جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«نظرة في كتاب الصراع بين الاسلام و الوثنية» اثر علامه شيخ عبدالحسين اميني متوفاي سال 1390 ق. تأليف قرن 14 هجري به زبان عربي مي‌ باشد كه با تحقيق و آماده‌ سازي محمد حسون و با انگيزه: پاسخ به شبهات طرح شده عليه مذهب شيعه در كتاب «الصراع بين الاسلام و الوثنية» به چاپ رسيده است. كتاب حاضر در حقيقت بحثي است از سوي علامه اميني كه با استفاده از مهم‌ ترين منابع معتبر نزد مسلمانان در رد كتاب «الصراع بين الاسلام و الوثنية» عبدالله علي قصيمي؛ كتابي كه تهمت‌ ها و افترائاتي را عليه اهل بيت عليهم السلام‌ و شيعيان مطرح نموده است. علامه اميني نام اين كتاب (الصراع بين الاسلام و الوثنية) را گوياي روحيات و حالات دروني نويسنده كتاب دانسته كه درونيات خويش را در كتابش منعكس ساخته و با چنين نام‌ گذاري جنايتي بزرگ در حق بخش بزرگي از مسلمانان كه متشكل از ميليون‌ ها مسلمان شيعه كه در طليعه آن گروهي از صحابه و تابعين هستند روا داشته و با اين كار خويش سعي نموده تا بذر نفاق و كينه را در دل‌ هاي شيعه و اهل سنت بپاشد.

کتاب «الغیبة» اثر محمّد بن ابراهیم بن جعفر معروف به نعمانی، يکي از قدیمی‌ ترین کتب پیرامون امام دوازدهم شیعیان و مسائل مربوط به ظهور می‌ باشد که در سال ۳۴۲ هجری قمری در اوایل غیبت کبری به تالیف درآمد. نعمانی برای رفع شکی که پس از مرگ امام یازدهم شیعیان امام حسن عسکری میان ایشان افتاده بود، این کتاب را نوشت با این امید که به شیعیان ضرورت غیبت را ثابت کند. وی درباره انگیزه نوشتن این کتاب بیان می‌ کند: «من در جامعه می‌ دیدم شیعیان و علاقه‌ مندان به محمد و آل محمد صلوات الله علیهم اجمعین به گروه‌ های مختلفی تقسیم شده‌ اند و نسبت به امام زمان و ولی امر و حجت پروردگار خود سرگردان گشته‌ اند. پس از بررسی، دلیل آن را غیبت آن حضرت یافتم، چنان که رسول خدا و حضرت علی و ائمه معصومین نیز به آن اشاره نموده‌ اند؛ لذا به یاری خداوند بر آن شدم تا روایاتی که مشایخ بزرگ روایی از امیرالمؤمنین و ائمه معصومین درباره غیبت امام عصر روایت کرده‌ اند جمع‌ آوری نمایم. بسیاری از روایاتی که هم اکنون در اختیار من است را علمای اهل تسنن نیز روایت کرده‌ اند. البته روایات آنان در این باره بسیار گسترده‌ تر از روایاتی است که هم اکنون در اختیار من می‌ باشد.» نعمانی بیان می کند که که بیشتر شیعیان هم نسل وی درباره هویت امام حاضر یا تردید دارند یا در مورد غیبتش شک و تردید دارند.

انقلاب اسلامی ایران در سطوح جهانی و منطقه ای تاثیرات فراوانی داشته است. تحلیلگران در این زمینه چهار تاثیر عمده را برشمرده اند: بازتاب ملموس و چشمگیر، تقویت و شتاب بخشیدن به جریانهای سیاسی اسلامی، برانگیختن ایدئولوژی و تفکر سیاسی اسلامی و فراهم شدن بهانه برای برخی از حکومتها در سرکوب جنبشهای اسلامی مخالف. در میان کشورهای منطقه لبنان مناسب ترین محل برای پذیرش اندیشه های انقلابی است. با وجود طوایف متعدد در جامعه پیچیده ای همچون لبنان، هر طایفه جهت اعمال نفوذ خود نیازمند توان ذاتی طایفه و همچنین حمایت یک قدرت خارجی می باشد . این در حالی است که شیعیان لبنان در طول تاریخ، هیچ یک از عوامل مورد نیاز برای اعمال قدرت در جامعه لبنان را در اختیار نداشتند. علی رغم تلاشهای امام موسی صدر در فراهم نمودن ابزارهای کسب قدرت شیعیان، مشکلاتی همچون جنگ داخلی و ناپدید شدن ایشان باعث شد تا شیعیان مجدداً در قدرت یابی دچار نقیصه شوند. این وقایع مقارن با پیروزی انقلاب اسلامی رخ داد و این تقارن آنها را به آینده امیدوار کرد. نگارندگان این مقاله در پی آن هستندکه مشخص کنند انقلاب اسلامی چه تاثیراتی در برآوردن عوامل قدرتمندی شیعیان لبنان داشته است؟

«نظرة في كتاب السنة و الشيعة» اثر علامه شيخ عبدالحسين اميني متوفاي سال 1390 ق تأليف قرن 14 هجري به زبان عربي مي‌ باشد كه با تحقيق و آماده‌ سازي احمد كناني و با انگيزه پاسخ به شبهات طرح شده از سوي محمد رشيد رضا صاحب مجله المنار عليه سيد محسن امين در موضوعات مختلف به چاپ رسيده است. مطالبي كه در حقيقت فهرستي از مطالبي است كه قبل از او نيز بارها از سوي برخي ديگر از مخالفان مذهب شيعه طرح گرديده و هر كدام در جاي خود پاسخ داده شده است. علامه اميني از ميان شبهات و مطالب متعددي كه در كتاب السنة و الشيعه مطرح گرديده است به صورت گذرا پاسخ‌ هاي اجمالي داده و عبور كرده اما در موضوع اتهام شيعه به بغض نسبت به اهل بيت توقف نموده و به تفصيل بيشتري به پاسخ پرداخته است. برخي از اتهاماتي كه در كتاب محمد رشيد رضا مطرح گرديده و علامه اميني به ترتيب به آنها پاسخ داده است بدين شرح است: 1 - اتهام به بنيان‌ گذاري مذهب شيعه توسط عبدالله بن سبأ. 2 - ادعا مبني بر علت بدبختي سرزمين عراق شيعه بودن آنها است. 3 - اتهام به شيعيان نسبت به بغض و كينه به برخي از اهل بيت؛ و تشبيه شيعيان به يهود چرا كه برخي از قرآن را قبول و برخي ديگر از آن را قبول ندارند؛ از اين‌ رو گفته است: شيعيان نيز نسبت به برخي از اهل بيت محبت داشته و نسبت به برخي ديگر همچون زيد بن علي و فرزندش يحيي، حسن مثنّا و فرزندش محمد ملقب به نفس زكيه؛ ابراهيم و جعفر دو فرزندان [امام] موسي كاظم و... بغض و كينه مي‌ ورزند. 4 - اتهام به اين كه شيعيان كتب اربعه را اصح كتب خود دانسته و عمل به آن را واجب مي‌ دانند. 5 - اتهام به تعبد شيعه به نوشته‌ هاي صادر شده از ناحيه مهدي منتظر كه هيچ عاقلي شك در دروغ و افتراء بستن به خدا ندارد. 6 - اتهام به كذب بودن اعتقاد شيعه مبني بر اعتقاد به مرتد شدن اكثريت صحابه پيامبر اكرم مگر عده‌ كمي از آنها، اعتقاد به رسيدن وحي و الهام به اهل بيت؛ در اختيار بودن زمان موت اهل بيت به دست خودشان؛ اتهام به اعتقاد شيعه به تحريف قرآن؛ اعتقاد به توانايي حاضر شدن مهدي منتظر در مجلسي كه به خاطر او برگزار مي‌ شود و انكار بسياري از ضروريات دين. 7 - زير سؤال بردن ازدواج موقت. و با پاسخ‌ هايي كه علامه اميني در هر بخش به طور جداگانه ارائه نموده است كتاب به پايان رسيده است.

کتاب «لماذا اخترنا مذهب الشیعة الامامیة؟» نوشته محمد رضی رضوی، كه به زبان عربی نوشته شده بیان علل و سخنان كسانی است كه در طول تاریخ به ویژه در عصر حاضر مذهب شیعه‌ اثنی عشری را پذیرفته‌ اند. نویسنده با بهره‌ گیری از كتب مختلف به این مطالب عمده پرداخته است: اسامی كسانی كه مذهب خود را رها كرده و مذهب شیعه امامیه را پذیرفته‌ اند، اسامی كسانی كه مذهب شیعه‌ امامیه را پذیرفته‌ اند اما دلایل شیعه شدن آن‌ ها را نشناختیم، و سرانجام كسانی كه مذهب شیعه‌ امامیه را پذیرفته‌ اند، اما اسامی آن‌ ها را به طور دقیق نمی‌ دانیم.

امامت یکی از اصول اعتقادی شیعیان و از ارکان دین می باشد. قرآن کریم منبع مناسبی برای شناخت مقام امام بوده و ائمه اطهار(ع) در موارد بسیاری با استفاده از آیات قرآن به اثبات کمالات خویش پرداخته اند. در روایات تأویلی، آیات فراوانى بر مقامات ایشان تطبیق شده است .غالب فرازهایی از قرآن که بر اساس روایات تأویلی به مقام امام اشاره دارد حاوی کلماتی می باشند که با مفهوم هدایت ارتباط مستقیم دارند. هدایتی که منصب امام است راهنمائی محض نبوده و به معنای هدایت و ایصال به مطلوب به صورت ایصال تکوینی است. قرآن بر طریقیت امام در سیر و سلوک به سوی معبود تأکید داشته و صراط در اغلب آیات به ائمه و امیرالمومنین(ع) تعبیر شده است . امامت و ولایت، همان صراط مستقیمی است که خداوند برای بندگی خود گشوده است. سرنوشت انسان و خوشبختی یا بدبختی ابدی هرکس در گرو ارتباط با امامش می باشد که نشانگر اهمیت و تأثیر بى‏بدیل پیشوایان در زندگى و سرنوشت انسان در سراى جاودان آخرت مى‏باشد.

امام علي‌ (ع) به علت شخصيت والا و تاثير‌گذار در تاريخ اسلام و نيز توجه و تاکيد ويژه پيامبر (ص) بر لزوم پيروي مسلمانان از علي (ع) بعد از رحلت ايشان (احاديث يوم الانذار، پيمان مؤاخاه و برادري، غدير خم و....)؛ همواره مورد مودت و حمايتاصحاب خاص رسول اکرم (ص) بوده‌است. اصحابي که برخي از آنان در منابع تاريخی اهل سنت و شيعه به عنوان دوستان رسول اکرم (ص) از آنان نام برده شده است. از آنجايي که امام علي (ع) حدود سي سال بعد از رحلت رسول اکرم (ص) در رمضان المبارک سال چهلم هجري در محراب مسجد کوفه (بنا به فرموده پيامبر (ص) توسط اشقي الاخرين) به شهادت رسيده است و در طي اين سي سال در جامعه اسلامي حضور داشته و نزديک پنج سال هم حکومت کرده است، بديهي است که داراي ياران و هواداران بسياري بوده است. ما در اين تحقيق برآنيم در مورد آن دسته از اصحاب امام علي (ع) بحث کنيم که دوران حيات پيامبر (ص) را درک کرده‌اند، و در دوره خلافت خلفاي سه‌گانه در شمار بزرگان و تاثير گذاران تاريخ اسلام بوده‌اند، و ليکن بنا به احاديثي که خود از پيامبر (ص) نقل مي کردند، خلافت را حق مسلّم علي (ع) مي‌دانستند، در نتيجه به پيروي از امام و مقتداي خويش با خليفه انتخابي در سقيفه بني ساعده قبل از بيعت امام علي (ع) بيعت نکردند. تعدادي از آن اصحاب سعي کردند با موعظه و نصيحت خليفه اول، خلافت را به اهل بيت پيامبر (ص) و به امام علي (ع) برگردانند، اين افراد به اصطلاح مورخين، شيعيان مذهبي و مخلص علي (ع) بودند. از طرفي ديگر عده‌اي، شيعيان سياسي علي (ع) بودند و براي حفظ منافع خويش از او حمايت مي‌کردند، ما در اين رساله برخی از شيعيان سياسي علي (ع) را نام می‌بريم؛ ولي به بحث و بررسي اين افراد نخواهيم پرداخت. ما برآنيم اصحاب خاص امام علي (ع) و شيعيان مذهبي و مخلص او را معرفي کنيم و سوابق درخشان تاريخي آنان را در زمان حيات رسول خدا (ص) و عصر خلفای سه‌گانه ذکر کنيم، سپس به مواضع و واکنش‌های آنان در جريان‌های بعد از رحلت پيامبر اکرم (ص) و سقيفه بنی ساعده بپردازيم. همچنين به بررسی علل و ميزان تعامل و همکاری آنان با خلفاي سه‌گانه و شرکت آنان در فتوحات و امارات و علل اين مشارکت‌ها و همچنين اعتراض‌ها و تقابلات آنان و علل اين مخالفتها با خلفاي سه‌گانه ‌بپردازيم.

گونه شناسی روایات تفسیری معصومان (ع) به دلیل جایگاه خاص سنت در تبیین قرآن، از اهمیّت ویژه ای برخوردار است و از آنجا که عصر امام حسن عسکری (ع) توأم با خفقان سیاسی، انزوای شیعیان و انحراف های دینی بود، بررسی انواع گونه های روایی ایشان در تبیین آیات قرآن کریم، نگاه ویژه ای را می طلبد. امام حسن عسکری (ع) در عصر خود سیاست تقیّه را در پیش گرفت و به فعالیت های آموزشی روی آورد و در حوزه تفسیر با تطبیق آیات بر شرایط زمان، به تبیین جایگاه اهل بیت (ع) پرداخت. آن حضرت در تفسیر آیات، علاوه بر بیان معنای ظاهری، اهتمام خود را به ارائه ی معنای باطنی کلام خداو تطبیق آیات بر مصادیق معطوف کرده است، حضرت به مباحث علوم قرآن اشاره ای نکرده ولی بخشی از روایت های ایشان به صراحت به آیاتی از قرآن کریم استناد کرده است. امام عسکری (ع) در استخراج معانی قرآن، از قواعد ادبی، منقولات پیامبر(ص) و سایر ائمه(ع)، قصص بهره جسته است که البته بهره گیری ایشان از منقولات پیامبر (ص) و سایر ائمه (ع) نسبت به سایر موارد چشم گیر تر است.

مباحث مربوط به امامت در تاریخ تشیع بسیار مهم هستند و ادله مربوط به آن یک سیر تطوری را طی کرده اند و در این تحقیق نیز این مساله بررسی شد و مشخص گشت که یکی از عواملی که در تطور تاریخی امامت و ادله مربوط به آن تاثیر زیادی داشت ، دگرگونی شرایط سیاسی بود و عامل دیگر نیز مقتضیات زمانی و طرح شبهات از سوی فرق اسلامی بود که متکلمان شیعه امامیه به آنها در هر دوره پاسخ می دادند و با مناظراتی که این متکلمان با سایر فرق اسلامی داشتند باعث پختگی مطالب و تطور و تکامل این مباحث می شدند، یکی از این ادله ای که یک سیر تطور را در تاریخ امامیه طی کرد قاعده لطف است که در دوره شیخ مفید معتزلیان ادعا داشتند که امامیه این قاعده را از آنها اقتباس کرده اند ولی متکلمان امامیه خلاف آن را ثابت کردند با احادیثی که مطرح گشت برای مخاطبان مشخص گشت که علی (ع) به جانشینی پیامبر سزاوار تر از دیگران بود و برتری ایشان اثبات گشت و در زمینه استناد به حدیث غدیر هم متکلمان در هر دوره ای (تا قرن هفتم) به این حدیث (واقعه تاریخی ) استناد میکرده و به دلایل خود درباره اثبات امامت امام علی (ع) میپرداختند که در این زمینه بنابر شبهاتی که دیگر عالمان از سایر فرق مطرح میکردند به تطور دلایل میپرداختند و بیشترین اختلافات هم بر سر تبیین کلمات این حدیث بو د که کلمه مولی را مخصوصا هر کدام به گونه ای تفسیر میکردند، در زمینه مباحث مربوط به غیبت هم بنا به مقتضیات زمان و شبهات مطرح در این مورد متکلمان به رفع شبهات پرداخته و باعث تطور مسائل مربوط به غیبت شدند.

چکیده:نگارنده در پژوهش‌ حاضر تلاش دارد تا از رهگذر گفتمانهای امنیتی مانند نظریات امنیت موسّع باری بوزان و قدرت نرم جوزف نای تأثیر خودآگاهی جدید شیعی در خاورمیانه را بر امنیت ملی ایران مورد بررسی قرار دهد. برای این منظور پس از تجزیه و تحلیل مسائل تئوریک هویت، امنیت و تشیّع و مسائل امنیتی مرتبط با جنگ سرد و خاورمیانه به مسائل شیعیان پرداخته شده است. در ادامه نویسنده مبحث جغرافیای سیاسی و جمعیت‌شناسی شیعیان جهان و بالاخص خاورمیانه را که تا به حال کمتر مورد مطالعه قرارگرفته ، مورد کنکاش قرار داده، سپس وضعیت سیاسی شیعیان در 3 کشور سیاسی تأثیرگذار و پرجمعیت شیعی شامل عراق، لبنان و بحرین را مورد مطالعه قرار داده و شکل‌بندی روابط شیعیان با اهل تسنن و حکومتهای سنّی و غیرسنّی و علل بیداری و خودآگاهی جدید شیعی را که عمدتاً به محرومیت نسبی آنها برمی‌گردد، بررسی نموده است. سپس در فصل آخر تأثیرات این هویت‌یابی سیاسی جدید شیعی بر امنیت ملی ایران در قالب تهدیدات و فرصت‌ها مورد ارزیابی قرار گرفته که در محور فرصت‌ها، افزایش اقتدار و جایگاه منطقه‌ای و بین‌المللی ایران بخاطر نفوذ فزاینده و گسترش عقبه‌های استراتژیک، برتری اسلام سیاسی با محوریت شیعه بخاطر موفقیت‌های استراتژیک در لبنان و عراق و کاهش جایگاه ایالات متحده بخاطر کاهش مشروعیت بین‌المللی و تضعیف متحدان راهبردی منطقه‌ای ارزیابی شده است. در محور تهدیدات نیز چالش قومیتی (کردی و عراقی) ، نگرانی و عکس‎العمل کشورهای منطقه بخاطر تقابل‌ها و رقابت‌های عمدتاً ایدئولوژیک و سیاسی و نگرانی غرب بخاطر تشدید فعالیت‌های غرب‌ستیزی و تقویت جبهه بیداری اسلامی مورد آنالیز قرار گرفته است.