جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 276
«مُثُل» در نگاه شیخ اشراق و تطبیق اجمالی آن با اندیشه افلاطون
نویسنده:
مرتضی رضایی، یداللّه یزدان‏پناه
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس‌سره,
چکیده :
طرح «نظریه مُثُل» و حضور تأثیرگذار آن در مباحث گوناگون فلسفی، مستند به افلاطون است و به دلیل آنکه دایره هستی را گسترده‏ تر ترسیم می‌کند و از وجود موجوداتی با صفاتی ویژه سخن می‌گوید، در دوره‏ های گوناگون فلسفی و تاریخی موضوع گفت‏ و گو بوده است. یکی از طرف‏داران این نظریه شیخ اشراق، شهاب‏ الدین سهروردی است که جایگاهی تعیین‏ کننده به مُثل در نظام هستی‏ شناختی خود می‌دهد و می‌کوشد از سویی با ارائه ادلّه‏ ای متقن وجود این عالم را اثبات کند و از سوی دیگر، با تبیین روشن نسبت این عالم با مراتب وجودی مافوق و مادون آن، چهره‏ ای معقول‏ تر و پذیرفتنی‏ تر در قیاس با تبیین افلاطون به آن ببخشد. مقاله حاضر کاوشی است در چیستی مُثل از نگاه افلاطون و شیخ اشراق؛ ادلّه ‏ای که شیخ اشراق برای اثبات عالم مُثل ارائه کرده است، و نیز جایگاهی که مُثل در نظام هستی‏ شناختی این دو متفکر دارد. از آنجا که مقصود اصلی نگارنده، بررسی نگاه سهروردی به مُثل بوده است، دیدگاه افلاطون نیز به اجمال کانون توجه قرار گرفته است تا اشتراکات و تفاوت‏ها بهتر خود را نمایان کند.
صفحات :
از صفحه 131 تا 165
تحلیل مساله «معنا» در گلشن راز شبستری
نویسنده:
مهدیه مستقیمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
از دیرباز تا کنون و تا عرصه آخرین تئوری های پیچیده زبان شناسی، بشر در پی یافتن الگویی فراگیر در معناشناسی بوده است؛ الگویی که با اتقان و صحت بتواند به مثابه یک پارادایم در گستره وسیعی از علوم، تاثیرگزار باشد. این چنین الگویی در گلشن راز شبستری وجود دارد و این مقاله ضمن کشف آن، سعی نموده لوازم و مبانی زیرساختی آن را در سه ساحت هستی شناسی، معرفت شناسی و معناشناسی بیان نماید. برخی از این مبانی عبارتند از: اصل تشکیک در عوالم، اصل نظام احسن و تفاوت تجلیلات جلال و جمال، اصل وجود معرفت های حضوری و پیشین، اصل تفکیک مدلول لفظ از مراد لافظ، و امکان مشهود واقع شدن معانی معقول و... . این الگو می تواند در بهینه سازی تبیین دلالت الفاظ بر معانی باطنی، بی نیاز شدن از ارتکاب به مجاز در تفسیر متون دینی و جدا نمودن حقیقت معنا از امور زاید بر علم معناشناسی، بسیار تاثیرگزار باشد. این الگو به مفاد قاعده وضع الفاظ برای ارواح معانی در اندیشه امام خمینی (ره) نزیک است که به تعبیر ایشان می تواند کلید اسرار معرفت و باب الابواب فهم رموز زبان قرآن شود.
امام خمينی (ره) و چالش در بنيان‌های سياسی سکولاريسم
نویسنده:
ابراهیم حسینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بحث حاضر در پی یافتن پاسخ این سؤال است، چالش‌هایی که امام رحمة الله علیه در بنیان‌های سیاسی سکولاریسم ایجاد کرد چیست؟فرضیه این پژوهش بر این مطلب استوار است که امام در سه ساحت بنیان سیاسی سکولاریسم یعنی در ساحت های عقیده، اخلاق و رفتار سیاسی سکولاریسم چالش بوجود آورده است.از آنجا که دین در برابر دارنده سه بخش باور، اخلاق و احکام است و از طرفی چون امام رحمة الله علیه پارادایم اصلی سکولاریسم یعنی نفی مرجعیت دین در اجتماع را هدف قرار داده، بطور طبیعی، چالش های بنیانی که امام متوجه سکولاریسم نموده نیز درسه حوزه مذکور است.نخست، امام خمینی رحمة الله علیه باورهای اصلی سکولاریسم، یعنی هستی شناسی، انسان شناسی، اصول اعتقادی همچون توحید، معاد، راهنماشناسی ...،را دستخوش بحران نمود. امام رحمة الله علیه اساس تفکر مادی و اصول باورهای سیاسی چنین تفکری را به چالش می کشد و معتقدند مکتب مادی نمی تواند نیازهای واقعی انسان را پاسخگو باشد چرا که معرفت شناسی آن ناقص است.دوم، در حوزه گرایش های سیاسی نیز امام رحمة الله علیه مهمترین رکن اخلاق سیاسی سکولاریسم یعنی عدم دست یابی به حقیقت و نسبی گرایی و پلورالیزم را هدف قرار می دهد. امام، هم در ساحت باور و هم در ساحت اخلاق توهم عدم وجود و عدم اتکاء به اصول ثابت را رد می کند و از اصول ثابت و متغیر اخلاق سیاسی دینی دفاع می کند.سوم، در حوزه رفتار سیاسی نیز امام رحمة الله علیه رفتار سیاسی برآمده از معرفت شناسی ناقص در دو حوزه قبلی را ناکارآمد می داند و غیر مکمل نقیصه های جسمانی و معنوی بشریت معرفی می کند. این رفتار سیاسی چه در قالب مکتب باشد یا نظام سیاسی یا رهبری، یا... در این همه رفتارها سکولاریسم ناتوان از ایجاد جامعه متعالی است.
دلالت‌های امنیتی انسان‌شناسی آیت الله جوادی آملی
نویسنده:
نجف لک زایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
در تمام سال های پس از انقلاب اسلامی، اسلامی‌سازی علوم انسانی و از جمله علوم امنیتی، یکی از دغدغه‌ها بوده است. حکمت متعالیه از ظرفیت خوبی برای ورود به عرصه علوم انسانی و امنیتی برخوردار می‌باشد. علوم و مطالعات امنیتی در سال‌های اخیر در کشور ما از رونق خوبی بهره‌مند شده است، اما تلاش قابل توجهی برای تبیین مباحث امنیتی، با تکیه بر مبانی فلسفه اسلامی، به‌ویژه حکمت متعالیه، صورت نگرفته است. هدف مکتوب حاضر، ارائه دلالت‌ها و وجوه امنیتی انسان‌شناسی فقیه و حکیم متأله حکمت متعالیه، آیت الله جوادی آملی است. مدعای مقاله حاضر این است که بر اساس مبانی حکمت متعالیه و به‌ویژه مبانی انسان‌شناختی، که در این مقاله محور بحث و بررسی است، باید از «علوم امنیتی» به جای «علم امنیت» سخن بگوییم. چون بر اساس هر مبنای انسان‌شناختی، علم امنیتی ویژه‌ای تولید می‌شود که می‌توان آنها را در یک تقسیم‌بندی کلان، متعالی، متعارف و متدانی نامید.
صفحات :
از صفحه 13 تا 45
هستى ‏شناسى معنا
نویسنده:
ابوالفضل ساجدى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
حقیقت معنا چیست؟ مقوله ‏اى ذهنى است یا خارجى؟ و یا امرى متفاوت با آن دو؟ چه رابطه‏ اى است میان معنا و کاربرد؟ اینها برخى از پرسش‏هاى کلیدى در باب هستى‏ شناسى معنایند. شناخت حقیقت معنا، گامى بنیادین براى تحلیل انواع گزاره‏ هاست. در تبیین ماهیت معنا، آراى متفاوتى میان فیلسوفان به ویژه فلاسفه زبان در غرب مطرح است. برخى معنا را همان مصداق، و برخى آن را رابطه میان لفظ و مصداق مى ‏دانند. جمعى از جمله جان لاک، معنا را تصور یا نوعى ایده ذهنى بر مى ‏شمارند. کسانى نیز حقیقت معنا را در واکنش ‏هاى رفتارى و خارجى افراد به کلمات جست وجو مى‏کنند. ویتگنشتاین در مرحله اولیه زیست فلسفى خود بر «نظریه تصویرى معنا» تکیه داشت؛ اما بعدها دیدگاه کاربردى یا ابزارى معنا را مطرح کرد. جان آستین نیز همچون ویتگنشتاین تکیه خود براى تحلیل معنا را بر کاربرد قرار داد. در میان اندیشمندان اسلامى، علماى اصول، اغلب در بحث از حقیقت وضع و رابطه آن با موضوعٌ ‏له به این مسئله پرداخته‏ اند. در نوشتار پیش‏ رو پس از تبیین و ارزیابى دیدگاه‏ ها، نظر برگزیده را بیان مى‏کنیم. بر این اساس، معنا همان صورت ذهنى است، بدون لحاظ ذهنیت. به عبارت دیگر، معنا مساوى محکى یا معلوم بالذات است که در برابر مفهوم (حاکى) و مصداق (معلوم بالعرض) است.
صفحات :
از صفحه 85 تا 113
عقلانیت در فلسفه دکارت
نویسنده:
حسن عبدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در این نوشتار، تلاش شده است تا با تکیه بر آثار دکارت، عقلانیت در فلسفه او بررسی گردد. برای این منظور، نخست معانی عقلانیت بیان شده و پس از تعیین معنای مورد نظر، گزارشی از فلسفه دکارت به صورت تحلیلی ارایه گردیده و در ادامه، با متمایز ساختن «هستی شناسی» از «معرفت شناسی»، به بررسی عقلانیت، هم در نظام هستی شناسی و هم در نظام معرفت شناسی وی پرداخته شده است. دکارت در نظام معرفت شناسی خود، پس از طرح شک روشمند، به سوی شکاکیت، که مرحله ای از عدم عقلانیت است، سیر می کند، سپس بر اساس «کوجیتو» تلاش می کند تا از نظر معرفت شناسی، به قلمرو عقلانیت بازگردد. اما در نظام هستی شناسی، او نخست بر پایه «کوجیتو» به اوج عقلانیت، که همان اعتقاد به جوهر حقیقی واحد باشد، نزدیک می شود، ولی در ادامه و با گرایش به کثرت و اصالت ماهیت، از عقلانیت در نظام هستی شناسی فاصله می گیرد.
اطلاق‌گرایی معرفتی در حکمت متعالیه
نویسنده:
محمد نجاتی, یاسر سالاری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در سنت فلسفۀ اسلامی به دلیل اذعان به ناکامی نفس در دستیابی به کنه وجودی و نفس‌الامری اشیا مسئلۀ اطلاق‌گرایی معرفتی بروزی جدی می‌یابد. اما در این بین، نگاه ملاصدرا به این مسئله رویکردی متمایز را ارائه می‌دهد. صدرا در تفکر عام خویش، طبق مشرب فلاسفه، توانایی نفس در شناخت حقایق اشیا را آماج تردید قرار می‌دهد. با وجود این، در رویکرد نهایی‌اش بر اساس برخی مبانی وجودی و معرفتیِ تفکر خویش، دغدغۀ این مسئله را طرح می‌کند و در نهایت، راهکاری پیش می‌نهد. ملاصدرا در گام اول اذعان می‌دارد که به دلیل اختلاط محاکی ادراکات حسی و خیالی با نقص و شرافت وجودی محاکی ادراکات عقلی و همچنین خساست وجودی نفس که لازمۀ حدوث جسمانی آن است، محتمل است ادراکات نفس قرین ابهام و عدم وضوح گردد و در حد ظواهر و اعراض اشیا باقی بماند. اما وی در گام نهایی با تأکید بر ماهیت وجودی حقیقت علم، اشتداد نفس و تعالی آن از خساست جسمانیه را مرهون فرایند وحدت عاقل و معقول می‌داند. صدرا معتقد است به هر میزان که نفس در فرایند وحدت با ادراکاتش گسترش بیشتری یابد، به همان میزان از نقایص وجودی و شواغل معرفتی تعالی می‌یابد و در نتیجه، ادراکاتی ماخوذ از کنه و ملکوت اشیا و محاکی نفس‌الامری را به دست می‌آورد
صفحات :
از صفحه 137 تا 152
ملاحظاتى درباره کتاب «فلسفه فلسفه اسلامى»
نویسنده:
محمد فنائی اشکورى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس‌سره,
چکیده :
این اثر کاوش و پژوهشی است در ماهیت فلسفه اسلامی، آسیب شناسی آن همراه با طرحی نو و رویکردی جدید به فلسفه اسلامی.
صفحات :
از صفحه 227 تا 245
مطالعه تطبیقی برهان هستی‌شناختی (وجودی) کانت و ملاصدرا درباره اثبات وجود خدا
نویسنده:
زهرا کوثری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
وجود شناسیاز عمیق ترین مباحث در حوزه ی مابعدالطبیعه است و اساساً " وجود بماهو وجود " موضوع این علم محسوب می شود . این بحث که از آغاز عصر تفکر فلسفی از مهم ترین مباحث فلسفی شناخته می شد ، در دوره جدید در حوزه فکری غرب مورد بی توجهی فیلسوفان قرار گرفت و شاید بتوان گفت در دوره هایی به فراموشی سپرده شد ، در قرن هفدهم بدنبال بحث برهان وجودی دکارت ، فیلسوف بزرگ آلمان ایمانوئل کانت در پی نقادی برهان های عقلی ، استدلالی هم بر رد برهان وجودشناسی می آورد . در دوره های بعد از او برخی از نحله های جدید فلسفی در غرب مباحثی تحت این عنوان را مطرح می کنند .اما در قلمرو فلسفه اسلامی نه تنها بحث وجودشناسی در سیر تاریخ هرگز اصالت خود را از دست نداده ، بلکه هر دوره نسبت به دوره قبل پخته تر شده است .یکی از مشخصات فلسفه اسلامی بحث وجودشناسی است که با ابن سینا طرح ریزی شده و با آغاز تفکر حکمت متعالیه در فلسفه ی ملاصدرا با بحث اصالت وجود به اوج خود رسید . در این سیستم ، حقیقت هستی به گونه ای تفسیر شده که این حقیقت در عین وحدت دارای کثرت می باشد. همچنان که پدیده ای طبیعی افزایش و تکامل طبیعی می یابد بدون این که هویت عینی خود را از دست بدهد ، حقیقت هستی نیز یک واحد عینی و شخصی است که می تواند در تمام مراحل متفاوت خود گسترش یابد و از کثرات شدت و ضعف بهره مند باشد . بدون این که این کثرات هر چند که نامتناهی باشند ، به یگانگی و هویت شخصی و عینی آن آسیبی وارد سازند .در این پژوهش میان نظرات دو فیلسوف بزرگ از حوزه ی غرب و شرق در زمینه وجود بررسی تطبیقی شده است و سعی شده تا بعد از معرفی و شناسایی مختصر اندیشه های هر دو فیلسوف، تطبیقی اجمالی در این رابطه صورت پذیرد .
فلسفه تربیتی حضرت فاطمه (س)
نویسنده:
مرضیه پورغریب‌شاهی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پژوهش حاضر با هدف شناسایی فلسفه تربیتی حضرت فاطمه(س) در زمینه‌های، هستی‌شناسی، شناخت‌شناسی و ارزش‌شناسی و استلزامات تربیتی هر کدام انجام شده است. این پژوهش توصیفی- تحلیلی است که با روش کتابخانه‌ای و مراجعه به کتب و منابع گوناگون که حاوی سیره نظری و تربیتی حضرت زهرا(س) بود، مطالبی جمع‌آوری شد و با طبقه‌بندی موضوعات با استنتاج و استدلال مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نتایج ذیل استخراج گردید. هستی شناسی بانوی بزرگوار اسلام به مسئله هستی یعنی خداوند به عنوان خالق جهان هستی، مسئله جهان هستی که شامل دنیا وآخرت و ویژگی‌های دنیا (مزرعه آخرت،کانون تجارت،میدان مسابقه،سرای زودگذر وناپایدار و سرای رنج ها)و اهمیت آن در ساختن آخرت، آخرت و ویژگی‌های آن(سرای منتظران حقیقی،سرای شفاعت)، و بهشت و جهنم آن اشاره دارد. مسئله انسان که موجودی جسمانی و روحانی و هدف آفرینش او و مسئله جبر و اختیار که موجودی مختار و مزین به قوه عقل می‌باشد و دارای انتخاب و حس مسئولیت‌پذیری است تا در جهت تقرب به خدای متعال گام بردارد. تربیت از دیدگاه حضرت فاطمه(س) انجام اعمال و رفتارهایی است که باعث پاکسازی روح انسان از رذایل و آلودگی‌ها شود و با رعایت اصول تربیت و اهداف تربیت که برگرفته از هدفهای آفرینش انسان است که با تعلیم و تربیت صحیح فرصت حصول آنها فراهم شود و انسان را در مسیر تعالی و تقرب به خدا پرورش دهد. معرفت‌شناسی در فلسفه تربیتی حضرت فاطمه(س) در برگیرنده معرفت‌شناسی و ابزار شناخت(حواس،قلب،عقل ووحی), منابع شناخت (جهان،کتاب،ولایت و تجارب پیشینیان)، موانع شناخت(شیطان،نفاق و دورویی،بیماری دل،عقیده فاسد) و راه‌های برطرف کردن موانع(قرآن،اندرز)، روش‌های آموزشی(روش سخنرانی،روش پرسش وپاسخ،روش نمایشی و روش مباحثه) و محتواهای آموزشی(خداوند،پیامبر اکرم(ص)،ائمه معصومین(ع)،جهان وطبیعت،انسان،تاریخ و قوانین حاکم بر جامعه) است. ارزش‌شناسی در فلسفه تربیتی بانوی اسلام که در برگیرنده ارزش‌ها و صفات اخلاقی مثبت(ایمان،عدالت،روزه،صبر،نماز،جهاد،امر به معروف) وصفات اخلاقی منفی(تهمت،دزدی،شراب خواری) است که مربی در عمل به ارزش‌ها، الگوی بارز اخلاقی در جهت تعلیم و تربیت نسل آینده ، و پرورش فضائل نیکو و دفع رذائل اخلاقی می‌باشد.
  • تعداد رکورد ها : 276