جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عبدالله بن سبأ دراسة و تحلیل یکی از آثار علی آل محسن، از علمای شیعه عربستان می باشد. وی در این کتاب به صورت زیبایی به بررسی موضوع عبدالله بن سبأ پرداخته است. همانطور که می‌دانید سلفیت و وهابیت بلکه به تعبیر بهتر، معاندین شیعه، تشیّع را زاییده افکار عبدالله بن سبأ می‌دانند. آنان با استناد به روایت طبری شیعه را متهم می‌کنند که شیعیان پیرو افکار عبدالله بن سبأ هستند. هر چند عالمان بزرگ اهل سنت این نظریه را هرگز نپذیرفته‌اند. شیخ علی آل محسن، در بررسی موضوع عبدالله بن سبأ، ابتدا به سراغ منابع اهل سنت رفته و ثابت کرده است، مهمترین منبعی که داستان ساختگی انتساب شیعه به عبدالله بن سبأ در آن نقل شده است، کتاب تاریخ طبری است. طبری این روایت را به نقل از «سیف بن عمر» آورده است. شیخ آل محسن، ثابت کرده است که راوی این روایت، یعنی «سیف بن عمر» فردی ضعیف است که همه علمای بزرگ اهل سنت، او را متهم به کذب و ضعف کرده‌اند. بنابراین نمی‌توان به این روایت ضعیف، استناد کرد. شیخ آل محسن، همچنین به بررسی عبدالله بن سبأ در منابع شیعه پرداخته است و به این نتیجه رسیده است که در رجال کشی روایاتی در رابطه با عبدالله بن سبأ وجود دارد. وی با بررسی سندی این روایات به این نتیجه رسیده است، به جز سه روایت که در کشی آمده است همگی ضعیف هستند. فقط سه روایت است که کشی نقل کرده است که صحیح السند هستند و نام عبدالله بن سبأ در آن روایات وجود دارد. در این روایات تصریح شده است که مردی به نام عبدالله بن سبأ وجود داشته و در رابطه با حضرت امیر غلو کرده است و حضرت از او خواسته که توبه کند ولی توبه نکرده و در نتیجه حضرت او را سوزانده است. شیخ آل محسن در نهایت نتیجه گرفته است، حداکثر چیزی که از این روایات می‌توان استفاده کرد، اینکه شخصی به نام عبدالله بن سبا وجود داشته است و توسط حضرت علی (علیه السلام) سوزانده شده است. اما هیچ ارتباطی بین عبدالله بن سبأ و شیعه وجود ندارد. زیرا هیچ روایتی از منابع روایی شیعه بر چنین چیزی دلالت ندارد.

کتاب دفع شْبه من شّبه و تمرد توسط تقی الدین ابی بکر الحصنی الدمشقی به رشته تحریر درآمده است. فرقه‌­ وهابیت که خود را پرچمدار اسلام در دنیای امروز معرفی می‌کند نگاه‌های مختلف جهانیان را به خود جلب کرده است. این فرقه که در حقیقت برای محو آثار اسلام طراحی شده است با شعار سلفی‌گری و نزدیک کردن خود به اهل تسنن مخصوصا مکتب حنابله ، افرادی را زیر پرچم خویش جمع و اسلام راستین را وارونه جلوه می‌دهد. در این مسئله ابن‌تیمیه نقش مهمی در رشد تفکر وهابی‌گری دارد به ‌گونه‌ای که کتاب‌ های او را می‌توان اساس فکری وهابیت معرفی کرد. نویسنده این کتاب در صدد بیان تفاوت خط مشی فکری وهابیت با حنابله است. مطالب این کتاب شامل شبهات و جواب آنها است که وهابیت و ابن تیمیه مطرح کرده اند مانند: قول ابن تیمیه در قدیم بودن عالم، تکذیب ابن تیمیه در مورد نبوت پیامبر، مسئله افضلیت بین مکه و مدینه، منع زیارت قبور و حدیث شد رحال و .... نویسنده در پایان اینطور نتیجه می گیرد که بسیاری از شبهاتی که ابن تیمیه وارد کرده را اهل سنت قبول نداشته و حتی به آن پاسخ داده اند.

کتاب موقف علماء اهل السنۀ من ابن تیمیۀ توسط عادل کاظم عبدالله به رشته تحریر در آمده است. فرقه وهابیت بر اساس افکار و آراء ابن تیمیه به گونه ای پی ریزی شده که شناخت عقاید وهابیان در گرو شناخت عقائد ابن تیمیه می باشد. علماى شیعه و بسیاری از علمای اهل سنّت که هم عصر ابن تیمیّه بوده اند مطالب وی را به نقد کشیده و بر ردّ بطلان نظریات او کتاب ‌هایی نوشته اند. نویسنده این کتاب در صدد بررسی دیدگاه ها و نظرات علمای اهل سنّت مرتبط با ابن تیمیه می باشد. این کتاب شامل مقدمه و دیدگاه 110 تن از علمای اهل سنت مرتبط با ابن تیمیه ومنع کردن ابن تیمیه از فتوا دادن و همچنین بطلان عقیده ابن تیمیه می باشد. در قسمت های پایانی کتب ابن تیمیه که آنها را در دانشگاه الازهر مصر ضاله خواندند بررسی می کند. نویسنده پس از بررسی دیدگاه های علمای اهل سنت به این نتیجه رسیده است علمای اهل سنت ابن تیمیه را کافر، زندیق، ناصبی، ضال و... می دانند که هیچ جایگاهی نزد اهل تسنن ندارد.

مهمترین اختلافات بین فرق و مذاهب اسلامی ‌و بویژه سلفیه بحث تفسیر آیات متشابه قرآن کریم است. نویسنده در کتاب موقف السلف من المتشابهات بین المثبتین و المؤولین سعی نموده تا سه رویکرد مثبتین، مؤولین و سلفیون را بررسی نماید. این کتاب شامل نقل قول بزرگان از مذاهب مختلف همچون اشاعره، معتزله و... است که نویسنده هر یک را با ادله مربوطه ایشان آورده است. نگارنده مباحث خود در این کتاب را در هفت بخش مجزا دسته بندی کرده است که شرح آن بدین قرار است: در بخش اول دیدگاه هر سه طیف را به تفصیل بیان نموده و ادله ی ایشان را در این زمینه و چرایی اعتقاد به چنین مساله ای بیان می دارد بخش دوم و سوم به بررسی و نقد دیدگاه مثبتین اختصاص دارد، که در این بخش ادله ی ایشان را واکاوی می نماید. بخش چهارم هم به مقایسه دیدگاه ابن‌تیمیه و مذهب مؤولین پرداخته است. نویسنده در بخش ششم و هفتم دیدگاه صحیح که همان تأویل است را بررسی و بیان نموده است. نویسنده با بررسی مطالب فوق همان‌طورکه در بخش هفتم بیان داشته توانسته با ادله محکم نظریه تاویل آیات متشابه را اثبات نماید.

کتاب التندید بمن عدّد التوحید نوشته حسن بن علی سقاف و پیرامون موضوع توحید به رشته تحریر در آمده. مصنف در این کتاب بر آن است تا ثابت نماید آنچه در اسلام آمده یک توحید است و بحث توحید سه گانه _ توحید الوهی، توحید ربوبی ، توحید صفات _ بعد از پیامبر وارد دین گشته است. وی در ابتدا برای اثبات این موضوع به آیات کریمه واحادیث شریفه تمسک جسته. در فصل بعد این نکته را در قرآن دنبال نموده که اعتراف به صرف وجود خدا و عدم اعتقاد به وحدت او موجب ایمان نیست بلکه در نظر قرآن کافر هم شمرده میشود این نکته در مورد شخصی که توحید روبوبی را قبول دارد نیز صحیح است. در فصل بعد به قسم سوم توحید پیرامون توحید صفات واسماء الهی پرداخته است ودر ادامه این بحث به نقد تفکرات ابن تیمیه پیرامون تشبیه وتجسیم خداوند پرداخته شده. در ادامه کتاب فصلی تحت عنوان ابطال تقسیم توحید به ربوبی والوهی آمده است: ودر آن به توضیح مسائلی چون دعا ( معنا ، مفهوم و...) وسجده بر خدا وتوسل و.. پرداخته شده است. فصل بعدی به ابطال قسم سوم از توحید یعنی توحید صفات اشاره و در آن به نقد وبرسی آرائ اشاعره پرداخته شده است. در ادامه چند فرع و در پایان به چند نمونه از افکار باطل ومخالف اسلام که در کتاب (شرح الطاویه )ابن ابی عز اشاره شده.

کتاب تنزیه الحق المعبود عن حیز والحدود توسط عبدالعزیز عبدالجبار الحاضری به رشته تحریر در آمده است. بحث در امور عقیده ای کاری بسیار سخت می باشد ولکن بعد از مشاهده برخی کج فهمی ها و بستن افتریات به ذات اقدس الهی هر مسلمان آگاهی را بر آن میدارد تا گامی در دفاع از حقیقت بردارد. نویسنده در این کتاب برآن است تا مسئله توحید و تنزیه باری تعالی از شباهت به مخلوق را، به زبانی عالمانه اما ساده وقابل فهم برای همگان از دیدگاه علمای اسلام بیان نماید. این کتاب جامع بعد از تعریفات متعدد از مولف وکتابش توسط تنی چند از علما و صاحب نظران با مقدمه ای آغاز و بعد از آن بحث کتاب را با بیان عقیده الطحاوی و مراد ایشان آغاز میشود در بخش بعدی نظرات ائمه حنفیه را در تنزیه خداوند از حدود وجهت بیان شده است که در ادامه نویسنده حدود سی نمونه از نصوص ایشان را بیان می کند بیان عقیده ابن تیمیه پیرامون حدود الهی رادر ان مواردبیان می نماید .بعد از آن تحریف بعضی از معاصرین همجون بن باز در کلام الطحاوی گوشزد شده و سپس به بیان عقاید سایرین همچون ماتردیه و اشعری پیرامون تنزیه الهی پرداخته شده است در این فصل نیز قریب نود نمونه بیان شده است.بعد از آن دو شبهه که تحت عنوان پرسش از مکان خداوند بیان شده است توضیح و پاسخ گفته شده است کتاب بایک ملحق در بیان عقاید ابن تیمیه و یک خاتمه به پایان رسیده است. نویسنده در ان کتاب نظرات عالمانه و مدقانه علمای مذهب اهل تسنن را به خوبی بیان و آنها را از عقاید وهابیت تمییز داده است.

کتاب التحذیر من المجازفه بالتکفیر توسط عمر عبدالله کامل به رشته تحریر در آمده است. دین اسلام دین صلح و رحمت و دینی است که به پیروانش دستور می دهد که در مسیر اعتدال گام بردارند. در این میان گروهی سر برآورده اند که بنابر سنت خوارج رویه غلو را در پیش گرفته و بر اساس اندیشه هایی غلط، قائل به کفر طیف وسیعی از مسلمانان شده اند. نویسنده این کتاب در صدد بررسی تکفیر و نقد تکفیرهای صورت گرفته از سوی برخی غالیان در بین امت اسلامی است. این کتاب از مقدمه، سه فصل و خاتمه تشکیل شده است. در فصل اول غلو، افراط و تفریط و تعاریف و توضیحاتشان بیان می شود. فصل دوم ضوابط تکفیر مانند علم، عمد، اختیار و اکراه که در مورد هر کدام از این ضوابط توضیحاتی ارائه می شود. در فصل سوم نیز به موضوع قواعد مهمی که در این مورد باید رعایت شود مانند تفاوت بین گناهان کبیره و صغیره، تفاوت کفر اکبر و کفر اصغر و تفاوت در بدعت ها مورد بررسی قرار می گیرد.

کتاب الدلیل الشرعی علی اثبات عصیان من قاتلهم علیّ من صحابی او تابعی توسط الشیخ عبدالله الهرری به رشته تحریر در آمده است. اطاعت از امیرالمومنین به فرموده کتاب و سنت یاایها الذین آمنوا اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم واجب است وکسانی که به خروج خلیفه در آمدند کفرشان ثابت است و به نحو مردن جاهلیت میمیرد. ابن تیمیه در کتاب منهاج السنه علت خروج ناکثین و مارقین و قاستین را نبود عدالت در امیرالمومنین می داند و معتقد است که امیرالمومنین در هفتاد جا دچار اشتباه شده است. نویسنده این کتاب در صدد بررسی کسانی است که با امیرالمومنین به محاربه پرداختند و همچنین تهمت هایی که ابن تیمیه انتساب به امیرالمومنین داده است را بیان می کند. این کتاب شامل مقدمه و چند بخش می باشد. در بخش های ابتدایی کسانی که خروج کردند بر امام و همچنین از ندامت طلحه و عایشه و مراد معاویه از قتال را بیان می کند. در بخش های میانی انحرافات ابن تیمیه و بغض ابن تیمیه نسبت به امیرالمومنین را بررسی می کند. بخشهای پایانی هم احادیثی را به فضیلت امیرالمومنین اختصاص داده است. نویسنده پس از بررسی محاربین و تهمت هایی که به امیرالمومنین زده اند به این نکته اشاره می کند که ابن تیمیه شخصیتی قابل اعتماد نیست و نمی توان به احادیثی که می آورد اعتماد کرد.

کتاب دین النواصب توسط عادل کاظم عبدالله به رشته تحریر در آمده است. در جهان اسلام نوشته‏ ها و اعمالي يافت مي‏شود كه تداعي كننده انديشه متروك و دفن شده ناصبي است. هرگونه انحراف از علي(ع) و اهل بيت علیهم السلام را نصب می نامند و فرقی بین لعن و توهین و فاسق دانستن ایشان نمی باشد. مانند اهانت و جسارت به ساحت مقدس ائمه اطهار، تخريب بارگاه ائمه بقيع عليهم السلام، پايه‏ گذاري سنت دوري از اماكن متبركه و بدگويي از آن‏ها ، نویسنده این کتاب در صدد معرفی و تشریح اقدامات وقیحانه نواصب و شخصیت های آنان در طول تاریخ تا به امروز و همچنین اشاره به گوشه ای از رذیلت های اخلاقی آنان است. این کتاب در سه فصل تقسیم گردیده است. فصل اول علت نگارش این کتاب را بیان می کند. فصل دوم قواعد و قوانین مرتبط به موضوع نواصب که علمای اهل سنت آن را خود وضع کرده اند، اما التزام به آن ندارند را مورد بررسی قرار می دهد و فصل پایانی به ذکر اسامی نواصب و علت ناصبی بودنشان اختصاص داده است.

کتاب مسألة الرؤیة (رؤیة الله تعالی فی الدنیا و الآخرة تخریج احادیث الرؤیة) توسط حسن بن علی السقاف به رشته تحریر درآمده است. ابن قیم جوزی و برخی از مجسمه احادیثی را در باب روئیت خدا می آورند و قائل به تواتر آن روایات هستند. نویسنده هدف خود از نگارش را این مطلب ذکر کرده است که برخی از اهل علم و دوستانش از وی درخواست کردند که به این ادعای مجسمه پاسخ گوید. نویسنده این کتاب در صدد جمع آوری احادیث رؤیت پرداخته است و به ادعای ابن قیم و مجسمه پاسخ گفته است. این کتاب از مقدمه و سه قسمت تشکیل شده است. در این کتاب پس از ذکر مقدمه 36 حدیث بنابر ادعای ابن قیم و دیگران که دالّ بر رؤیت می کند، را آورده و سپس آن را نقد می کند. در بخش دوم 10 آیه را به نظر مجسمه دلالت بر رؤیت خداوند در قیامت می کند، را ذکر می کند و آنها را مورد بررسی قرار می دهد. در قسمت سوم نویسنده به دلایل عقلی قائلین به تجسیم خداوند در روز قیامت پرداخته و آنها را نقد می کند. نویسنده پس از ذکر آیات و روایات مربوط به تجسیم خداوند و بررسی آنها، به این نکته تصریح دارد که ادله قائلین به تجسیم خداوند از آیات و روایات و ادله عقلی برای اثبات رؤیت خداوند در قیامت وافی و کافی نیست.