جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 43
میزان حجیت استقراء در منطق ارسطویی از دیدگاه شهید صدر
نویسنده:
مریم بحرینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
از آنجا که بسیاری از گزاره های کلی مورد استفاده در علوم مختلف و زندگی روزمره از طریق استقراء ناقص بدست آمده است؛ در صورت انکار اعتبار این استقراء، بیشتر قوانین کلی و نظریه های علمی زیر سوال خواهد رفت. لذا ضروری می نماید که درجه اعتبار چنین استدلال هایی مورد بحث و بررسی قرار گیرد. از این جهت همت این رساله در بررسی "میزان حجیت استقراء در منطق ارسطویی از دیدگاه شهید صدر" است. روش ارسطو برای افزایش معرفت، روش قیاسی بود و استقراء را به آن ارجاع می داد. این روش قرن ها نزد کلیه متفکران شرق و غرب مقبول بود. پس از دوره رنسانس در این امر تردید شد و متفکرانی با رویکردهای مختلف به نقادی و ارزیابی آن پرداختند. عقل گرایان نیز به تبعیت ارسطو در صورتی استقراء را معتبر می دانستند که بر قیاس تکیه زند. لذا در فصل اول این رساله به دیدگاه ارسطوییان و نقدهای وارد بر آنان پرداخته شده است. پس از عقل گرایان، تجربه گرایان به گونه های متفاوت با این مسأله برخورد کرده و همگی اتفاق نظر دارند که علوم با تجربه حسی آغاز می شوند. در این میان شهید صدر کلیه دیدگاه های متقدم را مورد نقد و ارزیابی قرار داده و ضمن بهره گیری از نظریات مورد قبول، با شیوه ای نوین به بررسی حجیت دلیل استقرائی پرداخته است. از این رو در فصل دوم به بررسی نظریه شهید صدر در دو قسمت "توالد موضوعی" و "توالد ذاتی" پرداخته می شود. در پایان روشن می شود یقینی که شهید صدر در صدد اثبات آن بوده است یقین موضوعی بوده است نه یقین منطقی که قدما درصدد اثبات آن بوده اند. لذا باید گفت معمای جدید استقراء نیز به سرنوشت مسأله قدیمی استقراء گرفتار می آید.در فصل سوم دیدگاه تجربه گرایان با رویکردهای "اثبات گرایانه"، "ابطال گرایانه"، "عادت گرایانه" و "رجحان گرایانه" ارزیابی می شود.
مشخصات اثر
تاثیر عوامل سیاسی بر تطور گفتمان عقلانیت در مذاهب کلامی تا پایان قرن چهارم هجری قمری
نویسنده:
منصوره کریمی قهی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
این رساله به بررسی ارتباط عوامل‌سیاسی باتطور گفتمان عقلانیت‌درمذاهب کلامی می‌پردازد. منظور ازگفتمان عقلانیت رویکردهای روشی است که متکلمان جهت اثبات عقاید دینی به کار گرفتند. سیر تحولات تاریخ اسلام ویافته‌های نظری بسیاری ازمحققان، نشان‌گر ارتباط متقابل تحولات سیاسی، فرهنگی واجتماعی جامعه اسلامی با تحولات معرفتی است. مذاهب کلامی و رویکردهای روشی متکلمان نیز، به عنوان یکی از مظاهر معرفت دینی درقرون اول تا چهارم هجری، تحت تاثیر شرایط سیاسی واجتماعی جامعه اسلامی دچارتحول شده است. متکلمان مذاهب مختلف، گاه با قائل شدن به اصالت نص، از اخبار، نصوص وروش‌های نقلی جهت اثبات عقاید بهره گرفتند، گاه ‌با رویکردی عقل‌گرایانه به اثبات دیدگاه‌های کلامی خویش پرداخته وازروش‌های استدلالی مبتنی برمقدمات عقلی جهت تبیین اندیشه‌های دینی استفاده کردند؛ به گونه‌ای که درقرون دوم تا چهارم هجری با ظهور گفتمانی ازعقلانیت درمذاهب کلامی‌روبه رو می‌شویم که هدف از آن اثبات عقاید ایمانی بر اساس کاربرد استدلال‌ مبتنی برمقدمات خبری وعقلی است. این رساله درصدد پاسخ گویی به این سوال اصلی است که عوامل سیاسی چه تاثیری برتطور گفتمان عقلانیت درمذاهب کلامی گذاشت؟ روش تحقیق دراین رساله توصیفی تبیینی می باشد. بخش اول با رویکردروشی سنخ شناسی، به بررسی تطور گفتمان عقلانیت درمذاهب‌کلامی می‌پردازد. بخش دوم با رویکردی تبیینی- تحلیلی به بررسی ارتباط عوامل سیاسی باتطور گفتمان عقلانیت درمذاهب کلامی می پردازد. این بررسی نشان‌داد: گرایش به اندیشه‌های کلامی ازقرن اول به چهارم جهت صعودی داشته و گفتمان عقلانیت درمذاهب کلامی ازرویکردهای روشی نص‌گرایانه به رویکردهای روشی مبتنی بر استدلال عقلی تطور یافت است. هم چنین میان تغییرات بافت قومیتی ساختارقدرت ونیز سیاست گذاری های اقتدار رسمی جامعه اسلامی(دوشاخص مهم عوامل سیاسی) باتطور گفتمان عقلانیت ازگفتمان مبتنی براصالت نص به گفتمان مبتنی برترجیح عقل واصالت عقل مستقل ازنص رابطه مستقیم ومعناداری وجود دارد. کلیدواژه: گفتمان عقلانیت، مذاهب کلامی، عوامل سیاسی، قومیت ایرانی، قومیت ترک، قومیت عرب، خلافت عباسی
مشخصات اثر
تبیین کلامی امامت در زیارت جامعه کبیره
نویسنده:
زینت پوشه
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
بحث پیرامون امامت از امهات سلسله مباحث کلامی و اعتقادی است. برترین مقام جهان هستی مقام امامت است، بالاترین وظیفه هر مسلمان هم شناخت این مقام و معرفت به آن است. برترین انسان عالم خلقت، امام معصوم علیه‌السلام است و به همین دلیل است که کسی جز امام معصوم علیه‌السلام نمی‌تواند مقام امامت را آن‌طور که باید معرفی کند. یکی از بهترین تعاریف از مقام و جایگاه، صفات و خصوصیات امامان معصوم علیهم‌السلام در زیارت جامعه کبیره تجلی‌یافته که از زبان شریف امام هادی علیه‌السلام صادرشده است. این پایان‌نامه بر آن است تا تبیین کلامی امامت در زیارت جامعه کبیره را بررسی نماید؛تا راهی باشد برای ارتباط قلبی با امامان معصوم و مقدمه‌ای باشد در شناخت و معرفت آن بزرگواران علیهم‌السلام. در این نوشتار اثبات ضرورت و دلایل شرعی و عقلی وجوب امامت موردبررسی قرارگرفته است. شیعه، امامت را از اصول دین و عقاید اسلامی می‌داند، ولی دیگر مذاهب کلامی، آن را از فروع دین می‌شمارند. ریشه تفاوت این دو دیدگاه به این مطلب برمی‌گردد که ازنظر شیعه، نصب و تعیین امام از شئون خداوند و به نحو انتصابی است؛ ولی در نظر مذاهب دیگر، نصب و تعیین امام از شئون و وظایف مکلفان و به نحو انتخابی است. محورهای اصلی مبحث امامت که اکثر متکلمان به آن پرداخته‌اند و در زیارت جامعه کبیره مورد کاوش و بررسی قرارگرفته، شامل مواردی مانندِ چیستی امام، راه تعیین و تشخیص امام، صفات،ویژگی‌ها و وجوه ممیزه امام نسبت به دیگران است.
مشخصات اثر
تبیین کلامی فلسفی مسأله بداء و بررسی رابطه آن با علم الهی
نویسنده:
معصومه کچویی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پژوهش حاضر، در مقام بررسی این امر است که چگونه می‌توان از دیدگاه متکلمین و فلاسفه اسلامی، مسأله‌ی بداء، و رابطه آن با علم الهی را تبیین عقلانی نمود. «بداء» یکی از عقاید شیعه‌ی امامیه محسوب می‌شود. واژه‌ی «بداء» اسم مصدر از ماده‌ی «بدو» به معنای ظهور بعد از خفا است که درباره‌ی خداوند و انسان کاربرد دارد. در برخورد با این موضوع، هر کدام از اندیشمندان حوزه فلسفه و کلام موضعی خاص اتخاذ نموده‌اند. با توجه به علم مطلق پروردگار در صورتی که «بداء» در معنای صحیح اصطلاحی‌اش به کاربرده نشود، مستلزم نسبت دادن جهل به خداوند می‌شود. برای حل این مسأله بعضی از اندیشمندان بداء را همسان با نسخ دانسته‌اند. برخی دیگر از راه تاویلمعنای بداء به «ابداء» و «اظهار» در پی یافتن مبنای عقلی و شرعی برای بداء بوده و گروه سوم به طور کل وجود بداء را انکار نموده‌اند؛ این گروه نیز به دو دسته تقسیم می‌شوند. دسته‌ی اول یهودیان هستند که معتقدند پروردگار جهان در ابتدای هستی، قضا و قدری برای عالم در نظر گرفته است که به هیچ عنوانحتی توسط خداوند قابل تغییر نیست. دسته‌ی دوم همچون اشاعره، مسأله‌ی بداء را به خاطر مبانی اندیشه‌ای خود و پیامدهایی که اعتقاد به بداء دارد آن را انکار کرده‌اند. بداء در مرتبه‌ی لوح محو و اثبات که مرتبه‌ای از علم الهی است قرار دارد و نوعی قضا و قدر الهی محسوب می‌شود. مسأله‌ی بداء می‌تواند مویدی جهت اثبات وجود اختیار برای انسان باشد.
مشخصات اثر
مارکسیسم و نقدی بر مبانی فلسفی آن
نویسنده:
مرضیه رمضانی کوشک
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیده:فلسفه‌ی ماتریالیسم دیالکتیک، جزء فلسفی مارکسیسم را تشکیل می دهد.این فلسفه دارای اصولی چهارگانه است. این اصول عبارتند از:1)اصل تضاد 2)اصل حرکت عمومی 3)اصل تأثیر متقابل 4)اصل گذار از کمیت به کیفیت پژوهش‌گر در این رساله به نقد و بررسی این اصول می‌پردازد. بدین نحو کهبا تتبعدرمنابع مارکسیستی در هر فصلی ابتدا به توضیح یکی از این اصولاز دیدگاه مارکسیست ها پرداخته و در ادامه نقد و برررسی مربوط به آن اصلرا آورده است. نتیجه‌ای که نگارنده پس از بررسیو نقد به آن رسیده ، ایناست‌که :این اصول بر خلاف مدعای مارکسیست‌ها به‌ هیچ‌وجه قابلیت شناسایی جهان راندارند.نکته‌ی مهم‌تر این است که،‌این اصول حتی در برخی موارد بایکدیگر تناقض دارند .واژگان‌کلیدی:‌ مارکسیسم- ‌ماتریالیسم- دیالکتیک- تضاد- حرکت- ماتریالیسم دیالکتیک
مشخصات اثر
بازیابی استدلال‌های قرآنی در باب معاد
نویسنده:
فاطمه اسلامی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
کاوش پیرامون معاد به دلیل گستره تأثیرش در حوزه اندیشه و عمل در همه اعصار مورد توجه اندیشمندان و دینداران بوده است و بالطبع همواره در معرض پرسش‌های گوناگون و تردیدهای فراوان نیز قرار داشته است و ازاین‌رو کوشش برای اثبات عقلی آن و اقامه براهین خردپذیر بسیار ضروری می‌باشد. در این میان بازخوانی قرآن مجید با چنین رویکردی و توجه به استدلالات قرآنی می‌تواند سهم فراوانی در ساحت اندیشه و باور داشته باشد. استدلال‌های قرآن در مورد معاد همان براهینی هستند که حجیت و قطعیت در آنها فارغ از گوینده آنها، از نفس استدلال برخاسته است و برای کسانی هم که حجیت را در قول خدا نمی‌دانند قابل اثبات می‌باشند. بیش از نیمی از استدلالات قرآن به موضوع معاد اختصاص دارد و حدود یک سوم از مجموع آیات قرآن مجید به موضوع معاد به صورت مستقیم پرداخته‌اند که خود بیانگر جایگاه مهم مسأله معاد در قرآن می‌باشد. استفاده از قیاس و تمثیل روش متداول قرآن در اثبات موضوع معاد و ملحقات آن می‌باشد. این پژوهش در صدد بیان استدلالات قرآن در باب معاد است.
مشخصات اثر
مقایسه دیدگاه غزالی و هیوم درباره معجزه
نویسنده:
معصومه قدیمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
معجزه به عنوان يك رويداد خارق العاده از مهمترين مسائل وحياني اديان است، كه منشأ الهي داشته، به اراده خداوند بدست پيامبران صورت مي گيرد، و هدف از انجام آن تأكيد بر ادعاي نبوت از جانب آورنده آن است. برخي از متفكران مسلمان مانند غزالي در مورد اين مسأله رويكردي مثبت داشته اند.او موافق امكان و اثبات پذيري وقوع معجزات است و آنرا امري ممكن دانسته است كه در قلمرو قدرت خداوند واقع مي شود. از نظر غزالي ميان پذيرش رابطه ضروري عليّت و پذيرش معجزات ناسازگاري وجود دارد، لذا او در جهت حمايت از امكان معجزات، رابطه ضروري عليّت را انكار كرده است و قانون طبيعت را در محدوده عادت و سنت الهي پذيرفته است. بنابراين معجزه را رويدادي دانسته كه خارق اين عادت و سنت است كه با اراده خداوند صورت مي گيرد و با استناد به اين مسأله كه معجزه خارق عادت و سنت پيشين است، به تبيين امكان آن پرداخته است. در نقطه مقابل اين ديدگاه، نظر ديويد هيوم، فيلسوف تجربه گراقرار دارد كه مانند غزالي به انكار رابطه ضروري عليّت روي آورده ، اما با وجود اين بر خلاف غزالي نسبت به اثبات پذيري معجزات رويكردي منفي داشته است، هيوم معجزات را اثبات ناپذير و نامحتمل مي داند، و بر آن دلیل اقامه نموده است و مشخصأ آنرا نقض قانون طبیعت دانسته است. با عنایت به مطالب پیشتر ذکر شده، نگارنده در پي آن است تا با مقايسه ديدگاه اين دو متفكر نشان دهد كه چگونه با وجود اينكه آنان مبناي مشترك در زمينه نفي رابطه ضروري عليّت داشته ا ند؛ به دو رأی متفاوت در رابطه با موضوع معجزه رسيده اند.
مشخصات اثر
دیدگاه های فرجام گرایانه معاصر در مقایسه با تفکر شیعه ی امامیّه
نویسنده:
مونا علوی معینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
امروزه جهان با شتاب به سمت آینده پیش می‌رود و فرجام جهان هر انسان متفکّری را به اندیشیدن وامی‌دارد. حاصل این تفکّرات ایجاد دیدگاه‌های فرجام‌گرایانه‌ی گوناگونی بوده است که برخی از آن‌ها در میان اندیشه‌ورزان معاصر غربی شکل گرفته‌اند. البتّه در ادیان مختلف الهی و غیرا‌لهی نیز از دیرباز نظراتی در زمینه‌ی پایان این جهان وجود داشته است. پرسش اصلی این پژوهش آن است که هریک از این دیدگاه‌ها بر چه اصولی مبتنی هستند. برای پاسخ به این پرسش ابتدا مهم‌ترین دیدگاه‌های اندیشه‌ورزان معاصر غربی از جمله اشپنگلر، توین‌بی، مک‌لوهان، هانتینگتون، تافلر و فوکویاما و هم‌چنین آیین‌های بودایی، هندویی، زرتشتی، یهودیت، مسیحیت و اسلام بیان شده است. از میان ادیان نیز، تأکید بر دیدگاه اسلام به‌ ویژه تفکّر شیعه‌ی امامیّه بوده است. پس از بررسی دیدگاه‌ها، تمایز جدی مبانی و اصول آن‌ها به دست آمد. دیدگاه اندیشه‌ورزان معاصر غربی بر اصولی استوارند که بر مبنای اومانیسم شکل گرفته‌اند و در مقابل دیدگاه ادیان به ویژه شیعه‌ی امامیّه بر مبانی توحیدی و خدامحورانه تأکید دارد.
مشخصات اثر
رابطه امامت و خاتمیت در آموزه شیعی
نویسنده:
سیمین‌سادات وهاب‌زاده مقدم
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مسأله امامت و خاتمیت یکی از مباحث سرنوشت ساز در حوزه دین شناسی است . اهتمام بسیاری از فیلسوفان و متکلمان با رویکردهای متفاوت به مسأله « رابطه میان امامت و خاتمیت» نشان دهنده اهمیت این موضوع است. از آنجا که مسأله خاتمیت و امامت مستند بر شواهد عقلی و نقلی فراوان –اعم از قرآن و روایت- میباشد این موضوع جزء ضروریات دین اعلام شده است. درباره تفسیر و رابطه آن دو، رهیافتهای مختلفی وجود دارد و نسبت به دوره های قبل بحث بر انگیز و پر چالشتر شده است. از طرفی متفکران پیشین با پشتوانه برخی ادله درون دینی و عرفانی مسأله خاتمیت و امامت را مفروض گرفته بودند؛ اما در دوره اخیر آرای مختلف و نقدهای برون دینی وارد شده بر این موضوع، بحثهای دامنه داری را در کلام جدید اسلامی ایجاد کرده که توجه به آنها ضرورت دارد. در نوشتار حاضر متکلمان شیعی به طور کلی به معنای اعم، امامت را مقدم بر خاتمیت دانستند و به معنای اخص، دنباله رو خاتمیت میدانند . پس میتوان گفت این دو(امامت وخاتمیت) نزد متکلمین شیعی ملازم یکدیگر میباشند.
مشخصات اثر
امکان و چگونگی دانش دینی در حوزه‌ی علوم انسانی
نویسنده:
فائزه شیرازی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پژوهش حاضر به مبانی معرفت‌شناختی دانش دینی در حوزه‌ی علوم انسانی مي‌پردازد. بدین‌ منظور کلیات دین و علم، تعاریف، ویژگی‌ها و قلمرو هریک بررسی گردیده و هم‌چنین از ارتباط علم و دین سخن به میان آمده است. سرانجام پژوهش در پی آن است تا از میان فروض متعددی که برایدانش دینی متصور است، تحقق آن را به وسیله‌ی رویکرد تاسیسی به اثبات برساند. این رویکرد با تکيه بر علم‌شناسي معاصر بیان می‌دارد که علم پدیده‌ای فرهنگی و انسانی بوده و در فرآیند تولید و بقای خود مبتنی بر پیش‌فرض‌های متافیزیکی است و در واقع بدون زیر‌بنای فلسفی هویت خود را از دست خواهد داد. بنابراین دین از آن جهت که از یک موجود متعالی و فارغ از سوگیری‌ها و محدودیت‌های بشری صادر شده است، می‌تواند بهترین پشتوانه برای علم باشد.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 43