مورد بررسى قرار مى‌گيرد. مؤلف در بحث وجود به: بداهت مفهوم وجود، بيان ماهيت وجود، اشتراك وجود، زيادت وجود بر ماهيت، وجود ذهنى و مشكك بودن وجود، پرداخته است. او در زمينۀ عدم: بداهت تصور عدم، شيئيت نداشتن عدم و علم به معدومات را شرح مى‌دهد. معلومات از حيث وجوب، امكان امتناع تقسيم شده و در سه فصل، وجوب و احكام و امتاش و همين طور امكان و اقسام و احكام هريك از قسمت‌ها، مورد بررسى قرار مى‌گيرد. معلومات اولا به ماهيت، جزء ماهيت و خارج ماهيت و ثانيا به كلى و جزئى تقسيم مى‌شود و هر كدام از آنها مستقلا توضيح داده مى‌شود. ب: تقسيم موجودات به دو شيوه تقسيم موجودات به قدم و حدوث و تعريف آنها از منظر متكلمين و حكماء و شرح خواص و تقسيمات هر يك از آنها. موجودات طبق نظر اوائل به جوهر و عرض و اعراض خود به اعراض نه‌گانه تقسيم مى‌شوند كه مباحثشان عبارتند از: -بررسى جوهر و اقسام آن. -تقسيم و تعريف عرض. -اقسام عرض در سه مقاله شرح داده شده‌اند: مقالۀ اول: تعريف كم، اقسام كم، تعريف زمان، ابعاد ثلاثه، خلاء، مكان، مكان طبيعى و شكل طبيعى. مقالۀ دوم:-تعريف ماهيت بسيطه و اقسام كيف. -كيفيات فعليه و انفعاليه. -كيفيات استعداديه و انواع آن. -كيفيات مختصه به كميات. -كيفيات نفسانيه(علم، تعقل، قواى نفسانيه، اخلاق، علت لذت و ألم، بقاء كيفيات نفسانيه). مقالۀ سوم: شرح و توضيح: مقولات اضافه، أين، متى، وضع، ملك، أن يفعل و أن ينفعل. ج: تقسيم محدثات از ديدگاه متكلمين. بحث در مورد جواهر با محوريت: جوهر فرد، جسم، هيولى، احكام و عوارض اجسام. توضيح مباحثى نظير: سكون و احكامش، كون و انواعش، حركت و احكام و اقسامش.(اين بخش ناتمام مانده است.)

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر